Nancy, AD Meurthe-et-Moselle, 2 F 2 n° 2

<< < / > >>

Numéro217

Fiabilité de l'actedouteux

Genrecharte

Date10/10/971(fiabilité :texte)

LieuToul(lat :Tulli, in plenaria synodo)

DiocèseToul

RégionLorraine

Supportparchemin

Chirographienon

Sceau sceau plaqué

Etat de la traditionpseudo-original

Hauteur à gauche470   mm

Largeur en bas320   mm

AuteurGérard, évêque  de  TOUL

BénéficiaireChapitre cathédral  de  TOUL

Regeste

Gérard, évêque de Toul, fait savoir qu'il a obtenu de l'empereur la confirmation des privilèges de l'église de Toul. Il accorde au chapitre la libre disposition des prébendes, la nomination du princier, du doyen, et d'autres dignitaires, et lui donne les dîmes du ban de Toul et autres lieux.

Texte

l.1 In nomine Dei eterni creatoris ac redemptoris generis humani, Gerardus dono divine dignationis hujus sancte Leuchorum sedis, episcopus ejusdem sedis dilectissimis in Deo filiis et fratribus
l.2 tam presentibus quam futuris. Celestis misericordiȩ magnitudinem et amorem considerantes, perspicue cognoscimus et vera fide tenemus quod pro bone actionis studiis cum spiritualibus animarum curis,
l.3 corona nobis a Deo gloriosa et merces preparatur in caelis. Unde sicut destituta sanctȩ religionis loca caritative sunt corrigenda, et ad statum rectitudinis et quietis Christi cura pervigili revocanda,
l.4 ita et cepta bona virorum Dei a nobis [cotidie] sunt solidanda et paterne fovenda, presertim cum nobis divina dignatio custodiam animarum et regimen contulerit ecclesiarum, quibus oves suas vitalibus
l.5 alimentis pascere, bene incepta confirmando, perdita restaurando, [diligenter] educando precepit. Hoc ergo nobis considerantibus inter cetera sollicitudinis nostrȩ studia nobis a Deo innotesci contigit,
l.6 quod piissimi nostri precedentes imperatores et reges omnia adquisita [vel adquirenda] ad prebendam vestram pertinentia, vobis fratribus, Deo sanctȩque semper virginis Mariȩ genitricis illius, sanctoque prothomartiri
l.7 Stephano famulantibus libere confirmaverunt, scilicet [Carolus] imperator per predecessorem nostrum pie recordationis Arnaldum, et Arnulfus rex per antecessores fratres vestros proprio pastore tunc temporis
l.8 orbatos, et filius ejus et heres Zvenzebaldus rex, et piissimus Luodovicus rex. Horum sanctam intentionem conspicientes, et aliquantulam porcionem in eorum mercede devotionis adipisci
l.9 cupientes, serenissimam majestatem domni Ottonis imperatoris adivimus, et eadem ab ipso confirmari suppliciter rogavimus, que favente Deo quiete complevimus. Quapropter et nos ex parte Dei omnipo-
l.10 -tentis, et nostra ad honorem sanctȩ Dei ecclesie Jhesu Christi domini nostri primum statuimus, omnino xenia destruentes que a presulibus antecessoribus nostris pro dandis prebendis quasi pro jure exigebuntur, donationes etiam preben-
l.11-darum omnino vestrȩ dispositioni respectu misericordiȩ Dei et pro augmento religionis in perpetuum tradidimus, ut de cetero nullus successorum nostrorum hec exigere vel infringere presumat, sed in ditione
l.12 tantum vestra consistat, ut quibuscumque [velitis], absentibus etiam episcopis succedentibus nobis, canonice tribuatis, ita ut a vobis carissimi in virtute Spiritus Sancti damnatum eiciatis symonem, cujus peccunia
l.13 cum eo permanet in perditionem, nullus primicerius, nullus decanus, cantor, librarius, thesaurarius vobis constituatur, nisi prius a vobis sine violentia canonice eligatur. Prebendarum etiam donationem
l.14 primicerio, decani et vestro consilio concedimus, thesaurum ecclesiȩ dispositioni vestrȩ ad honorem Dei et utilitatem ecclesiȩ vestrȩ relinquimus, cujus custodes et officiales tam clericos quam laicos ab omni
l.15 banno et dominatione, excepta vestra vel eorum prelati liberos effecimus. Mansiones vestras etiam [proprias], que infra vel extra, civitatem consistunt, nulla persona causa hospitalitatis, vel alicujus domina-
l.16-tionis inquietare presumat absque vestra grata licentia. Res fratrum vestrorum defunctorum nullus successorum nostrorum diripere unquam presumat, etiam si ministerium eorum habuerint, sed illis omnia sua
l.17 libere disponere liceat. Si autem aliquo casu de suis ordinare non poterit, totum mobile ejus ad salutem animȩ suȩ vestro communi consilio disponatur. Ab omni banno et potestate sitis
l.18 immunes et liberi, nec in aliqua re bannum observetis, nisi canonicum scilicet decani vel prepositi vestri. Famuli vestri in claustro vel in propriis mansionibus servientes, neque prebendarii singulorum
l.19 pro ullo facto bannum aliquem emendent. Sed si forte aliquid commiserint, ipsimet domino episcopo ceterisque conquerentibus justiciam de suis faciant. Villas autem vestras omnes cum omnibus appenditiis
l.20 earum, et mancipia et res per diversa loca conjacentes ad prebendam vestram pertinentes infra etiam civitatem vel extra, mansos, terras, vineas, auctoritate Dei Patris et Filii et Spiritus Sancti, et
l.21 gloriose Dei genitricis semperque virginis Mariȩ, sanctique prothomartiris Stephani, omniumque sanctorum, vobis confirmamus ut de cetero nullus successorum nostrorum de omnibus supra institutis [calumniam in]ferat,
l.22 sed vestro tantum proprio et libero arbitrio disponantur, usibusque vestris et necessitatibus, omni etiam seculari potestate seclusa, jure perpetuo famulentur. Decimas nostras quas indominicatas dicimus de civitate Tullensi
l.23 ex annona, vino, feno, de villa Scrupulo, de Luciaco, de Sancto Germano, de Babani Villae potestate similiter, de Magna Villa, de Buneriaco, de Cupedonia, de Barro, de Salvineio, de Archa-
l.24-[rii Mo]nasterio, de Panciaco, de Christiani Monasterio, de Walhadi Villa, de Buniaca Curte, de Salleio, de Boniaco, pro salute animȩ nostrȩ ad sustentationem vestram et pauperum vobis perpetuo con-
l.25-[cessimus], et unum hominem in unaquaque villa cum manso uno ab omni banno liberum, quemcumque vobis illius decimationis elegeritis ministrum. Hec omnia superius comprensa, adquisita vel adquirenda, vobis
l.26 legitime sine calumnia collata, et auctoritatibus apostolicorum sanctȩ recordationis scilicet Johannis et Benedicti, confirmata, perpetualiter maneant et ad nostrarum communem animarum profectum per gratiam Dei proficiant,
l.27 nec aliquis successorum nostrorum, neque dux, neque comes, nec aliquis reipublice exequtor vel qualiscumque exactor hoc immutare, aut quacumque maligna vel callida tergiversatione infringere
l.28 presumat, sed totum in ditione vestra consistat. Quicumque autem hujus nostrȩ pie devotionis et institutionis opere vel consensu, sine condigna satisfactione violator perstiterit, illum ana-
l.29-thematis nostri gladio transfixum cum sacrilego Juda proditore et nequissimo Caypha interfectore salvatoris Jhesu Christi domini nostri, perpetue maledictionis igni committimus, qui paratus est
l.30 diabolo et angelis ejus. Qui vero custos et observator extiterit, illum in die judicii ad dexteram filii Dei in gloriosa sede sue majestatis sedentis nobiscum invitamus ad audiendam et susci-
l.31-piendam beatam et desideratam vocem illius: Venite, benedicti patris mei, percipite regnum quod vobis paratum est ab origine mundi. Amen. [croix] [croix] [croix]
l.32 [croix]. Anno dominicae incarnationis DCCCCLXXIo, ordinationis nostre Xo, imperii domini Ottonis XXXoVIIo, regnante duce Frederico, actum Tulli, in plenaria synodo, VI idus octobris. [colonne1] [croix] Grimaldi primicerii. [croix] Amelardi decani. [croix] Herberti archidiaconi. [croix] Hildebaldi archidiaconi. [croix] Jone cantoris. [colonne2] [croix] Frederici ducis. [croix] Odelrici de Merovalt. [croix] Lodowici de Comarceio. [croix] Richardi de Castiniaco. [croix] Beraldi de Vindopera. [colonne3] [croix] Sindebaldi comitis Tullensis. [croix] Folchomanni de Asmantia. [croix] Bernizonis advocati. [croix] Harieri majoris. [croix] Walheri scabinii Tullensis.
l.33 EGO HERIBERTUS SANCTE TULLENSIS ECCLESIE CANCELLARIUS SIGNAVI ET SUBSCRIPSI.
l.34 [sceau].

Bibliographie

Gallia Christiana in provincias ecclesiasticas distributa, Paris, 1715-1785 et 1856-1865, 16 vol., t. 13, Instr, col. 457-459.

Chartes originales antérieures à 1121 conservées dans le département de la Meurthe-et-Moselle, Nancy, 1977, (Cahiers du CRAL ; 28), p. 45-48.

SCHOELLEN (André), Les actes des évêques de Toul des origines à 1069, mémoire de maîtrise, Nancy 2, 1985, p. 103-107, n° 22.

Responsable

M.-J. Gasse

Comment citer cette notice

Acte n°217 dans Chartes originales antérieures à 1121 conservées en France , Cédric GIRAUD, Jean-Baptiste RENAULT et Benoît-Michel TOCK, éds., Nancy : Centre de Médiévistique Jean Schneider; éds électronique : Orléans : Institut de Recherche et d'Histoire des Textes, 2010. (Telma). En abrégé, citer : « Charte Artem/CMJS n°217»[En ligne] http://www.cn-telma.fr/originaux/charte217/. Date de mise à jour : 29/03/12.