Angers, AD Maine-et-Loire, 39 H 2 n° 167-173 (cartul. vélin)

<< < / > >>

Numéro4733

Fiabilité de l'actenon suspecté

Genrepancarte

Date1133(fiabilité :artem)

Lieunon identifié

DiocèseAngers

RégionCentre

Supportparchemin

Chirographienon

Sceau non scellé

Etat de la traditionoriginal

Hauteur à gauche465   mm

Hauteur à droite472   mm

Largeur en haut135   mm

Largeur en bas138   mm

AuteurPape Pascal II et alii

BénéficiaireChemillé, prieuré de Marmoutier

Regeste

Pancarte comprenant 9 actes : Lettre pontificale de Pascal II à l'évêque d'Angers ; Lettre pontificale de Pascal II à Pierre, seigneur de Chemillé ; Sentence d'excommunication contre Pierre, seigneur de Chemillé ; Interdit lancé contre Pierre de Chemillé ; Menace d'excommunication lancée par l'évêque d'Angers contre Pierre de Chemillé ; Mandement de l'évêque d'Angers à l'archiprêtre et aux chanoines de Chemillé ; Excommunication solennelle lancée par l'évêque d'Angers ; deux lettres de l'évêque d'Angers.

Texte

l.1 P., episcopus, servus servorum Dei, dilecto fratri G., Andegavensi episcopo, salutem et apostolicam benedictionem.
l.2 Neque litteris praedecessoris nostri sanctȩ memoriȩ UR. neque pollicitatione quam coram eo fecisti, neque
l.3 nostra praeceptione motus es ut Majoris Monasterii fratribus aut salis praecium redderes, aut
l.4 convenientem concordiam faceres. Tandem ergo et tibi sacerdotale officium interdicimus, et
l.5 castellum illud Calumnam in quo salis rapina facta est et in quo ejusdem rapinȩ ministri habitant
l.6 a divinis officiis sequestramus, praeter puerorum baptisma, et morientium penitentias, donec
l.7 aut praecium reddatur, aut competens concordia comparetur. Precipimus etiam juxta Arver-
l.8-nensis decreta concilii ne pro altari quod idem fratres apud Dalmariacum possident personam ulterius re-
l.9-quiras, quia quod a praedecessore nostro salubriter prohibitum est tam tibi quam cȩteris episcopis et episcoporum ministris
l.10 districtius prohibemus. Neque ulterius de altari illo monachis ipsis molestiam inferas sicut in supra-
l.11-dicto concilio de tricenaria altarium possessione constitutum est. Clericis etiam tuis tam ex nostra
l.12 quam ex tua parte intdicito ne prebendam Sancti Leonardi apud Camiliacum quam contra
l.13 eorum calumniam retinent, ulterius retinere praesumant. Datum Rome XII k. decembris.
l.14 P. episcopus servus servorum dei P. castri Camiliaci domino salutem et apostolicam benedictionem. Fratres Majoris Monasterii
l.15 de ecclesia Sancti Leonardi apud Camiliacum non parvam injuriam per violentiam tuam a te sustinu-
l.16-isse conquesti sunt, sed letamur quod te ipsum nunc id recognoscere et se a te diligi asserunt.
l.17 Mandamus ergo strenuitati tue ut de ecclesia illa monachos revestias. Eo tenore ut si clerici
l.18 ipsi contra eosdem monachos clamaverint ante nos aut ante legatos nostros tempore
l.19 competenti respondeant. De cetero monemus ut monachos ipsos sicut cepisti diligas et
l.20 veneratione debita complectaris, quatinus dei et nostra benedictione perfrui merearis.
l.21 B. dei gratia Romanȩ ȩcclesiȩ cardinalis P. de Chillmilliaco salutem. Quoniam nec litteris apostolicis,
l.22 nec nostris obedisti, ut monachis Majoris Monasterii ecclesiam illam redderes, quam in parechia
l.23 eorum injuste edificasti, idcirco illi ȩcclesiȩ et ejus servitoribus et tibi, et omnibus ȩcclesiis quȩ
l.24 infra castellum tuum continentur, divinum servitium omnino usque ad emendationem prohibemus. Vale.
l.25 G. Andegavensis episcopus P. Camiliaci domino salutem. Audivi praeceptum domni pape P. in quo tibi ut mona-
l.26-chos Beati Martini Majoris Monasterii vestias de ecclesia Sancti Leonardi, quam injuste in parechia
l.27 eorum composueras precepit, michique quatinus perficere faciam suis sigillatis litteris commen-
l.28-davit. Benedictus vero cardinalis te et castellum tuum exceptis ȩcclesiis monachorum excom-
l.29-municat, si praeceptum domni papȩ non tenueris. Nos ergo ex nostra ex nostra auctoritate tibi
l.30 tuisque et castello tuo interdicimus ne christianitas vobis fiat excepto baptismo et penitentia
l.31 pro timore mortis, si hec praecepta non feceris. Si vero perficere contempseris a primo die
l.32 dominico post octabas paschȩ in ante excommunicatus sis. Vale.
l.33 G. Andegavensis episcopus G. Camiliaci archipresbitero, Guihenoco, Giraldo, ceterisque
l.34 canonicis salutem. Mando et precipio vobis ex auctoritate beati Petri apostolorum prin-
l.35-cipis, domnique papȩ P. qui michi hanc obedientiam commendat, et nostra, ne postea quam
l.36 litteras istas videritis divinum officium fiat in ȩcclesia Sancti Leonardi de Camiliaco
l.37 nec in ecclesia Sancti Stephani quoadusque monachi Beati Martini secundum precepta domni P
l.38 papȩ P. de ȩcclesia Sancti Leonardi vestiti sint. Vale.
l.39 G. Andegavensis episcopus P. Camiliaci domino salutem et episcopalem benedictionem. Quia in
l.40 aliquibus preceptis domni papȩ P. et nostris obedisti, gracias agimus. Nunc autem precamur
l.41 et obnixe praecipimus, quatinus praeceptum domni papȩ P. et nostrum teneas, et monachos
l.42 Beati Martini, de ȩcclesia Sancti Leonardi vestias. Quod si feceris, benedictione dei, et nostra
l.43 perfrui merearis, si vero non feceris, usque ad pascha excommunicatus sis. Vale.
l.44 Ego G. Andegavensis episcopus, ex auctoritate dei patris omnipotentis et filii et spiritus sancti, et sanctorum
l.45 canonum omniumque sanctorum excommunico et anathematizo et a liminibus sanctȩ dei ȩcclesiȩ sequestro
l.46 Guihenocum, Paganum, Villelmum Puponem ac ceteris seudo canonicos Sancti Leonardi, et
l.47 omnes qui contra praeceptum domni papȩ P. et nostrum post visionem vel auditionem litterarum
l.48 nostrarum in ȩcclesiis Sancti Leonardi et Sancti Stephani aliquod servitium missarum vel horarum fecerunt.
l.49 Qui vero deinceps fecerint, et qui eorum missas seu servitia alia audierint, quoadusque
l.50 monachi Beati Martini ȩcclesia Sancti Leonardi vestiti sint, similiter excommunicati sint, nisi
l.51 ad emendationem et satisfactionem nostram venerint. Guihenoco vero sacerdotale officium
l.52 perpetualiter interdicimus, et qui ejus missas audierint similiter excommunicati sint. Vale.
l.53 G. Andegavensis episcopus G. suo dilectissimo archidiacono salutem. Mando et praecipio tibi,
l.54 de excommunicatione clericorum Sancti Leonardi quȩ a me secundum praeceptum domni papȩ P. facta est
l.55 ne te intromittas, quoadusque monachi inde vestiti sint. De ȩcclesiis vero monachorum apud
l.56 Camiliacum, concordationem que inter monachos et clericos eorum facta est concedo, et ne
l.57 aliquam inde eis molestiam inferas praecipio. Presbiteris autem ne pro hac re cessent com-
l.58-mendo. Vale.
l.59 G. Andegavensis episcopus Gedeoni archipresbitero salutem. Volo et jubeo ut tota villa Calunnȩ
l.60 interdicta sit juxta mandatum domni apostolici. Monachi enim Majoris Monasterii apud
l.61 ipsum clamorem de me fecerunt, qui tantam rapinam de sale suo feceram. Mandatum ergo ejus est
l.62 quod per litteras mihi mandavit, ut supradicta villa interdicta sit, nullumque divinum oficium
l.63 ibidem fiat excepto baptismo et penitentia morientium. Et illi qui hanc rapinam
l.64 fecerunt si interim morte praeventi fuerint, non in terra mittantur, nec aliquis de
l.65 familia illorum. Hoc ita tandiu teneatur, donec ipsi raptores erga monachos
l.66 concordiam inde gratanter faciant Haimericus videlicet praepositus, Haimericus
l.67 cellararius, et Mainardus major.

Bibliographie

HEMMER (Henri), Le rôle économique et social des prieurés angevins de Marmoutier, Thèse de l'Ecole des Chartes, 1944, t. 2, p. 278-286, n° 167-173.

Responsable

M.-J. Gasse

Comment citer cette notice

Acte n°4733 dans Chartes originales antérieures à 1121 conservées en France , Cédric GIRAUD, Jean-Baptiste RENAULT et Benoît-Michel TOCK, éds., Nancy : Centre de Médiévistique Jean Schneider; éds électronique : Orléans : Institut de Recherche et d'Histoire des Textes, 2010. (Telma). En abrégé, citer : « Charte Artem/CMJS n°4733»[En ligne] http://www.cn-telma.fr/originaux/charte4733/. Date de mise à jour : 29/03/12.