Description
-
Clément VI (1342-1352)
-
Pour mémoire future de la chose
-
VI idus aprilis, anno secundo
-
-
Avignon
-
Bulle (ad perpetuam rei memoriam)
-
[Expédition] E. FRANCE, Dijon, Archives départementales de la Côte-d'Or, B 11206 (fonds de la chambre des comptes de Bourgogne). Bulle de plomb sur fils de soie jaune et rouge [images en ligne].
-
[Registre de la chambre apostolique] R. CITÉ DU VATICAN, Archivio apostolico Vaticano, Registra Vaticana 37, n. DCCCCLXVII, fol. 233 r.
-
Eugène Déprez, Jean Glénisson, Guillaume Mollat, Clément VI (1342-1352), Lettres closes, patentes et curiales se rapportant á la France, Paris, Paris, 1925-1961, n. 763.
-
?
-
Prorogat usque ad festum Omnium Sanctorum relaxationem interdicti, et suspensionem excommunicationis, quibus innodatus fuerat Odo, dux Burgundiae, qui in villa de Auxona monetam cudi jusserat contra privilegia archiepiscopi Bisuntinensis [Deprèz et alii].
-
Ad futuram rei memoriam.
Dudum ad audientiam apostolatus nostri fidedigna relatione deducto, quod cum dilectus filius nobilis vir Oddo, dux Burgundie, in villa de Auxona, Bisuntinensis diocesis, monetam cudi faceret, prout ratione comitatus sui de Auxona id sibi competere asserebat, venerabili fratre nostro... archiepiscopo et dilectis filiis capitulo Bisuntinensibus, asserentibus jus et facultatem faciendi fabricari et cudi monetam in civitate et diocesi Bisuntinensibus ad ipos solos et insolidum et ad nullum alium pertinere, prefatus archiepiscopus dictum ducem requisivit, ut a cussione et fabricatione monete predicte desisteret et desisti faceret, comminando eidem, ut pro parte dicti ducis asseritur, quod, nisi sic faceret, per sententias excommunicationis, suspensionis ac interdicti procederet contra ipsum, et monetarios suos dictam monetam in dicta villa de Auxona fabricantes, a qua comminatione pro parte dicti ducis asserentis sibi premissa licere, et monetariorum predictorum, fuit ad Sedem Apostolicam appellatum, quodque prefati archiepiscopus et capitulum, pretendentes ducem et monetarios predictos sufficienter auctoritate consilii seu statuti provincialis Bisuntinensis contra invasores, raptores, occupatores et detentores bonorum, rerum et jurium ecclesiarum et personarum ecclesiasticarum civitatis et diocesis Bisuntinensis, ut dicebat, editi, monitos, ut ipse dux a fabricatione et cussione dicte monete infra certum competentem terminum desisteret et desisti faceret, monitioni hujusmodi parere contempisse ac propterea ipsos ducem et monetarios auctoritate statuti provincialis Bisuntinensis predicti, excommunicationis sententiam incurrisse, ac villam predictam fore suppositam ecclesiastico interdicto, ducem et monetarios prefatos excommunicatos, et villam prefatam interdicto ecclesiastico suppositam mandavit et fecit officialis Bisuntinensis executor dicti concilii et statuti publice nuntiari; propter que pro parte ducis et monetariorum predictorum fuit iterato ad Sedem appellatum eandem, quodque, premissis ad audientiam felicis recordationis Benedicti pape XII predecessoris nostri deductis, idem predecessor causas appellationum hujusmodi dilecto filio magistro Oliviero de Cerzeto, decano ecclesie sancti Ilarii Pictavensis, capellano dicte Sedis et auditori causarum palacii apostolici, audiendas commisit, et fine debito terminandas, cum potestate absolvendi ducem et monetarios a dicta excommunicationis sententia ad cautelam, si et prout de jure forent absolvendi; qui dictos ducem et monetarios absolvit ab ipsa sententia ad cautelam; a qua absolutione et dicti Oliverii pronuntiatione fuit pro parte ipsorum archiepiscopi et capituli ad Sedem appellatum predictam, et tandem, post nonnullos processus super injustitia seu iniquitate dicte absolutionis, coram diversis auditoribus dicti palacii successive in causis hujusmodi deputatis habitos, et interlocutoriis sententiis per tres de prefatis auditoribus pro ipsis archiepiscopo et capitulo successive prolatis, a quarum tertia sententia pro parte dicti ducis et monetariorum non extitit appellatum, dicto predecessore, sicut Domino placuit, rebus humanis exempto, nos, gratia divina favente, ad apicem summi apostolatus assumpti, prospicientes litem et discordiam hujusmodi eisdem archiepiscopo, capitulo et duci ac eorum subditis dispendiosas plurimum et dampnosas, et quod, nisi discordia ipsa per alium modum amicabilem sopiretur, celeriter, dispendia inducere poterat et scandala graviora, et propterea affectantes inter ipsos archiepiscopum, capitulum et ducem, pacem et concordiam reformari, super hiis interponere cepimus partes nostras, et demum pro bono pacis et concordie partium predictarum inter eas tractandarum, et ut ad pacem et concordiam hujusmodi plenarie reformandas, via facilior pateret et etiam pararetur, super hujusmodi negotio, ut sequitur, duximus ordinandum, videlicet quod usque ad octabas festi Resurrectionis dominice proxime preteriti, omnis judiciarius strepitus inter archiepiscopum, capitulum, ducem ac monetarios predictos, super premissis et eorum occasione penitus conquiesceret, ut interim, auctore Domino, utriusque partis amicis tractantibus et mediantibus, pax et concordia inter archiepiscopum, capitulum et ducem predictos, ac eorum sequaces reformarentur perpetuo durature.
Et nichilominus, ut idem dux eo promptius et facilius juxta rationis et equitatis debitum ad hoc se prepararet et coaptaret, quo per nos majori favore et gratia se nosceret preveniri, omnes et singulas excommunicationum et interdicti sententias per archiepiscopum aut officiales suos dicti concilii seu statuti provincialis vel alia auctoritate, premissorum occasione, prolatas in ipsos ducem et monetarios, si dictus dux et monetarii sui eis vel earum aliqua sint ligati, archiepiscopo predicto et Petro de Arcu, clerico, procuratore dicti ducis ad hoc potestatem habente, presentibus et petentibus, ac presenti ordinationi nostre consentientibus, ac presente et non contradicente Johanne de Sancto-Albino, canonico ecclesie Bisuntinensis, auctoritate apostolica cum moderamine infrascripto relaxavimus, ac prefatum interdictum in eadem villa de Auxona, ut prefertur, appositum, si ipsa villa illi subjacebat, usque ad octabas predictos dumtaxat et non ultra, tenore litterarum nostrarum duximus suspendendum, et quod interim a denuntiatione excommunicationis et interdicti ducis et monetariorum predictorum per personas ecclesiasticas civitatis, diocesis et provincie Bisuntinensium cessaretur omnino, ac in villa ipsa officia resumerentur divina.
Voluimus autem quod per ordinationem, relaxationem et suspensionem hujusmodi, vel per fabricationem et cussionem dicte monete, quam ipse dux faciebat seu, pendente hujusmodi dilatione, faceret, vel ejus monetarii pro eo, juri cujusvis partium predictarum, tam in petitorio quam in pocessorio, quam etiam processibus habitis super istis, posset in aliquo nullatenus derogari, seu jus aliquod vel pocessio ipsi duci acquireretur, nec ipse dux seu ejus monetarii per se vel alium appellare seu aliquid innovare valerent in prejudicium archiepiscopi et capituli predictorum, nec elapso dicto termino relaxationem hujusmodi pro absolutione habere, sed elapso dicto termino, si interim super hiis concordatum non esset amicabiliter inter partes, excommunicationis et interdicti sententie, ipsaque negocium et cause, ceteraque omnia circa ea facta et habita in eo statu eaque firmitate ac vigore permanerent et permanere deberent et mandari possent observari per eum vel eos, ad quem vel ad quos pertineret, in quibus ante tempus et tempore ordinationis relaxationis et suspensionis hujusmodi existebant, ipseque relaxatio et suspensio essent ipso facto irrite atque nulle, ac si facte minime extitissent, ipsique dux et monetarii extunc excommunicati publice denunciari possent ut prius, et ipsa villa interdicto, sicut antea, subjaceret, si et quatenus antea ligati erant et primitus subjacebant. Non obstante absolutione predicta dictis duci et monetariis impensa per Oliverium supradictum, et nichilominus ordinationem, relaxationem, suspentionem ac omnia alia et singula supradicta, in locis, de quibus esset expediens, mandavimus in illis partibus sollemniter publicari, prout in diversis nostris inde confectis litteris plenius et seriosius continetur.
Cum autem, sicut ad apostolatus nostri relatio fidedigna perduxit auditum, propter nonulla impedimenta legitima que medio tempore occurrerunt, hujusmodi pax et concordia inter ipsos archiepiscopum, capitulum et ducem nondum, sicut sperabamus, potuerit reformari et dicti termini finis instare noscatur, nos volentes periculis et aliis malis, que ex premissis lite ac discordia partibus provenirent eisdem, si remaneret ipsa concordia imperfecta, salubriter obviare, ac ad amicabilem concordiam hujusmodi interponere partes nostras, ordinationem, relaxationem, suspensionem ac omnia alia et singula supradicta in ipsis litteris nostris contenta, eisdem modo, forma, conditionibus et ordine, quibus per nos, ut premittitur, ordinata fuerunt, et usque ad octabas predictas, prout continetur in litteris memoratis, usque ad festum omnium Sanctorum, proximo venturum, propter utriusque partis bonum et comodum auctoritate apostolica ex nostro officio prorogamus, non obstantibus omnibus supradictis; volentes prorogationem nostram hujusmodi per prelatos et alias personas ecclesiasticas illarum partium, qui super hoc a dictis partibus vel earum aliqua fuerint requisiti, solemniter publicari, et quod ipsi archiepiscopus, capitulum et dux, infra festum dedicationis beati Michaelis Archangeli proximo futurum, procuratores eorum legitimos, ad tractandum, acceptandum et perficiendum, auctore Domino, concordiam amicabilem hujusmodi, super qua laborare affectu paterno intendimus, sic cum pleno sufficienti et opportuno ad premissa mandato ad presentiam nostram mittant, quod pretextu mandati insufficientis, vel alias indebiti, tractatus et effectus hujusmodi concordie retardari nequeat seu etiam impediri, quinimmo ad Dei laudem et gloriam et partis utriusque tranquillitatem et pacem votivum et optatum sortiantur effectum.
Decernentes irritum et inane quicquid contra ordinationem, relaxationem et suspensionem predictas attemptatum forsan est hactenus vel contra eas et prorogationem hujusmodi contigerit in posterum attemptari.
Nulli ergo, etc.
Datum Avinioni, VI idus aprilis, pontificatus nostri anno secundo. -
?
Informations
Document
Antonin
Bourquin
(CIHAM (UMR 5648)), dans
APOSCRIPTA database
APOSCRIPTA database – Lettres des papes, dir. J. Théry, CIHAM/UMR 5648, éd. électronique TELMA (IRHT), Orléans, 2017 [en ligne], acte n. 192935 (aposcripta-40675), http://telma.irht.cnrs.fr/chartes/en/aposcripta/notice/192935 (mise à jour : 20/06/2024).