Edition
F. 637 :
Office de saint François.
En la feste de s. Francoiz.
- A vespres.
- Sur les seaumes, antenes.
- ‘Franciscus vir catholicus | et totus apostolicus,
Ecclesie teneri fidem romane docuit presbiterosque
monuit pre cunctis revereri.’
- Ps. ‘Dixit’.
- Ant. ‘Cepit sub Innocentio | cursumque sub Honorio
| perfecit gloriosum : | succedens hiis
Gregorius | magnificatur [REVOIR : magnificavit ?]
amplius | miraculis famosum.’
- Ps. ‘Confitebor’.
- Ant. ‘Hunc sanctus preelegerat | in patrem quando
preerat | ecclesie minori ; | hunc, spiritu
prophetico | provisum, apostolico | predixerat
honori.’
- Ps. ‘Beatus vir’.
- Ant. ‘Franciscus evangelicum | nec apicem vel
unicum | transgreditur nec iota ; | nil
jugo Christi suavius, | huic honere nil levius | in
hujus vite rota.’
- Ps. ‘Laudate pueri’
- Ant. ‘Hic creaturis imperat, | qui nutui
subjecerat | se totum Creatoris ; |
quicquid in rebus reperit | delectamenti, regerit |
in gloriam Factoris.’
- Ps. ‘Laudate Dominum’
- Capit. ‘Fratres, michi autem absit gloriari nisi
in cruce Domini nostri Jhesu Christi, per quem michi
mundus crucifixus est et ego mundo.’
- Hymnus.
- ‘Proles de celo prodiit | novis utens
prodigiis : | celum cecis
aperuit ; siccis mare vestigiis,
- spoliatis Egyptiis, | transit dives, sed
pauperis | nec rem vel nomen perdidit,
factus felix pro miseris.
- Assumptus cum apostolis | in montem novi
lumini, | in paupertatis prediis | Christo
Franciscus intulit :
- Fac tria tabernacula, | votum secutus
Symonis | quem hujus non deseruit | numen
vel omen nominis.
- Legi, prophete, gracie | gratum gerens
obsequium, | Trinitatis officium | festo
solempni celebrat.
- Dum reparat virtutibus | hospes triplex
hospitium, | et beatorum mentium | cum
templum Christo consecrat.
- Domum, portam et tumulum, | pater
Francisce, visita | et Eve prolem miseram |
a somno mortis excita. Amen.’
- V. ‘Ora pro nobis, beate Francisce’ R. ‘Ut digni
efficiamur promissionibus Christi’.
- Ad Magnificat ant. ‘O stu[f. 637v]por et
gaudium, | o judex homo mentium : | tu
nostre milicie | currus et auriga ; | ignea
presentibus | transfiguratum fratribus | in solari
specie | vexit te quadriga. || In te signis radians,
| in te ventura nuncians, | requievit spiritus |
duplex prophetarum ; | tuis adsta posteris,
pater Francisce, miseris, | nam increscunt gemitus |
ovium tuarum.’
- Oratio. ‘Deus qui Ecclesiam tuam meritis fetu nove
prolis amplificas, tribue nobis ex ejus imitacione
terrena despicere et celestium donorum semper
participatione gaudere. Per.’
- Invitat. ‘Regi, que fecit opera, | Christo
confiteantur, | cujus in sancto vulnera | Francisco
renovantur.’
- Ps. ‘Venite’.
- Hymnus
- ‘In celesti collegio | novus collega
colitur : | in sanctorum rosario |
novellus flos producitur.
- Franciscus florens gracia, | forma factus
humilium, | letus potitur gloria, | sortis
consors sublimium.
- Metit de sparso semine | Plene messis
manipulum, | fallens sub terre tegmine |
nostre salutis emulum.
- Hic carnis supercilium | legi subjecit
spiritus : | mundum vicit et vicium
| se victo, victor inclitus.
- Lingue manus preambula | verbo paravit
semitam, | et amplectuntur secula |
doctrinam facto proditam.
- In paupertatis predio | Minorum plantans
vineam, | ostendit magisterio | vite vivendi
lineam.
- Ad eternas divicias | turbam allexit
pauperum, | quos ad celi delicias | lingua
vocavit operum.
- Vita, doctrina splenduit, | resplendet et
miraculis ; | sic prefuit, quod
profuit, | via, lucerna populis.
- Summi regis palatio, | doctor, loca
discipulos ; | salutis previlegio |
Christi premuni famulos.
- De tenebris miserie | sequaces stelle
previe, | queramus patrem gracie, |
consortes tandem glorie. Amen. ’
- In primo nocturno.
- Ant. ‘Hic vir in vanitatibus | nutritus
indecenter, | divinis karismatibus | preventus est
clementer.’
- Ps. ‘Beatus vir’.
- Ant. ‘Excelsi dextre gratia | mirifice mutatus, |
dat lapsis spem de venia | cum Christo jam be[f. 638]atus.’
- Ps. ‘Quare fremuerunt’
- Ant. ‘Mansuescit sed non penitus | in primis per
langores, | qui, captis armis celitus, | ad plenum
mutat mores.’
- Ps. ‘Domine, quid multiplicati’.
- V. ‘Amavit eum Dominus’ R. ‘Stolam glorie induit’.
- Ci commence la vie s. Francois. Premierement de sa
conversation.
- Lectio prima ‘Apparuit gracia Dei Salvatoris
nostri diebus istis novissimis in servo suo
Francisco... ne inter cupidos mercatores speravit in
pecunia et thesauris.’
- Responsorium ‘Franciscus ut in publicum | cessat
negociari, | in agrum mox dominicum | secedit
meditari ; | inventum euvangelicum |
thesaurum vult mercari.’ V. ‘Deum, quid agat, unicum
| consultans, audit celicum | insigne sibi dari.
Inventum.’
- Lectio secunda ‘Inerat namque juvenis Francisci
precordiis divinitus... [f. 638v] ... et
clarificatus interius Sancti Spiritus unctione.’
- Responsorium ‘In Dei fervens opere, | statim ut
sua vendit, | pauperibus impendere | pecuniam
intendit, | que gravi suo pondere | cor liberum
offendit.’ V. ‘Quam, formidante paupere, |
presbytero recipere | abjectam vilipendit. Que
gravi. ’
- Lectio tertia ‘Corporeis postmodum viribus
utcumque resumptis... ad vo[f. 639]tum exaudiri
promeruit.’
- Responsorium ‘Dum pater hunc persequitur, | latens
dat locum ire ; | constanter post
aggreditur | in publicum prodire : |
squalenti vultu cernitur, | putatur insanire.’ V.
‘Luxo, saxis impetitur, | sed patiens vir nititur |
ut surdus pertransire. Squalenti.’ Gloria.
Squalenti.’
- In secundo nocturno.
- Ant. ‘Pertractum domi verberat | plus cunctis
furens pater, | objurgans vincit,
carcerat ; | quem furtim solvit mater.’
- Ps.‘Cum invocarem’.
- Ant. ‘Jam liber, patris furie | non cedit
effrenati, | clamans se voluntarie | pro Christo
mala pati.’
- Ps. ‘Verba mea’.
- Ant. ‘Ductus ad loci presulem, | sua patri
resignat ; | nudusque manens exulem | in
mundo se designat.’
- Ps. ‘Domine, Dominus noster’.
- V. ‘Os justi meditabitur sapientiam’ R. ‘Et lingua
ejus’.
- Lectio quarta ‘Una quippe dierum, dum sic
sequestratus oraret... negotiationem mundanam in
euvangelicam commutare.’
- Responsorium ‘Dum seminudo corpore | laudes
decantat gallice | zelator nove legis, | latronibus
in nemore | respondet sic prophetice : |
preco sum magni Regis.’ V. ‘Audit, in nivis frigore
| projectus : jace rustice ! |
futurus pastor gregis. Respondet.’ [f. 639v]
- Lectio quinta ‘Egressus itaque semel ad
medicandum [sic] in agro... et ipse
postmodum sibi familiaribus revelavit.’
- R. ‘Amicum querit pristinum | qui spretum in
cenobio | tunicula contexit ; | contemptu
gaudens hominum, | leprosis fit obsequio, | quos
antea despexit.’ V. ‘Sub typo trium ordinum | tres,
nutu Dei primo, | ecclesias erexit. Leprosis.’
- Lectio sexta ‘Mox cunctis ut potuit pro Christi
amore distractis... [f. 640] ... aut mutatus
injuria ut surdus in omnibus pertransi.’
- Respons. ‘Audit in euvangelio | que Christus suis
loquitur | ad predicandum missis ; | hoc,
inquit, est quod cupio. | Letanter hiis innititur |
memorie commissis.’ V. ‘Non utens virga, calcio, |
nec pera, fune cingitur, | dupplicibus dimissis.
Letanter.’
- In tertio nocturno.
- Ant. ‘Cor verbis nove gracie | sollicitus apponit,
| verbumque penitencie | simpliciter proponit.’
- Ps. ‘Domine, quis habitabit’.
- Ant. ‘Pacem, salutem nunciat | in spiritus
virtute, | vereque paci sociat | longinquos a
salute.’
- Ps. ‘Domine, in virtute’.
- Ant. ‘Ut novis sancti merita | remunerentur natis,
| hiis nova tradit monita, | viam simplicitatis.’
- Ps. ‘Domini est terra’.
- V. ‘Lex Dei ejus in corde ipsius’ R. ‘Et non
supplantabuntur gressus ejus’.
- Lectio septima ‘Pre omnibus autem pater ipsius
furens et fremens... [f. 640v] ... qui nudus
pro nobis in cruce pependit.’
- Respons. ‘Carnis spicam, contemptus area, |
Franciscus, frangens, terens terrea, | granum purum,
excussa palea, | summi Regis intrat in horrea.’ V.
‘Vivo pani, morte junctus, | vita vivit, vita
functus. Granum.’
- Lectio octava ‘Solutus exinde mundi contemptor a
vinculis... sub acto domestico pacifice possidere.’
- Respons. ‘De paupertatis horreo | sanctus
Franciscus satiat | turbam Christi famelicam, | in
via ne deficiat ; | iter pandit ad gloriam
| et vite viam ampliat.’ V. ‘Pro paupertatis copia |
regnat dives in patria, | reges sibi substituens, |
quos hic ditat inopia. Iter. Gloria. Iter.’
- Lectio nona ‘Igitur cum jam esset in Christi
humilitate fundatus... [f. 641] ... in tribus
ab eo institutis ordinibus cernimus esse completum.’
- Respons. ‘Sex fratrum pater septimus, | absortus
luce celitus, | futura contemplatur. | Inter minores
minimus, | quis parve gregis exitus | preclare
speculatur.’ V. ‘Quadrans quoque novissimus |
culparum sibi penitus | dimitti revelatur. Quis.
Gloria Patri. Quis.’
- Respons. ’Archana suis reserans | octavum tandem
recipit, | et ad diversas gentes | binos mittendos
federans, | humiliari precipit | et esse patientes.’
V. ‘Grex procidit obtemperans, | pastor erectos
suscipit | ad oscula gaudentes. Humiliari.’
- R. ‘Euntes, inquit, in eum | qui nutriet vos
Dominum | jactate cogitatum. | Sic fratribus
erroneum | precludit et interminum | callem
cupiditatum.’ V. ‘Sic curis cor extraneum | non
providet in crastinum | in zonis es ligatum.
Precludit. Gloria. Precludit.’
- R. ‘Regressis quos emiserat, | completo bis
senario | fratrum ; dum confirmando |
normam sancto quam scripserat, | mandatum Innocentio
| dante de predicando.’ V. ‘In mna Franciscus
fenerat, | quem dati [f. 641v] movet ratio | de
lucro reportando. Mandatum. Gloria. Mandatum.’
- In laudibus.
- Ant. ‘Sanctus Franciscus, previis | orationum
studiis, | quod faciat instructus, | nisi sibi soli
vivere, | sed aliis proficere | vult, Dei zelo
ductus.’
- Ps. ‘Dominus regnavit’.
- Ant. ‘Hic predicando circuit | et quem non homo
docuit | fit doctis in stuporem. | Virtutum verba
loquitur, | novumque nova sequitur | militia
ductorem.’
- Ps. ‘Jubilate’.
- Ant. ‘Tres ordines hic ordinat : |
primumque fratrum nominat | minorum, pauperumque |
fit dominarum medius, | sed penitentum tertius |
sexum capit utrumque.’
- Ps. ‘Deus, Deus’.
- Ant. ‘Doctus doctrine gratia, | doctus experiencia
| que sunt perfectionis, | hec fratres docet omnia |
tam factis quam frequencia | melliflui sermonis.’
- Ps. ‘Benedicite’.
- Ant. ‘Laudans laudare monuit, | laus illi semper
affuit, | laus, inquam, Salvatoris ; |
invitat aves, bestias | et creaturas alias | ad
laudem Conditoris.’
- Ps. ‘Laudate’.
- Hymnus
- ‘Plaude turba paupercula, | patre ditata
paupere ; | laudis propina pocula,
| sacro depressa ubere.
- Hinc simplex, rectus, humilis, | pacis
cultor amabilis, | lumen in vase fictili |
ardens, lucens in fragili.
- Vili contectus tegmine, | sancto calescens
flamine, | vicit algorem, caumata, | Christi
dum gestat stigmata.
- Carnem mundumque conterens, | hostes
malignos proterens, | auream victor meruit,
| aureolam dum docuit.
- Pauper, nudus egreditur, | celum dives
ingreditur, | spargit virtutum munera, |
egris profligat vulnera.
- Verorum pater pauperum, | nos pauperes fac
spiritu : | consortes redde
superum, | ereptos ab interitu.
- Patri, Nato, Paraclito, | decus , honor et
gloria ; | sint hujus sancti merito
| nobis eterna gaudia. Amen. ’
- V. ‘Ora pro nobis, beate Francisce’ R. ‘Ut digni
efficiamur promissionibus Christi’.
- Ad Benedictus ant. ‘O martyr desiderio, |
Francisce, quanto studio | compatiens hunc sequeris,
| quem passum libro reperis | quem aperuisti. | Tu
contuens in aere | seraph in cruce positum, | ex
tunc in palmis, latere | et pedibus effigiem | fers
plagarum Christi. | Tu gregi tuo provide, [f. 642] | qui post felicem transitum | dure
prius et livide | glorificate speciem | carnis
pretendisti.’
- Or. ‘Deus, qui Ecclesiam tuam’.
- Ad tertiam.
- Capitulum ‘Fratres, michi autem’.
- Respons. ‘Amavit eum Dominus et ornavit eum’ V.
‘Stolam glorie induit eum’. ‘Et ornavit’. ‘Gloria’.
‘Amavit’. V. ‘Os justi’ R. ‘Et lingua ejus’.
- Ad sextam.
- Cap. ‘Quicumque hanc regulam secuti fuerint, pax
super illos et misericordia, et super Israel Dei.’
- R. ‘Os justi meditabitur sapienciam’ V. ‘Et lingua
ejus loquitur judicium’. ‘Meditabitur’. ‘Gloria’.
‘Os justi’ V. ‘Lex Dei ejus in corde ipsius’.
- Ad nonam.
- Cap. ‘De cetero nemo michi molestus sit. Ego enim
stigmata Domini Jhesu in corpore meo porto. Gratia
Domini nostri Jhesu Christi cum spiritu vestro,
fratres. Amen.’
- R. ‘Lex Dei ejus in corde ipsius’ R. ‘Et non
supplantabuntur gressus ejus’. ‘In corde’. ‘Gloria’.
‘Lex’. V. ‘Justum deduxit Dominus per vias rectas’
R. ‘Et ostendit’.
- A vespres les antenes des laudes, seaumes comme
desus.
- Cap. ‘Fratres, michi autem absit’.
- Hymnus
- ‘Decus morum, dux Minorum, | Franciscus
tenens bravium | in te vite datur vite |
Christe, redemptor omnium.
- Plaudat frater, regnat pater | concivis
celi civibus ; | cedat fletus,
psallat cetus, | exultet celum laudibus.
- Demptum solo, datum polo | signorum
probant opera ; | ergo vivit et
adivit | eterna Christi munera.
- Pro terrenis, votis plenis | importat,
donat glorie ; | quem decoras, quem
honoras, | summe Deus clementie.
- Hunc sequantur, huic jungantur | qui hoc
Egypto exeunt ; | in quo duce,
clara luce, | vexilla Regis prodeunt.
- Regis signum ducem dignum | insignit manu,
latere ; | lux accedit, nox
recedit, | jam lucis orto sydere.
- Est dux fidus, clarum sydus | ducit pre
lucis devia | devitando, demonstrando |
beata nobis gaudia.
- Mina gregem, dux, ad Regem, | collisor
hostis callidi ; | nos conducas et
inducas | ad cenam Agni providi. Amen.’
- V. comme es premieres vespres.
- Ant. Magnificat ‘O virum mirabilem | in
signis et prodigiis, | langores cum demoniis
| quoslibet pellentem. | Dat aurem suis
avium | predicans silvestri[f. 642v]um
| verbis intendentem. | O vita laudabilem, |
qua fidem sic magnificat ; | sed et
multos vivificat | mortuos defunctus. |
Francisce, nos celestium | fac et consortes
civium | quibus es conjunctus.’
- Ces ii antennes qui
s’ensuient seront dites touz les jours a
matines et a vespres, o le V. ‘Ora pro
nobis, beate Francisce’. La iiie qui s’ensuit puet aucune foiz estre
bien dite a matines quiconque voudras.
- Ant. ‘Sancte Francisce, propere | veni,
pater, accelera | ad populum, qui premitur |
et teritur sub honere, | palea, luto,
latere ; | et sepulto Egyptio | sub
sabulo, nos libera, | carnis extincto
vitio.’
- Item alia ant. ‘Plange, turba paupercula,
| ad patrem clama pauperum : | hec
lugubre suscipirium, | pater Francisce,
suscipe, | et prode Christo stigmata |
lateris, pedum, manuum, | ut nobis reddat
orphanis | tanti patris vicarium.’
- Ant. ‘Salve, sancte pater, patrie lux,
forma Minorum, | virtutis speculum, recti
via, regula morum : | carnis ab
exsilio duc nos ad regna polorum.’
- Ad Magnificat ant. ‘Celorum candor
splenduit, | novum sydus emicuit :
| sacer Franciscus claruit, | cui seraph
apparuit, | signans eum caractere | in
volis, plantis, latere, | dum formam crucis
genere | vult corde, ore, opere.’
