l.1 Omnis nimirum filiis sanctȩ matris ȩcclesiȩ universis divina pagina diligenter ostendit ut nos invicem alter-
l.2-utrum diligamus, et prȩ ceteris virtutibus pocius in nobis karitatem habeamus, apostolo Paulo attestante qui ait:
l.3 Si linguis hominum loquar et angelorum, karitatem autem non habeam, et cȩtera. Hujus igitur tamtȩ karitatis
l.4 auctoritate, ego Fulco comes commonitus junior Fulconis comitis filius, magis cȩlestia quam terrena desiderans, et vi-
l.5-dens posse nullum evadere amarissimȩ gustum mortis ad horam, Deo et domino R. de Arbruissello magnȩ re-
l.6-ligionis et honestatis viro clarissimo et feminis in Christi nomine sibi subpositis, locum sanctȩ et monasticȩ congre-
l.7-gacionis colentibus, qui Fons Evraudi vulgali nomine appellatur, Deo domino devotissime ibidem militantibus
l.8 pro animȩ meȩ parentumque meorum remedio terram meam de Bruillio quȩ ad pontem Chinonis esse videtur,
l.9 et omnes meas terrȩ meȩ illius explecturas et prata et census ad predictarum sanctimonialium feminarum necessitates ex-
l.10-plendas ita integre sicut mihi videntur habere dono et in perpetuum concedo, libere, quiete, sine omni calum-
l.11-nia habenda et possidenda. Deinceps vero ejusdem loci predicti sanctimonialibus feminis omnimodam habendi liber-
l.32-tarem concedo; quicquid in omnibus casamentis meis illis datum fuerit, vel quoquomodo habuerint, et etiam omnes
l.13 costumas meas quȩ de cunctis casamentis meas exire mihi videntur, si forte vel donatum sibi aliquid aut con-
l.14-cessum sive quolibet modo adquisitum in sepedictis casamentis fuerit, integerrime pro domino Deo ex parte mei habere
l.15 concedo, et absolute in perpetuum dono. Ut hoc autem beneficii mei donum sepedictis monialibus feminis imp-
l.16-pensum, firmum et illibatum permaneat, ad posteritatis nostrȩ recordationem ita libere et quiete me donasse et
l.17 concessisse notum faico, ut nec mihi nec meis heredibus, me mortuo, hereditarium meum possidentibus, ulterius con-
l.18-cessio requiratur, vel cujuslibet rei, munus habendi gratia, nominetur, aut concessionis aliquid etiam promittatur.
l.19 Hujus vero affirmatione et concessionis donacione autentici viri testes existunt, et scriptoris attestacione au-
l.20-tentica eorum nomina in hac presenti pagina subnotantur. Philippus frater meus. Borrellus de Salmuro. Petrus
l.21 de Campocaprario. Hucbertus de Loquaio. Robertus Pevrelus, Paginus de Petrofonte, Godefredus Lesganz.
l.22 Elfredus miles reginȩ. Richardus pedagogus Philippi fratris comitis Andegavensis. Gosbertus de Mortum. Harsendis
l.23 Briorissa et Petronilla (M). Acta carta regnante Ludovico Francorum rege, Fulcone Andegavensium
l.24 comite, Radulfo Turonorum archiepiscopo.
l.25 Leccio sacri eloquii curam animarum nostrarum habere sub voce modula dulciter nos invitat, et
l.26 ut secure Salvatorem nostrum expectare vigilemus, invitando nos amicabiliter insinuat dicens: Vigilate
l.27 itaque quia nescitis quando veniet Dominus. Hujus igitur sacrȩ exortacionis dilectione animatus, et auctoritate
l.28 Petrus, ego Fulco Andegavensium comes, Fulconis comitis filius, ardenti desiderio mea magna facinora
l.29 desiderans relaxari, usque ad Fontem Evraudi magna cordis conpunctione, oracionis gracia, Deo adjuvante,
l.30 perveni. Qui ego, qualiscumque sim, Deum dominum indesinenti studio suppliciter deprecans, et sanctimonialium ejusdem
l.31 ȩcclesiȩ multas multarum necessitates ibidem Deo humilitatis devocione famulantium considerans, ad earum
l.32 ditacionem unam possessionis meȩ particulam donare invigilavi, ut ante tantum judicem mei peccatoris
l.33 oratio dignetur exaudiri, quam Domino R; de Arbrussel, homini scilicet religiosissimo, cujus admirabilis doctrina
l.34 sanctȩ predicacionis et tonitruo sanctȩ exhortacionis per totam ȩcclesiam et sua fulget eloquentia in Christi nomi-
l.35-navi et in evum illis cum omni integriate et mea promissione donavi, videlicet viginti julla pratorum, quȩ
l.36 in pascuis de Verrone mihi videntur habere. Ad hujus rei donationem, elemosine patris mei concessionem illis
l.37 sanctimonialibus sepedictis confirmavi, scilicet boscum Rotardi quem pater meus Fulco pro peccatis suis donaverat, et
l.38 frater meus Gaufredus Martelli concesserat, necnon etiam terram illam quȩ circa boscum supradictum fuerat. Hȩc autem
l.39 successoribus meis tenacis scripti memoria notum faciat, et conservet memorata, a me libere et quiete data
l.40 perpetuo et concessa. Ut vero expetit consuetudo hominum consuetudinaria, et ut donum magis ratum existat,
l.41 omni posita longa fallacia, datum est in istorum virorum audientia, Bertreȩ, reginȩ, Hugonis de Gilleio, Balthonis
l.42 de Viers, Salmacii, Borrelli de Salmuro, Gaufredi Maumonii; de religiosis, Fulcodii magistri capellani, Caradoci.
l.43 Pro carnalis intencionibus desiderii, opera misericordiȩ salutare nobis commodum est seminare,
l.44 (M) ut in tempore messis fructum laboris nostri meteamus, juxta illud propheticum: Venientes autem venient cum exul-
l.45-taicone, portantes manipulos suos. Hac igitur prophetica auctoritate commonitus, ego Fulco, Andegavensium comes,
l.46 pro salute animȩ meȩ et parentum meorum remedio, Deo et domno R. de Arbruissello et ȩcclesiȩ Fontis Evraudi sanctimonialibus
l.47 dono prata mea quȩ de monachis de Charrofio ad censum habebam in gaina habenda omni tempore et solute /48: possidenda imperpetuum concedo, sub istorum virorum testimonio: Gaufredi de Clarisvallibus et Pagani fratris ejus, Ugo-
l.49-nis Rigaudi, Drogonis Fetardi, Aimerici Flocelli.
l.50 Ego quoque Fulco junior, Andegavensium comes, Fulconis comitis filius, od medelam peccatorum meorum
l.51 ac remissionem parentum meorum, dono Deo et domno R. et monacabus in Christi nomine sibi subpositis in
l.52 ȩcclesia beatȩ Mariȩ de Fonte Evraudi congregatis, duo molendina ad Chinonem et exclusam ubi molen-
l.53-dina existunt, soluta ac quieta in omni potestate possidenda. Hujus autem ȩlemosinȩ meȩ donationem
l.54 sepedictis monialibus pro peccatis meis impensam, sub istis testantibus affirmo atque concedo : Bertrea regina,
l.55 matre ea, Philippo fratre meo, Gosberto de Mortum; Roberto Pevello, cui precepi eisdem tradere molendina,
l.56 Amaurico de Montefori. De sororibus, Arsinda priorissa atque Petronilla. Acta carta regnante Ludovico Francorum rege, Fulcone Andega comite, Rodulfo Turonorum archiepiscopo.
l.58 Quia temporum volubilitate et humana oblivione interveniente, nichil in hoc mundo potest ȩternaliter retineri,
l.59 sed per sola litterarum monimenta quȩ dicuntur vel fiunt ad posterorum noticiam cognoscuntur posse ser-
l.60-vari. Unde, ut posteritas omnis agnoscat nox humilis grex sanctimonialium apud Fontem Evraudi Deo servientium,
l.61 scripto statuimus annotari, quia Guillelmus de Montesorelli et uxor ejus Arsindis ab Ivone Rege Sancti Martini canonico
l.62 capicerio, omnem possessionem quam in villa Sancti Martini Candatensis possidebat, emerunt, et Stephano filio suo eam
l.63 dedeunt, et sicut tam possederant, ita Stephanus eorum filius eam annis pluribus quiete possedit. Denique, Guillelmo
l.64 mortuo, uxor ejus Arsindis apud Fontem Evraudi religionis habitum accepit, pro cujus anima filius ejus Stephanus prȩfatam pos-
l.65-sessionem quam ei et pater suus et mater dimiserant, Deo et beatȩ Mariȩ et sanctimonialibus ibidem Deo servientibus donavit, et
l.56 fratri suo primogenito Gauterio concedere fecit. Verum Radulfus Ivonis filius, et gener ejus Gaufredus Roillatus donationem
l.67 hanc calumpniati sunt. Denique, veniens ad Fontem Evraudi Fulco comes Fulconis comitis filius, hujus negocii
l.68 causam in sua statuit audientia pertractari. Nolens autem comes causam istam diucius prolongari, cum predictis calum-
l.69-niatoribus talem concordiam fecit, quod in manu comitis suam calumpniam cum cultello nigri manubrii dimi-
l.70-serunt, et cum eodem cultello omnes ipse predictam, possessionem super altere beate Mariȩ posuit et donavit,
l.71 presentibus Petro de Camilleaco, Hucberto de Champania Mauricio Rounnardo, Roberto de Blodo, Amaurico de
l.72 Monteforti comitis ipsius avunculo, Borrello de Salmuro, Aimerico de Averio, Rainnaudo de Salmunciaco,
l.73 Alone Girbaudo, Stephano de Montesorelli, Petro filio (filio) Orrici, Tebaldo de Luciaco, Rainaudo Canuto; et de fratribus
l.74 loci, Christiano Anglico, Christiano de Mirembello, Hersinde priorissa. Acta karta regnante Ludovico Francorum rege,
l.75 Radulfo Turonorum Archiepiscopo existente.
l.76 Notum sit omnbius tam futuris quam presentibus quod ego Fulco junior Andegavensium comes, Fulconis comitis filius,
l.77 dono Deo omnipotenti et domno R. de Arbruissello et sanctimonialibus sibi subpositis apud Fontem Evraudi, in ȩcclesia
l.78 beatȩ Mariȩ semper virginis feminis de luxu seculi ad monasticȩ religionis observantiam revocatis, omnes medie-
l.79-tarias de Borenna; et omnia prata quȩ Gaufredus Martellus senior, comes Andegavensis, meus antecessor, antiquitus habuit;
l.80 ita ea ad usum earum libera ac quieta cum omni integritate habenda et possidenda in ȩternum concedo sicut ipse
l.81 libere et quiete longiturnitate temporum possedit ut spacium verȩ penitentiȩ divina Dei omnipoten-
l.82-tis clementia mihi conferat, et locum refrigerii antecessoribus meis habere concedat. Ut autem
l.83 hujus elemosinȩ meȩ donacio et concessio firma permaneat, sub testibus istis facta est:
l.84 Abba de Brioleio, Borrello de Salmuro, Arcaloio, Radulfo de Gre. Acta karta
l.85 regnante Francorum rege Ludovico, Radulfo Turonorum archiepiscopo,
l.86 Rainaudo Andegavensium episcopo.
l.87 Antiquorum sanccitum est patrum industria, modernorumaque comprobatur sollercia, res in statu firmo permansuras,
l.88 scripto commendare, ne amplius subdola adversariorum impugnatione possint titulare. Quorum quidem exemple ego,
l.89 Johannes Pignonus et Ermengardis uxor mea, et Garsius filius meus ut firmum et stabile perpetuo permaneat istius scripti memor-
l.90-riȩ tradidimus nos vendidisse domno R. de Arbruisello et sanctimonialibus Fontis Evraudi quicquid Fulco Andegavensium comes,
l.91 pater Fulconis junioris comitis, mihi Johanni vendiderat, vel dederat, aut concesserat in terra quȩ Verreria appellatur, et
l.92 quicquid aliquo modo ibi adquisiveram, verum etiam partem illam quam de hac eadem terra dederam filiȩ meȩ quando
l.93 nupsit Arnulfo Nevernecensi, eo tamen tenore, ut si filius filiȩ meȩ mortuus fuerit sien h erede quem de legitima uxore
l.94 habeat, redeat illa pars cum supradicta vendicione in possessionem sanctimonialium Fontis Evraudi, itaque a nobis libere et quieto,
l.95 sine aliqua contradicitonis occasione cum omni integritate habeant, et in ȩternum possideant sepedictȩ sanctimoniales feminȩ.
l.96 Hujus autem vendicionis precium tale est decem mille solidos quos inde ab eis accecpimus. Et ut hec nostra vendicio firma et sta-
l.97-bilis perpetuo maneat, scriptum inde fieri prȩcepimus ego et uxor mea Ermengardis et noster filius Garsius. Deinde vero Fulco
l.98 junior nobilis Andegavensium comes, Fulconis comitis filius monialibus supradicti loci, hoc ex sua parte diligenter concessit, ex cujus
l.99 jure fuerat. Hujus rei sunt testes: ipse Fulco comes, Goscelinus Roignardus, Borrellus de Salmuro, Arcaloius, Ugo Turonensis, Petrus
l.100 de Monte Sainberti, Willelmus de Lochis, Gaufredus Orsellus, Gaufredus Boterellus, et B. mater comitis, Libertus de Superpontem, Alenodus, Gla-
l.101-hvardus, Radulfus Belotinus, Aubertus de Merallo, Hervus Canterellus, Mauricius et Johannes filius ejus; de fratribus, Giraudus de Bria, Ra-
l.102-naudus de Meduana. Acta karta anno ab incarnatione Domini MoCoXoV regnante Ludovico rege Francorum, Fulcone co-
l.103-mite Andegavorum. Raginaudo Andegavensium episcopo.
l.104 Quicquid respectu pietatis agitur, et in presenti et in futuro auctorem suum adjuvat. Quapropter ego Fulco Ande-
l.105-gavensium comes dono et concedo Deo et beatȩ semper virgini Mariȩ et sanctimonialibus Fontis Evraudi pro salute animȩ
l.106 meȩ parentumque meorum remedio, pontem scilicet Sagei et vigeriam ejusdem pontis, furtunr atque sanguinem totum
l.107 ad integrum sanctimonialibus de Fonte Evraudi concedo. Dono itaque illis solidum atque quietum, cum omnibus explecturis quas
l.108 ibi antecessores mei habuerunt, quȩ mihi ex ereditario jure videntur habere, cum omni utilitate videlicet, vel com-
l.109-moditate quȩ jam inibi apparet vel emelioranda est, ut nemo donum meum violare aut inquietare presumat. Hujus
l.110 autem elemosinȩ meȩ donationem concessit Aremburgis comitissa uxor mea, ex cujus dote erat, atque Gofredus puerulus filius meus,
l.111 et revestivimus dominam Petronillam abbatissam cum cultello nigri manubrii. Ut autem firmum et illibatum donum meum perma-
l.112-neret, affuerunt isti testes: Lisiardus de Sablilleio, Hucbertus de Campaniis, Florius frater comitis, Simon Crispinus, Papabovem de
l.113 Reilleio, Arcaloius, Goscelinus Rougnardi, Guillelmus de Molendinis, Barbotinus de Ramaforti et Goffredus frater ejus, Achardus de Eschar-
l.114-bot. Herveus Rabelli. De canonicis Sancti Laudi, Radulfus de Sancto Ylario, Goffredus Caifas, Odo de Sancto Florentio. Regnante Lu-
l.115-dovico Francorum rege, Fulcone Andegavorum comite, Rainaudo Andegavorum Pontifice.
l.116 Dum unusquisque in hoc seculo consistit, et ad intelligibilem pervenit ȩtatem, meditari dedet de futuro die judicii et
l.117 sibi qualemcumque peccatorum medelam providere, ut cum ei necessitate nature huèmanȩ debitus finis obvenrit,
l.118 aliqua benefactorum pociatur retribucione, et dilectorum gaudeat remissione, ne illud quod in Evangelio de divite
l.119 legitur, sibi dicatur: Amen dico tibi, recepisti bona in vita tua. Igitur ego Fulco comes junior Andegavensis, nimis mole
l.120 peccaminum adgravatus, notum facio omnibus tam futuris quam presentibus universis sanctȩ Dei ȩcclesiȩ fidelibus, quod Deo et
l.121 domno R. de Arbruisello et feminis sub monastica disciplina loco qui Fons Evraudi vulgaliter appellatur in christi noine sibi
l.11 subpositis, pro salute animȩ meȩ parentumque meorum remedio, terram Francorum quȩ Barbanova vocatur, ad explendas
l.123 earum necessitates et ad usus proprios, solidam ac quietam dono, et perpetuo jure possidendam concedo, concedene uxore
l.124 mea Erenburge comitissa, apud civitatem Turonis, videntibus et audientibus, Odone decano Sancti Maritini; Jaguelino nepote
l.125 suo, Anrulfo de Montegomeirco, Raginaudo de Salmunciaco, Gofredo Garini filio, Petro Locha.
l.126 Notum sit omnibus tam futuris quam presentibus quod ego Fulco Andegavensis comes Fulconis comitis filius, causa orati-
l.127-onum apud Fontem Evraudi veniens, pro animȩ meȩ et parentum meorum remedio dono et in perpetuum habendum
l.128 concedo Deo et beatȩ Mariȩ et sanctimonialibus Fontis Evraudi in manu domni R. de Arbruissello molendinum et prata omnia quȩ /129: sunt apud Compignas in nemore Molnesio, et aquam Vigennȩ quam habeo apud Salmurum, ad exclusam et molen-
l.130-dina facienda, videntibus istis et audientibus. Bertrea matre mea, Petro Pictavnesi episcopo, Rainerio capicero, Petro
l.131 de Castello Airaudi, Petro de Sancto Saturnino; et de militibus, Galganio de Chamilliaco, Griscia de Montesorelli, et Gofre-
l.132-do de Doeto ejus filio, Goscelino Rougnardo, Borrello de Salmuro, Pagano Borello, Aimerico de Averio, Arcaloio,
l.133 regnatne Luvodico Francorum rege, Fulcone Andegavensium comite, Rainaudo Andegavorum presule.
l.134 Edocet nos evangelicus sermo dicens ita: Thesaurizate vobis thesauros in cȩlo. Ut ego thesaurizare valeam in
l.135 cȩlo , ego Fulco comes Andegavensium, dono domino Deo et beatȩ Mariȩ et sanctimonialibus Fontis Evraudi et domno R.
l.136 de Arbruisello exclusam meam quam habeo et pontem Sagei, videntibus et audientibus istis: Petro de Campocapraio, Borrel-
l.137-lo de Salmuro, et Bertrea matre mea, et Herfredo ejus milite.
l.138 Notum sit omnibus tam futuris quam presentibus quod ego Fulco junior comes Andegavensis, molendinum quod est
l.139 situm ad caput pontis de Chinone ante Sanctum Jacobum, sicut possidebam, sine calumpnia dono et in perpe-
l.140-tuum concedo Deo et Sanctȩ Mariȩ et sanctimonialibus Fontis Evraudi quȩ habitant in loco qui dicitur Altabrueria,
l.141 ut inde possint pellicias et tunicas emere, concedente comitissa Eremburge, uxore mea, quȩ hoc donum affir-
l.142-vit et perfecit. Hujus doni testes existunt ; Robertus de Blodo, Seibrandus de Ucei, Gaufredus de Ramaforti, Ger-
l.143-isius de Escharboth, Ogerius Batferrum de Chin one, Guillelmus de Mairei, Tebaldus de Calig-
l.144-nei, in presentai fratris Bernardi et sororum Bertȩ et Aledis, Calixto secundo papa, regnante Ludovico Francorum
l.145 rege, Gisleberto archiepiscopo existente, anno ab incarnatione Domini MCVIIIX.
l.146 Antiquorum patrum sanxit auctoritas ut ea quȩ ȩcclesiis concederentur, litterarum memoriȩ traderentur, ne oblivionis caligi-
l.147-ne delerentur. Notum sit omnibus tam futuris quam presentibus quod ego Fulco junior, comes Andegavensis, Fulconis
l.148 comitis filius, ob meledelam peccatorum meorum ac remissionem parentum meorum, dono Deo et domno R. et monacabus
l.149 in christi nomine sibi subpositis, in ȩcclesia beatȩ Mariȩ de Fonte Evraudi congregatis, unam talliam impratis de Lon-
l.150-a Islia, concedente uxore mea Eremburge comitissa. Hujus doni testes existunt: Bertrea mater mea, et Gau-
l.151-fridus de Ramaforti, et Radulfus de Gre, et Arcalois et Salmacio, regnante Ludovico Francorum rege, Rainaudo
l.152 Andegavorum presule.
l.153 Ego quoque Fulco comes junior Andegavensis pro anima mea et parentum meorum remedio, dono Deo et ecclesie beate
l.154 Marie Foutis Evraudi pasnagium omnium forestarum mearum solidum et quietum, videntibus et audientibus istis; Gaufrido
l.155 de Ramaforti, Gervasio de Troea, Radulfo de Gre, Archaloio.
l.156 Data elemosinam et omnia munda sunt vobis. Quod audiens, ego Fulco Andegavensium comes, Fulconis comitis filius, a peccatis
l.157 meis mundari desiderans, orationis gratia apud Fontem Evraudi veniens, pro animȩ meȩ et parentum meorum remedio, dono et /158./ concedo Deo et beate Marie sanctimonialibus Fontis Evraudi in manu domni Roberti de Arbressello XX arpenta pratorum quȩ
l.159 habeo in pastibus de Verron, et boscum Rotardum et omnem terram quam circe ipsum habeo. Hujus rei sunt testes: Gaufridus Malmonius,
l.160 Borello de Salmuro, Balcandus de Viario, Hugo de Gilelei, Salatius, Gaufridus: de religiosis, Folconi cappellanus, Caradocus frater.
l.161 Acta carta regnane Ludovico Francorum rege, Radulfo Turonorum archiepiscopo.
l.162 Sacra docente scriptura didicimus quia qui bona faciet, mercedem accipiet. Eapropter ego Fulco junior, Fulconis filius, Andegaven-
l.163-sium comes, pro salute animȩ meȩ parentumque meorum remedio, dono Deo et domno Roberto de Arbressello et sanctimonialibus Fontis Evraudi
l.164 duo molendina et exclusam ubi molendina existunt, ad Chinonem, et boscum meum de Tiglliaco ad earum opera facienda
l.165 et necessitates earum complendas, soluta ac quieta, in omni posteritate concedo possidenda. Et ut firmum et
l.166 ratum permaneat, scribi voluimus et sigilli nostri robore firmari precepimus sub testibus istis: Bertrea regi-
l.167-na matre mea, Philipo fratre meo, Gosberto de Mortum, Roberto Pevrelli, Amaurico de Monteforti.
l.168 Acta karta regnante Ludovico Francorum rege, Fulcone Andegavensium comite, Rodulfo,
l.169 Turonorum archiepiscopo.
l.170 Gaufridus [croix]. Fulco [croix] comes. Erenburgis [croix] comitissa.