Général
-
Grégoire X (1271-1276)
-
Les moines de l'abbaye de Saint-Sauveur de Redon
-
Nonas aprilis, anno quarto
-
-
Lyon
-
[Registre de la chancellerie apostolique] R. CITÉ DU VATICAN, Archivio segreto Vaticano, Registra Avinionensia 7, n. 185, fol. 273.1
-
Ici reprise de Guillaume Mollat, « Etudes et documents sur l'histoire de Bretagne, XIIIe-XVIe s. (suite) », Annales de Bretagne et des pays de l'Ouest, 27-3, 1911, p. 467-489, aux p. 467-471 [en ligne].
-
Grégoire X confirme portant confirmation des possessions de l'abbaye de Saint-Sauveur-de-Redon et accorde l'exemption moyennant un cens de trois besants d'or et de nombreux privilèges.
-
Gregorius episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis abbati monasterii sancti Salvatoris Rothonensis ejusque fratribus, tara presentibus quam futuris, regularem vitam professis, in perpetuum.
Religiosam vitam eligentibus apostolicum convenit adesse presidium, ne torte cujuslibet temeritatis incursus aut eos a proposito revocet aut robur, quod absit, sacre religionis infringat. Eapropter, dilecti in Domino filii, vestris justis postulationibus annuentes, monasterium sancti Salvatoris Rothonensis, Venetensis diocesis, in quo divino estis obsequio mancipati, quod beati Petri juris existit, felicis recordationis dementis, Gregorii, Innocentii III et Honorii III, predecessorum nostrorum, Romanorum Pontificum, vestigiis inherentes, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus et presentis scripti privilegio communimus, in primis siquidem statuentes ut ordo monasticus, qui secundum Deum et beati Benedicti regulam in eodem monasterio institutus esse dinoscitur, perpetuis ibidem temporibus inviolabiliter observetur; statuentes ut quascumque possessiones, quecumque bona idem monasterium impresentiarum rationabiliter possidet aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium seu aliis justis modis prestante Domino poterit adipisci firma vobis vestrisque successoribus, et illibata permaneat in quibus hec propriis duximus exprimenda vocabulis, locum ipsum in quo prefatum monasterium situm est cum omnibus pertinentiis suis, monasterium de Chauma2 quod vobis est et monasterio vestro subjectum, prioratum Sancte Marie Nannetensis3 cum omni jure suo, Vendeles4 cum omnibus pertinentiis suis, Marchart5 cum omnibus ad ipsum spectantibus, Ballac6, Jovigium7, villam Sancti Nicolai juxta Rothonum8, Baz9, Brinium10, Longam, Plechastel11, prioratus sancti Andree et sancti Salvatoris de Loehaco12, prioratum et villam de Macent13, et villam sancti Guiduali14 cum omnibus ad ipsam pertinentibus, et villam Sancti Cagoti15, More16, Ruffiac17 et burgum sancte Crucis de Castro Joscelini18 cum omnibus pertinentiis suis. Sane novalium vestrorum que propriis manibus aut sumptibus colitis sive de vestrorum animalium increments nullus a vobis decimas exigere vel extorquere presumat. In parrochialibus siquidem ecclesiis quas habetis liceat vobis, cum vacaverint, ydoneos eligere sacerdotes et diocesano episcopo presentare, qui ei de spiritualibus, vobis vero de temporalibus debeant respondere. Crisma vero, oleum sanctum, consecrationes altarium seu basilicarum vestrarum, ordinationes quoque monachorum sive clericorum vestrorum, qui ad sacros ordines fuerint promovendi, a diocesano suscipietis episcopo, siquidem catholicus fuerit et gratiam atque communionem apostolice sedis habuerit, et ea gratis et absque pravitate aliqua vobis voluerit exhibere; alioquin ad quemcumque malueritis catholicum antistitem recurratis qui, nimirum nostra fultus auctoritate, quod postulatur impendat. Sepulturam preterea ipsius loci liberam esse decernimus ut eorum devotioni et extreme voluntati qui se illic sepeliri deliberaverint nullus obsistat, salva tamen justitia canonica ecclesiarum illarum a quibus mortuorum corpora assumuntur. Statuimus etiam ut infra fines parrochiarum vestrarum sine vestro et episcopi diocesani consensu nullus oratorium vel ecclesiam construere audeat de novo, salvis privilegiis pontificum Romanorum. Libertates quoque et immunitates a regibus et principibus vobis collatas, necnon et rationabiles et antiquas consuetudines ab episcopis et aliis personis ecclesiasticis monasterio vestro indultas ratas habemus, et eas futuris temporibus illibatis manere sancimus. Cum autem generale interdictum fuerit liceat vobis clausis januis, non pulsatis campanis, exclusis excommunicatis et interdictis, suppressa voce, divina officia celebrare. Vestigiis quoque prescriptorum predecessorum nostrorum Gregorii et Innocentii inherentes sancimus ut monasterium vestrum seu persone inibi domino famulantes ab omni secularis servitii sint infestatione securi omnique gravamine mundane oppressionis remote in sancte religionis observatione sedule atque quiete nulli alii nisi Romane Ecclesie, cujus juris existit, aliqua occasione subdantur; nec quisquam vobis aut monasterio vestro novas et indebitas exactiones imponat. Obeunte vero te, nunc ejusdem loci abbate, vel tuorum quolibet successorum nullus qualibet surreptionis astutia seu violentia proponatur, nisi quem fratres communi consensu vel fratrum pars consilii sanioris secundum Dei timorem et Beati Benedicti regulam providerint eligendum, ita ut se in eodem collegio ydoneus inventus fuerit, qui eidem officio succedere debeat, eligatur, ut dictum est, in pastorem; alioquin de consilio Romanorum Pontificum aliunde assumetur electus, vero a Venetensi episcopo, si catholicus fuerit et gratiam Apostolice Sedis habuerit, munus benedictionis accipiat, dummodo id absque pravitate qualibet voluerit impertiri, sin autem ad quemlibet alium catholicum antistitem benedicendus accedat.
Decernimus ergo ut nulli omnino homini liceat prefatum monasterium temere perturbare, vel ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere seu quibuslibet vexationibus fatigare, sed omnia integra conserventur eorum pro quorum gubernatione ac sustentatione concessa sunt usibus omnimodis profutura, salva nimirum Sedis apostolice auctoritate. Ad judicium autem hujus a Romana acclesia percepte libertatis vobis vestrisque successoribus tres bizantios auctoritate apostolica districtius inhibemus ne quis contra tenorem presentis privilegii presumat illud indebite molestare. Si qua igitur in futurum ecclesiastica secularisve persona hanc nostre constitutionis paginam sciens contra eam temere venire temptaverit secundo tertiove commonita, nisi reatum suum congrua satisfactione correxerit, potestatis honorisque sui careat dignitate reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognosoat et a sacratissimo corpore et sanguine Dei et domini Redemptoris nostri Jhesu Christi aliena fiat atque in extremo examine districte subjaceat ulcione ; cunctis autem eidem loco sua jura servantibus sit pax Domini nostri Jhesu Christi quatenus et hic fructum bone actionis percipiant et apud districtum judicem premia eterne pacis inveniant. Amen, Amen.
Datum Lugdunum per manum magistri Lanfranci, archidiaconi Pergamensis, Sancte Romane Ecclesie vicecancellarii, nonis aprilis, indictione III, incarnationis Dominice anno MCCLXXV, pontificatus vero domini Gregorii pape X anno quarto. -
1. Lettre vidimée par Grégoire XI : voir APOSCRIPTA n. 4106.
-
2. La Chaume, commune de Machecoul, Loire-Inférieure.
-
3. Prieuré de Toutes-Joies, à Nantes, situé sur la paroisse Notre-Dame.
-
4. Vendel, commune du Cellier, Loire-Inférieure.
-
5. Marsac, commune de la Loire-Inférieure.
-
6. Ballac, commune de Pierric, Loire-Inférieure.
-
7. Juigné-les-Moûtiers, canton de Saint-Julien-de-Vouvantes, Loire-Inférieure.
-
8. Saint-Nicolas-de-Redon, Loire-Inférieure.
-
9. Batz, Loire-Inférieure.
-
10. Brains, Morbihan.
-
11. Pléchâtel, Ille-et-Vilaine.
-
12. Lohéac, Ille-et-Vilaine
-
13. Maxent, Ille-et- Vilaine.
-
14. Peut-être Saint-Thual ou Saint-Tugdual.
-
15. Saint-Cado, Morbihan.
-
16. Maure, Ille-et- Vilaine.
-
17. Ruffiac, Morbihan.
-
18. Sainte-Croix de Josselin, Morbihan.
Informations
Acte
Clara
Lenne
(CIHAM (UMR 5648)), dans
APOSCRIPTA database
APOSCRIPTA database – Lettres des papes, dir. J. Théry, CIHAM/UMR 5648, éd. électronique TELMA (IRHT), Orléans, 2017 [en ligne], acte n. 27407 (aposcripta-4107), http://telma.irht.cnrs.fr/chartes/aposcripta/notice/27407 (mise à jour : 17/05/2024).