Louis le Pieux, empereur, confirme à Jérémie, archevêque de Sens, l'immunité de son église et de ses biens.

l.1 [chrisme] In nomine domini Dei et salvatoris nostri Jhesu Christi, Hludovuicus, divina [ordinante providentia imperator augustus [...?... libe]ralitatis nostrae munere loca Deo dicata venerabiliter su[.....]
l.2 et a sȩcularium tumultibus negotiorum inmunia et quieta reddere [...?... et domini ...?...]is qui in eisdem locis adunati ob servitutis ejus solummo[do ...?...]
l.3 degere noscuntur eisque ad famulandum supernȩ pietati oport[...?...]is, a justo judici retributore omnium Domino qui redditurus est, singulis secundum opera sua et bona
l.4 temporalia conservari et multiplicari, et repositam nobis coronam et [...?...]itȩ premia rependi fideliter indubitanti mente confidimus. Igitur noverit omnium fidelium nostrorum
l.5 tam presentium quam futurorum benivolentia, quia vir venerabilis, Hieremias, sanctae ȩcclesiȩ urbis Senonicȩ archiepiscopus quȩ est constructa in honore beatȩ et gloriosae semper virginis Mariae
l.6 genetricis Dei, et domini nostri Jhesu Christi, necnon et beati Stephani protomartyris, et beati Johannis Baptistȩ, obtulit obtutibus nostris auctoritatem inmunitatis nostrae quam ante paucos annos
l.7 tempore antecessoris ipsius magni archiepiscopi eidem ȩcclesiȩ tuitionis causa precepimus fieri, necnon etiam inmunitatem domni et genitoris nostri Karoli piissimi augusti atque predecessorum
l.8 nostrorum regum videlicet Francorum in quibus continebatur insertum quia eandem sanctam ȩcclesiam a longinquis et antiquis temporibus sub defensionis tutela, cum omnibus rebus ad se pertinentibus,
l.9 cum monasteriis et cellis tam virorum quam feminarum, cumque agris et villis et reliquis possessionibus, cum familiis omnibus vel ingenuis hominibus super terram ejusdem episcopii commanentibus consiste-
l.10-re fecissent, sed pro rei firmitate postulavit serenitatem nostram memoratus Hieremias archiepiscopus ut prefatas auctoritates tempore ipsius hujusmodi nostra preceptione ob amorem Dei et reveren-
l.11-tiam sanctorum in quorum honore eadem [...]am fundata constat ȩcclesia et nostrae mercedis augmentum confirmaremus. Cujus petitionibus libenter assensum prebuimus, et hoc nostrȩ tuitionis atque
l.12 inmunitatis preceptum erga eandem ecclesiam pro divini cultus amore et animȩ nostrȩ remedio fieri decrevimus, per quod precipimus atque jubemus ut memorata sancta Senonica ecclesia sub defensionis
l.13 et inmunitatis nostrȩ tutela pleniter consistens cum monasteriis et cellis tam virorum quam feminarum, idem monasterio monachi, beatȩ et sanctȩ virginis Columbȩ, quod eidem episcopio per auctoritatis
l.14 nostrȩ confirmationem nuper addidimus et cum ceteris cellis in quibus monachorum turbȩ supernȩ pietati famulantur. Id est cella Sancti Petri, cella Sancti Johannis, cella Sancti Eraclii, cella Sancti
l.15 Remigii, et ultra Ligerim in pago Arvernico cellam in honore sancti Petri quam idem episcopus aedificare coepit in loco cujus vocabulum est Noviacus. Cellis etiam feminarum in eadem urbe constitutis,
l.16 id est cella Sancti Maximini, et cella Sancti Hilarii, vel loca quorum sanctȩ Mariȩ virginis in territurio Vuastinense constituta, et in eodem pago castro Nantoni cella Sancti Severini, similiter et in pago Mili-
l.17-dunense loco Miliduno ecclesia Beatȩ Mariȩ semper virginis et Beati Stephani protomartyris, cum cellis, vicis, agris, et aliis quibuslibet locis ad eandem ȩcclesiam aspicientibus similiter in ceteris pagis
l.18 et territoriis tam intra Ligerim quam ultra Ligerim, in Aquitania res omnes ad memoratum episcopium pertinentes, in quibuscumque regnis aut provinciis vel pagis nostri ditioni imperii nobis a Deo conlati
l.19 subjectis conjacentes. Ut premissum est jubemus atque statuimus ut sub integra inmunitatis defensione per hujus nostrȩ imperialis auctoritatis confirmationem ab omni strepitu et judiciariȩ po-
l.20-testatis inpulsione a Deo liberam et securam esse decernimus et precipimus ut nullus judex publicus, vel quislibet judiciariȩ potestatis auctoritate sufultus, in ecclesias, aut loca, vel agros,
l.21 seu reliquas possessiones quas moderno presentive tempore in quibuslibet pagis vel territoriis in traditionem imperii nostri juste et legaliter prefata tenet ȩcclesia vel pos-
l.22-sidet, vel in ea quȩ deinceps ipsius ecclesiae dominio divina pietas augeri voluerit ad causas audiendas, vel freda, aut tributa exigenda aut mansiones, vel paratas faciendas,
l.23 aut fidejussores, aut homines ipsius ȩcclesiȩ tam ingenuos quam servos super ejusdem terram commanentes sua temeritate distringendos, nec ullas redibitiones, aut inlicitas occasio-
l.24-nes requirendas, nec teloneos, nec bannos, nec rotaticos, sive portaticos, aut ripaticos, tollendos nostris nec futuris temporibus ingredi audeat, nec ea quȩ supramemorata sunt,
l.25 penitus exigere presumat, sed omnia quicquid de predictȩ rebus ȩcclesiȩ jussisti exigere poterat ad integrum, eidem concedimus sanctȩ matri ȩcclesiȩ ut perpetuo tempore ad peragendum Dei servicium
l.26 ipsi augmentum et supplementum fiat. Et liceat memorato presuli suisque successoribus res predictȩ ecclesiae cum supramemoratis monasteriis vel cellis sibi subjectis et rebus omnibus vel
l.27 hominibus ad se aspicientibus vel pertinentibus sub tuitionis atque inmunitatis nostrȩ plenissima defensione remota totius judiciariȩ potestatis inquietudine quieto ordine
l.28 possidere et nostro fideliter parere imperio atque pro incolumitate nostra conjugis ac prolis, seu etiam totius imperii a Deo nobis concessi et ejus clementissima miseratione per inmen-
l.29-sam annorum seriem conservandi unacum clero et populo sibi subjecto divinam clementiam exorare cujus temeratorem si repertus fuerit contra hanc a nobis constitutionem
l.30 ob amorem Dei et supernȩ patriȩ desiderium plenissime confirmatam ausu nefario prorupisse, et ea quȩ a nobis piissime decreta vel roborata sunt violasse, sexcentorum solidorum auri
l.31 cocti pena percellat, ut illius exemplo malignorum omnium compressa temeritas discat inviolabiliter conservare quicquid a nobis pietatis studio constat statutum. Continebatur etiam in
l.32 eisdem preceptionibus qualiter per neglegentiam et invidiam rectorum et ministrorum ejusdem Senonicȩ ecclesiȩ strumenta cartarum deperissent, et quia domnus et genitor noster Karolus augustus
l.33 ad petitionem Gunberti episcopi eandem relevasset jacturam. Nam pietatis opus etiam nos ut dignum est in omnibus amplectentes benigno animo jamdudum ad petitionem magni archiepiscopi con-
l.34-firmavimus, ita videlicet ut rectores ipsius ecclesiaȩ sive res et mancipia quȩ in eisdem cartarum strumentis perierant sive quȩ postea eidem conlatȩ fuerant ecclesiȩ in jure et potesta-
l.35-te ipsius omni tempore firmiter consisterent. Ob firmitatem tamen rei postulavit Hieremias venerabilis archiepiscopus mansuetudinem et clementiam nostram ut easdem auctoritates
l.36 propter amorem Dei et nostrȩ mercedis augmentum nova iterum confirmatione roborassemus. Cujus precibus benigne adquievimus et hac nostra auctoritate jubente statuimus, ut si forte
l.37 super eisdem rebus a prelatis jam sepedictȩ ȩcclesiȩ moderno tempore jure possessis, vel antequam predicta strumenta cartarum deperissent, questio orta fuerit ut legaliter in foro disceptari
l.38 necesse sit, ita per hanc nostram auctoritatem eaedem res et mancipia ipsarum ecclesiarum defendantur, sicut per eadem strumenta si predita non fuissent defendi poterant.
l.39 Hanc quippe auctoritatem ut pleniorem in Dei nomine obtineat vigorem, et cunctis in futurum temporibus ab omnibus sanctȩ Dei ecclesiȩ fidelibus et nostris inviolabiliter conservetur, manu
l.40 propria subter firmavimus et anuli nostri inpressione sigillari jussimus.
l.41 [ruche] [chrisme] [notes_tironiennes] SIGNUM [monogramme] HLUDOVUICI GLORIOSISSIMI IMPERATORIS.
l.42 FARAMUNDUS AD VICEM FRIDUGISI RECOGNOVI [chrisme].
l.43 Data VII idus maii, anno Christo propitio XIII imperii domni Hludovuici piissimi augusti, indictione IIII. Actum Aquisgrani palatio regio.
l.44 In Dei nomine, feliciter. Amen.

Gallia Christiana in provincias ecclesiasticas distributa, Paris, 1715-1785 et 1856-1865, 16 vol., t. 12, col. 17-19.

LOT (F.), LAUER (Ph.), Diplomata Karolinorum. Recueil de reproductions en fac-similé des actes originaux des souverains carolingiens conservés dans les archives et bibliothèques de France, 10 vol., Paris, 1936-1949, t. 2/2, pl. 51 (fac-similé).

COURTOIS (Michèle), DUCHENNE (Marie-Christine), PARISSE (Michel), Actes originaux conservés dans le département de l'Yonne, Nancy : Presses universitaires de Nancy, 1989, (Diplomatica : Textes et études ; 1), p. 22-25, n° 2.