Description
-
Jean XVIII (1003-1009)
-
Renaud, évêque de Paris
-
in mense decembrio
-
circa 1007/12
-
Latran
-
Lettre, général (avant 1198)
-
[Original] Original, d'une écriture du XIe siècle, jadis scellé sur cordelettes. Hauteur : 607 mm. ; largeur : 497 mm. Archives nationales, L 220, n° 6.
-
Boussard Jacques. Actes royaux et pontificaux des Xe et XIe siècles, du chartrier de Saint-Maur des Fossés. In: Journal des savants, 1972, n°2. pp. 81-113.
-
Copie du milieu du XIe s., Livre noir de Saint-Maur des Fossés, Archives nationales, LL 46, fol. 10. Copie de 1400, « Cartulaire de 1400 », Archives nationales, LL 49, fol. 106 v°. Copie du XVe s., par Baluze, Bibliothèque nationale, Coll. Baluze, vol. 74, fol. 87 (ancien 95) v°. Copie du XVIIe s., pour Gaignières, Bibliothèque nationale, ms. lat. 5416, p. 26. Copie du XVIe s., par Dom Carpentier, Archives nationales, LL 47, p. 38. Copie du XVe s., Bibliothèque nationale, Coll. Moreau, vol. 18, p. 12. Copie de 1779, par Dom Carpentier, Archives nationales, LL 50, fol. 113.
-
Jean XVIII, pape, proclame, à la prière de Renaud [évêque de Paris] que l'élection de l'abbé de Saint-Maur devra désormais être faite canoniquement, selon les préceptes de la Règle de saint Benoît.
-
In nomine sancte et individue Trinitatis. Joannes gratia Dei universalis Sanctissime Sedis sancti Petri papa, omni proli nobilissime Ecclesie matris salutem Que digna rata justaque sunt quoniam aurem nostre benignitatis iis semper oportet apponere, preces dignas, ratas justasque nostri filii, loquimur quidem Rainoldi, benigne immo libentissime assentiendo suscipimus. Orat enim id nos facere que sancti kanones non modo precipiunt inviolabiliter, verum etiam inrefragabiliter, quorum adeo euvangelice atque apostolice, auctoritas viget, ut etiam si angelus e celo ob venire eidem ipse velit, ille magnus benigni Jhesu alumnus quem is ipse in celestis curia docuerit clientele tamquam senatorem atque doctorem totius mundi monarchic, is, inquam, Paulus, eumden angelum refellat auctoritatis anathemate : « Si quis, inquiens, vobis adnuntiaverit preter id quod evangelizatum est vobis, etiam si angelus de celo locutus fuerit, anathema sit ». Beatus autem Benedictus, quantum humanitati fas est, consiliorum intimus et consecretalis Sancti Spiritus, etsi scienter nescius quem tamen sapienter doctum ejusdem unctio Sancti Spiritus evidenter ad plenum fecerit de omnibus, sic jubet in regula, a cujus exorbitare preceptionis tramite non modo maximum, immo est nefas pessimum, in abbatis aiens ordinatione ilia semper consideretur ratio, ut hic constituatur quem sibi omnis concors congregatio secundum timorem Dei, sive etiam pars quamvis parva congregationis saniori consilio elegerit, vite autem merito et sapientie doctrina eligatur qui ordinandus est, etiam si ultimus fuerit in ordine congregationis. Ergo hocce beatus ideo jussit Benedictus, quoniam scivit fore inpossibile inibi deesse benignum Jhesum ubi duo vel tres in ejus nomine congregarentur in unum. At in hos qui in benigni Jhesu nomine congregantur, oves inquam ejus, pervertissimum est vel mitissime conquexum sub ovina pelle penetrare lupum. Si qui namque sub techna ipocriseos ovilia Christi diripiunt crudelissime, spoliant amarissime, mactant beluine, hi tales simulatores et callidi provocant iram Dei. Quare refragaremur omnium auctoritati bonorum, immo magis Sancti Spiritus qui per eorum est ora locutus, si venerabilis episcopi, dicimus quidem Rainoldi, obluctaremur precibus. Unde ei ipsi faventes, statuimus per nostre privilegium corroborationis, uti nullus ab hoc nunc et usque in seculum neque per pecuniam neque per simultatis tekam neque per prosapie sublimitatem aut violentiam locum Fossatensem specialiter beatissime Mariae sanctorumque Petri et Pauli honori et nomini dicatum presumat invadere nisi quem fratrum concors electio elegerit, aut pars parva sanioris, inquam, mentis. Inhibemus enim omnimodis eundem locum redigere ad cellam, cum omnis pene mundus sciat ipsum semper fuisse sine respectu cuj usquam loci regalem abbatiam[a]. Quod si obstinatus, versipellis, subdolus, vel etiam ventosa nobilitate quilibet tumidus, pecunia, simultatis techa, prosapia, sub limitate, contra fas et jura presumpserit intrare dictum jam locum ubi beatus quiescit corpore Maurus, quem infatigabilis obedientia etiam fecit ire super fluminis undas, hunc ipsum pseudochristum, non modo furem et latronem, oves inquam Christi lacerantem, verum etiam lupum rapientem et dispergentem gregem, Gallic episcopos monemus, suademus at que auctoritate beati Petri obtestantes predpimus, ab ovili Christi locoque sancte Dei genitricis apostolorumque Petri et Pauli, anathematis perculsum gladio arcere turpiter, exturbare non segniter, dehonestare graviter. Dignissimum siquidem est, uti is qui ea que sunt Christi usurpat, inauctorate abutitur indignissime, presumit superbissime divinis atque humanis legibus fortissime reclamantibus, is ipse deponatur auctorate, exturbetur dignissime, effugetur severissime. At si Gallic episcopos segnities represserit, aut forte munera que excecant oculos prudentium et subvertunt verba justorum, aut quorumvis violentorum violentia dominorum, tune quilibet nuntius, quamvis etiam vilis persona, sancti Petri adeat limina laturus ex parte fratrum litterarum signa, quibus super sibi ipsis acta proclament injuria. Obtestamur vero atque precamur uti hic, hic inquam Rome, illis fratribus apostolice; janua pateat justitie. Quod si eos terror alicujus prepotentis impedierit persone, aut paupertatis inopia, aut forte regnorum discordia quominus hue ad venire valeant, reus tamen ultionem divini gladii non evadat qui prefatum sibi locum contra fas et jura contraque fratrum presumpserit usurpare animum. Is vero sit anathema maranatha imperpetuum tam auctoritate deifica quam apostolica. Insuper omnium sanctorum, nee non cunctorum tam Romanorum quam usquam gentium ad hanc sanctam pertinentium apostolicam Sedem presulum. Si vero quisquam nobilitate fidens, aut pecunia aut ypocrisis velamine tectus, jam constituto regulariter atque legaliter abbati temptaverit insidiari, evidensque justa, cunctisque nota criminalis causa fuerit criminis, tamen abbas Fossatensis, sancti scilicet coenobii Mauri, non minus quam a duodecim deponatur episcopis. At si humanum judicium, maximeque vulgare, quod plerumque, ut ait beatus Augustinus, caligine sui involvitur erroris, perpellente Sathana aut per se aut potius per sua membra, tantum famosa nec probabili causa prejudicare temptaverit, judicesque fortasis si inducti fuerint aut cupidinis munere, aut amore cujusvis excellentis persone aut simulationis cujuslibet deceptoris decepti colore, tune ad Romanum judicium abba delatus, delatoresque veniant vite merito et digni ex provincie vicinia numero, hicque juste sine cupiditate ac sine personarum respectione judicetur, tanquam presenti, quem nulla latent remota Dei obtutu. Igitur, si quis ab hoc nunc et deinceps contraire huic nostre privilegio auetoritatis temptaverit, ignitos non morientium apud inferos dentes patiatur in eternum serpentium ignemque inextinguibilem et fletum et stridorem dentium. Observatores quoque, defensores, assensores hujus prçrogative concessionis ut justi epulentur in conspectu Dei et delectentur in eterna letitia in Christo Jhesu Domino nostro. Amen. Datum per manus Petri abbatis et cancellarti sacri Lateranensis palatii, in mense decembrio, indictione V, anno III pontificatus domni Johannis octavi decimi summi pontificis et universali (sic) pape in Sacratissima Sede beati Petri apostoli a. Haec ergo auctoritas uti apostolica a parte sciatur prolata, sigillo subter est nostre roborationis subnixa.
-
[a]. B comporte, après « cuj usquam loci » l'interpolation suivante : « absque hac sacra beatissimi Petri Apostoli Sede atque hujus sancte Romane Ecclesie apostolice, cui pro defensione ac tuitione constat esse subiectum... ».
Informations
Document
ens1
etudiant
(ENS Lyon), dans
APOSCRIPTA database
APOSCRIPTA database – Lettres des papes, dir. J. Théry, CIHAM/UMR 5648, éd. électronique TELMA (IRHT), Orléans, 2017 [en ligne], acte n. 142023 (aposcripta-4911), http://telma.irht.cnrs.fr/chartes/en/aposcripta/notice/142023 (mise à jour : 17/05/2024).