Aldric (saint) Gauthier le Cornu archevêque de Sens
circa 0833
[non indiqué]
non suspecté
TRANSLATION DU MONASTÈRE DE SAINT-REMY DE SENS, A VAREILLES.
L’archevêque Aldric annonce dans cette pièce qu’il a fait approuver aux évêques, réunis en concile à Worms, la translation du monastère de Saint-Remy à Vareilles, terre donnée à cet effet par Rothlaus, pour l’amour de Dieu et le repos de l’âme de son époux, le comte de Sens Meginardus. La pièce contient la liste des domaines du monastère. On y voit Vareilles, Les Siéges, Cheny, Looze, Saint-Cydroine, Bracy, Lasson, Collemiers, Etigny, Villemanoche, Pont, Michery, Villeneuve-la-Guiard, etc., au total 190 manses et 19 hospices. L’élection de l’abbé est attribuée aux moines, et l’archevêque devra le sacrer s’il a toutes les qualités requises. L’archevêque n’exigera les redevances ordinaires que dans des limites raisonnables. Il ne pourra réclamer chaque année qu’un cheval, un écu et une lance. S’il est convoqué pour une expédition par ordre de l’empereur, on y ajoutera deux chars, l’un rempli de vin et l’autre de farine; etc.
Dominis sanctissimis et reverendissimis fratribus et coepiscopis, religiosissimis quoque et venerabilibus abbatibus in ditione domini imperatoris Hlotharii serenissimi augusti constitutis, Aldricus minimus servorum Christi famulus, sanctæ Senonicæ ecclesiæ archiepiscopus. Optime venerabilis et Deo devota sanctitas vestra novit quanta sit cura et sollicitudine commissum nobis pastorale regimen tuendum atque tractandum, Quum simus igitur in specula ecclesiæ constituti, et viam cæteris per quam ingredi ad vitam debeant, debeamus ostendere, quantum posse et intelligere divina clementia dederit, satagendum est ea quæ nobis commissa sunt secundum Dei voluntatem provide prudenterque tractare, ut non solum tantum quæ dum advivimus in præsenti tempore nostris valeant prodesse subjectis, verum etiam et in perpetuum illis prospecta proficiant, qui in locis divino cultui mancipatis, nostræque solertie ad regendum pro tempore commissis supernæ pietati servituri sunt. Qui dum de corporis necessitatibus, victus dico ac vestimenti, solliciti non fuerint, animum libere in divinæ contemplationis specie figere valeant. Cui summo ac salutari bono inhærentes, eo semper suspirant tota spei libertate suspensi, quo se pervenire divina duce gratia æternæ vitæ præmium jam consecuti gaudebunt. Et tamen cum sciamus res ecclesiæ esse oblationes fidelium, pretia peccatorum, et patrimonia pauperum; easque nobis administrandas, procurandas, atque ordinandas suscepisse. Harum rerum administratores nos esse meminisse debemus, et redditus, expensasque earum eis usibus applicare, quorum gratia divinis altaribus allegatæ noscuntur. Proinde ad sanctitatis vestræ piissimam intentionem perducere statui, qualiter cellas monachorum ecclesiæ episcopii parvitati meæ commissi, id est, cella S. Remigii confessoris Christi in suburbio civitatis constructa, quæ olim per divisiones predecessorum meorum tempore fuit disrupta: et ob hanc negligentiam monachi, qui ibidem Deo degere videbantur, propter inopiam et importunitatem loci regulam beati Benedicti, ut debuerant, penitus observare non poterant. Idcirco una cum consilio fratrum nostrorum, canonicorum videlicet et monachorum, necnon et fidelium laïcorum, visus est nobis propter importunitatem loci, et monachorum ibidem Deo degentium, præfatam cellam ad Valliculas transmutare, et a fundamento ædificare, quam Rothlaus ob amorem Dei et remedium animæ viri sui Meginarii, sive pro seipsa, suorumque liberorum, ac parentum, ad supradictam cellam Beati Remigii per donationis titulum delegavit, vel tradidit: ea videlicet ratione, ut divinus ibi ageretur cultus, et illis pro quorum salute traditum fuerat, augeretur merces. Volumus etiam ut loca super quæ ædificatum fuit supradictum monasterium, id est, agros, vineas, prata, areas, vel omnia quæ infra muros civitatis habuit, vel extra, absque alicujus diminutione ac impedimento habeant rectores et monachi, ad eorum usus qui ibidem Deo sub norma beati Benedicti degerint. Hujus itaque rei causa hanc seriem libelli digestam sanctissimo cœtui vestro relegendam, atque vestris subscriptionibus roborandam obtuli, quo statuere per vestram unanimitatem decrevi, ut nullus deinceps episcoporum, quicumque per tempora divina præstante successerint gratia, quicquam de his rebus, quas præsenti tempore memorata cella usibus monachorum attributas possidet, minuere, vel abstrahere, vel aliis usibus applicare, vel beneficii quicquam, vel suorum, vel extraneorum dare præsumat, sed, ut intimatum est quæcunque nunc temporis retinet per diversa loca et territoria, usibus monachorum deputata, et quæ a timentibus Deum eidem postmodum fuerint loco collata, absque ulla diminutione vel substractione cellæ et monachis ibidem conversantibus maneant inconvulse. Hæc autem sunt infrascripta loca monachorum stipendiis in memorata cella degentium destinata. Primitus Valliculas, ubi ædificare præfatum volumus monasterium: Staticus cum adjacentiis suis, id est, Vetus Ferrarias; et Petra Ursana cum territoriis et sylvis: Chryniacus cum adjacente sibi Hermentaria, cum territoriis et sylvis: Fontanicula cum territoriis; Lausa cum adjacentiis suis, hoc est vico Sancti-Sidronii, cum territoriis et sylvis, et simul latione: Bracciacus cum territoriis: Columbarius cum adjacentiis suis, hoc est Estiniacus, Silviacus, et territoria eorum cum sylvis; Villamanesca cum adjacente sibi ponte, et territorio: Misceriacus cum adjacente sibi Ternanta; Villanova cum adjacentiis suis, hoc est Cavanarias, et Capotenus: Noerollis cum adjacente sibi: Caprenciis cum territoriis et sylvis et simul puteolis. In summa sunt mansa centum nonaginta, et hospitia decem et novem. Quidquid itaque in supradictis locis, vel circa eamdem cellulam præsenti tempore monachi in eadem divinæ gratiæ famulantes possidere noscuntur, vel si qua sunt alia quæ forte meam fugerunt memoriam, et tamen ea suis stipendiis assignata retinent cum territoriis, vineis, pratis, sylvis, aquis, aquarumve decursibus, et cæteris adjacentiis, ipsis tantum ex integro, ut præmissum est, eorumque usibus jure perpetuo absque ulla diminutione sub prætexto memorati episcopii nostri jure debito cedant. At vero episcopus qui pro tempore auctore Deo præfuerit, abbatem de eodem monasterio, eum videlicet quem omnis congregatio sibi ordinandum poposcerit, et sinceritas morum, et bonorum actuum probitas commendaverit, si inter eos talis inveniri quiverit, eis ordinandum procuret. Quod si talis inter eos minime inveniri potuerit, de eadem parochia vel diœcesi Senonica, consentientibus sanctis coepiscopis ejusdem diœcesis, et circumpositis venerabilibus abbatibus, eis præficiendum atque ordinandum provideat. In aggregandis quoque monachis hunc modum abbas qui præfuerit, teneat, ut tricenarium numerum quantitatis summa non excedat, donec rerum copia major succrescat. Episcopus quoque in exigendis muneribus abbatem ejusdem loci non gravet, sed sufficiat ei ad annua dona equus unus, et scutum cum lancea. Quod si in expeditionem publicam ire jussus fuerit, addantur ei de eodem loco carra duo, unum vini, alterum farine verveces decem: supra quæ in exigendis muneribus, cupiditatis, avaritiæque causa gravare eos nullatenus præsumat, ne et monachi ejusdem cellule hujuscemodi negotio a suo proposito exorbitare, et episcopus causa eorum perditionis addictus sempiternas cogatur luere pœnas. Corpora etiam sanctorum, quæ in nostra parochia jamdicta expectant sui beatam immutationem, a pravis et desidiosis custodibus permaxime negliguntur, ita ut officio, luminaris, ac debita careant custodia. Idcirco ob amorem Dei, cui viventes in carne servierunt, et emolumentum animæ nostræ, per voluntatem et licentiam domini ac piissimi Ludovici ac Caroli regum, quia congruum ad hoc locum invenimus, illo deportanda volumus. Sed quia sacra authoritas vetat, ne in talibus et similibus ecclesiis Christi per alicujus incuriam scandalum inferatur, multorum episcoporum exposcit consensum, ad vestræ paternitatis notitiam hæc omnia perferri volumus, quatenus vestra deinceps censura et locus ipse, quod favente Deo ordinandum stabilimus, et memoratis sanctorum pignoribus a Dei servis ibidem Deo famulantibus digne et laudabiliter serviatur; et pro Domini nostri ac totius sanctæ Dei ecclesiæ statu indefesse vota debita persolvantur. Quod opus Deo dicatum, ut per tempora labentia, omnibus sanctissimis patribus et fratribus in Dei nomine consentientibus, firmiorem obtineat rectitudinis statum, et intactum permaneat, manu nostræ parvitatis subter relegenda firmamus. Et ut rata deinceps manere possint quæ scripta sunt manibus vestræ sanctitatis roboranda expostulamus. In Christi nomine ALDRICUS ecclesiæ Senonicæ indignus archiepiscopus, hoc privilegium fieri decrevi et subscripsi. In Christi nomine LANDRAMNUS Turonice ecclesiæ archiepiscopus, recognovi et subscripsi. In Christi nomine BARTHOLOMÆUS Narbonensis ecclesiæ archiepiscopus, feci et subscripsi. JONAS Aurelianensis ecclesiæ indignus episcopus, huic facto adstipulator subscripsi. Ego RAYNARDUS Rothomagensis episcopus subscripsi. ROTUALDUS Suessionensis episcopus, huic facto subscripsi. ALDRICUS Cœnomanicæ urbis episcopus. CAREVILTUS Bajocensis episcopus subscripsi. In Dei nomine RADULFUS Luxoviensis episcopus, adstipulator huic facto subscripsi. ACAMRADUS Parisiorum indignus episcopus subscripsi. STEPHANUS Bituricensium indignus episcopus subscripsi. ALTADUS Genevensis episcopus subscripsi. ADALHELINUS Cathalaunensis episcopus subscripsi. RAGNERIUS Ambianensis episcopus subscripsi. HELIAS Tricassinensis episcopus subscripsi. HUBERTUS Meldensium episcopus subscripsi. ALDUINUS Virdunensium episcopus subscripsi. DELRICUS Basiliensis episcopus subscripsi. Ego FULCONINUS Warmatiensis episcopus indignus. In Dei nomine TEUGRINUS Albensis episcopus. ATTO Nannetensis civitatis episcopus. GERFREDUS Nivernensis episcopus. FACONA episcopus. BOSO abbas ex monasterio S.-Benedicti subscripsi. ADREVALDUS abbas ex monasterio Noviacensi. DEIDONUS ex Remensi cœnobio abbas. CHRISTIANUS abbas monasterii S.-Germani. In Dei nomine ego BERNOINUS Carnotensis episcopus subscripsi. RAGNEMUNDUS abbas de monasterio Sancti-Carilelphi. INGELNONUS Sagiensis episcopus subscripsi. FOVA Cavilonensis episcopus subscripsi.
QUANTIN (Maximilien), Cartulaire général de l'Yonne, Recueil de documents authentiques pour servir à l'histoire des pays qui forment ce département, publié par la Société des sciences historiques et naturelles de l'Yonne, Auxerre, Perriquet, 1854-1860, tome 1, p. , n° XXI.
édition
d'Achery, Spicilège, in-4., t. II, p. 579 et suivant.