Description
-
Innocent IV (1243-1254)
-
Le roi de France Louis IX
-
VII idus maii, anno primo
-
-
Latran
-
Titre, général (littere gratiose, cum filo serico)
-
[Autre copie médiévale] R. CITÉ DU VATICAN, Archivio Apostolico Vaticano, Registra Vaticana 21, c. 683, fol. 105v-106.
-
Ici reprise du texte donné par le projet RELMIN, « Le statut légal des minorités religieuses dans l'espace euro-méditerranéen (Ve-XVe siècle) », notice n. 272599.
-
Nicolas Eymerich, Directorium inquisitorum, éd. Pegna, Rome, 1578, pars Litterae Apostolicae, p. 5 [en ligne] (ex Innocentii tertii epistolarum registro).
-
César E. Du Boulay, Historia Universitatis Parisiensis, 1665, 6 vol., réimp. Francfort-sur-le-Main : Minerva, 1966, t. III, p. 191.
-
Giovanni Giacinto Sbaraglia, Bullarium Franciscanum Romanorum pontificum constitutiones, epistolas ac diplomata continens, Rome : Typis Sacrae Congregationis de Propaganda Fide, 1759-1768 (réimp. anast. 1983), 4 vol., I, n. 41, p. 322.
-
Gian Domenico Mansi, Sacrorum conciliorum nova et amplissima collectio, Florence, Venise, 1759-1798, 31 vol., t. XXIII, col. 591-592.
-
Henri Denifle, Emile Châtelain, Chartularium Universitatis Parisiensis, Paris : Delalain, 1889-1897, 4 vol., I, n. 131, p. 173-174 [en ligne], d'après R et Du Boulay.
-
S. Grayzel, The church and the Jews in the XIIIth Century I, Philadelphie, 1933, n. 104, p. 250-252, n. 104.
-
Élie Berger, Les registres d'Innocent IV, n. 682.
-
Potthast, Regesta pontificum Romanorum, n. 11376 [en ligne].
-
Ludovicum IX rogat et obsecrat mandet per regnum suum ut traditiones Judaeorum «que Talmud hebraice nuncupantur et magnus liber est apud eos, excedens textum Biblie in immensum, in quo sunt blasphemie in Deum et Christum ac Beatam Virginem manifeste, inextricabiles fabule, abusiones erronee ac stultitie inaudite,» et libros omnes cum glossis suis per cancellarium Parisiensem et doctores regentes Parisiis examinatos et reprobatos faciat igne cremari. Etiam firmiter inhibeat Judaeis ne de caetero nutrices vel servientes habeant Christianos [Berger].
-
Illustri regi Francie.
Impia judeorum perfidia, de quorum cordibus propter immensitatem suorum scelerum Redemptor noster velamen non abstulit, sed in cecitate, que contigit ex parte, in Israel adhuc manere permittit, prout convenit, non attendens, quod ex sola misericordia pietas ipsos Christiana receptet et cohabitationem illorum sustineat patienter, illa committit enormia que stupori audientibus et referentibus sunt horrori. Ipsi enim ingrati domino Jhesu Christo, qui conversionem eorum ex sue longanimitatis affluentia patienter expectat, nullam pretendentes verecundiam culpe sue, nec reverentes honorem fidei Christiane, omissis seu contemptis lege Mosayca et prophetis, quasdam traditiones seniorum suorum sequuntur. Super quibus eos in Evangelio Dominus obiurgatur dicens : « Quare vos transgredimini mandatum Dei, et irritum fecistis propter traditiones vestras, hominum doctrinas et mandata dicentes »1. In huiusmodi namque traditionibus que Thalamuth Ebraice nuncupantur, et magnus liber est apud eos, excedens textum Biblie in immensum, in quo sunt blasphemie in Deum et Christum eius ac Beatam Viriginem manifeste intricabiles fabule, abusiones erronee ac stultitie inaudite filios suos docent ac nutriunt ; et a legis et prophetarum doctrina reddunt ipsos penitus alienos. Verentes ne veritate que in eisdem lege ac prophetis est, intellecta, aperte de Unigenito Dei filio venturo in carnem testimonium perhibente, convertantur ad fidem et ad Redemptorem suum humiliter revertantur. Et, hiis non contenti, faciunt Christianas filiorum suorum nutrices in contumeliam fidei Christiane, cum quibus turpia multa committunt, propter que fidelibus est verendum, ne divinam indignationem incurrant, dum eos perpetrare petiuntur indigne, que fidei nostre confusione inducunt.
Et licet dilectus filius cancellarius Parisiensis et doctores regentes Parisii in sacra pagina, de mandato felicis recordationis G[regorii] pape predecessoris nostri, tam predictum abusionis librum, quam alios quosdam cum omnibus glosis suis perlectos in potestate, ac examinatos ad confusione perfidie Judeorum, publice coram clero et populo incendio concremarint, prout in litteris eorum perspeximus contineri, quibus tu, tanquam Catholicus rex, et princeps Christianissimus, impendisti super hoc auxilium congruum et favorem, pro quo regalem excellentiam dignis in Domino laudibus commendamus, ac prosequimur actionibus gratiarum.
Quia tamen nondum Judeorum ipsorum abusio prophana quievit, nec adhuc dedit eis vexatio intellectum ; celsitudinem regiam attentius rogamus, monendo, et obsecramus in Domino Jhesu Christo, quam excessus huiusmodi detestabiles, et enormes, commissos in contumeliam Creatoris, et injuria nominis Christiani, prout pie incepisti laudabiliter prosequendo, faciens debite severitate percelli ; tam predictos abusionum libros, reprobatos per doctores eosdem, quam generaliter omnes cum glosis suis, qui per ipsos examinati et reprobati fuerint, mandes per totum regnum tuum, ubicumque repperiri poterunt igni cremari ; firmiter inhibendo ne de cetero nutrices, seu servientes habeant Christianos, ne filii libere famulentur ancille, sed tamquam servi reprobati a Domino, in cuius mortem nequiter conspirarunt, saltem per effectum operis, servos se recognoscant illorum, quos Christi mors, et istos liberos, et illos constituit esse servos; ut proinde sinceritatis tue zelum possimus in Domino dignis laudibus commendare.
Datum Laterani, VII idus maii, anno primo. -
1. Mat 15, 3.
-
J. M. Rosenthal, “The Talmud on Trial: The Disputation at Paris in the Year 1240”, The Jewish Quarterly Review, New Series 47 (1956), pp. 58-76, 145-169.
-
J. Rembaum, “The Talmud and the popes: reflections on the Talmud trials of the 1240s”, Viator. Medieval and Renaissance Studies, 13, 1982, p. 203-223.
-
J. Cohen, “Scholarship and Intolerance in the Medieval Academy: the Study of Evaluation of Judaism in European Christendom”, The American Historical Review 91 (1986), pp. 592-613.
-
R. Chazan, “The condemnation of the Talmud reconsidered (1239-1248), Proceedings of the American Academy for Jewish Research 55 (1988), pp. 11-30.
-
J. Cohen, Living Letters of the Law. Ideas of the Jews in Medieval Christianity, Berkeley, Los Angeles, Londres, 1999.
-
J. Friedman, J. Connel Hoff, R. Chazan, éd, The Trial of the Talmud. Paris 1240, Toronto, 2012.
-
Anglaise : S. Grayzel, The church and the Jews in the XIIIth Century I, (Philadelphia 1933), pp. 251-253, n. 104.
-
Anglaise : The Trial of the Talmud Paris 1240, J. Friedman, J. Connel Hof, R. Chazan (eds.), pp. 95-97, n. 5.
-
Anglaise : S. Simonsohn, The Apostolic See an the Jews, (Toronto 1988), pp. 181-181, n. 171.
-
Absente des expéditions conservées aux Archives nationales de France (Barbiche).
Informations
Document
Julien
Théry
(CIHAM (UMR 5648)), dans
APOSCRIPTA database
APOSCRIPTA database – Lettres des papes, dir. J. Théry, CIHAM/UMR 5648, éd. électronique TELMA (IRHT), Orléans, 2017 [en ligne], acte n. 27330 (aposcripta-10000), http://telma.irht.cnrs.fr/chartes/en/aposcripta/notice/27330 (mise à jour : 07/04/2023).