Henri II, roi, confirme à l'église de Cambrai l'immunité, ainsi que le droit de tonlieu et de monnaie à Cambrai, et lui concède le droit de créer une monnaie au Cateau-Cambrésis.

l.1 [IN NOMINE SANCTAE ET INDIVIDUAE TRINITATIS, HEINRICUS, DIVINA FAVENTE CLEMENTIA REX. NOTUM SIT OMNIBUS FIDELIBUS NOSTRIS TAM PRAESENTIBUS QUAM ET FUTURIS, QUOD OB REMEDIUM ANIMAE NOSTRAE ET ANTECESSORUM NOSTRORUM SCILICET IMPERATORUM ET
l.2 per interventum fidelium nostrorum concessimus renovari quaedam scripta sanctae Dei genitricis Mariae Cameracensis ecclesiae, ob amorem Dei et] tranquillitatem [fratrum ibidem consistentium] annuentes piȩ [petitioni
l.3 venerabilis episcopi Erlevuini, qui eidem ecclesiae praeesse videtur. Sicut igitur ipse postulavit] episcopus, pro rei firmitate recipientes prȩfatam sedem in nostrae immunitatis tuitionem, regio verbo jubemus, ut nullus judex publicus
l.4 [aut aliquis comes vel quislibet ex judiciaria potestate in ecclesias aut loca vel] agros seu reliquas possessiones ipsius aecclesiae quas moderno tempore in quibuslibet pagis vel teritoriis infra ditionem
l.5 [regni nostri juste et legaliter memorata tenet vel possidet ecclesia, vel ea, quae] deinceps a catholicis viris eidem collata fuerint aeclesiae, ad causas audiendas aut freda, vel mansiones vel paratas faciendas,
l.6 [aut fidejussores tollendos aut homines ipsius ecclesiae tam ingenuos quam servos super] terram ipsius commanentes nequaquam distringendos, vel ullas retributiones, aut inlicitas occasiones requirendas, nostris et futuris temporibus
l.7 [ingredi] audeat vel quȩ [supramemorata sunt penitus exigere praesumat. Sed liceat] memorato prȩsuli suisque successoribus, res prȩdictae [ecclesiae cum cellulis] et rebus vel hominibus sibi legaliter subjectis, sub immunitatis [nostrae]
l.8 defensione quieto ordine [possidere et nostro] fideliter parere imperio, atque pro stabilitate nostra vel totius regni a Deo [nobis collati vel] conservandi, unacum clȩro et populo sibi subjecto libere Dei misericordiam exorare,
l.9 et quicquid exinde fiscus noster [exigere poterat], in luminaria ipsius aecclesiae concinnanda perpetualiter concessimus ad habendum. Insuper nostra largitione concedimus prȩfato episcopo et successoribus ejus, omne theloneum
l.10 cum moneta civitatis suȩ Cameracensis, [eo videlicet] tenore, ut novem partes episcoporum usibus deputentur, decima vero pars ad usus fratrum ejusdem congregationis perpetualiter in elemosinam nostram proficiat. Prȩterea
l.11 constituimus, ne quis [dux vel comes atque vicarius] seu quislibet ex judiciaria potestate, nostram violare prȩsumat auctoritatem. Quod si fecerit, causis regalibus sit obnoxius, et insuper solidis DC culpabilis
l.12 judicetur, [ita ut duae partes ad archium ipsius] ecclesiae admittantur et terciam fiscus regalis noster recipiat, ut nullus tale quid audere deinceps prȩsumat. Insuper regali nostra munificentia, prȩfato episcopo suisque
l.13 successoribus [concedimus licentiam faciendi monetam in] castello novo quod vocatur cum theloneo, mercato, vectigalibus, et omni publica functione, adjecta nostrae immunitatis tutela, prȩcipientes quatinus
l.14 omnes ibidem [negotiantes tali pace et lege utantur, quali] Cameracenses utuntur negotiatores. Et ut haec nostra auctoritas inconvulsa permaneat, hanc nostri prȩcepti paginam manu propria roborantes, sigilla-
l.15-ri prȩcepimus.
l.16 [SIGNUM DOMNI HEINRICI] [monogramme] REGIS INVICTISSIMI.
l.17 EGILBERTUS CANCELLARIUS VICE VUILLIGISI ARCHICAPELLANI RECOGNOVI. [sceau].
l.18 Data X kalendas junii, anno dominicae incarnationis MIII, indictione I, anno vero domni Heinrici regis I; actum Ganderesheim.

BRESSLAU (H.), Die Urkunden Heinrichs II. und Arduins, Hanovre, 1900-1903 (MGH Diplomata regum et imperatorum Germaniae, 3), n° 49, p. 57-59.

COURTOIS (Michèle), Chartes originales antérieures à 1121 conservées dans le département du Nord, Mémoire de Maîtrise, Université de Nancy II, 1981, p. 57-58.