« bullarium-franciscanum-3718 »

Dilectis filiis ‥ priori et fratribus Praedicatorum et ‥ guardiano et fratribus Minorum ordinum Xanctonen.a

Ea, quae iudicio vel concordia terminantur, firma debent et illibata consistere et, ne in recidivae quaestionis scrupulum relabantur, apostolico convenit praesidio communiri. Exhibita siquidem nobis vestra petitio continebat, quod dudum inter vos super eo, quod vobis, fili gardiane et fratres ordinis Minorum, asserentibus, quod, licet sedes apostolica per suas sub certa forma litteras ordinandum duxerit et districtius inhibendum, quod nulli liceret de Praedicatorum, Poenitentiae Iesu Christi, beatae Mariae de Monte Carmeli, Heremitarum sancti Augustini aliisque ordinibus Mendicantium aliquod monasterium, ecclesiam vel oratorium aedificare seu construere infra spatium seu numerum centum cannarum in dictis litteris contentarum a vestris ecclesiis praefatis, fili gardiane et fratres ordinis Minorum, mensurandarum per aera, etiam ubi alias recte non permitteret loci dispositio mensurari, tamen vos, fili prior et fratres ordinis Praedicatorum Xanctonenses, infra dictum numerum in civitate Xanctonensi ab ecclesia dictorum Minorum locum huiusmodi recipere ac domum et oratorium construere praesumpseratis contra privilegium memoratum: et tam super hoc quam super quadam ordinatione dudum per felicis recordationis Benedictum papam XI praedecessorem nostrum, tunc Nicolaum episcopum Ostiensem, et bonae memoriae Gentilem tit. s. Martini in Montibus presbyterum cardinalem, super controversiis quibuscumque occasione dicti privilegii cannarum inter vos utrinque iudices a sede apostolica deputatos, [facta]b et super quibusdam appellationibus pro parte vestra, praedicti fratres ordinis Praedicatorum, ad sedem interiectis eandem materia quaestionis exorta, tandem in dilectos filios nostros Nicolaumc tituli sancti Eusebii et Petrumd tituli sanctae Susannae ac Bertrandume tituli sancti Vitalis presbyteros cardinales fuit a vobis hinc inde super hiis tamquam in arbitros arbitratores et amicabiles compositores sub certa poena concorditer compromissum. Qui huiusmodi compromisso recepto rite in negotio procedentes eodem pro bono pacis et concordiae vestrorum ordinum aequum super praemissis arbitrium promulgarunt, prout in instrumento publico inde confecto dictorum cardinalium arbitratorum sigillis munito, cuius tenorem de verbo ad verbum praesentibus inseri fecimus, plenius continetur. Quare pro parte vestra fuit nobis humiliter supplicatum, ut praemissis confirmationis nostrae robur adiicere dignaremur. Nos itaque vestris supplicationibus inclinati praedictum arbitrium et quaecunque circa haec per dictos arbitros arbitratores et amicabiles compositores facta sunt, rata et firma habentes, illa auctoritate apostolica ex certa scientia confirmamus et praesentis scripti patrocinio communimus. Tenor autem instrumenti praedicti de verbo ad verbum per omnia talis est: « In nomine Domini amen. Miseratione divina nos frater Nicolaus tituli sancti Eusebii, Petrus tituli sanctae Susannae, et frater Bertrandus tituli sancti Vitalis presbyteri cardinales notum facimus universis, quod ab olim controversia mota inter fratres ordinis Minorum civitatis Xanctonensis ex parte una et Praedicatorum eiusdem civitatis ex altera occasione privilegii cannarum dictis ordinibus a sede apostolica concessi super eo, quod fratres Minores dicebant, dictos fratres Praedicatores in memorata civitate Xanctonensi locum recepisse seu domum [atque] oratorium construxisse et constructum tenere infra metas seu cannas in dicto privilegio contentas ac in eorum praeiudicium et contra novi operis nuntiationem occasione praedicta per praedictos fratres Minores factam contra fratres Praedicatores praedictos ac sententiam dudum latam super demolitione dicti oratorii per bonae memoriae dominum Guidonem episcopum Xanctonensem, conservatorem seu iudicem super dicto privilegio cannarum ipsis fratribus Minoribus per eamdem sedem apostolicam deputatum; fratribus Praedicatoribus antedictis contrarium asserentibus et dicentibus, eisdem licuisse praedictumf locum recepisse [atque] oratorium construxisse et constructum tenere ac licere deinceps construere iure suo praesertim vigore ordinationis per bonae memoriae reverendos patres dominos N. Ostiensem et Velletrensem episcopum et Gentilem tituli sancti Martini in montibus presbyterum cardinales super controversiis quibuscunque occasione dicti privilegii cannarum inter fratres ordinis Praedicatorum a praefata sede apostolica deputatos factae pendente dicta controversia ac per sedem apostolicam ex certa scientia confirmatae et per appellationes ex parte dictorum fratrum Praedicatorum a praefata sententia dicti episcopi licet nulla interpositas et per eosdem canonice prosecutas: dictis fratribus Minoribus contrarium asserentibus et dicentibus, sententiam dicti episcopi in rem iudicatam transiisse nec fuisse aliqua legitima appellatione suspensam nec debite prosecutam, ordinationemque dictorum dominorum cardinalium casum non comprehendisse praedictum — necnon super quibusdam appellationibus de novo pro parte fratrum Praedicatorum interpositis ad sedem eandem occasione praedicta.g Tandem pro bono pacis et concordiae et ad fovendum caritatem sinceram inter fratres praedictos et ad removendum scandalum, quod occasione quaestionis praedictae praesertim apud saeculares suboriri valeret, tam per procuratores generales ordinum Praedicatorum quam speciales guardiani et conventus dictorum Minorum de Xantonis et fratris Iacobi provincialis Franciae ordinis Praedicatorum in nos praenominatos cardinales tamquam in arbitros arbitratores seu amicabiles compositores sub poena ducentarum librarum turonensium et alias, prout in instrumento publico inde confecto plenius continetur, extitit compromissum. Nos igitur cardinales praefati, verentes, ne propter discordiam huiusmodi famae ipsorum fratrum laudabili quamplurimum derogetur, quos decet caritatem sinceram tenere, cupientes, ut inter fratres ipsorum ordinum ad invicem pax et concordia iugiter vigeat, regnet amor, caritas ferveat ac animorum idemptitas perseveret, ac volentes huiusmodi controversiam taliter terminare, quod deinceps fratres praedicti se non possint ex vicinitate collidere, quin immo vicinitas firmum sit inter fratres praedictos pacis et concordiae nutrimentum, quae dissensionis dudum extitisse dicitur incentivum, volentibus et consentientibus procuratoribus tam generalibus quam specialibus praedictis, votis nostris in hac parte annuentibus gratiose, praesertim dictis procuratoribus Minorum ius, quod se habere dicebant in dicto negotio, ad instantiam et requisitionem nostram ipsis fratribus Praedicatoribus dimittentibus ex dono et gratia speciali, visis et diligenter inspectis omnibus et singulis exhibitis et propositis coram nobis per partes praedictas: pro bono pacis et concordiae partium et ordinum praedictorum amicabiliter pronuntiamus ac dictum nostrum proferimus in hunc modum, videlicet quod fratres Praedicatores in loco praedicto, quem inhabitant, libere remanebunt, in quo aedificare et dilatare secundum exigentiam regularem se poterunt, sicut eis videbitur: ita tamen, quod in oratorio, officinis, domibus, [h]ortis seu aliis versus locum Minorum praedictorum se approximare seu dilatare non possint, quin muri et fossata civitatis Xantonensis semper remaneant integraliter inter loca fratrum Minorum et Praedicatorum praedicta. Item, quod dicti fratres Praedicatores non possint nec debeant facere portam in vico transversali, qui est retro Tohuamh, qui dirigitur ad portam aquariam, et quod porta, quae nunc esse dicitur in vico praedicto, claudatur et perpetuo clausa remaneat; in vico tamen, qui est in descensu castri, per quem itur ad ecclesiam maiorem Xanctonensem, ante domum Guillelmi Fulcaudi, faciant tot portas, sicut dictis Praedicatoribus videbitur, et ibidem dicti Praedicatores aedificare valeant ecclesiam suam seu oratorium longitudinis et latitudinis debitarum. Si vero aliqua partium praedictarum contra praemissa vel praemissorum aliqua in futurum aliquid attemptaret vel in aliquo contrairet, poenam ducentarum librarum praedictarum incurreret ipso facto toties, quoties in praemissis vel aliquo praemissorum contrairet, ordinatione praefata nihilominus in suo robore remanente. Et ut praedicta ordinatio in posterum inconcusso permaneat, robur quoque obtineat perpetuae firmitatis, volumus et mandamus per partes praedictas domino nostro summo pontifici supplicari, ut ordinationem praescriptam ex certa scientia auctoritate apostolica confirmare dignetur, executoribus seu conservatoribus pro ea inviolabiliter observanda concessis, cum potestate plena per censuram ecclesiasticam et alias partem non servantem cohercendi. In quorum omnium testimonium et fidem, et ut praedicta manifesta sint praesentibus et futuris: nos cardinales praefati praesens instrumentum publicum per Ioannem de Spello notarium infrascriptum scribi et publicari mandavimus et nostrorum sigillorum ad cautelam inferius appensione muniri. Datum, actum et pronuntiatum fuit, ut suprascriptum est, per reverendos patres dominum fratrem Nicolaum et dominum fratrem Bertrandum, dominum Petrum presbyteros cardinales supradictos arbitros arbitratores seu amicabiles compositores a supradictis partibus electos communiter et assumptos ex vigore compromissi in ipsos facti per procuratores ordinum Praedicatorum, de quo quidem compromisso constat manu Petri Romani de Terracina notarii, ut prima facie apparebat, a me Ioanne notario infrascripto viso et lecto sub anno Domini a nativitate eiusdem M.CCC.XXI. Indictione IIII pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini domini Ioannis divina providentia papae XXII anno quarto, die lunae XXIII mensis martii, Avinione in loco consistorii palatii novi episcopatus Avinionensis, in quo quidem loco praedictus papa tenet consistorium, praesentibus reverendo in Christo patre et domino domino Simonei tituli sanctae Priscae presbytero cardinali et magnifico ac potente viro domino Arnaldo de Trian comite Alisiae, domini papae et Romanae curiae marescallo ac comitatus Venaisini rectore, testibus ad praemissa vocatis specialiter et rogatis. Et ego Ioannes Silvestri de Spello apostolica et imperiali auctoritate notarius praedictae pronunciationi dicti laudi seu arbitrii et omnibus aliis supradictis praesens interfui ac de mandato praedictorum reverendorum patrum, domini fratris Nicolai, domini Petri, et domini Bertrandi cardinalium, scripsi et publicavi rogatus meoque solito signo signavi ». Nulli etc. Datum Avinione, III kalendas aprilis, anno quinto.j

In eundem modum venerabilibus fratribus ‥ Pictavensi et ‥ Engolismensi ac ‥ Lemovicensi episcopis.

Ea quae iudicio etc. Quocirca fraternitati vestrae per apostolica scripta mandamus, quatenus vos vel duo aut unus vestrum per vos vel alium seu alios arbitrium huiusmodi faciatis auctoritate nostra inviolabiliter observari, contradictores per censuram ecclesiasticam appellatione postposita compescendo. Non obstantibus quibuscunque etc. Datum Avinione, III kalendas aprilis, anno quinto.