Général
-
Innocent III (1198-1216)
-
L'archevêque de Sens et ses suffragants
-
II idus maii, anno quarto decimo
-
-
Latran
-
Mandement (littere cum filo canapis)
-
[Registre de la chancellerie apostolique] R. CITÉ DU VATICAN, Archivio apostolico Vaticano, Registra Vaticana 8, ep. 51, fol. 55v-56v.
-
n.c.
-
Ici reprise d'Andrea Sommerlechner, Othmar Hageneder, Till Hötzel, Rainer Murauer, Reinhard Selinger, Herwig Weigl, Die Register Innocenz' III. Band. 14. Pontifikatsjahr, 1211/1212, Vienne : Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften (Publikationen des Österreichischen historischen Instituts in Rom), 2018, n. 51, p. 79-82 [en ligne].
-
Paul Dumay, Innocentii III... Epistolae, Paris, 1625, n. 8, p. 51.
-
Étienne Baluze, Epistolarum Innocentii tertii Romani pontificis libri undecim, Paris : François Muguet, 1682, 2 vol., II, n. 52, p. 528-529 [en ligne].
-
Jacques-Paul Migne, Patrologie latine, París, 1844-1855 (réimp. Turnhout : Brepols, 1970), t. 216, n. 52, c. 417-421 [en ligne].
-
n.c.
-
Potthast, Regesta pontificum Romanorum, n. 4245, p. 366 [en ligne].
-
Louis Georges Oudard Feudrix de Bréquigny, Table chronologique des diplômes, chartes, titres et actes imprimés concernant l'histoire de France, t. IV, Paris, 1836, p. 507 [en ligne].
-
(Petro) archiepiscopo Senonensi et suffraganeis eius mandat, ut Philippum regem Francorum ad pacem cum (Manasse) Aurelianensi et (Guilelmo) Autissiodorensi episcopis, quorum regalia saisiri fecerat, sedulis monitionibus inducant [Potthast].
Innocenz III. befiehlt dem Erzbischof [Peter] von Sens und dessen Suffraganen [und den Bischöfen [Reginald] von Chartres und [Herveus] von Troyes und dem Archidiakon W[ilhelm] von Paris], den König Ph[ilipp August] von Frankreich[, den er dazu ermahnt,] zu veranlassen, den Bischöfen [Wilhelm] von Auxerre und [Manasses] von Orléans die entzogenen Güter zurückzugeben und sie, sofern sie eines Vergehens gegen ihn schuldig sind, gerecht und milde zu behandeln; den beiden Bischöfen sollen sie in dieser Sache mit Rat und Tat beistehen [Sommerlechner et alii]. -
Archiepiscopo Senonensi1 et suffraganeis eius2.
Ille sincere dilectionis affectus, qua carissimi in Christo filii nostri Ph[ilippi], regis Francorum3 illustris, zelamur salutem, nos vehementer inducit, ut, siquando contra rationes et libertates ecclesiasticas, quas in regno suo illesas hactenus custodivit, aliquid dicitur commisisse, apud ipsum opportune importune monitis et precibus insistamus, quatenus illius intuitu, in cuius occulis nuda sunt omnia et aperta, qui propter progenitorum suorum devocionem et suam ecclesie sue reverenter exhibitam regnum suum custodivit illesum, quin eciam magnifice augmentavit contritis graviter regnis illis, quorum reges raciones vel libertates ecclesiasticas infringere presumpserunt, illud corrigat et emendet vincens salubriter semetipsum pro Deo et propter Deum, cum sic vinci sibi non cedat ad dedecus sed pocius ad honorem sitque nichilominus sibi apud homines magis quam vincere gloriosum.
Sane, cum dudum nostris fuisset auribus intimatum, quod ipse contra venerabiles fratres nostros Antidiosorensem4 et Aurelianensem5 episcopos indignatus rem agi preceperit non utique sui moris sed nec eciam sui iuris eorum faciens saisiri regalia necnon eciam quedam alia preter illa, licet nondum essent confessi de forifacto aliquo vel convicti nec ad satisfaciendum commoniti vel inducti, pro eo, quod quidam milites eorundem in suo exercitu constituti ad locum, quem eos adire preceperat, cum aliis accedere recusarunt absentibus ipsis episcopis per licenciam ab ipso liberaliter impetratam, ac super hiis ipsorum et vestris supplicacionibus minime acquiescens coegerit eos miserabiliter exulare6, nos serenitatem suam rogandam duximus et monendam et in remissionem sibi suorum iniuncximus peccatorum, ut pro divini nominis gloria et apostolice sedis honore faceret prefatis episcopis subtracta restitui universa et eos secundum consuetudinem approbatam iuste ac modeste tractari, donando nobis intercedentibus pro Deo et propter Deum, si quam prefati pontifices adversus eum commisissent offensam, ne hac occasione contingeret inter regnum et sacerdotium scandalum suboriri, quia nos in maioribus curaremus grata eidem fatiente Domino vicissitudine respondere7. Ipse vero inter cetera per suas se litteras excusavit, quod alia quam regalia saisiri non fecerat nec ipsos coegerat exulare, cum libere possent in suis diocesibus commorari, et, si super hiis curie sue vellent subire iudicium, quod quandoque acceptarent audire, ob reverenciam nostram condonare paratus erat emendam, si forsitan tenerentur sibi aliquam exhibere. Licet autem iidem episcopi in regno suo libere commorentur, ex eo tamen exules possunt dici, quod a propriis domibus sunt eiecti et rebus aliis spoliati. Alia eciam quam regalia saisisse videtur, cum domos episcopales, que eadem immunitate, qua ecclesie gaudent, et eorum utensilia et mobilia undecumque deducta fecerit ocupari. Iudicium autem spoliati subire non debent, cum ex generali – sicut accepimus – consuetudine regni sui fidelis a domino sine iudicio spoliatus nec diem ab ipso super spoliatione sua vel alio teneatur recipere nec in ipsius curia experiri nec eciam vinculum fidelitatis servare. Cum igitur super predictis se duxerit excusandum et illud silendo transierit, quod eorum fecit saisiri regalia, cum nec dum de aliquo forifacto confessi fuerint vel convicti nec eciam ad satisfaciendum commoniti vel inducti, tacite id concessisse videtur. Quod eciam ex tenore litterarum suarum, quas prefatis episcopis direxit, evidenter apparet, in quibus continetur expresse, quod militibus eorum preceperat, ut irent cum baronibus illis, quos ad quendam locum duxerat destinandos, et quia illi ad preceptum ipsius illuc accedere noluerunt, dixit ipsos episcopos erga se de exercitu defecisse et propterea illorum saisivit regalia et illa, que in eis pertinent ad iurisditionem terrenam. Unde presumitur, quod in causa et modo minus ordinate processerit contra eos, cum pro aliena culpa, videlicet militum, siqua fuit, spoliasset eosdem non convictos nec confessos nec monitos vel citatos.
Verum, quia sue saluti magis expedit et honori, ut intuitu preciosi sanguinis Iesu Christi, quo sibi sponsam suam, ecclesiam videlicet, desponsavit, eidem condonet, si ab ipsius ministris in ipsum aliquid sit commissum, quam illi molestiam indebitam inferat vel gravamen, apud eum iterata precum instantia duximus insistendum, excellenciam regiam rogantes attentius et monentes, hoc a sua magnificencia petentes in donum, ut pro reverencia nostra iudicio supersedeat, salvo iure tam illorum quam suo, illosque restituat donata nobis emenda, sicut per litteras suas promisit, si quam sibi exhibere tenentur, ut, ex quo intendit facere nobis gratiam, faciat eam plenam, prout eum facere ac nos recipere decet, ita quod propter hoc magnificentie sue grata teneamur vicissitudine respondere. Credentes igitur prudenciam et sollicitudinem vestram apud eundem regem posse proficere in hac parte, fraternitati vestre per iterata scripta8 precipiendo mandamus, quatenus dictum regem ad ea, que pacis sunt, sollicite ac prudenter rogantes ipsum cedulis exhortacionibus et monicionibus inducatis, ut nostris precibus acquiescens exequatur premissa liberaliter ac libenter, ut ex hoc divinam consequatur graciam in presenti et gloriam in futuro; exhibentes auctoritate nostra suffulti predictis episcopis auxilium et consilium neccessarium ad libertatem ecclesiasticam conservandam, ita ut non debeatis de timiditate vel remissione redargui sed [de] rigore ac sollicitudine commendari.
Datum Laterani, II Idus Maii, pontificatus nostri anno quartodecimo.
Scriptum est in eundem fere modum super hoc regi usque grata teneamur vicissitudine respondere.
In eundem fere modum ut supra scriptum est Carnotensi9 et Trecensi10 episcopis et dilecto filio W[illelmo], archidiacono Parisiensi11, usque gloriam in futuro ac sollicitudo et diligencia vestra clareat in effectu cumulusque vobis ex hoc eterne retribucionis accrescat et nos devocionem vestram possimus non inmerito commendare.
Datum ut in alia. -
1. n.c.
-
2. n.c.
-
3. n.c.
-
4. n.c.
-
5. n.c.
-
6. n.c.
-
7. n.c.
-
8. n.c.
-
9. n.c.
-
10. n.c.
-
11. n.c.
-
n.c.
-
n.c.
Informations
Acte
aposcripta
admin
(IRHT), dans
APOSCRIPTA database
APOSCRIPTA database – Lettres des papes, dir. J. Théry, CIHAM/UMR 5648, éd. électronique TELMA (IRHT), Orléans, 2017 [en ligne], acte n. 187147 (aposcripta-35005), http://telma.irht.cnrs.fr/chartes/aposcripta/notice/187147 (mise à jour : 11/06/2024).