Charlemagne, roi des Francs, confirme l'immunité de l'abbaye de Saint-Denis.

l.1 [chrisme] CAROLUS, GRATIA DEI REX FRANCORUM ET LANGOBARDORUM AC PATRICIUS ROMANORUM. INCIPIENTIA REGNI NOSTRI AFFECTU DE NOSTRA ERECTIONE INTEGRE AUXILIANTE DOMINO VIGILAVI
l.2 et pro ipsa bona opera auctum cum consilio pontificum vel seniorum optimatum nostrorum emunitate per nostrum confirmandum regnum et mercede vel adepiscendam vitam eternam renovare deberemus, quod ita et fecimus.
l.3 Ergo oportet clementiae principale inter ceteras peticiones illud, que pro salute adscribitur et pro divini nominis postolatur, placabile auditu suscipere et procul dubium ad effectum perducere, quatenus de caducis rebus presen-
l.4-tis seculi eterna conquiritur juxta preceptum Domini dicentis: Facite vobis amicos de mamona iniquitatis. Juxta ipsius dictum nos oportet mercare de terrena celestia et, dum sacerdotum inpertimus congrua beneficia, retributorem Dominum ex hoc
l.5 abere confidimus. Igitur venerabilis vir Folradus, abba de basilica peculiaris patronis nostri Domni Diunisii martyris, ubi ipse preciosus sanctus corpore quiescit, clementiam regni nostri supplicavit, eo quod ab antecessoribus regibus a longo tempore omnes emunitas de villis
l.6 prefate sancte basilice fuit concessum; unde et ipsas preceptiones se per manibus habere adfirmat et hoc usque nunc inviolabiliter adserit esse conservatum. Idcirco petiit ut hoc per nostram auctoritatem denuo pro re firmitate circa ipso sancto loco vel homines, qui se cum substantia eorum
l.7 ad ipsa basilica tradunt vel condonant, juxta quod anteriores reges per eorum auctoritates ad ipsa basilica hoc prestiterent et confirmarunt, hoc iteratis circa ipso abbate concedere et confirmare deberemus. Ideoque cognuscat magnitudo seo utilitas vestra,
l.8 quod nos pro reverentia ipsius sancti loci vel pro quietem ibidem Deum famulantium prumptissimam voluntatem concessisse et in omnibus confirmasse vestra cognuscat solercia. Quapropter per hunc preceptum, quod specialius decernimus
l.9 et in perpetuum volumus esse mansurum, jubemus, ut neque vos neque juniores seu successores vestri nec quislibet de judiciaria potestate accinctus in curtis prefate sancte basilice Domni Diunisii ubi et ubi in quascumque pagos infra
l.10 regna, quem adquisivimus, Deo propicio Italie que dicitur Langobardia vel Valle Tellina, que moderno tempore ad ipsa casa Dei diligavimus, quod pars ipsius monasterii possidire vel dominare videtur vel quod a Deo
l.11 timentibus hominibus per legitima strumenta ibidem fuerit concessum aut inantea ibidem fuit additum adque delegatum, nec ad causas audiendum, nec ad fidejussores tollendum, nec ad freda exigendum, nec mansionis aut paratas
l.12 faciendum, nec nullas redibuciones requirendum, ingredere nec exigere quoque tempore penitus non presumatur, nisi quicquid fiscus noster exinde potuerit sperare, omnia et ex omnibus pro mercedis nostre conpen-
l.13-dium cum omnes fredus ad integrum sibimet concessus, ut dictum est, inspectas ipsas preceptiones anteriorum regum vel juxta quod presens nostra continetur auctoritas, quicquid ipse sanctus locus ad die presente,
l.14 ut diximus, habere videtur quam quod in postmodum a Deo timentibus hominibus vel a nobis ibidem fuerit additum vel condonatum seu quibuscumque justae et rationabiliter cum omne substantiae sua ad ipso monas-
l.15-terio se tradiderit et res sua per legitima strumenta delegaverit vel firmaverit, sub integra emunitate a die presente valeat resedere quietus adque securus; et, ut dictum est, quicquid
l.16 exinde forsitan fiscus noster sperare potuerit, in luminaribus vel stipendiis seu in alimoniis pauperum ipsius monasterii perenniter pro nostris oraculis ad integrum in omnia
l.17 et ex omnibus sit concessum adque indultum, ut ejus melius delectet pro stabilitate regni nostri vel pro quietem quibuslibet cunctis leudis nostros Domini misericordia adtentius depre-
l.18-care. Et ut hec auctoritas nostris et futuris temporibus circa ipso sancto loco perenniter firma et inviolata permaneat vel per tempora inlaesa custodiatur atque conservetur et
l.19 ab omnibus judicis melius credatur, propria manu anotatione studuimus adumbrare.
l.20 SIGNUM [monogramme] CAROLI GLORIOSISSIMI REGIS.
l.21 [chrisme] VUIGBALDUS AD VICEM HITHERII RECOGNOVI ET SUBSCRIPSI [ruche] [Vuihbaldus ad vicem Hitaerii recognovi et subscripsi] [sceau].
l.22 Data pridie idus martias, anno septimo et primo regni nostri. Actum Carisiago palatio publico. In Dei nomine, feliciter.

DOUBLET (Dom J.), Histoire de l'abbaye de Sainct-Denys en France, Paris, 1625, p. 711-712.

MÜHLBACHER (E.), Die Urkunden Pippins, Karlmanns und Karls des Grossen, Hanovre, 1906 (MGH Diplomata Karolinorum, 1), p. 135-136, n° 94 b.

LOT (F.), LAUER (Ph.), Diplomata Karolinorum. Recueil de reproductions en fac-similé des actes originaux des souverains carolingiens conservés dans les archives et bibliothèques de France, 10 vol., Paris, 1936-1949, t. 1, pl. 20 (fac-similé).

CHARTAE LATINAE Antiquiores, Olten, puis Zurich, 1954-, t. 15, p. 100-105, n° 617 (fac-similé p. 102-105).