Yves I^er de Bellême fonde et dote l'église Notre-Dame de Bellême. Guillaume, fils d'Yves, confirme des donations. Suivent d'autres donations : Yves de Bellême, évêque de Sées, donne plusieurs terres et des vignes ; Roger et Mabile, son épouse, donnent la Haie d'Aunai.

l.1 QUISQUIS PERPETUAE RETRIBUTIONIS SUPERNORUM CIVIUM EXISTERE DESIDERAT ESSE PARTICEPS, NECESSE
l.2 est ex rebus transitoriis, quas in hujus peregrinationis miseria possidet, superno eas remuneratori largendio sanctȩque aeclesiae
l.3 et digne ei servientibus delegando, indeficientis felicitatis sibi premium mereari studeat; quod etiam scripturarum serie taliter oportet
l.4 alligari, quatinus nequeat per futura tempora violari. Quamobrem, ego Ivo, in Dei nomine, labentis ȩvi deceptiones conside-
l.5-rans, meorumque peccaminum enormitatem perpendens, atque districti examinis debitas injurias metuens, futurorum quoque bonorum
l.6 gaudia adipisci desiderans, in castro meo Belismo, in honore sanctȩ Dei genitricis MARIAE et sancti PETRI atque aliorum apostolorum et omnium sanctorum
l.7 veneratione, basilicam a novo construxi, et pro animȩ meȩ conjugisque meȩ Godehildis, sive filiis meis vel genitoribus meis remedio, secundum
l.8 canonicȩ auctoritatis institutionem, prefatam basilicam per nostram auctoritatem de benefitio et de alodo dotaremus, hoc est: in pago Cenomannico,
l.9 in vicaria Sagonense, aeclesia in honore sancti MARTINI, sita in villa quȩ dicitur Ivo; et in pago Oximense, post obitum hodie tenentium aeclesia nobiliter ȩdificata
l.10 in villa quȩ nuncupatur a circummanentibus Vetus Belismo; itemque alia aeclesia in honore sancti Johannis Baptistae, in silva quȩ vocatur Bodolensis, nuper edificata
l.11 ob amorem mei desiderii; similiter aetiam in villa quȩ dicitur Berzillis, aeclesia in honore sancti MARTINI, supra fluvium qui vocatur Edra, simili tenore.
l.12 Trado denique ad prefatum locum jam nominatum, post heredum possidentium, in ipsa vicaria, super fluviolum supranominatum, in villa Domiaco, aeclesiam in
l.13 honore sancti Jovini dedicatam. Cedo etiam tibi, o sancta aeclesia, jurȩ perpetuitatis, villam quȩ dicitur Curtiolt, et aliam quȩ vocatur Curte Perpedum, cum apendiciis eorum,
l.14 id est, terris, pratis, silvis, exitibus et regressibus, cum omnibus ad id pertinentibus. Omnia nominata prefatae ȩclesiae perpetualiter trado, ad opus clericorum
l.15 ibi Domino militantium, ut jugiter pro me exorare illis delectet et pro uxore vel filiis meis, nemoque ex illis, pro his omnibus a me datis, aliquod
l.16 servitium exigat, nisi quod canonum sanctorum patrum sancxit auctoritas. Ut autem hoc nostrȩ auctoritatis testamentum per omnia tempora inviolabiliter
l.17 ab omnibus conservertur veriusque credatur, in manus nostras annuente Deo accepimus, manibusque virorum bonorum in consecratae hujus aeclesiae adfirmare curavimus,
l.18 et inpressione anuli regis nostri subter insigniri desideramus. Si autem aliquis fuerit homo, aut ego, aut ex filiis meis, vel ex parentibus meis
l.19 seu ex alienigenis, instigante diabolo, qui huic facto mercedis nostrȩ aliquod scrupulum inferre voluerit, iram omnipotentis Dei incurrat
l.20 et cum Dathan et Abiron et Juda traditore Domini dimergatur in profundum inferni. Et juxta legem seculi, auri libras centum, argenti pondera totidem
l.21 coactus exsolvat, et ejus repeticio nichil valeat, sed omnimodis scissa et frustrata permaneat. Actum Belismo castro.
l.22 Post obitum autem Ivonis, ego Willelmus et Godehildis mater mea, cupientes adcrescere beneficia aeclesiae Sanctae Dei genitricis MARIAE
l.23 et Sancti LEONARDI abbatis, exemplo patrum precedentium, concessimus in pago Corbonensi, de nostro alodo, basilicam in honore sancti Albini dedicatam
l.24 de Buxedo, atque Girardum unum ex colibertis nostris nomine, cum omnibus filiis et filiabus suis; in castro Belismo, duas capellas, Sancti scilicet Salvatoris et
l.25 Sancti Petri apostoli; in pago Sagonense, in silva quȩ vocatur Persognia, Vilers et Ruiamast, et aeclesiam Sanctȩ Mariae de Lodosis, terramque quȩ adjacet veteri
l.26 castro de Belismo. Temporibus Rotberti regis, ipsoque favente et vidente, Avesgaudus episcopus dedit, in vita sua, vineam juxta murum Belismi castri.
l.27 Post mortem autem Rotberti, filii Willelmi, Ivo suus avunculus succedens hereditati dedit, pro anima sui nepotis Rotberti suum viridarium et
l.28 vineas juxta burgum positas, ipseque pro suis peccatis, adjecit unum canonicum servientibus sanctae Mariae sanctique Leonardi, pro quo dedit terram et silvam de
l.29 Domciaco quam tenebat in sua propria manu, et molendinum in eadem villa supra fluviolum Edrȩ positum, atque Herveum cum omni suo honore. Acardus vero
l.30 de Damfronte moriens dedit prefatae ȩclesiae terram quȩ vocatur Tusca prope castrum Belismi. Rogerius comes, quando illum Deus attulit ad nostros fines,
l.31 et sua uxor Mabilia, atque suus filius Rotbertus, sicuti nostri naturales seniores, dederunt aeclesiae supranominatȩ particulam silvȩ Bursȩ quȩ a vicinis
l.32 circummanentibus nuncupabatur Haia Alneti, modo jussu illorum vocitatur Haia Sancti Leonardi. Hoc vidit episcopus de Lisoiis et Balduinus archidiaconus
l.33 et alii plures. Omnipotens Deus, pro cujus amore hoc fecerunt, indulgeat illis peccata sua.

BARRET (P.), Cartulaire de Marmoutier pour le Perche, Mortagne, 1894, p. 1-5, n° 1.

LOUISE (Gérard), Fondation de la collégiale de l'église Sainte-Marie du château de Bellême, in BEAUREPAIRE (François de), CHALINE (Jean-Pierre) (éd.), La Normandie vers l'an mil, Rouen, 2000, p. 137-147.