Général
-
Benoît XII (1334-1342)
-
Les évêques de Quimper et de Vannes
-
Idibus decembris, anno tercio
-
-
Avignon
-
Lettre, général (après 1198, littere cum filo canapis)
-
[Registre de la chancellerie apostolique] R1. CITÉ DU VATICAN, Archivio apostolico Vaticano, Registra Vaticana 124, n. 503.
-
[Registre de la chancellerie apostolique] R2. CITÉ DU VATICAN, Archivio apostolico Vaticano, Registra Avinionensia 51, fol. 298v.
-
Ici reprise de Jean-Marie Vidal, « Affaire d'envoûtement au tribunal d'Inquisition de Tours, intervention de Benoît XII (1335-1337) », Annales de Bretagne et des pays de l'Ouest, 28/4, 1902, p. 485-504, aux pages 500-504 [en ligne].
-
Benoît XII résume les actes de la procédure suivie jusqu'à ce jour dans l'affaire d'hérésie qui touche Hervé de Trévalloet, hobereau breton. Puis il reproche aux évêques de Quimper et de Vannes de n'avoir rempli qu'une partie de leur commission (voir APOSCRIPTA n. 4108, APOSCRIPTA n. 4119 et APOSCRIPTA n. 4120).
-
Venerabilibus fratribus .. Corisopitensis et .. Venetensis episcopis, salutem.
Dudum in causa que vertebatur et adhuc vertitur inter nobilem virum Herveum de Trevalloet et Ivonem Bosec, familiarem ipsius, Corisopitensis et Leonensis diocesurn, ex parte una, et dilectos filios Johannem Aufredi, ordinis Predicatorum, inquisitorem heretice pravitatis, et Alanum Thome, eiusdem ordinis, vicarium inquisitoris eiusdem in provincia Turonensis, ex altera, super nonnullis criminibus et sortilegiis que in necem quondam Petri, domini de Guergole, eiusdem Corisopitensis diocesis, iidem Herveus et Ivo dicebantur nequiter perpetrasse, apud Sedem Apostolicam de speciali commissione nostra, primo coram bone memorie Raymundo, tituli sancti Eusebii, presbitero cardinali tunc vivente, ac deinde postquam ad nonnullos actus fuit per dictas partes coram eodem cardinali processum, eodem cardinali graviter egrotante et propterea in causa huiusmodi procedere non valente, coram venerabili fratre nostro Anibaldo, episcopo Tusculano, inter easdem partes diutius ventilata ; ac demum dictis Herveo et Ivone offerentibus et exhibentibus nonnullos articulos super iure et innocentia eorumdem coram episcopo memorato; ac proponentibus etiam coram eo quod ipsi, necnon iratres et sorores carnales dicti Hervei, et nobilis mulier Caterina de Ponte, uxor eiusdem Hervei, bonis suis omnibus mobilibus et immobilibus, ante omnem actum judicialem habitum contra eos de mandato dictorum inquisitoris et vicarii per secularem curiam fuerant spoliati; et petentibus ante omnia se restitui ad bona predicta; dictis inquisitore et vicario asserentibus quod bonorum predictorum spoliatio seu sequestratio facta non fuerat ad eorum instantiam vel mandatum ; idem episcopus decrevit bona mobilia et immobilia ex causa predicta dictis Herveo et Ivoni ablata, arrestata et sequestrata seu quomodolibet accepta fore eisdem reddenda et restituenda ; et quod Caterine, uxori, et Henrico, fratri eiusdem Hervei, et aliis suis quorum bona dicebantur propter predicta arrestata, ablata, sequestrata, seu alias accepta restituerentur eisdem. Decrevit etiam quod Guillelmus de Blerachant, presbiter Leonensis diocesis, qui occasione premissorum per dictos inquisitorem et vicarium, seu de mandato ipsorum dicebatur carceri mancipatus, sub fida custodia ad Romanam curiam mitteretur. Quibus omnibus et nonnullis aliis premissa contingentibus relatis et propositis in Consistorio coram nobis, super predicto negocio indictarum partium presentia taliter duximus ordinandum : videlicet quod prefatus Guillelmus sacerdos, qui de dictorum inquisitoris et vicarii et etiam bone memorie Alani, episcopi Corisopitensis, tunc viventis, mandato detentus fuerat et tunc etiam detinebatur in carcere tuo, frater episcope Corisopitensis, successor eiusdem Alani episcopi, mancipatus, sub fida custodia, et alii testes qui fuerant alias super hoc examinati si viverent, et generaliter omnes qui super hoc scire possent quomodolibet veritatem, et probabiliter deponere, et per utramlibet dictarum partium existerent nominati, ad nostram presentiam sumptibus producentium personaliter vocarentur. Attestationes quoque et confessiones illorum qui premissorum occasione dicebantur fuisse combusti, vel in carceribus mortui, vel districti, nobis etiam mitterentur ; et quod etiam notarii publici qui per dictos Herveum et Ivonem seu per eorum procuratorem vel alterum eorumdem super dicto negocio asserebantur fecisse processus, vel consignasse aliqua instrumenta, una cum dictis processibus seu instrumentas veris, perfectis, seu integris, non truncatis, seu diminutis, nec alteratis ex nova fabrica ad nostram presenciam similiter vocarentur; et quod in totum omnia bona mobilia et immobilia eiusdem Caterine, uxoris dicti Hervei, matris etiam et omnium fratrum et sororum ipsius ob premissa vel eorum occasione arrestata, seu detenta, dearrestarentur et restituerentur eisdem; bona vero mobilia et immobilia dicti Hervei dearrestari et extra sequestrum poni modo volumus infrascripto : videlicet, quoad omnem necessariarum suarum sufficientiam expensarum et quoad omnes alias expensas litis huiusmodi pro advocatis, procuratoribus, notariis, testibus, nunciis et generaliter pro omnibus que in causa seu lite huiusmodi incumbebant vel incumberent facienda. Ac nichilominus vobis per litteras nostras districte dedimus in mandatis ut vos, vel alter vestrum, per vos, vel alium, seu alios, predictos omnes ad nos, ut premittitur, evocandos peremptorie ex parte nostra citare ut infra duorum mensium spacium post citationem huiusmodi dicti notarii cum dictis processibus seu instrumentis veris, perfectis et integris, ut prefertur ; necnon alii testes expensis producentium, quas eis, in veniendo ad presenciam nostram, stando in Romana curia, et redeundo ab ea precepimus exhiberi, comparerent personaliter coram nobis ; ac alia predicta omnia et singula per nos, ut premittitur, ordinata iuxta ordinationem huiusmodi demandare execulioni debite curaretis. Contradictores per censuram ecclesiasticam, appellatione postposita, compescendo.
Cum autem, sicut dictorum Hervei et Ivonis conquestione percepimus, tu, prefate episcope Corisopitensis, qui solus in executione premissorum, prout ex forma litterarurn nostrarum poteras, procedere incepisti, premissa in parte dumtaxat, videlicet in mittendo dictum Guillelmum sacerdotem captivum ad Romanam curiam fueris executus ; ac de restitucione bonorum mobilium et immobilium subtractorum uxori, matri et fratibus Hervei predicti et ipsi Herveo, eisdem spoliatis, iuxta dictarum litterarum nostrarum continentiam, facienda ; necnon de aliis pluribus et diversis articulis in eisdem litteris nostris contentis seriosius et expressis te non intromiseris ; nec aliquam executionem feceris super eis, in premissorum mandatorum nostrorum contemptum et predictorum Hervei et Ivonis et eorumdem spoliatorum prejudicium et gravamen, nos volentes quod premissa omnia et singula executioni debite demandentur, fraternitati vestre, in virtute obediencie per apostolica scripta districte precipiendo mandamus quatinus vos, vel alter vestrum, per vos, vel per alium, seu alios, in executione premissorum singulorum et omnium procedatis, iuxta priorum super hiis vobis directarum continentiam litterarum.
Ceterum, quia dilectus films nobilis vir Johannes1, dux Britannie, predicta bona ad uxorem, matrem, et fratres eiusdem Hervei spectancia dicitur detinere indebite occupata ; cum nec uxor pro marito, nec mater pro filio, nec frater pro fratre, nec aliquis alterius odio debeat pregravari, eundem ducem ex parte nostra requirere et monere curetis ut infra certum peremptorium terminum competentem, quem ei ad hoc duxeritis prefigendum, predicta bona spoliatis restituat supradictis, necnon dicto Herveo secundum modum determinatum in aliis nostris litteris supradictis ; ad id eum per censuram ecclesiasticam, appellatione postposita compellendo. Non obstante si dicto duci vel quibusvis aliis communiter vel divisim a Sede apostolica sit indultum quod excommunicari etc.
Datum Avinione, idibus decembris, anno tercio. -
1. Jean III, le Bon, fils d'Arthur II et de Marie de Limoges, né le 8 mars 1286, duc de Bretagne, de 1312 à 1341.
Informations
Acte
Clara
Lenne
(CIHAM (UMR 5648)), dans
APOSCRIPTA database
APOSCRIPTA database – Lettres des papes, dir. J. Théry, CIHAM/UMR 5648, éd. électronique TELMA (IRHT), Orléans, 2017 [en ligne], acte n. 27432 (aposcripta-4121), http://telma.irht.cnrs.fr/chartes/aposcripta/notice/27432 (mise à jour : 31/10/2024).