Humbaud d'Uriel donne aux religieux de La Chapelaude divers droits d'usage, de pacage et de pêche dans ses domaines, leur rend la terre et l'église d'Aude, et confirme l'immunité accordée par Philippe I^er et Archembaud de Bourbon.

l.1 Dominici institucione precepti per asertionem divine pagine membra sancte aecclesie exhortantis: Nolite thesaurizare in terra thesauros deficientes, sed in celo thesaurizate thesauros indeficientes,
l.2 multi nobilium, divino lumine perfusi, memores dominici precepti, ne pro temporalibus amitterent aeterna, datis transitoriis mercati sunt regna sine fine mansura. Quapropter ego, Hunbaldus de Uriaco, consilio et voluntate
l.3 Dee uxoris mee, et quorumdam obtimatum meorum, videns monachos Sancti Dionisii prope castrum meum hospitatos in terra cujusdam militis, nomine Johannis de Sancto Caprasio, quam ipse Johannes habebat de Archinbaldo
l.4 Burbunensi, perpendens ethiam domnum Archinbaldum in curia Philippi regis Francorum, in palacio Parisiacensi, in die sancto Pentecosten, me vidente et audiente, multisque aliis nobilibus personis, tam episcoporum
l.5 quam abbatum, quam comitum, jussu et concessu ipsius regis, dedisse et concessisse monasterio Sancti Dionisii in Monte Julano fundato, quecumque homines sui darent monachis Sancti Dionisii, cujuscumque conditionis essent,
l.6 sive servi, sive liberi, ipsi monachi omnia in perpetuum possiderent, sperans quoque et confidens me posse consequi veniam peccatorum meorum interventu beati Dionisii, cupiens etiam augmentare et
l.7 amplificare res sancti Dionisii, sicut Archinbaldus et ceteri proceres augmentaverant et dilataverant, in presentia domni Richardi Bituricensis archiepiscopi, dono et concedo monachis Capelle Sancti Dionisii
l.8 manentibus, per omnes silvas meas, ubicumque sint, quidquid eis necesse fuerit ad calefaciendum, ad aedificandum, ad proprios porcos pascendos, pascua quoque bovibus et vaccis suis. Concedo namque omnem piscationem
l.9 ex omnibus aquis meis tocius terre mee. Reddo ethiam aecclesiam de Alda, et terram, et villam, et decimam, quam prius reddideram, quia primo fuerat data sancto Dionisio, sicut veridica privilegia
l.10 manifestabant. Facio ethiam et feci concedere illis qui tenebant de me aecclesiam, et terram, et decimam, et villam, secundum consuetudines laicorum quas habebant in aecclesiis, scilicet Bernardo
l.11 Grossinello, qui dederat sancto Dionisio pro Wuillelmo filio suo, et Wuillelmo Malevicino, et Rodulfo fratre suo, avunculis ipsius Wuillelmi. Dono quoque Airaldum presbiterum et possessionem
l.12 suam, Tealdum etiam de mansionibus et Bernardum Farfaruscam. Dono etiam Landricum de Coth, et hereditatem suam, et quidquid proprium habeo in tota terra de Coth, excepto fisco servientum meorum.
l.13 Si vero quolibet modo monachi poterint habere de servientibus meis, volo et concedo, ut monachi semper habeant. Concedo quoque quidquid poterunt adquirere in terra mea, seu in aecclesiis, seu in decimis, seu in
l.14 terris, et in omnibus qui habent fiscum meum, sive clericus, sive sit laicus, quocumque modo vel in hominibus, sive mulieribus possint habere, sive dono, sive precio, sive vademonio, meo tempore et posterorum
l.15 meorum firmiter teneant. Notifico etiam tam presentibus quam futuris, quod sicut Philippus rex Francorum, et Archinbaldus Burbunensis, fecerunt Capellam liberam et inmunem ab invasione et potestate omnium
l.16 hominum, nisi tantum beati Dionisii et solius prioris, ita ego quamvis locus Capelle non sit mei juris, concedo ut nullus homo, nec ego, nec aliquis de genere meo, vel quilibet extraneus, umquam presumat
l.17 intra IIIIor cruces Capelle vicariam querere, nec hominem capere, aut sua ei auferre, vel vim ei inferre. Nullus omnium habitantium hominum, infra terminum denominatum, sive sit meus
l.18 sive alterius, umquam eat in expeditione vel banno, nisi pro defensione terre sancti Dionisii. Si vero quilibet dominus, vel ego, vel alter, habens hominem habitantem infra IIIIor cruces, compulerit eum ire in expeditione vel
l.19 banno, precipimus et concedimus, ut prior expellat eum de Capella, et omnes aedificationes suas, a fundamentis destruat. Affirmo etiam insuper et concedo, ut si aliquis prepotens persona vel pauper habet aliquam terram intra
l.20 IIIIor terminos denominatos, non habeat licentiam aliquam consuetudinem in illa terra mittere, unde possit oriri aliquot dampnum sancti Dionisii. Ut autem hec inmunitas et libertas firma et inviolata perpetuo maneat, et quod
l.21 concessi firmum et ratum permaneat, confirmo et juro in manu tua, super textum euvangeliorum, faciens etiam jurare duobus filiis meis, Hunbaldo et Helie, ut sicut ego, quamdiu vixero, hanc libertatem firmiter
l.22 tenebo, ita et ipsi, quamdiu vixerint, firmiter teneant, et omnes posteri sui. Hec omnia dono et concedo Deo et monasterio Sancti Dionisii apud Capellam constructo in manu tua, pro salute anime mee
l.23 et omnium parentum meorum, obtestans et deprecans quasi tuus parrochianus, quod si quelibet persona, vel ego ipse, vel aliquis de genere meo, aut quilibet homo ausus fuerit, hoc donum violare, tu et omnes
l.24 successores tui sitis hujus doni testes et defensores et vindicatores. Quod si feceritis ab omnipotente Deo digna mercede remuneremini. Et si non feceritis, ante justum judicem accusemini. Et ut hoc
l.25 meum donum firmius et certius teneatur, volo et deprecor, ut inde cartam fieri jubeas, et tuo proprio sigilles. Hoc actum est apud Capellam, die Ascensionis Domini, regnante Philippo rege Francorum.
l.26 S. Richardi archipresulis. S. Hugonis prioris. S. Rotgerii archidiaconi. S. Goffredi archipresbiteri de Sancto Desiderato. S. Hugonis archidiaconi Bituricensis. S. Hunbaldi senioris. S. Dee comitisse. S. Hunbaldi junioris.
l.27 S. Helie filii Hunbaldi. S. Helie de Sancta Severa. S. Amblardi Wuillebaldi. S. Petri de Sancto Caprasio. S. Hunbaldi de Paciaco. S. Amblardi Grossinelli. S. Wuillelmi Malevicini. S. Rodulfi Malevicini. S. Airaldi
l.28 de Coldria. S. Bernardi Balbi. S. Petri Beraldi. S. Aimerici de Guiranda. S. Geraldi sacerdotis de Cairolo. S. Stephani Bordet. S. Martini servientis. SIGNUM AUGISI QUI HANC CARTAM SCRIPSIT.
l.29 [sceau].

CHAZAUD (M.-A.), Fragments du cartulaire de la Chapelle-Aude, Moulins, 1860, p. 29-32, n° 15.

TARDIF (Jules), Monuments historiques - Paris, 1866, (Archives de l'Empire. Inventaires et documents), p. 186-187, n° 295.

VAN DE KIEFT (C.), Etude sur le chartrier et la seigneurie du prieuré de la Chapelle-Aude : XIe-XIIIe siècle, Assen, 1960, p. 228-231, n° 10.