Général
-
Alexandre IV (1254-1261)
-
Commendata magnopere Summa Theologica Alexandri de Ales præcipit, ut ad ejus complementum deputato Fr. Guillelmo de Melitona Fratres adjutores assignentur. (Ex MSS. Codice Bibliothecæ Sorbonicæ Parisien. apud Autores Operis de Scriptor. Ordinis Prædicat. tom. 1. p. 321. in S. Thoma Aquin., & inde apud Joannem a S. Antonio in Universa Bibliotheca Franciscana to. 3. in Append. verbo Guillelmus de Melitona.)
-
Anno 1256. die 28. Julii.
-
1256
-
ALEXANDER &c.
Dilecto filio ... Ministro Fratrum Ordinis Minorum in Francia Salutem, & Apostolicam Benedictionem.
De fontibus Paradisi flumen egrediens, exuberans videlicet sacrarum intelligentia Scripturarum per os recolendæ memoriæ Fratris Alexandri a Ordinis tui temporibus nostris largo profluxit lotitiob impetu super terram, in lucem manifestius editis thesauris scientiæ, ac sapientiæ salutaris. Idem siquidem Frater, ut ex his, quæ scripsit, & tradidit, comperimus, Deo plenus (nemo enim nisi in Spiritu Dei loquens æternæ veritatis mysteria ea inquisitionis indagine attigisset) studia sua publicis utilitatibus commodavit; & laboriosi operis sanctum aggrediendo propositum super quæstionibus Theologicis utiliorem utique, quam prolixam molitus est Summam profectibus in lege Domini studere volentium compendiosius profuturam. In qua sententiarum irrefragabiliumc ordinatæ sunt acies ad obterendam veritatis pondere contentiosæ pervicaciam falsitatis. Prolixitatemd quippe, si quam in eadem Summa Lector delicatus abhorret; studiosis vobis in ea sic reddit continua partium suarum utilitas brevem, ut in tanto verborum agmine, quod immensa videtur Divinæ profunditatis eloquia continere, non aliud nos rationabiliter possit offendere, quam quod Deo ejusdem Fratris laboribus finem, antequam suscepti Operis diætam perficerete, imponente, & ad statutum repositæ mercedis evocante denarium; perfectæ pietatis imperfectus est laborf; quo & pauca videntur, & ad satietatem animæ insufficientia universa, quæ scripta sunt; nisi destinatum, & ad quem animos legentium pars suspendit exhibita, principii sui finem moles tanti Operis sortiatur. Quocirca discretioni tuæ in virtute obedientiæ districte præcipiendo mandamus, quatenus considerans prudenter, quod indecenter relinquitur, si negligenter omittitur mutilum opus Dei, quod nonnisi cælestis sapientia per ministerium servi sui tam clara jam digestæ partis iniit venustate; de consilio discretorum Fratrum studentium ad perfectionem ejusdem Summæ necessarios pro numero, & idoneos pro merito convoces Parisius ex quibuslibet administrationis tuæg locis Ordinis tui Fratres, quibus ex parte nostra in remissionem injungas peccaminum, & ad suorum cumulum meritorum, ut dilecto filio Guillelmo de Melitonah huic sollicitudini deputatoi sedule assistentes, ipsumque, ac se mutuo adjuvantes sine dilationis dispendio prædictæ Summæ opus finaliter exequantur, ad hoc uno, & eodem Domini Spiritu, qui gratis mira scientiarum dona distribuit, adjuvante.
Datum Anagniæ v. Kalendas Augusti, Pontificatus Nostri Anno Secundoj.
-
Bullarium Franciscanum romanorum pontificum, tomus I ab Honorio III ad Innocentium IIII, Rome, 1759, n°CCXXV., pp.151-152
-
(a) Fratris Alexandri: De Ales anno 1245. mense Augusto Parisiis defuncti, cujus in exequiis sacrum operatus est Odo Card. Apostolicæ Sedis in Galliis Legatus, assistentibus Prælatis Eccles., qui de Lugdunensi Concilio generali redierant ex Autore coævo Mss. Bibliothecæ S. Crucis Florentinæ cod. 677.
-
(b) Lotitio: Idest abluente, ac irrigante; ut videtur; deest enim hoc vocabulum in Cangien. Glossario mediæ, & infimæ latinitatis.
-
(c) Sententiarum irrefragabilium: Forsan hinc titulus Doctoris irrefragabilis adhæsit Alexandro Alensi.
-
(d) Prolixitatem: Quam & notasse videtur S. Thomas in Prologo suæ Summæ Theologicæ; dum ait quosdam confecisse Theologiæ Summam nimis brevem, aliquos vero nimis prolixam.
-
(e) Diætam perficeret: Idest rationem agendi; sicut dicitur diæta vivendi.
-
(f) Imperfectus est labor: Desinit enim in Sacramento Pœnitentiæ, & deest ejusdem Sacramenti pars reliqua cum aliis tribus Sacramentis Extremæ Unctionis, Ordinis, & Matrimonii.
-
(g) Administrationis tuæ: Quæ usque ad annum 1260. demta Provincia, & Aquitania, in reliquum Galliarum extendebatur, si verum nobis refert Waddingus ad ann. 1271. num. 17.
-
(h) Guillelmo de Melitona: Omnes, quotquot hanc rem tractarunt post Waddingum, & de hoc Guillelmo egerunt, eum Summæ Alensis supplementum perfecisse scribunt: at ego nihil ab eo factum esse contendo; aut si quidquam addidit ille, additamentum illud numquam Summæ Alensis appositum legitur: nam in pluribus editionibus antiquis, & recentibus Summa illa desinit in parte Sacramenti Pœnitentiæ, nec ultra progreditur. Neque mihi respondeant, addidisse eum saltem aliqua usque ad Sacramentum Pœnitentiæ: nam par. 4. q. 30. mem. 2. art. 2., quod est prope finem Summæ incompletæ asserit autor Regulam S. Francisci pro Fratribus Minoribus approbatam, & confirmatam fuisse ab Innocentio, Honorio, & Gregorio Summis Pontificibus; nec memorat confirmationem Innocentii IV. & Alexandri IV., quam ipsi Pontifices recensent in suis Bullis Nimis iniqua &c. annis 1245. & 1256. editis; quod non reticuisset Guillelmus, si post hos annos Summæ illi additamentum fecisset. Quemadmodum igitur Summæ Theologicæ S. Thomæ, quæ & ipsa finit in parte Sacramenti Pœnitentiæ, nemo ausus est addere Supplementum; ita & Summæ Alensis: Magnorum namque, summorumque virorum Opera satius putant imperfecta manere, quam aliorum inæqualium manibus suppleri memores, Plinium Histor. lib. 23. cap. 11. scripto tradidisse: illud perquam rarum, ac memoria dignum, etiam suprema opera artificum, imperfectasque tabulas, sicut Irin Aristidis, Tyndaridas Nicomachi, Medeam Timomachi, & Venerem Apellis in majori admiratione esse, quamperfecta. Ceterum Guillelmus fuit vir scientia, & vitæ sanctitate clarus, de quo autor æqualis Thomas Cantipraten. O. P. lib. 1. de Apibus cap. 1., & Alensis discipulus, ut inter Scriptores O.M. pluribus agetur.
-
(i) Deputato: An ab Alexandro, an vero ab Innocentio IV., ut velle videtur Waddingus in lib. de Scriptor. Ord. Min., an ab utroque, incertum.
-
(j) Illud adverto, Waddingo notam fuisse hanc Alexandri IV. Epistolam in Annalibus Minorum ad annum 1257. num. 8., datamque dicit Pontificatus illius anno I., an error sit apud eum, an autem apud librum de Scriptor. Ord. Prædicat., nemo dixerit, nisi qui Mss. codicem inspexerit. Illam multo ante citaverat Ludovicus Prutenus, qui scripsit anno 1493. Trilogium animæ par. 3. cap. 4., ex Chronicis Ordinis Minorum antiquis.