Manassès, archevêque de Reims, rappelle la charte établissant un accord entre Hérimar, abbé de Saint-Remi de Reims, et Manassès le Chauve, moyennant une rente viagère de cent sous à verser à ce dernier ; Gui, fils de Manassès le Chauve et frère de l'archevêque de Reims Manassès II, obtint en sa faveur la prolongation de la rente ; Cyrice, clerc, fils de Gui, réclama le même bénéfice mais, au vu des documents et des témoins, s'en désintéressa moyennant un canonicat de cinquante sous annuels à Saint-Timothée.

l.1 Vir venerabilis HERIMARUS, abbas Sancti Remigii, strenui more pastoris multa quȩ vetustate fuerant attrita reparare cupiens seu in quibus non erant locis alia
l.2 aedificare laborans, juxta villam quȩ VIRILIACUS dicitur, quondam mansionile quoddam nomine Tolviam construere voluit, sed terra cujusdam militis qui vocabatur
l.3 MANASSES Calvus quȩ supradicto loco collimitabatur illi impedimento fuit; previdens siquidem terram illam supradicti mansionilis habitantium fore incommodi-
l.4-tati futuram, precio centum solidorum a jamdicto MANASSE eam sibi vendicavit, ita videlicet ut quoad viveret ei quotannis predicta pecunia ab abbate loci
l.5 persolveretur; post ejus vero decessum, aecclesia Sancti REMIGII terram prenominatam quiete sine alicui heredum suorum data redibitione possideret.
l.6 Cujus rei conventionem prenominatus abbas scriptam edidit et, in presentia Guidonis archiepiscopi legalium virorum attestatione, roboravit. Post multum
l.7 vero temporis sepefato Manasse de medio facto, Guido filius ejus supramemoratam pecuniam ab abbate qui tunc ȩcclesiȩ Sancti Remigii preerat requisivit, dicens
l.8 patrem suum in beneficio hanc tenuisse et ob hoc jure hereditario eam sibi provenire. Abbate modis omnibus quod nichil juris in ea haberet contra-
l.9-dicente et cartam quȩ in vita patris conscripta fuerat hoc astipulantem ei opponente, tandem prece instanti immo timore domni Manasse archiepiscopi cujus
l.10 frater erat prefatum precium tantum in vita sua eo pacto sibi dari obtinuit ut nulli heredum suorum post eum redderetur, et in presentia ejusdem
l.11 archiepiscopi fratris sui, sub idonearum etiam testimonio personarum, annuit et laudavit. Quo defuncto, CYRICUS ejus filius patris, nichilominus
l.12 beneficium utpote ejus successor avunculi sui ope fretus archiepiscopi, adipisci voluit et ab abbate AZENARIO sibi illud debere reddi proclamavit.
l.13 Abbas monitu archiepiscopi inde ductus in causam testamentali titulo qui, in vita supramemorati Guidonis archiepiscopi, presente Manasse
l.14 Calvo, firmatus fuerat, testibus etiam munitus, Heriberto videlicet, Baderanno, necnon Erlaudo vicedomino, qui pactioni quam inde fecerat
l.15 Guido pater ipsius presentes adfuerunt, respondit se ei nullo modo redditurum nisi prius in curia sua foret adjudicatum. Prefatus Cyricus in curia
l.16 abbatis eundem clamorem postmodum replicavit, sed litteris quȩ avi sui rogatu factȩ fuerant in medium allatis testibus etiam presentibus nominatis
l.17 Guarmundus de Castellione ei quod sepe diximus beneficium abjudicavit. Transactis vero aliquot diebus archiepiscopi prece violenta, rogatu preterea
l.18 canonicorum Sanctȩ MARIȨ licet invitus tandem prenominatus abbas in hanc cessit sententiam, quatinus in ȩcclesia Sancti Timothei canonicam unoquoque
l.19 anno quinquaginta valentem solidos ei cum clericus esset hac conventione interposita largiretur, ut numquam ea de re ȩcclesiȩ illi aliquod servitii
l.20 debitum redderet. Ut autem pretaxatȩ querelȩ controversia nulla in ȩternum rediviva resurgat,
l.21 ego MANASSES superna dispensatione Remorum archiepiscopus hanc scedulam nostre imaginis auctoritate insigniri feci et auctenticarum personarum
l.22 signis et nominibus roboravi.
l.23 Signum AZENARII abbatis Sancti Remigii. Signum Gervasii archidiaconi. Signum Rodulfi prepositi. Signum Jofridi decani. Signum Richeri
l.24 cantoris. Signum Bartholomei thesaurarii. Signum Elberti, signum Odalrici, signum Odonis, presbiterorum. Signum Fulconis, signum Richardi,
l.25 signum Odalrici, diaconorum. Signum Ysembardi, signum Adȩ, signum Nicholai, subdiaconorum. Signum Erlaudi vicedomini. Signum Heriberti
l.26 Baderanni. Signum Heriberti panetarii. Signum Jacobi de Castellione. Signum Guarmundi. Signum Dudonis. Signum Guiterii de Bursoio.
l.27 Actum Remis, anno incarnati Verbi millesimo CmoIII, indictione XIma, regnante Philippo rege Francorum anno XLmo,
l.28 archiepiscopatus autem domni Manassȩ anno VIIIvo.
l.29 Fulcradus cancellarius recognovit, scripsit et subscripsit.
l.30 [sceau].

DUCHESNE, Histoire de la maison de Chastillon-sur-Marne, Paris, 1621, Pr, p. 17.

MARLOT (G.), Metropolis Remensis historia, 2 vol., Lille et Reims, 1666-1679, t. 2, p. 225-226.

MARLOT (G.), Histoire de la ville, cité et université de Reims, métropolitaine de la Gaule Belgique, 4 vol., Reims, 1843-1845, t. 3, p. 721-722.

DEMOUY (Patrick), Actes des archevêques de Reims d'Arnoul à Renaud II, 997-1139, 3 vol., th. dact, Nancy, 1982, t. 2/2, p. 362-366, n° 134.