Général
-
Boniface VIII (1294-1303)
-
L'amiral Roger de Lauria
-
III idus augusti, anno primo
-
-
Anagni
-
Titre, général (littere gratiose, cum filo serico)
-
[Registre de la chancellerie apostolique] R. CITÉ DU VATICAN, Archivio segreto Vaticano, Registra Vaticana 47, ep. 116, fol. 195v.
-
Ici reprise de Louis de Mas-Latrie, « Traités et documents divers concernant les relations des chrétiens et des Arabes au Moyen Âge », dans Traités de paix et de commerce et documents divers concernant les relations des chrétiens avec les Arabes de l'Afrique septentrionale au Moyen Âge, Paris : Plon, 1866, n. 19, p. 18-19 [en ligne].
-
Camillo Tutini, Discorsi de sette officii del regno di Napoli. Degli ammiranti, p. 90-92, Rome, 1666 [en ligne].
-
Potthast, Regesta pontificum Romanorum, n. 24161 [en ligne].
-
Georges Digard, Maurice Faucon, Antoine Thomas et Robert Fawtier, Les registres de Boniface VIII, Paris, 1884-1939, n. 811 [en ligne].
-
Clara Maillard, Les papes et le Maghreb aux XIIIe et XIVe siècles. Etude des lettres pontificales de 1199 à 1419, Brepols, Turnhout, 2014, n. 120, p. 463.
-
Boniface VIII concède en fief à Roger Doria, amiral de Sicile, les îles de Gerba et de Kerkeni, près Tunis, récemment conquises par Doria sur les Arabes et reconnues pour n'avoir pas été possédées depuis un temps immémorial par aucun prince ou seigneur chrétien.
-
Bonifacius episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio Rogerio de Lauria, etc.
Ex tuorum strenuitate ac tua superlaudabiles fructus nuper provenisse percepimus, qui apud Deum et Sedem apostolicam grati redduntur multipliciter et accepti, et proinde grandius attolli laudibus promereris. Sicut enim ex serie tuae nunciationis et petitionibus accepimus, tu, diebus istis, marinis navigationibus versus Affricam, ob reverentiam crucifixi, non absque potenti manu progrediens, Gerba et Karkim insulas provinciae Affricae, seu civitatis Tunisii cumterminasa vel vicinas, divino fretus auxilio, eripuisti potenter de manibus hostium fidei christianae, ac in eis proponis sedificari facere ecclesias et altaria et Christo domino deservire. Quae quidem insulae, prout asseris, non sunt de regno Siciliae, nec ad regem pertinent; quodque ab eo tempore cujus memorià non extitit detentae non fuerunt per aliquem christianum quousque ad manus et posse tuum, ut praedicitur, deveuerunt.
Cum autem nobis duxeris humiliter supplicandum ut praefatas insulas tibi tuisque hasredibus concederemus in feudum, sub annuo censu, de gratia speciali a nobis et successoribus nostris Romanis pontificibus et Romana ecclesia perpetuo a te ac ipsis haeredibus retinendas; nos, attendentes quod tu easdem insulas eripuisti potenter, ut praedicitur, de manibus hostium crucis Christi, et laudabile propositum, quod habere te asseris, ut in insulis ipsis orthodoxa fides propagetur et vigeat, cultusque servetur inibi divinorum; quamplurimum in Domino commendantes, gaudentes etiam, quod per ministerium tuum Christianitatis termini dilatentur, tuis supplicationibus inclinati, ad laudem Dei omnipotentis, tuaeque salutis augmentum, memoratas insulas et earum quamlibet, cum omnibus juribus et pertinentiis suis, in merum et mixtum imperium, jurisdictionem plenariam temporalem videlicet in eisdem, auctoritate apostolica et de apostolica plenitudine potestatis, nomine nostro, et successorum nostrorum Romanorum pontificum ipsius ecclesiae Romanae, tibi et tuis haeredibus, catholicis atque legitimis et in devotione ipsius Romanae ecclesias persistentibus, in feudum perpetuum concedimus, sub annuo censu quinquaginta unciarum auri, ad pondus dicti Siciliaa regni, nobis et successoribus ipsis ac eidem ecclesiae annis singulis, infra octavas beatorum apostolorum, Petri et Pauli, in Romana curia persolvendo.
Et ecce dilecto filio, fratri Bonifacio de Calamandrano, magno praeceptori ordinis Hospitalis Sancti Joannis Jerosolymitani in partibus cismarinis, damus per alias nostras literas in mandatis ut te, auctoritate nostra, de feudo investiat memorato, et recipiat a te, nostro et praedictorum successorum nostrorum et ecclesiae Romanae nomine, juramentum fidelitatis et homagii, sub forma quae in aliis nostris litteris continetur, nec non et publico instrumento tuo nihilominus sigillo munito, per quod te feudum hujusmodi pro te tuisque haeredibus a nobis et eadem Romana ecclesia, ut praedicitur, recipere fatearis, ac praedictos tuos obligabis haeredes ad praestandum simile juramentum et homagium et recognoscendum quod feudum ipsum tenebas a nobis et successoribus nostris et ecclesia memoratis, et ad promittendum quod praedictum censum annuum statuto termino cum integritate persolvent ; quod si tu vel ipsi haeredes id facere forsan contempseritis, esse omne jus quod tibi vel ipsis haeredibus ex praesenti nostra concessione deberetur vel competet ex tunc, eo ipso ad praedictam ecclesiam libere devolutumb.
Nulli ergo omnino hominum liceat etc.
Datum Anagniae, III idus augusti, anno primo. -
(a) Edition de Tutini : cum terminos.
-
(b) Edition de Tutini : devolvatur.
Informations
Acte
Laurent
Vallière
(CIHAM (UMR 5648)), dans
APOSCRIPTA database
APOSCRIPTA database – Lettres des papes, dir. J. Théry, CIHAM/UMR 5648, éd. électronique TELMA (IRHT), Orléans, 2017 [en ligne], acte n. 27348 (aposcripta-4064), http://telma.irht.cnrs.fr/chartes/aposcripta/notice/27348 (mise à jour : 28/03/2022).