Louis le Pieux, empereur, confirme au monastère de Saint-Maur-des-Fossés ainsi qu'au monastère de Glanfeuil, dans le pagus d'Angers, qui dépend de Saint-Maur, l'immunité avec la protection royale et l'exemption du service militaire.

l.1 [chrisme] IN NOMINE DOMINI DEI ET SALVATORIS NOSTRI JHESU CHRISTI, HLUDOVICUS, DIVINA ORDINANTE PROVIDENTIA IMPERATOR AUGUSTUS. SI PETITIONIBUS SERVORUM DEI JUSTIS ET RATIONABILIBUS DIVINI CULTUS AMORE FAVEMUS, SUPERNA NOS GRATIA MUNIRI NON DIFFIDIMUS.
l.2 Noverit ergo omnium fidelium Dei praesentium scilicet ac futurorum sollertia, quod venerabilis comes, Rorigo nomine, retulit serenitati nostrȩ, qualiter quondam coenobiolium in pago Andegavo, in loco qui dicitur Glannafolium, situm super fluvium Ligerim, quo venerabile corpus sancti
l.3 Mauri patris Benedicti discipuli jacet humatum, ubi olim ipse Deo dilectus cum sibi subjectis multis fratribus sub sancta regula deguit, destructum inveniens, ammonitione divina commotus, ob redemptionem suae animae, eumdem locum cum sua conjuge Bilechilde as-
l.4-sumpto labore restaurare, et ad pristinum statum pro posse [restituere] curavit. Postmodum vero venerabilem abbatem Engilbertum coenobii Fossatensis evocavit, eidemque et sibi subjectis fratribus commisit, ut religio regularis ordinis sicut dudum, perpetuo conserva-
l.5-retur. His ergo ita nobis patefactis, [exhortatus] est magnitudinis nostrae excellentiam, ut ipsum locum sub nostra suscipere dignaremur defensione, et immunitatis tuitione; et quemadmodum ceteri abbates monachorum per imperium nobis divinitus concesso consistunt,
l.6 ita et illum cum abbate et monachis, et rebus vel hominibus eidem monasterio juste subjectis consistere faceremus, et per nostros imperiales apices abbati jamdicto Fossatensis coenobii cunctisque ejus successoribus providentiam et dominationem, atque subjectionem,
l.7 ne a regularis ordinis tramite amplius decidat, habere concederemus. Cujus petitioni, quia rationabilem, immo Deo amabilem esse cognovimus, libenter suscepimus, et sicut petiit, ita et concessimus. Volumus ergo ut praedictus abba sive rectores
l.8 supradicti monasterii, atque fratres Deo devoti ipsius loci, ipsum locum, de quo ratio agitur, videlicet Glanna, perpetuo habeant, teneant, atque possideant, et gubernent, magnamque providentiam semper de eodem loco habeant, instantiam suȩ sollicitudinis tam loco
l.9 quam congregationi vigilanti cura in omnibus adhibeant. Tales quoque ibidem praeponant provisores atque rectores, magistros et praepositos, quorum mutu atque dispositione cuncta secundum Dei voluntatem, atque secundum regulam sancti Benedicti, interius et ex-
l.10-terius perficiantur, et ad modum et similitudinem Fossatensis monasterii Christo Deo devote famulentur, et in omnibus eam sec[tentur forma]m, ut cunctis peculiaribus, postpositis, juxta traditionem apostolicam cuncta possiderant communia, ut sibi salutem per-
l.11-petuam mercantur adquirere, atque semper dominationi, gubernationi, et potestati unius abbatis subiciantur, ac oboe[dientes exis]tant. Et quoniam in jamdicto loco Fossatensi nemo mortalium absque his, qui ibi [in] Christo militant, nullam consuetudinem
l.12 aut redibitionem requirere nisi injuste valet, in simili ratione eundem locum commandamus persistere. Cun[cta aute]m quȩ nunc habere noscuntur, vel deinceps juste adquirere poterint, sub nostra defensione, et inmunita-
l.13-tis tuitione persistant. Et jubemus atque modis omnibus decernimus, ut nullus nobis successor, non rex, non [episcopus, no]n archidiaconus, non comes, non judex publicus, vel quilibet ex judiciaria potestate, quicquid ex his, quȩ ipsius
l.14 loci sunt vel fuerint, in sua dominatione redigere praesumat, nec in aecclesias, aut loca, vel agros, seu reliquas possessiones praedicti monasterii, quas moderno tempore juste et rationabiliter possidere videtur, in quibuslibet pagis et territoriis,
l.15 quicquid ibidem propter divinum amorem conlatum fuit, quȩque etiam deinceps in jure ipsius sancti loci voluerit divina pietas augeri, ad causas audiendas, vel freda exigenda, aut mansiones vel paratas faciendas, aut fidejussores
l.16 tollendos, nec homines ipsius loci tam ingenuos [quam] et servos, qui super terram ipsius residere videntur, injuste distringendos, nec ullas redibitiones aut inlicitas occasiones requirendas, ullo umquam tempore ingredi audeat,
l.17 vel ea quȩ supramemorata sunt penitus exigere praesumat. Quicquid autem de rebus prefati monasterii fiscus sperare poterat, totum nos pro ȩterna remuneratione ipsi loco concedimus, ut perennis temporibus in alimoniam pauperum et stipendium
l.18 monachorum ibidem Deo famulantium profitiat in augmentum; et semper habeat defensionis nostrae regalis libertatem, absque militari servitio, a quo eundem locum, absolvimus per omnia. Et quandoquidem divina vocatione supradictus abbas
l.19 Engilbertus vel successores ejus ab hac luce migraverint, ille qui substitutus fuerit ei, eandem potestatem et dominationem possideat, quam et praecessor suus, dum vixit, habuit. Precipientes ergo auctorizamus atque confir-
l.20-mamus, ut nullus judex, non imperator, non rex, non episcopus, non comes, aut ulla juditiara potestas, hoc [nostrae] excellentiae praeceptum audeat violare; sed haec visa auctoritate, sicut sua voluerint acta esse firma et
l.21 stabilia, ita hoc nostrum sinant factum manere inviolatum, ita videlicet ut sub hac ratione duȩ conscriba[ntu]r membranȩ uno tenore, ut una sub teca sancti Mauri habeatur, et altera a praedicto abbate Engilberto in Fossa-
l.22-tensi coenobio conservetur. Si quis autem insanus et Deo contrarius fuerit, qui hoc nostrae auctoritatis praecep[tum] violare presumpserit, a liminibus sanctae Dei aecclesiae expulsus, et a omnibus episcopis totius Galliae excommunicatus, a coetu
l.23 Christi fidelium sit segregatus, et cum Caipha et Pilato, Juda quoque traditore Domini, poenas aeternas sustineat, atque cum principe dȩmoniorum sedem gehennalem, cum a corpore ejus anima exierit, sibi paratam inveniat. Ut ergo
l.24 haec auctoritas obtineat firmitatem per secula industria, hujusmodi manu firmantes propria, eam anulo nostro jussimus sigillari.
l.25 SIGNUM [monogramme] HLUDOVICI PIISSIMI IMPERATORIS.
l.26 GLORIUS NOTARIUS AD VICEM HUGONIS RECOGNOVIT [ruche] [sceau].
l.27 [chrisme] Data VIII kalendas septembris, anno Christo propitio imperii domni Hludovici serenissimi imperatoris XX, indictione XI. Actum Aquisgrani palatio regio. In Dei nomine, feliciter. Amen.

Recueil des historiens des Gaules et de la France (Bouquet, RHF), Paris, 1737-1904, 24 vol. in folio, t. 6, p. 591-592, n° 187.

TARDIF (Jules), Monuments historiques - Paris, 1866, (Archives de l'Empire. Inventaires et documents), p. 89, n° 127.