Otton III, empereur, autorise l'évêque de Cambrai à créer un marché au Cateau-Cambrésis.

l.1 [chrisme] IN NOMINE SANCTAE ET INDIVIDUAE TRINITATIS. OTTO SUPERNA FAVENTE CLEMENTIA ROMANORUM IMPERATOR AUGUSTUS.
l.2 Si locis divino cultui mancipatis proprietates sublimare, atque honores augere studuerimus, id non solum
l.3 laude humana predicandum verum etiam mercede divina remunerandum scimus, et vere credimus. Unde
l.4 agnoscat multitudo omnium fidelium nostrorum tam presentium quam et futurorum, quod nos Erlevuino
l.5 venerabili episcopo ob interventum Leonis episcopi et cȩterorum, dedimus jus, fas, atque licenciam faciendi, statuendi, ac
l.6 construendi merchatum, cum moneta, theloneo, banno, et totius publicae rei, ministeriis, in quadam
l.7 proprietate sanctae Cameracensis ecclesiȩ, in loco qui vocatur castellum sanctȩ Mariȩ, quod vocabatur antea
l.8 Vendelgias, qui situm est in pago Cameracensi, ac comitatu Arnolfi comitis, atque
l.9 predictum merchatum, monetam, theloneum, bannum, cum tota publica functione in proprium con-
l.10-cedimus sanctae Cameracensi ecclesiae, tali tenore ut nullus dux, marchio, sive comes, seu aliquis
l.11 homo, ullam potestatem habeat super memorato merchato, nisi cum licencia episcopi Erlevuini suorumque
l.12 successorum. Unde imperiali jubemus atque statuimus potentia, ut omnes homines jamdictum merchatum
l.13 visitantes, euntes, negotiantes, atque commorantes, eundo et redeundo, talem obtineant pacem,
l.14 qualem juste detinent negotiatores in merchato Cameracensis civitatis. Igitur quicumque predictum
l.15 merchatum frangere, seu violare temptaverit, componat talem nostri juris bannum qualem,
l.16 prout lex exigit, persolvere debent qui illud Cameracense merchatum temerarie inquietaverint.
l.17 Et ut haec nostrae concessionis auctoritas firmior permaneat, hanc paginam manu propria roborantes sigillare jussimus.
l.18 SIGNUM DOMNI OTTONIS [monogramme] CAESARIS INVICTI.
l.19 HERIBERTUS CANCELLARIUS VICE VUILLIGISI ARCHIEPISCOPI RECOGNOVIT.
l.20 Data XI kalendas mai anno dominicȩ incarnationis M primo, indictione XIIII, anno tercii Ottonis regnantis XVII, imperii V. Actum Ravenne. Feliciter. Amen.
l.21 [sceau].

SICKEL (Th.), Die Urkunden Ottos II. Die Urkunden Ottos III., Hanovre, 1888-1893 (MGH Diplomata regum et imperatorum Germaniae, 2), DO III, p. 832, n° 399.

COURTOIS (Michèle), Chartes originales antérieures à 1121 conservées dans le département du Nord, Mémoire de Maîtrise, Université de Nancy II, 1981, p. 56.