Général
-
Alexandre IV (1254-1261)
-
Rigorem Regulæ Clarissarum in quibusdam a se in minori officio constituto, ac Protectoris munus obeunte mitigatum confirmat. (Ex Historia Civitatis novæ a Canonico Marangonio elucubrata: Extat etiam Apographum sub plumbo Tuderti in Archivo Monasterii S. Francisci Clarissarum illius Civitatis, & Assisii in illo Monasterii S. Claræ dictis locis transmissum.)
-
Anno 1258. die 27. Augusti.
-
1258
-
ALEXANDER &c.
Dilectis in Christo filiabus ‥ Abbatissæ, & Conventui Monasterii S. Jacobi de Civitate novaa Ordinis S. Damiani ad Romanam Ecclesiam nullo medio pertinentis Salutem, & Apostolicam Benedictionem.
Haberi percepimus in desiderio vestro continuum, quod per afflictionem carnis assiduam mereamini præmia Beatorum: verumtamen ex fragilitate naturæ adeo spiritus promptitudo retunditur, quod vix absque vestri incursu discriminis in omnibus rigorem Formulæ vitæ vestræb perpeti valeatis; hujusmodi siquidem fragilitatem Nos tunc in minori officio constituti, quibus Ordo vester erat ab Apostolica Sede commissus, paterno considerantes affectu rigorem ipsius Formulæ in certis articulis provida temperavimus pietate; prout in patentibus litteris inde confectis plenius continetur. Nos itaque vestris supplicationibus inclinati, quod fecimus in hac parte, auctoritate Apostolica confirmamus, & præsentis scripti patrocinio communimus. Tenorem autem litterarum ipsarum de verbo ad verbum præsentibus fecimus annotari, qui talis est.
“Raynaldus miseratione Divina Ostiensis, & Velletrensis Episcopus dilectis in Christo filiabus universis Abbatissis, & Conventibus Monasteriorum Ordinis Sancti Damiani Salutem, & Benedictionem paternam. Quoniam frequenter propter imbecillitatem conditionis humanæ contingit, quod cum corpus oneri subditur graviori, de facili confunditur; ac cito potest irreparabili periculo subjacere; debet attente discretionis sale condiri victima observantiæ regularis; & rigor rigidus manna dulcedinis est infra extremorum medium temperandus; ut sicut ne relaxetur Religio, nimis habendus est fervor; ita etiam, ut ne ad præcipitium tendat, est discretio in obsequio Creatoris sollicitius adhibenda. Igitur, dilectæ in Domino filiæ, quia licet relevetur aliquando in iis spiritusc, corpus tamen posset non sine damno interioris hominis interdum importabiliter aggravari; Nos, qui ad curam, & gubernationem vestram fuimus a Summo Pontifice deputati, devotionis vestræ precibus annuentes, ac volentes, ut per viam Regiam incedendo in vestris observantiis illud medium amodo teneatis, in quo fortes, & debiles possitis communiter usque in finem stabiliter permanere; ita quod non cogamini propter impotentiam forsitan desistere ab incœptis; vitæ vestræ rigorem auctoritate præsentium sic duximus temperandum; videlicet, quod vino, & pulmentis; non obstante verbo abstinentiæ, quod in eadem formula continetur, omni tempore tam sanis, quam aliis, nec non ovis, & lacticiniis, præterquam in jejuniis ab Ecclesia constitutis, & in sextis feriis, liceat vobis uti. A Festo vero Resurrectionis Dominicæ usque ad Festum Sancti Francisci illam jejunii legem in Monasterio vestro a vobis omnibus mandamus, & volumus per omnia observari, quam Abbatissæ vestræ mandaverint observandam. Sororibus autem, quæ sunt corpore imbecilles, seu debiles, vel infirmæ, aut minutæd, conscientia solida, & secura in vestibus, calceamentis, cibis, potibus, & aliis necessaria ministrentur; nec servare austeritatem jejunii, & legem abstinentiæ permittantur; sed juxta infirmitatem, vel debilitatem ipsarum cum eis tam in cibariis, quam jejuniis misericorditer dispensetur. Insuper hujusmodi Sorores imbecilles, seu debiles, vel infirmæ, ac aliæ deputatæ ad servitium earumdem infirmitatis suæ tempore tenere silentium in Infirmitorio non cogantur; & etiam Dominæ, cum ad prædictas causa visitandi eas accesserint, loquendi quæ faciunt ad consolationem, & ægritudinem earumdem, in Infirmitorio habeant potestatem. Tres etiam habendi tunicas, aut plures, si necessitas exegerit; mantellum unum ordinatum, & unum curtum, si volueritis, pro labore, ac pedules laneos, & utendi fisconibus fœno, vel palea plenis, & cervicalibus cum fœno, vel palea vobis licentiam impertimur. De silentio vero servando, & quod possitis inter vos loqui binæ, & binæ, præterquam ad Locutorium, & ad Cratem, sic duximus ordinandum, quod Abbatissæ possint dare vobis licentiam loquendi in locis decentibus; prout eisdem visum fuerit Abbatissis. Præterea servientes vestræ, quæ intus, & extra Monasteria vestra Monasteriorum onera portant, temporibus singulis, si voluerint, habere valeant calceamenta; & cum nimis laborant, vel vadunt de loco ad locum, præterquam in jejuniis ab Ecclesia constitutis, non teneantur nisi sexta feria jejunare. Ad hæc penitus prohibemus, ne in Monasteriis vestris deinceps aliquis Visitator auctoritate nostra Constitutiones faciat aliquas ultra Formam vestram, & Regulam, quæ vos ad aliquid culpæ, vel pœnæ obligent sine consensu, vel voluntate omnium Dominarum; quod si forte aliquis faceret eas, non teneamini aliquatenus observare. Et ut omnis conscientiis vestris auferatur turbationis materia; vobis, dilectæ filiæ, notum facimus per præsentes, quod Nos, qui mentem instituentis Regulam eamdem agnoscimus, sentimus, & scimuse, quod felicis recordationis Domini Gregorii Papæ non fuit intentio, nec est nostra, laqueum vobis injicere in silentio, jejunio, lectis, & aliis pluribus, quæ continentur in forma vitæ ab ipso data, cum vir piissimus, & discretissimus fuerit; & tanta vos dilectione, ac beneficiorum provisione prosecutus extiterit; aut ad transgressionem mortalis peccati, si vos contrarium contingeret facere suis ordinationibus, vos, sicut vobis ab aliquibus suggeritur, obligare: immo volumus, ut Confessori vestro, qui pro tempore fuerit, liceat de illorum transgressionibus, quæ secundum prædictam formulam, vel Ordinem vestrum, aut factas circa vos provisiones servare debetis, confessionem vestram audire, vel pœnitentiam vobis injungere salutarem. Datum Romæ viii. Kalendas Maji, Pontificatus Domini Innocentii Papæ IV. Anno Undecimo.”
Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostræ confirmationis infringere, vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare præsumpserit, indignationem Omnipotentis Dei &c.
Datum Viterbii vi. Kal. Septembris, Pontificatus Nostri Anno Quartof.
-
Bullarium Franciscanum romanorum pontificum, tomus I ab Honorio III ad Innocentium IIII, Rome, 1759, n°CDXL., pp.306-307
-
(a) De Civitate nova: Firmanæ diœcesis oppido Picenæ Provinciæ non procul a Mari Adriatico 6. mill. pas. a Laureto distante; ut ex aliis hujus Pontificis paulo ante nempe die 25. hoc mense scriptis, quæ tamen datæ dicuntur Monasterio SS. Apost. Philippi, & Jacobi, quare in hac epist. oblivio amanuensis Notarii poterit.
-
(b) Formulæ vitæ vestræ: A Card. Hugolino Episcopo Ostien. & Ordinis Protectore traditæ, in qua perpetuum jejunium, & silentium præcipitur.
-
(c) In iis Spiritus: Marangonii codex vetustus in multis mancus habet specialiter, sed correximus ex optimo codice Tudertino cit.
-
(d) Aut minutæ: idest cui sanguis e vena extractus est, factaque ob id imminuta.
-
(e) Scimus: hic quoque sensus abruptus est in codice Marangonii, rectus autem in cit. Tudertino, quo corruptum correximus.
-
(f) Hanc eandem epistolam, & mitigationem aliis Clarissis Pontifex dedit anno sequenti die 23. Octobris teste Petro de Alva in Indiculo Bullarii Seraph. sub ann. 1258. num. 22., ubi habet dat. 10. Kalend. Novembr. anno v. ex Archivo Assis. Monasterii S. Claræ; sed illa epistola missa est Abbatissæ, & Conventui Monasterii de Panzo Assisinat. Diœcesis Ordinis S. Damiani; ut ibi epist. 516.