Général
-
Innocent III (1198-1216)
-
Autun ( évêque de)
-
1208, 3 novembre
-
-
Laterani (Datum Laterani)
-
Bulle
-
à renseigner. Texte précédé de la rubrique: PRIVILEGIUM APOSTOLICUM.
-
Ici tirée du projet CBMA - Corpus Burgundiae Medii Aevi, document 986. Site du projet Corpus de la Bourgogne du Moyen Âge, [En ligne] http://www.cbma-project.eu
-
Ici reprise d’Anatole de Charmasse, Cartulaire de l'Evêché d'Autun, I, Paris : Durand, 1880, p. 4-6, n° III.
-
Innocent 3 pape
[INNOCENTII PAPÆ III.] -
Innocentius, etc. [sic], venerabili fratri episcopo Eduensi, etc. [sic]. Editum a nobis de novo statutum de verbo ad verbum presentibus fecimus annotari, cujus tenor talis est : Innocentius, servus servorum Dei, venerabilibus fratribus archiepiscopis et episcopis ac dilectis filiis abbatibus, prioribus, prepositis, decanis, archidiaconis, archipresbiteris et aliis ecclesiarum prelatis earumque capitulis et conventibus seu collegiis tam exemptis quam non exemptis, ac patronis et clericis seu laicis presentes litteras inspecturis salutem et apostolicam benedictionem.
Postquam regimini generalis ecclesie nos, licet immeritos, divina pietas voluit presidere, cordi semper habuimus quod honestatem et ordinem in omnibus servaremus, ac in provisionibus faciendis haberemus illius providencie modum per quem ecclesiis et monasteriis sive aliis piis locis honor et commodum proveniret. Quod autem quandoque contrarium accidisse dignoscitur, tum propter maliciam temporum cum propter improbitatem nimiam petitorum, sepe nobis dolorem intulit et cordi nostro suspiria cumulavit, maxime cum post multa diffugia ac excogitate resistencie studium provisiones quasdam prorsus inviti fecerimus quas potuisse vitare pro magno et sollempni gaudio duceremus. Cum itaque fuerimus dudum mente vigiles ut super hiis possemus adhibere remedium oportunum, nos pro quiete mentis nostre ac pro ecclesiarum, monasteriorum et locorum predictorum salute, duxerimus statuendum quod singuli nostrum canonias et prebendas ac beneficia seu personatus ac dignitates cum cura vel sine cura, redditus et etiam post pensiones ad collationem et electionem seu presentationem nostram spectantia, que obtinentur a quibuscumque oriundis extra regna in quibus canonicatus et prebende habentur ac alia supradicta sive apud Sedem apostolicam maneant aut alibi commorantur ea nunc personis ydoneis, Deum habendo pre oculis, conferre, vel eas ad illa eligere ac erectas confirmare seu presentare et presentatas admittere, sublato cujuslibet conditionis et appellationis obstaculo valeant, et ex tunc persone ipse in eisdem canoniis et prebendis et beneficiis seu dignitatibus et personatibus, redditibus et pensionibus plenum jus et inconcessum obtineant, nec tamen priusquam vaccent se aliquatenus intromittant, sed ea ipso jure quam cicius vacaverint assequantur et ipsa intrandi ac retinendi, nullius requisito consensu, liberam habeant facultatem: ita tamen quod illi qui nunc ipsa obtinent ea quousque cesserint vel decesserint pleno jure pacifice habeant et quiete ac nullum omnino super hiis pretextu statuti ejusdem prejudicium patiantur. Volumus tamen quod si sub expectatione prebendarum in ecclesiis in quibus provisum fuerit dictis personis prius aliqui sunt recepti vel si super provisione sua in eis litteras apostolicas impetrarent, sicut in receptione vel impetratione sic in prebendarum assecutione personis preferentur eisdem. Si vero aliqua personarum ipsarum cui obtentu ejusdem statuti provisum fuerit vel ei per vos juxta modum inferius annotatum contigerit de vestra liberali gratia provideri, cedat interim vel decedat, licitum sit vobis tancito loco sui aliam ydoneam subrogare ac successive hoc facere in cujusvis earumdem cessione vel obitu personarum, sub divini tamen judicii obtestacione, precipimus quod persone ipse contra possessores dictorum canonicatuum et beneficiorum ac prebendarum seu personatuum et dignitatum et reddituum seu pensionum nullas insidias aut fraudem vel molestias sive quodcumque aliud pro inconveniens machinantur; alias autem ipso facto cadant ab omni jure eis super provisione hujus acquisito cum dignum sit quod sicut gracia pro virtute tribuitur, ita pena pro vitio compensetur. Pro maliciis autem cohibendis que hujus forsitan occasione statuti oriri possent in mentibus perversorum, volumus ut si aliquem cui subrogatio ex beneficio ejusdem statuti facta fuerit, quod absit, perimi contigerit quoquomodo, taliter subrogatus possessionem sue provisionis non habeat nec aliquatenus apprehendat nisi prius apostolicas vel ordinarii et aliquorum religiosorum virorum Deum timentium, patentes litteras obtinuerit quod de morte sic occisi suspectus nullatenus habeatur. Ceterum quia personis eisdem in grave posset redundare tedium quod vacationem canonicatuum et prebendarum et aliorum predictorum per longa tempora expectarent, et ad hoc nostra desudet intentio ut de canoniis et prebendis ac beneficiis seu personatibus et dignitatibus redditibus, et pensionibus ad vestram collationem aut electionem vel presentationem spectantibus, que preter hujusmodi provisionem vestram vacant ad presens seu vacare contigerit, dummodo nulli alio de jure competant, liberaliter ac sine mora provideatis eisdem, et post modum ipsorum loco alias personas ydoneas quas cicius subrogetis. Ad hoc statutum predictum, quamvis juri oppositum, quod pro causa legittima et salubri ad nullius requisitionem vel instantiam proprio motu fecimus, plenam et inviolabilem firmitatem volumus obtinere, sed tamen ad alias collationes et electiones seu presentationes quas et quocunque decetero fieri contigerit idem statutum nullatenus extendatur nec sanctionibus canonicis propter ipsum imposterum aliquod prejudicium generetur. Preterea nulla privilegia vel indulgencie seu littere apostolice Sedis vel legatorum ejus sub quacumque forma verborum de cetero impetranda obsistant prefato statuto, cum jam plenum jus per hujus collationem aut electionem seu presentationem acquiratur personis eisdem et illud eis tolli non possit absque divini offensa nominis et sedis apostolice injuria manifesta. Nos enim nihilominus si aliquid super hiis contra prefatum statutum contigerit attemptari non solum irritum et inane decernimus, sed omnes qui contra venire presumpserint divine maledictioni et nostre volumus subjicere, licitumque sit vobis universis et singulis, tanquam nostris in hac parte ministris, nostras seu legatorum nostrorum lacerare litteras, si que statuto ipsi contrarie vobis aut alicui vestrum fuerint presentate; canonicatuum insuper et prebendarum ac beneficiorum et aliorum predictorum possessio, sicut predictum est, nihilominus intretur ac retineatur libere non obstantibus litteris memoratis. Sepedictum vero statutum ad pontificatus et abbatias et alias regulares extendi volumus dignitates, tu itaque, frater episcope, statutum ipsum, prout expedire videritis, diligenter et fideliter exequaris.
Datum Laterani, IIIº nonas novembris, pontificatus nostri anno IIIIº. -
Dans l'analyse donnée par l'éditeur, l'astérisque signale les chartes originales.