Description
-
Pie VI (1775-1799)
-
Le roi de France Louis XVI
-
die 6 julii 1791, pontificatus nostris anno decimo sexto
-
-
Rome
-
Bref secret ou de Curie
-
« Da un manoscritto ». Au bas du texte : « Questo Breve non ebbe il suo corso, mentre il Re fu sorpreso nel viaggio e riportato a Parigi insieme colla reale famiglia » (La Bibliofilía).
-
R. CITÉ DU VATICAN, Archivio segreto Vaticano, Epistolae ad Principes 188.
-
Ici reprise de « Un breve inedito », La Bibliofilía, 18/3-5, 1916, p. 170-171 (« da un manoscritto »).
-
Oeuvres complètes du cardinal B. Pacca, II, Paris : Pradel et Goujon, 1845, p. 341-343.
-
« Extraordinary Brief of the Pope on the Supposed Escape of Louis XVI », The Gentleman's Magazine and Historical Chronicle of the Year MDCCXCI, 71/2, Londres : John Nicols, 1791, p. 694.
-
M. N . S. Gouillon, Collection générale de brefs et instructions de notre très saint Père Pie VI à la Révolution française, Paris : Le Clerc, 1798.
-
Historische Denkwürdigkeiten... des Cardinals B. Pacca, Augsbourg : Karl Kolmann, 1832, p. 108-112, d'après Collection générale de brefs.
-
Pie VI assure le roi de France Louis [XVI] et toute la famille de son affection et de ses prières en souhaitant au plus vite son retour en France, alors qu'il le croit en sécurité à l'étranger, étant dans l'ignorance de l'arrestation de Varenne.
-
Carissimo in Christo Filio Ludovico Francorum Regi Christianissimo, Pius papa VI.
Carissime.
Evenisse tandem quod summopere cupiebamus, intelleximus, majestam tuam inter varios casus, timores ac discrimina ex illa Parisiensi efferatorum ac furentium hominum immanitate, cum universa regia familia elapsam esse jamque in tuto consistere. Incredibile est, carissime in Christo fili noster, qua paterno nostro animo fuerit ex hiis redeuntibus nunciis percepta consolatio, quam certe nullibi satis assequi verbis esplicare possumus. Neque nostra solum haec maxima jocunditas est, sed et universae civitatis nostrae omniumque ordinum a summis ad infimos, qui te tuosque salvos incolumesque, Deo protegente, a gravissimis illis periculis evasisse laetantur. Resonant adhuc huius urbis, fora viaeque exultantis populi Romani publicis vocibus et de tua salute gratulantis ; cuius laetitiae testes, ne quid hic a nobis exageratum suspicari possis, ipsas adducimus regias principissas in Christo filias nostras Adelaidem et Victoriam Mariam, praestantissimas amitas tuas, necnon et venerabilem fratrem nostrum cardinalem De Bernis, qui certe in hoc communi animorum studio continere lagrimas minime potuerunt. Sed si in percipienda de te consolatione caeteros omnes a nobis superari dicimus, id verissime dici facile tibi persuaseris, qui jam perclare noveris, que nostra Tecum semper fuerit amoris officiorumque omnium conjunctio, quamtamque hoc postremo tempore doloris, angustiarum aerumnarumque tuarum partem in nos susceperimus. Nunc vero haec omnia tanto solantur magis, quod hoc ipso egressu tuo percipiamus, quis tuus semper animus fuerit ergo religionem atque Ecclesiam, ac ergo egregios illos pene omnes Galliarum antistites, quibus summa est, vel per exilia dispersis, infide, omnique virtute constantia quid jam dicemus de immenso vivorum bonorum numero, de profuga illa nobilitate in te respiciente, pro teque capita sua devovente. Horum omnium te in libertatem suo recepto rege cumulantur gaudia. Horum de te vota spesque maxime in nos unnc ipsos redundant.
Itaque non potuimus hoc tempore plurimas immortalesque non agere maximo gratias, cuius misericordia accepta haec successuum initia debemus, neque non cum majestate tua nostros animi communicare sensus per has plenas laetitias, studiis gratulationisque litteras ad te ipsum, a venerabili fratre Bartholomeo archiepiscopo Damiatae, nostro et apostolicae Sedis ad tractum Rhoni ordinario nuncio perferendas. Dum res ipsa tibi reddet et coram impositum a nobis munus explebit, valde a te petimus ut ipsum regia humanitate excipias eamdemque in omnibus praestas fidem quam nobis ipsis te alloquentibus praestiturus esse. Quas nos tecum partes peragimus, easdem, et cum christianissima in Christo filia nostra Maria Antonia regina, conjuge tua, et cum dilectissimo in Christo filio nostro Ludovico Delphino caeteraque regia Familia, luculentiore quo possumus animo exhibemus. Quas nunc preces, observationesque nostras ad omnipotentem Deum pro te, carissime in Cristo fili noster, quae vota, quas lacrymas non effundimus ? Imploramus tibi promptum pacificum gloriosumque in regnum reditum, receptam a te pristinam potestatem tuam, reductas leges juraque omnia restituta. Te ipsa illuc deducat religio cum amplissimo praesulum in suas sedes redeutium comitatu. Tecum illa vegnet in populos, quorum contumaciam licentiamque fugerit, volentesque animos ad mores, ad pietatem, ad officia revocavit.
Haec sunt assidua ad Deum pro te vota nostra ; huc nostrae cogitationes, studia curaeque omnes unice conversae collocataeque sunt. Hoc animo apostolicam benedictionem, quae divinarum omnium benedictionum auspicio esse possit, tuaque omnia consilia atque incepta verae facilitatis exitu prosequatur, et cumulet tibi carissime in Christo fili noster, una cum augusta conjuge tua omnique regia familia, ex intimo paterno corde amantissime impartimur.
Datum Romae, die 6 julii 1791a, pontificatus nostris anno decimo sextob. -
(a) 1792 La Bibliofilia.
-
(b) septimo La Bibliofilia.
Informations
Document
Julien
Théry
(CIHAM (UMR 5648)), dans
APOSCRIPTA database
APOSCRIPTA database – Lettres des papes, dir. J. Théry, CIHAM/UMR 5648, éd. électronique TELMA (IRHT), Orléans, 2017 [en ligne], acte n. 27375 (aposcripta-4082), http://telma.irht.cnrs.fr/chartes/en/aposcripta/notice/27375 (mise à jour : 23/04/2021).