Charles le Chauve donne à l'abbé Geilon et à sa communauté l'abbaye de Saint-Valérien, située sur la Saône, dans le Chaunois, avec le castrum et la villa de Tournus et d'autres biens.

IN NOMINE SANCTAE ET INDIVIDUAE TRINITATIS. KAROLUS GRATIA DEI REX. SI LOCIS DIVINIS CULTIBUS MANCIPATIS AC SERVORUM DEI NECESSITATIBUS EMOLUMENTUM REGIAE CELSITUDINIS EXHIBEMUS, PROFUTURUM NOBIS HOC AD PRAESENTEM VITAM FELICIUS TRANSIGENDAM ET AD FUTURAM
l.2 beatitudinem facilius obtinendam nullatenus dubitamus. Quocirca noverit omnium sanctae Dei Aecclesiae fidelium nostrorumque, praesentium ac futurorum, industria quoniam, intimante Geilone venerabili abbate, ad notitiam nostrae celsitudinis venit quia monachi beatae et intemeratae semperque virginis Mariae inclitique confesso-
l.3-ris Christi Filiberti, non habentes locum quietudinis, reliquias prefatae Dei genitricis corpusque jam dicti confessoris paganorum truculentos impetus fugientes per diversa loca vectitando deportarent. Et ideo nos ob amorem Dei et praefatorum sanctorum patrocinia aeternaeque remunerationis praemium necnon
l.4 et elemosinam domni et genitoris nostri Hludowici piissimi augusti et inclitae genitricis nostrae Judith ac pro salute nostra karissimaeque conjugis et prolis, memoratae Dei genitrici Mariae ac almifico Christi confessori Filiberto Haerensi necnon et Geiloni venerabili abbati congregationique sibi commisse abbatiam sancti Valeriani
l.5 martiris quȩ est in pago Cavilonensi super fluvium Sagonnam, ubi etiam idem venerabilis martir corpore quiescit, et castrum Trenorchium quod est ex eadem abbatia, seu et omnes res quae olim a fidelibus christianis praedicto martiri conlatae sunt, quolibet modo inde abstractae sint, et Turnucium villam cum familia utriusque
l.6 sexus et omni re ad se pertinente, et Bisiacum villam quae est in pago Lugdunensi quam tenet Ingelgarius, cum mancipiis et omni re ad se pertinente, et Su[b]triacum villam quae est in pago Geniviso cum mancipiis et omni re ad se pertinente, et Caciacum villam quae est in pago Belzinensi cum mancipiis et omni re ad se
l.7 spertinente, cum omni integritate et plenitudine aeternaliter ad habendum et jure ecclesiastico possidendum condonamus et condonando concedimus. Condonamus etiam sacratissimae virginae Mariae beatissimoque confessori Filiberto ad restaurationem loci superius dicti ob deprecationem Bosonis comitis karis-
l.8-simi nostri pro elemosina nostra ac dulcissimȩ conjugis sive ejusdem Bosonis cellam sancti Romani quae est in pago Matasconensi super fluvium Sagonnam cum aecclesiis, villis, mancipiis utriusque sexus et cum omni re ad se pertinente, eo videlicet modo et tenore ut praefati sancti et prefatus abba Geilo suique successores has res perpetualiter
l.9 habeant atque possideant. Statuimus etiam ut preafatus locus caput habeatur omnium rerum quae ei a nobis aut a fidelibus cristianis olim collatae sunt, et omnia haec loca, id est Asinarias quae sunt in pago Sanctonico cum omnia sua integritate, et in Pictavensi territorio cella sancti Prudentii cum omni sua integritate,
l.10 et in pago Andegavensi Comoltum cum omnia sua integritate, et in pago Cenomannico Bussiolium cum omni sua integritate memorato loco deserviant in monachorum usibus et pauperum necessitatibus. Caeterum eidem congregationi licentiam concedimus de se semper eligendi abbatem secundum regulam sancti Benedicti sicut
l.11 hactenus tempore patris avique nostri semper habuerunt. Annualem quoque mercatum per dies quattuor missa sancti Filiberti de transitu ut monachi habeant concedimus. Sancimus autem ut omne toloneum ipsius mercati ipsi monachi habeant et super hoc a nulla judiciaria potestate impediantur aut inquietentur in aliquo. Immuni-
l.12-tatem quoque sexcentorum solidorum quam genitor meus Hludowicus augustus et Karolus avus meus imperator et proavus Pipinus eis concesserunt concedimus atque indulgemus, cujus immunitatis infractor sexcentorum solidorum culpabilis, judicetur judicetur et quicquid exinde jus fisci nostri sperare poterat luminaribus ipsius aecclesiae
l.13 totum concedimus. Nos autem praecipimus ut nullus nostrorum vel successorum nostrorum comes, aut vicecomes, seu vicarius, aut missus discurrens, in praedicta immunitate a nobis et antecessoribus nostris Hludowici, Karoli atque Pipini seu et antecessorum illorum concessa exquirere aut mansionaticum, aut paratam, aut parafredum, aut eologias presumat,
l.14 neque praesumat horum quispiam ab eorum servis, colonis seu francis super eorum terram commanentibus exigere in plublicis mercatis sive de fratrum negotiis, sive de suis, toloneum aut ullam redibitionem seu exactionem, neque in mari aut Rhodano seu Sagonna aut Dou vel [coe]teris fluminibus navigantibus aut littoribus commorantibus requirere
l.15 audeat aut praesumat aut navaticum, aut cespitaticum, aut salutaticum, aut pontaticum, neque in terra rotaticum. Unde hoc altitudinis nostrae praeceptum fieri predictoque Geiloni abbati dari jussimus, per quod ipse suique successores memoratas res quas modo concedimus et de preterito concessas habemus, jure perpetuo teneant atque possideant. Ut autem haec
l.16 nostrae munificentiae largitio in Dei nomine firmitatis obtineat vigorem, manu nostra propria eam firmavimus et bullis nostris subinsigniri jussimus.
l.17 Signum [monogramme] Karoli gloriosissimi regis. Ebbo presbyter ad vicem Gozleni recognovit et S. (SR) {Domnus rex fieri jussit}.
l.18 Data XIIII kalendas aprilis, indictione VIII, anno XXXV regnante Karolo gloriosissimo rege et in successione regni Hlotharii anno VI. Actum sancto Dyonisio. In Dei nomine feliciter. Amen. Amen. AMHN.

Recueil des historiens des Gaules et de la France (Bouquet, RHF), Paris, 1737-1904, 24 vol. in folio, t. 8, p. 647, n° 253.

TESSIER (Georges), Recueil des actes de Charles II le Chauve, roi de France, 3 vol., Paris, Imprimerie nationale, 1943-1955 (Chartes et diplômes relatifs à l'histoire de France), t. 3, p. 342-347, n° 378.

LOT (F.), LAUER (Ph.), Diplomata Karolinorum. Recueil de reproductions en fac-similé des actes originaux des souverains carolingiens conservés dans les archives et bibliothèques de France, 10 vol., Paris, 1936-1949, t. 5, pl. 11 (fac-similé).