Général
-
Grégoire IX (1227-1241)
-
In causa Tuamen. inter, & Armachan. Archiepiscopos super Ecclesia Ardachaden., relaxata per Fr. Arnulphum
O. M. excommunicationis sententia in Episc. Ardacaden. lata, præcipit, ut causam plenius cognoscant, & referant. (ExRegesto Vatic.epist. 14. an. 9.) -
Anno 1235. die 8. Aprilis.
-
1235
-
GREGORIUS &c.
Venerabilibus Fratribus … Archiepiscopo Dublinen..... a Episcopo Ossorien. b , & dilecto filio… Priori Omnium Sanctorum Salutem, & Apostolicam Benedictionem.
Venerabilis Frater Noster Jozelinus Episcopusc in nostra proposuit præsentia constitutus, quod dudum bonæ memoriæ J.d Tituli Sancti Stephani in Cælio Monte Presbyter Cardinalis, dum in partibus illis Legationis Officio fungeretur, omnes Ecclesias Hyberniæ deliberatione provida limitavit Ecclesiam Ardachaden. e constituens Suffraganeam Ecclesiæ Tuamen.f, & ex tunc ipsa Ecclesia Tuamen. in quasi possessione juris Metropolitici prædictæ Ardachaden. Ecclesiæ permansit diutius, successive pluribus in ipsius Episcopos sine interruptione aliqua per Tuamen. Archiepiscopos consecratis. Postmodum inter Venerabilem Fratrem Nostrum… quondam Tuamen., & bonæ memoriæ E. Armachan.g Archiepiscopos tempore Concilii Generalish coram felicis recordationis J.i Papa Prædecessore Nostro super eodem jure quæstione suborta; idem Tuamen. propter ipsius Armachani contumaciam manifestam, qui tamquam de suo jure diffisus subire tunc defensionis onera non curavit; auctoritate ipsius Prædecessoris Nostri in prædicti juris quasi possessionem inductus, ac postmodum parte altera in sua contumacia perdurante verus possessor effectus ad Venerabilem Fratrem nostrum … Finoveren. Episcopumj, ejusque Collegas super possessione hujusmodi obtinenda, proprietatis quæstione supradicto Armachan. Archiepiscopo reservata, Apostolicas litteras impetravit; qui cognitis Causæ meritis diffinitivam pro Tuamen. præfato sententiam promulgarunt. Cumque idem Tuamen. bonæ memoriæ M. Priorem de Inesmor in Ardachaden. Episcopum consecrasset; Joseph Archidiaconus Ardachaden., licèt tunc in ipsius consecratione in Diaconatus officio ministrarit; postmodum tamen deductus in invium reprobæ voluntatis ad bonæ memoriæ L. Archiepiscopum Armachan. accedens, falsoque proponens, quod ad ejusdem Ardachaden. Ecclesiæ regimen fuisset electus, electionem, quam proposuit de se factam, a Venerabili Fratre nostro Episcopo Clonen. k ejusque Collega auctoritate ipsius Archiepiscopi obtinuit confirmari; & eo interim decedente, ac Ven. Fratre nostro Clochoren. Episcopol in Armachan. Archiepiscopum postulan., ejus auctoritate, licet ipsius postulatio nondum fuisset admissa, de facto, cum de jure non posset, se fecit non sine simoniæ vitio consecrari; & in quamdam partem Ardachaden. Episcopatus intrudi per potentiam laicalem. Ceterum dicto M., qui verus erat Ecclesiæ Ardachaden. Episcopus, viam universæ carnis ingresso; quondam Magairy Archidiaconus ejusdem Ecclesiæ, ad cujus regimen canonicè fuit electus, per jam dictum Tuamen. Archiepiscopum sibi obtinuit confirmationis, & consecrationis munus impendi. Quo infra annum sublato de medio, præfatus intrususm totam ipsius Ecclesiæ possessionem occupans bona ejus diripuit, & distraxit, meliorem partem eorum bonæ memoriæ R. Miden. Episcopon, cujus defendebatur auxilio, & quibusdam aliis terras, & possessiones ejusdem Ecclesiæ concedendo; super quo cum Prior, & Canonici de Kilbixi, prout spectabat ad ipsos, contra eum ad Priorem Sancti Johannis extra novam Portam Dubliniæ, & Conjudices suos Apostolicas litteras impetrassent; ipsi comperto, quod idem Joseph nec electus canonicè, nec a suo Metropolitano ritè fuerat confirmatus, electionem ipsius exigente justitia cassaverunt; qua cassata, & executione a dictis Judicibus dicto Armachan. super hoc demandata, de facto, cum de jure non posset, contra formam mandati Apostolici quadam pecuniæ summa, & quibusdam procurationibus simoniacè receptis, iterato in dictum Episcopatum intrusit eumdum. Verum Ecclesia ipsa diu Pastoris solatio destituta, nec ab invasoris periculo liberata, & potestate de providendo ei de Pastore ad dictum Tuamen. lapsu temporis devoluta; ipse præfatum J. o Monachum Sanctæ Mariæ juxta Dublin. ad regimen ejus assumpsit, & in Episcopum consecravit; dicto Armachano G. Presbyterum Ardachaden. Diœcesis vinculo, ut dicitur, excommunicationis astrictum de facto in Ardachaden. Episcopum non sine simoniæ vitio, ut dicitur, confirmante; qui armatorum multitudine congregata domos Episcopales, & quoddam Castrum ipsius Ardachaden. Ecclesiæ incendio devastavit; quamdam ejus turrim lapideam destruendo, & Dei timore postposito in Episcopum ipsum insurgens, dum pararetur ad Divina Officia celebranda, eum, & suos, nisi sibi providissent fugæ remedio, ut præsumitur, occidisset. Demum idem Armachan. dictum Tuamen. super jure præfato coram … Abbate de Truin., & ejus Conjudicibus per quasdam litteras per … Prædecessorem suum a Sede Apostolicap impetratas, quibus per duodecim annos usus non fuerat, quamquam Judicum ipsorum copiam habuisset, trahens in causam, processum præfati Finoveren. Episcopi, & Conjudicum ejus, post appellationem ab ipso Tuamen. ad Sedem Apostolicam interjectam, procuravit perperam revocari; sicque dictus Episcopusq a Sede propria miserabiliter exulare coactus ad Nostram præsentiam properavit. In quem dictus Armachanus de facto, cum de jure non posset, excommunicationis, ut dicitur, sententiam promulgavit; Religiosisr, & aliis tam Diœcesis, quàm Provinciæ suæ sub pœna excommunicationis nihilominus inhibendo, ne ipsum recipere in suis Ecclesiis attentarent; prohibitione simili, & excommunicationis promulgatione a Venerabili Fratre Nostro … Miden. Episcopo ipsius Armachani Suffraganeo per Diœcesim suam factis. Qui etiam a jam dicto G. intruso Episcopatus sui sibi parte concessa, graves ei persecutiones intulit, nec desistit inferre; quasi credat esse licitum animas affligere depressorum. Quare Nobis fuit humiliter supplicatum, ut cum idem Episcopus non habeat, unde judiciali tramite causam hujusmodi prosequatur; super his providere Ardachaden. Ecclesiæ, cui ex hoc videtur desolationis imminere periculum, ex Officii nostri debito dignaremur. Cum igitur Ecclesiarum regiminis cura Nobis immineat generalis; Nos relaxari facientes per Fratrem Arnulphum s Ordinis Fratrum Minorum Pœnitentiarium Nostrum dictam excommunicationis sententiam ad cautelam, juratoria tamen ab ipso Episcopo cautione recepta, quod Ecclesiæ mandato parebit, si eam constiterit justè latam; mandamus, quatenus quibuslibet exceptionibus, si quæ fuerint ad negotii retardationem objectæ, & appellatione cessantibus, super præmissis, & aliis hoc negotium contingentibus, inquirentes ex officio vestro solicitè, ac plenissimè veritatem, vocatis tamen, qui propter hoc fuerint evocandi, quæ inveneritis, Nobis per scripta vestra fideliter exponatis, præfigentes partibus terminum peremptorium competentem, quo per Procuratores idoneos Nostro se conspectui repræsentent; ut per vestram relationem instructi possimus super præmissis opportunum remedium adhibere. Si qui autem malitiosè se duxerint opponendos, quominus mandatum possitis Apostolicum adimplere, eos monitione præmissa per censuram Ecclesiasticam appellatione postposita compellatis; invocato ad hoc, si necesse fuerit, auxilio brachii secularis. Testes &c. Quod si non omnes his exequendis interesse potueritis, duo vestrum ea nihilominus exequantur.
Datum Perusii vi. Idus Aprilis, Pontificatus Nostri Anno Nono.
-
Bullarium Franciscanum romanorum pontificum, tomus I ab Honorio III ad Innocentium IIII, Rome, 1759, n°CLXI., pp.151-153
-
(a) Archiepiscopo Dublinen.: In Hibernia locum 2. inter Metropolitanos obtinenti in Lagenia regione anno 1152. sub Eugenio
iii.cum aliis erecto ex Annal. Eccles. Baronii tom. 12. -
(b) Episcopo Ossorien.: Vulgo
Osserysub Archiepiscopo Dublinen. memorato. -
(c) Jozelinus Episcopus:
Ardachaden.in prædicta Hiberniæ Insula, ut infra. -
(d) Bonæ memoriæ J.: Joannes Salernitanus in Scotiam, & Hiberniam S. A. Legatus fuit anno 1201. tantæ vir existimationis, ut mortuo Cœlestino iii. cum Lothario, qui postea Innocentius
iii.dictus est, in summum Pontificem a x. Cardinalibus sit electus, sed dignitatem eam recusavit. Plura de eo refert Raynaldus in Annal. Eccles. ad dictum annum 1201. n. 35., & ad ann. 1203. n. 66., sed hanc ejus in Hibernia omnium Ecclesiarum limitationem ignoravit. -
(e) Ardachaden.: Vulgo Ardragh. nunc urbeculam in Provincia Lageniæ Hiberniæ Episc.
Kilmorensiunitam sub Archiepiscopo Armachano. -
(f) Ecclesiæ Tuamen.: Quæ 4. est
Metropolisejusdem Insulæ Hiberniæ in Connacia regione vulgoToamolim ampla, & clara, nunc paucissimis fertur habitari incolis. -
(g) Armachan.: Vulgo Armagh. prædictæ Hiberniæ præcipuum Metropolitanum, Primatusque titulo gaudentem.
-
(h) Concilii generalis: Lateranensis IV. anno 1215. ab Innocentio iii. celebrati; in cujus Actis abest hæc quæstio, quæ inter Archiepiscopos Armachanum, & Tuamensem super jure Ecclesiæ Ardachaden. ibi suborta hic asseritur.
-
(i) Fel. recordationis I.: Innocentio
iii., coram quo dicitur præfata quæstio agitata. -
(j) Finoveren. Episcopum: Al.
Fennaboren., & Finabricen. vulgoKilfenorsub Archiepiscopo Cassilien. in Momonia Provincia tertio Hiberniæ Metropolitano. -
(k) Episcopo Clonen.: Al. Cluanen. vulgo Cloney nunc Corcagiensi unito sub prædicto Archiepiscopo Cassiliensi.
-
(l) Clochoren. Episcopo: Vulgo
Gloghersub Armachano Archiepiscopo. -
(m) Præfatus intrusus: Nempe Joseph Archidiaconus Ardachaden., de quo supra.
-
(n) Miden. Episcopo: Primo Archiepiscopi Armachani suffraganeo in Ultonia Provincia Hiberniæ vulgo Mith.
-
(o) Præfatum J. Jozelinum, quem initio epistolæ nominavit Pontifex, ut supra.
-
(p) A Sede Apostolica: Idest ab Honorio
iii., cum addatur a xii. annis obtentas inde litteras. -
(q) Dictus Episcopus: Jozelinus proxime memoratus.
-
(r) Religiosis. Ideoque & Minoritis, qui ab Ordinis exordio ibi loca obtinuerant, etiam
Ardraci, qui erat 2. CustodiæCorcagiensisin vetusto Ordinis Provinciali apud Polychronicon, & Pisanum Conform. xi., ubi vocatur Ardarth, & de Ardach; Waddingus vero, qui ad annum 1389. n. 6. hoc nomen corruptum dicit apud Pisanum, hanc civitatem cum Ardfertensi in Momonia sub Cassilien. Archiepiscopo confundit. -
(s) Fratrem Arnulfum: Annalium Minor. conditori Waddingo, aliisque ignotum: Hibernicum fuisse, aut Gallum conjicimus; sed patriam, & locum tentare divinare esset. Forsan ille, qui anno 1233. erat
ArchidiaconusS. Margaritæ in Ecclesia Trecen., ut inBullacx. hujus Pontificis, de eoque incccix.Bulla suis locis relatis.