« bullarium-franciscanum-1088 »

ALEXANDER &c.

Venerabilibus Fratribus universis Archiepiscopis, & Episcopis per Regnum Franciæ constitutis Salutem, & Apostolicam Benedictionem.

Clara claris præclara meritis magnæ in Cælo claritate gloriæ, ac in Terra miraculorum sublimium clare claret. Claræ hujus arcta, & alta Religio hic coruscat; hujus sursum æterni præmii radiat magnitudo; hujusque virtutis magnifica mortalibus illucescunt. Huic Claræ intitulatum hic fuit summæ privilegium paupertatis: huic in excelso rependitur inæstimabilis copia thesaurorum; huic a Catholicis plena devotio, & honoris cumulus exhibetur. Hanc Claram sua fulgida hic insignierunt opera; hanc Claram in alto Divinæ lucis clarificat plenitudo; hanc Christianis populis prodigiorum ejus insignia stupenda declarant. O Clara multimode titulis prædita claritatis! ante conversionem tuam utique clara: in conversione clarior; in claustrali conversatione præclara, & post decursum vitæ præsentis spatium clarissima illuxisti! Ab hac Clara clarum exempli speculum huic sæculo prodiit; ab hac inter amænitates cœlestes suave lilium virginitatis offertur; ab hac in terris manifesta subventionum remedia sentiuntur. O admiranda Claræ beatæ claritas, quæ quanto studiosius per singula quæritur, tanto splendidior in singulis invenitur! Emicuit hæc, inquam, in hoc sæculo; in Religione præfulsit; in domo illuxit ut radius, in Claustro coruscavit ut fulgor. Emicuit in vita; post mortem radiat: claruit in terra; in cælo relucet. O quanta hujus vehementia luminis, & quam vehemens istius illuminatio claritatis! Manebat quidem hæc lux secretis inclusa claustralibus, & foris micantes radios emittebat: colligebatur in arcto Cœnobio, & in amplo sæculo spargebatur; servabatur integra, & extra manabat. Latebat namque Clara, sed ejus vita patebat: silebat Clara, sed sua fama clamabat: celabatur in cella, & in urbibus noscebatur. Nec mirum, quia lucerna tam accensa, tam lucens abscondi non poterat, quin splenderet, & clarum in Domo Domini daret lumen. Nec recondi poterat vas tot aromatum, quin flagraret; & suavi odore Dominicam aspergeret mansionem: imo cum in angusto solitudinis reclusorio alabastrum sui corporis hæc dure contereret; tota omnino Ecclesiæ aula sanctitatis ejus odoribus replebatur. Sane cum ipsa, dum adhuc puella esset in sæculo, hunc Mundum fragilem ab ætate tenera transilire studeret; & pretiosum suæ virginitatis thesaurum illibato semper pudore custodiens, charitatis, & pietatis operibus vigilanter intenderet; ita quod ex ea gratia, & laudabilis ad vicinos alios fama prodiret: B. Franciscus, audito hujus famæ præconio, cœpit confestim hortari eam, ut ad Christi perfectam induceret servitutem. Quæ sacris illius monitis mox adhærens, & Mundum cum terrenis omnibus abdicare, ac soli Domino in paupertate voluntaria famulari desiderans hoc suum fervens desiderium, quam cito potuit, adimplevit: quia tandem cuncta sua bona, ut una secum quidquid etiam habebat, Christi obsequio deputaret, in eleemosynas, & pauperum subsidia distribuit. Cumque de sæculi strepitu fugiens ad quamdam Campestrem declinasset Ecclesiama; & ab ipso Beato Francisco sacra ibi recepta Tonsura processisset in aliamb; consanguineis ejus ipsam exinde reducere molientibus; illa protinus amplectens Altare, pannosque apprehendens ipsius, crinium sui capitis incisura detecta, eisdem consanguineis in hoc fortiter restitit, & constanter; quia cum jam esset mente integra juncta Deo, pati non poterat ab ejus servitio se divelli. Denique cum ad Ecclesiam Sancti Damianic extra Civitatem Assisiatem, unde traxit originem, per eumdem Beatum Franciscum adducta fuisset; ibi ei Dominus ad amorem, & cultum assiduum sui nominis plures socias aggregavit. Ab hac siquidem insignis, & sacer Ordo Sancti Damiani per Orbem jam longe diffusus salutare sumpsit exordium. Hæc adhortante ipso B. Francisco huic novæ, sanctæque Observantiæ sequendum dedit initiumd; hæc hujus magnæ Religionis fuit primarium, & stabile fundamentum; hæc hujus alti operis lapis extitit primitivus. Hæc genere nobilis, sed conversatione nobilior virginitatem, quam prius etiam custodierat, sub hac sanctimoniæ Regula præcipue conservavit. Hanc postmodum Religionem Mater ejus Hortulana nominee piis intenta operibus ipsius natæ sequendo vestigia devote suscepit; in qua demum hæc optima Hortulana, quæ in Horto Dominico protulit talem plantam, conclusit feliciter dies suos. Post aliquot vero annos ipsa Beata Clara Monasterii, & Sororum regimen nimis ejusdem Sancti Francisci devicta importunitate recepit. Hæc utique fuit arbor procera, & eminens, longis distincta ramis, quæ in agro Ecclesiæ dulcem fructum Religionis attulit; & ad cujus delectabilem umbram sub illius amænitate fructum hujusmodi libaturæ cucurrerunt undique multæ alumnæ Fidei, & concurrunt. Hæc fuit nova munda vallis Spoletana, quæ novum aquæ vitalis fontem ad refectionem animarum, & commodum propinavit; qui jam per diversos rivulos in Territorium Ecclesiæ derivatus plantaria Religionis infundit. Hæc fuit altum sanctitatis candelabrum vehementer in Tabernaculo Domini rutilans; ad cujus ingentem splendorem plurimæ properant suas de illius lumine lampades accendentes. Hæc profecto in arvo Fidei plantavit, & coluit vineam paupertatis, de qua fructus salutis pingues, & divites colliguntur. Hæc in prædio Ecclesiæ humilitatis hortum constituit multiplici rerum consertum inopia, in quo magna virtutum copia reperitur. Hæc in Religionis districtu arcem arctæ abstinentiæ fabricavit; in qua larga spiritualis alimoniæ refectio ministratur. Hæc fuit pauperum Primiceria, Ducissa humilium, Magistra continentium, & pœnitentium Abbatissa. Hæc suum Monasterium, creditamque in illo sibi familiam sollicite, ac prudenter in timore, & servitio Domini, & plena Ordinis observantia gubernavit; vigil in cura, in ministerio studiosa, in exhortatione attenta, diligens in admonitione, in correctione moderata, temperata in præceptis, in compassione præstabilis, discreta in silentio, in sermone matura, & consulta in cunctis ad perfectum regimen opportunis, volens magis famulari, quam dominari; & honorare potius, quam honore sustolli. Hujus vita erat aliis eruditio, & doctrina; in hoc libro vitæ cæteræ vivendi Regulam didicerunt; in hoc vitæ speculo reliquæ vitæ semitas inspexere. Corpore namque sistebat in terra, sed animo versabatur in Cælo: humilitatis vasculum, armarium castitatis; charitatis ardor; dulcor benignitatis; patientiæ robur; nexus pacis; & familiaritatis communio: mitis in verbo, lenis in facto, & in omnibus amabilis, & accepta. Et ut carne depressa, convalesceret spiritu (quia quisque hoste suo debilitato fit fortior) nudum solum, & interdum sarmenta pro lecto habebat; & pro pulvinari sub capite durum lignum: unaque tunica cum mantello de vili despecto, & hispido panno contenta, his humilibus indumentis ad operimentum sui corporis utebatur; aspero cilicio de cordulis crinium Equorum contexto nonnumquam adhibito ad carnem. Arcta quoque in cibo, & in potu districta tanta se in his frænabat abstinentia, quod longo tempore tribus diebus in hebdomada, videlicet secunda, quarta, & sexta feria, nihil penitus pro sui corporis alimento gustavit; reliquis nihilominus diebus adeo se cibariorum paucitate restringens, quod aliæ de ipsa, quomodo sub tam forti districtione subsistere poterat, mirabantur. Vigiliis insuper, & orationibus assidue deduci, in his præcipue diurna, & nocturna tempora expendebat. Diutinis tandem perplexa languoribus, cum ad exercitium corporale non posset surgere per se ipsam, Sororum suarum suffragio levabatur; & ad tergum ejus fulcimentis oppositis, propriis manibus laborabat; ne in suis esset etiam infirmitatibus otiosa; unde de panno lineo hujus sui studii, & laboris plura pro Altaris Sacrificio Corporalia fieri fecit, & per plana, & montana Assisii diversis Ecclesiis exhiberi. Amatrix vero præcipua, & colona sedula paupertatis sic illam suo affixit animo; sic eam in suis desideriis alligavit; quod semper in ipsius directione firmior, & ardentior in amplexu a districta, & delectabili ejus copula pro nulla umquam necessitate discessit; nec aliquibus potuit induci suasibus ad consentiendum, quod suum Monasterium proprias possessiones haberet; quamquam felicis recordat. Gregorius Papa Prædecessor noster de multa indigentia ipsius Monasterii pie cogitans libenter illi voluerit pro Sororum ejus sustentatione possessiones sufficientes, & congruas deputare. Verum quia magnum, & splendidum luminare supprimi non potest, quin radios proferat claritatis; in ipsius etiam vita multis, & variis miraculis virtus suæ sanctitatis effulsit. Nam cuidam de Sororibus ipsius Monasterii vocem, quam a longo tempore quasi omnino perdiderat, restauravit. Alii officio linguæ penitus destitutæ loquelam restituit expeditam; alteri aurem surdam aperuit ad auditum; laborantem febre, tumentem hydropisi, plagatam fistula, & aliis oppressas languoribus liberavit, facto Crucis signaculo super eas. Quemdam Fratrem de Ordine Minorum sanavit ab insaniæ passione. Cum autem quadam vice oleum in Monasterio totaliter defecisset, ipsa vocato Fratre, qui erat eidem Monasterio pro colligendis eleemosynis deputatus, accepit urceum, atque lavit, vacuumque juxta fores ipsius Monasterii posuit, ut illum idem Frater pro oleo acquirendo deferret: quem cum vellet ipse apprehendere, invenit eum oleo beneficio Divinæ largitatis impletum. Rursum cum uno die non nisi unius panis medietas pro refectione Sororum in eodem Monasterio haberetur; ipsa medietatem eamdem jussit in frusta distribui, & Sororibus dispensari; quam inter manus frangentis ille, qui vivus est panis, & dat escam esurientibus, multiplicavit in tantum, quod quinquaginta sufficientes factæ fuerint exinde portiones, & Sororibus discumbentibus distributæ. Per hæc, & alia signa conspicua suorum, dum adhuc viveret, innotuit præeminentia meritorum. Nam & cum in extremis ageret, candidus Beatarum Virginum cœtus micantibus coronis ornatus, in quo una ex ipsis eminentior, & fulgidior apparebat, visus est demum intrare, ubi eadem Christi famula decumbebat, & usque ad lectum ejus procedere, ac circa eam quasi visitationis officium ad confortationis solamen quodam humanitatis studio exhibere. Post obitum vero ejusf quidam, qui morbo caduco ruebat, & propter crus contractum gradi non poterat, ad sepulcrum delatus ipsius fuit ibi, crure ipso quasi fragoris sonitum faciente, ab utraque infirmitate curatus. Curvi, renibus, membrisque contracti, præcipites furia, & dementi furore ferales receperunt ibidem integram sospitatem. Cuidam sua dextera manus, cujus ipse usum ex illata sibi vehementi percussione ita perdiderat, quod nihil omnino per eam, veluti prorsus inutilem, poterat operari, fuit ad actum suum pristinum ipsius Sanctæ meritis plenarie reformata. Alius, qui diutina cœcitate lumen amiserat oculorum, cum ad idem sepulchrum sub ducatu alterius accessisset, recuperato inibi visu, rediit exinde sine duce. His, & quamplurimis aliis operibus, & miraculis hæc venerabilis Virgo resplenduit gloriosis; ut evidenter appareat adimpletum id, quod de ipsa mater ejus, dum esset ex ea gravida, & oraret, dicitur audivisse; videlicet quod paritura erat quoddam lumen, quod Orbem plurimum illustraret. Gaudeat itaque Mater Ecclesia, quod talem genuit, & educavit filiam, quæ tamquam virtutum fœcunda parens multas Religionis alumnas suis produxit exemplis; & ad perfectum Christi servitium pleno magisterio informavit. Lætetur & devota turba Fidelium, quod Rex Cœlorum, & Dominus Sororem ipsorum, & sociam, quam sponsam sibi elegerat, ad suum præcelsum, & præclarum Palatium cum gloria introduxit. Nam & Sanctorum congaudent agmina, quod in superna eorum Patria novellæ regalis sponsæ nuptiæ celebrantur. Cæterum, quia congruit, ut quam Dominus exaltavit in Cœlo, Catholica Ecclesia veneretur in terra: quia de sanctitate vitæ, ac miraculis ejus diligenti, & attenta inquisitione, ac examinatione districta, & solemni discussione præmissis liquido constitit, licet alias etiam, & in propinquis, & in remotis partibus satis essent præcognita lucida ejus acta: Nos de communi Fratrum nostrorum, & Prælatorum omnium tunc apud Sedem Apostolicam existentium consilio, & assensu de Omnipotentia Divina confisi, authoritate Beatorum Petri, & Pauli Apostolorum, ac nostra ipsam Catalogo Sanctarum Virginum duximus adscribendamg. Ideoque Universitatem vestram monemus, & hortamur attente, per Apostolica vobis scripta mandantes, quatenus secundo Idus Augusti festum ejusdem Virginis devote, ac solemniter celebretis, & faciatis a vestris subditis venerabiliter celebrari: ut ipsam habere mereamini apud Deum piam, & sedulam adjutricem. Et ut ad venerandum ejus sepulchrum avidius, & copiosius Christiani populi confluat multitudo, ac celebrius ipsius festivitas præcolatur; omnibus vere pœnitentibus, & confessis, qui ad illud cum reverentia, in ejusdem Virginis festo, vel etiam infra ipsius festi octavas annuatim accesserint ipsius suffragia humiliter petituri; de Omnipotentis Dei misericordia, & Beatorum Petri, & Pauli Apostolorum ejus auctoritate confisi unum annum, & quadraginta dies de injunctis sibi pœnitentiis misericorditer relaxamus.

Datum Anagniæ xiv. Kalen. Novembrish, Pontificatus Nostri Anno Primo.