Bar-le-Duc, AD Meuse, 7 H 1 n° 210
Numéro118
Fiabilité de l'actenon suspecté
Genrecharte
Date1095(fiabilité :édition)
LieuMetz(lat :METTIS publice)
DiocèseMetz
RégionLorraine
Supportparchemin
Chirographienon
Sceau non scellé
Etat de la traditionoriginal
Hauteur à gauche700 mm
Largeur en bas500 mm
AuteurPoppon, évêque de METZ
BénéficiaireAbbaye de GORZE
Regeste
Texte
l.2 CELESTIUM ORDINUM, POPPO, SANCTȨ MEDIOMATRICORUM ȨCCLESIȨ GRATIA DEI PONTIFEX.
l.3 Contradimus notum omnibus fidelibus, tam presentibus quam posteris, quod venerabilis abbas Gorziensis cenobii, nomine
l.4 Warnerus, cum suo preposito, fratre Adelone, nostram presenciam humiliter adiens, conquestus fuit de Wezelone, advocato suo,
l.5 qui super potestatem Amelle, ubi est advocatus, extraordinarie per se et per suos nonnullas res vendicabat, excedens equitatem
l.6 quam obtinuerunt alii qui memorantur inibi fuisse advocati. Nos itaque satisfacientes desiderio suȩ querimoniȩ venimus AMELLAM,
l.7 collecta multitudine nostrorum fidelium, ubi convictus supradictus advocatus nobis et abbati nostro ob illicitas invasiones justifi-
l.8-cavit, secundum consilium presentium, et postremo dereliquit quȩ injuste usurpaverat, collaudans abbati et suis quicquid dignitatis
l.9 et utilitatis ex antiquitate in supradicta AMELLA palam fuit enarratum. Ut autem nulla ambiguitas super hoc pullulet apud
l.10 presentes sive posteros, sequestravimus quȩ sint jura abbatis, que advocati, sicut indicant hoc ordine sequentia: apud AMELLAM
l.11 nullus habet bannum neque potestatem, nisi abbas Gorziensis, prepositusque suus et ministeriales sui, cum omnibus appendiciis, in tribus
l.12 annalibus placitis; et in aliis placitis per annum continuum prepositus et villicus agent et finient absque advocato quȩcumque ad placita pertinent.
l.13 Omnis investitura fiet sub banno abbatis et prepositi et villici, nulla mentione advocati habita. Abbas et prepositus ponet villicum
l.14 et omnes ministeriales absque advocato. Villicus bannalis quemcumque rebellem accipiet per se et per suos, et in cippum tradet, eum cogendo
l.15 donec justiciam exequatur, sine advocato, nisi forte necesse fuerit. In centena totius potestatis AMELLȨ, tam de fure quam de latrone et
l.16 de aliis omnibus, diffiniet villicus sine advocato omnia secundum judicium scabiniorum ipsius curtis Amellȩ. Quod si fur vel latro extraneus
l.17 fuerit et se redemerit, advocatus terciam partem suscipiet; si vero aufugerit dum in custodia tenetur, nichil interest advocati a villico
l.18 requirere, si se poterit purgare eum suo assensu non aufugisse. Abbas suum habebit bannum vendendi vinum per menses duos,
l.19 quoscumque voluerit, excepto julio et augusto. De leuda hominis interfecti solus villicus placitabit, accipiens ad opus abbatis leudam;
l.20 advocatus nichil habebit inde, nisi invitatus fuerit. De mutatione monetȩ et de duello, sive incipiatur vel finiatur, nichil pertinet
l.21 ad potestatem advocati. Advocatus enim, ut omnia alia in libera potestate abbatis consistant, mansos decem habet in feodo, preter bannum quem
l.22 retinet abbas, quos mansos habet seorsum ut totam potestatem [defendat, sine alio respectu nisi] qui inscriptus est. Habet etiam idem advocatus in illis
l.23 mansis manentes debentes sibi censum de capitibus, et habet ibi proprium villicum, decanum, scabinionem, omnesque redditus illorum X mansorum absque banno.
l.24 Preterea advocatus de singulis manentibus infra bannum istum, et quorum est advocatus, et qui censum solvunt, accipit in sollemnitate sancti Martini soniam
l.25 unam ad mensuram quartalli de curte Amellȩ; si vero ea die sonia non fuerit persoluta, tamen advocatus nullam faciet violentiam, sed villicus abbatis exequetur sibi
l.26 justiciam. Annali placito abbatis finito, sequenti die advocatus habebit placitum suum super suos homines de suis X mansis tenentes, et super illos censum de capite
l.27 sibi debentes. Quod si causa aliqua in suo placito usque ad duellum pervenerit, in curte abbatis Amellȩ finietur, et abbatis villicus faciet districtionem, dabitque
l.28 abbati suam justiciam et advocato suam. Si meta aliqua fuerit exterminata in illis Xcem mansis de feodo advocati, villicus abbatis faciet totam distri-
l.29-ctionem, dans advocato suam justiciam, abbati bannum et metam restituet. Advocatus domum propriam apud Amellam nullam habebit neque sui servientes,
l.30 nec hospitabitur ibi, nisi forte causa sui placiti venerit, et tunc tantum apud suos homines hospitabitur. Hec suprascripta consistunt juris tocius
l.31 potestatis Amellȩ; hoc jus conservaverunt priores inviolabiliter usque ad nostram memoriam; hoc jus, licet deprevaricatum a Wezelone advocato fuisset,
l.32 tamen sicut superius prelibavimus se conservaturum deinceps collaudavit et promisit. Ut autem ratum et inconvulsum in perpetuum habeatur, indissolubili
l.33 vinculo anathematis violatores hujus renovati decreti innodamus; et ut firmiori fulciatur robore, subternotamus inscriptionem nostri nominis nostrorumque
l.34 fidelium, ad testimonium veritatis, in virtute omnipotentis Dei, adversus prevaricatores, si qui exoriantur, nullam sortem cum sanctis habentes.
l.35 [chrisme] POPPO, sanctȩ Mettensis ȩcclesiȩ gratia Dei episcopus. Abbates: Warnerus, Walo, Lanzo, Petrus. Prepositus Adelo.
l.36 Clerici: Adalbero, archidiaconus; Emicho, archidiaconus; Adalbero, archidiaconus; Rotcelinus, archidiaconus; Arnulfus, thesaurarius.
l.37 Laici: dux Teodericus; Gerardus, comes; Gotbertus de Aspero Monte; Albertus de Briaco et duo filii ejus, Teodericus, Albertus; Wigericus de Spinal; Hugo de Aspero
l.38 Monte; Bertaldus de Turre; Teodericus de Confluencio; Wigericus de Donobrio; Burchardus, judex; Anselmus, dapifer; Girardus, scanzo; Walterus, Gorziensis
l.39 advocatus; Wippaldus, Mettensis primus scabinio.
l.40 Actum METTIS publice, Heinrico augusto imperante, Folmaro comi[te, an]no incarnationis dominicȩ MoXCVo, indictione III.
l.41 Ego ANDREAS cancellarius dictavi et sigillavi, ex precepto serenis[simi dom]ini mei POPPONIS, GRATIA DEI, MEDIOMATRICORUM PONTIFICIS.
Notes
Bibliographie
D'HERBOMEZ (A.), Cartulaire de l'abbaye de Gorze, Paris, 1898, (Mémoires et documents publiés par la Société Nationale des Antiquaires de France. Mettensia; 2), p. 245, n° 140.
Responsable
M.-J. Gasse
Comment citer cette notice
Acte n°118 dans Chartes originales antérieures à 1121 conservées en France , Cédric GIRAUD, Jean-Baptiste RENAULT et Benoît-Michel TOCK, éds., Nancy : Centre de Médiévistique Jean Schneider; éds électronique : Orléans : Institut de Recherche et d'Histoire des Textes, 2010. (Telma). En abrégé, citer : « Charte Artem/CMJS n°118»[En ligne] http://www.cn-telma.fr/originaux/charte118/. Date de mise à jour : 29/03/12.