IRHT

Enquêtes menées sous les derniers capétiens

> Conflit entre les églises de la sénéchaussée de Carcassonne et les gens du roi à propos des notaires. 1292.

Bibliothèque nationale de France, Doat 156, fol. 38v-45v

Enquête

[1]

Anno dominice Incar--nationis millesimo ducentesimo nonagesimo secundo, sabbatho post festum Pasche Domini, noverint universi quod cum pro dissentione et subsidio questionum seu libertatum olim motarum in senescallia Carcassone, inter quosdam prelatos ejusdem senescallie seu ecclesias cathedrales, ex parte una, et subditos mediatos et immediatos domini regis, ex altera, super eo videlicet quod prelati et ecclesie prefate, seu earum ministri dicebant instrumenta testamentorum et contractuum nuptialium debere fieri tantum per notarios ecclesie et non per alios notarios domini regis sive aliorum dominorum 1 temporalium, et ipsis ecclesiis fieri prejudicium, si per alios fierent vel reciperentur ipsa instrumenta quam per notarios ipsorum prelatorum seu ecclesiarum gentibus domini regis et universitatibus ac locorum dominis, in contrarium coram venerabilibus viris dominis Johanne Ducis, clerico, et Johanne de Mele--duno, milite domini regis, ad senescalliam Carcassone per eundem dominum regem missis pro audiendis querimoniis prelatorum et ecclesiasticarum personarum contra gentes domini regis, homines et universitates locorum infrascriptorum contribuissent et solvissent quantitates infrascriptos, videlicet

De vicaria Carcassone

In primis de burgo Carcassone 30 l.t.

Summa predictarum oblationum dicte vicarie :

78 l. 10 s. 3 d.t.

Item de castellania Montisregalis, videlicet

Summa pre--dictarum oblationum totius dicte castellanie

150 l. 10 s. 6 d.t.

Item de vicaria Cabardesii, videlicet

Summa oblationum factarum per homines locorum predictorum vicarie Cabardesii 36 l. 19 s. minus 1 d.

Item dominus Adam de Merollis, vicarius Minerbesii, recepit totam summam omnium summarum predictarum totius castellanie Montis Regalis, et vicarie Cabardesii et etiam vicarie Carcassone 266 l. minus 3 d.

Tandem dominus 2 Simon Brisetesta, miles domini regis, senescallus Carcassone et Biterris, volens sa--tisfacere advocatis et aliis qui deffensionem dicte questionis laboraverant et suum prestiterant patrocinium consilium et juvamen, eundo, stando et redeundo 3 pro causa predicta apud Narbonam et apud Biterrim et apud Carcassonam, et in Franciam et duo Parlamenta, attendens etiam quod domini Petrus Radimundi et Guillelmus Boni Mancipii, extra officium tunc existentes et sine omni officio, et quod in predictis questionibus diligenter et sollicite suum prestiterunt consilium et patrocinium coram predictis dominis et in locis predictis per plures dies una cum dominis Guillelmo Guarrici, legum doctore, magistris Geraldo Galardi, Arnaldo Elie, Guillelmo de Villanova, Guillelmo Petri de Monteregali, Petro de Medencho et Petro Raymundi de Pannis, jurisperitis, quodque dominus Adam de Merollis, miles domini regis, vicarius Minerbesii, Hugo de Chan--gero, vicarius Albie et Albigesii ejusdem domini regis, et magister Petrus Amici, premissa deffensione fideliter astiterunt et etiam labotaverunt, et dictus magister Guillelmus de Villanova pro predicta deffensione et aliis negotiis domini regis bis ivit in Franciam, ad duo Parlamenta, in quibus dixit se expendisse 80 l.t. in eundo, stando et redeundo per 180 dies et amplius ; – quodque etiam magister Petrus de Parisius, notarius, in scripturis et aliis circa premissa fideliter laboravit, prenominatis personis taxavit salarium de predicta peccunia unicuique eorum summam que sequitur, videlicet domino Petro Radimundi predicto 35 l.t. item domino Guillelmo Boni Mancipii predicto 35 l.t.

item magistro Guillelmo de Villanova predicto 80 l.

item magistro Geraldo Gualardi 20 l.

item domino Guillelmo Guarrici, legum doctore, 100 s.t.

item Arnaldo Elye 100 s.

item magistro Guillelmo Petri 10 l.

item magistro Petro de Medencho 10 l.

item magistro Petro Amici 10 l.

item domino Ade de Merollis, vicario Minerbesii 15 l.

item Hugoni de Chaugeyo, vicario Albie et Albigesii 100 s.

item magistro Petro Raymundi de Cannis 10 l.

item magistro Petro de Parisius, notario 100 s.t.

quas summas jussit dari eis de pecunia antedicta, quas, cum eas unusquisque receperit, recognitionem faciat, prout eas receperit de ipsis summis habitis et receptis ex causa predicta, et se ad easdem summas unusquisque obliget per promissionem et sub obligatione bonorum suorum, prout eas receperint, reddendis, si dominus rex expresse mandaret reddi easdem ab eis, vel a domino senescallo predicto.Residuum vero quod restat de dicta peccunia, quod est 21 l. 15 s. 4 d., ordinavit idem dominus senescallus et dixit se depositurum penes receptores Carcassonne domini regis ponendam et expendendam ad deffentionem dictarum questionum si quandocumque eas contingeret suscitari.

Et incontinenti prenominati dominus Petrus Radimundi, dominus Guillelmus Boni Mancipii, magister Guillelmus de Villanova, magister Geraldus Galardi, magister Arnaldus Helie, magister Guillelmus Petri, magister Petrus de Medenchis, magister Petrus Amici et magister Petrus de Parisius, ibidem presentes, confessi fuerunt et recognoverunt se dictas summas sibi per dictum dominum senescallum assignatas habuisse et recepisse de dicta peccunia ex causa predicta, renuntians quilibet exceptioni dicte summe sibi assignate non habite, et non recepte, et sibi non numerate ex mandato domini senescalli pre--dicti, promittentes prenominati proxime sub obligatione omnium bonorum suorum se dictas summas per eos receptas reddituros incontinenti, si contingeret dominum regem expresse mandare, quod restituerentur per ipsos prenominatos qui eas receperunt, vel per dominum senescallum, salvo per dictum magistrum Guillelmum de Villanova et protestato quod si contingeret mandatum regium predictum fieri de dicta peccunia reddenda, quod ipsi magistro Guillelmo satisfieret de dicta summa 80 l.t. per eum expensa in duobus Parlamentis, eundo in Franciam, stando et redeundo, cum duabus equitaturis, per 180 dies et amplius, pro negociis ipsius domini nostri regis ac sue senescallie Carcassone, renuntiantes scienter et consulte oblationi libelli ac induciis sibi dandis ad restituendum summas predictas, si contin--geret dominum regem mandare quod restituerent summas predictas, et omni alii juri canonico et civili quo possent se tueri.

Actum fuit in capella castri civitatis Carcassone, presentibus omnibus supra proxime nominatis et dicto magistro Petro de Parisius, notario antedicto, qui premissis interfuit et requisitus hanc cartam recepit, vice cujus notarii et mandato ego Arnaldus Basini, notarius Carcassone domini regis eandem scripsi. Et ego idem Petrus de Parisius, notarius antedictus, subscribo et signo, regnante domino Philippo, serenissimo rege Francie.

Fac-simile du seing notarial.

Extrait et collationné sur une copie escrite en parchemin trouvée au Trésor des Chartres de Sa Majesté en la cité de Carcassonne ...

... Fait a Carcassonne le tresiesme juillet mil six cens soixante huit.

Doat. Capot.

Notes

1 Ms : notariorum

2 Ms : divinus

3 Ms : reddendo.

Comment citer cette notice

Elisabeth Lalou, Xavier Hélary. "Conflit entre les églises de la sénéchaussée de Carcassonne et les gens du roi à propos des notaires. 1292. (Bibliothèque nationale de France, Doat 156, fol. 38v-45v)", dans Enquêtes menées sous les derniers capétiens, Elisabeth Lalou, Christophe Jacobs, éds, Paris : Centre de ressources numériques TELMA, 2007. (Ædilis, Publications scientifiques, 4). [En ligne] http://www.cn-telma.fr/enquetes/enquete144/ .

Mentions légales | Colophon | Contacts | Haut de page