Louis VI, roi de France, accorde aux serfs de l'abbaye de Sainte-Geneviève de Paris le droit d'être entendus comme témoins et d'être admis au combat judiciaire contre les hommes libres.

l.1 IN NOMINE UNIUS ET INDIVIDUȨ TRINITATIS. Quia, preordinante Spiritu Sancto, per Esayam de ecclesia dicitur quod mamilla regum lactabitur et reges erunt nutricii ejus,
l.2 regalis serenitatis pietatem decet pro tranquillitate et pace ecclesiȩ regni jura temperare, plebiscita relaxare et confracta solidare, ut ecclesiȩ
l.3 filii, a malignantium infestacione aliquatenus relevati, Dei servitio attentius vaccare habeant et catholicum regem ad regni gubernationem
l.4 orationum assiduitate propensius adjuvare valeant. Multum enim valet, ut habet Jacobi epistola, deprecatio justi assidua, orante nempe justo
l.5 Moyse, Israhel superabat regem Amalech. Rex autem gladio accingitur, secundum apostolum Petrum, ad vindictam malefactorum, laudem vero bonorum, ut
l.6 per collatam sibi divinitus potentiam omutescere faciat imprudentium hominum ignorantiam, constitutus in regno, juxta Jeremyam, ut evellat
l.7 et destruat et diperdat et dissipet et edificet et plantet. Hac igitur ratione, spe et devotione, ego, Dei gratia, Francorum rex LUDOVICUS ecclesiȩ principum
l.8 apostolorum P[ETRI] ET P[AULI] ET SANCTȨ GENOVEFȨ, super servorum suorum contumeliosa et dampnosa in testimoniis abjectione adversus liberos supplicanti, lacrimanti et
l.9 instanter rogitanti, tandem misericorditer asscultavimus pontificumque nostrorum consilio, comitum quoque et procerum assensu, hac prerogativa nostre majestatis omnes
l.10 indifferenter hujus prefate ecclesiȩ servos benigniter honestavimus, quatinus in omnibus causis, placitis et querelis contra universas ingenuȩ potestatis personas
l.11 veritatis testimonium regali instituto a modo usque in sempiternum exaltati, ut testes legitimi proferant et proferendo asserant, salvo et integro jure et timore,
l.12 cujus sunt ecclesiȩ, ac deinceps dampnum vel repulsam se in hujusmodi negotiis pertulisse nullatenus doleant vel erubescant. Horum itaque probationes
l.13 aut liberi suscipiant aut contradicendo falsificent. Regalis igitur decreti transgressor causam, de qua agit, imperpetuum amittat,
l.14 excommunicationi subjaceat et ejus calumpnia irrita fiat; interim etiam in testimonio non recipiatur nec pacis osculo a fidelibus osculetur.
l.15 Dignum est enim supra ceteros servos eos exaltare, qui ei serviunt, cui servire est regnare.
l.16 Ut autem hujus instituti traditio per succedentia tempora inconvulsum vigorem obtineat, litterarum memoriȩ commendari, immo nostri nomi-
l.17-nis karactere et sigillo signari et corroborari precepimus, presentibus de palatio nostro, quorum nomina subtitulata sunt et signa.
l.18 Signum Anselli de Warlanda, tunc temporis dapiferi nostri. [monogramme]. S. Hugonis dicti Strabonis, constabularii nostri.
l.19 S. Widonis buticularii. S. Widononis, Waleranni filii, nostri camerii. Actum publice Parisius in palatio, anno incarnationis
l.20 dominice MCmoIXmo, unctionis nostrȩ Io.
l.21 Stephanus cancellarius relegi et subscripsi.
l.22 [sceau].

LASTEYRIE (Robert de), Cartulaire général de Paris, 1 vol., Paris, 1887, t. 1, p. 199, n° 341.

DUFOUR (Jean), Recueil des actes de Louis VI, roi de France : 1108-1137, Paris : De Boccard, 1992-1994, 4 vol. (Chartes et diplômes relatifs à l'histoire de France), t. 1, p. 56-59, n° 29.