« bullarium-franciscanum-200 »

GREGORIUS &c.

Charissimæ in Christo filiæ Beatrici a illustri Reginæ Castellæ, Toleti, & Legionis.

Jesus Filius Sirach diebus istis obtulit nobis Vas admirabile, opus excelsi, quod fornacem charitatis in ardoris operibus custodivit. Vas, inquam, electum, Domino consecratum, Sanctam scilicet Elisabetham b, quæ interpretatur Saturitas Dei mei, quæ in pauperibus, & infirmis consuevit Dominum sæpius saturare. Tribus sanè panibus, quos mutuò in nocte tribulationis suæ ab amico antiquo recepit, veritatis scilicet, charitatis, & fortitudinis Dominum legitur refecisse; ut veritatis illustrata fulgoribus, purificatis affectibus, & membris corporeis roboratis, Dominum intellectu cognosceret, diligeret per affectum, & profectum boni operis satiaret. Ne igitur langueret per ignorantiam veritatis, voluntas per inopiam affectionis deficeret, caro suæ conditionis infirma effectum boni operis impediret, illuminatus extitit intellectus, purificatus affectus, & effectus boni operis Spiritu fortitudinis roboratus. Ne autem istorum parcum usum quis prophana facilitate negligeret, Dominum dixisse didicimus: Qui appenditis argentum vestrum non in panibus, & subitis infructuosum sine satietate laborem; quia quidam argentum eloquentiæ suæ in spiritu mendacii, non in Spiritu veritatis appendunt; sicut adulationum artifices, fabri laudis, figuli falsitatis; & alii non in Spiritu charitatis, sed vanitatis, & inanis gloriæ cupidi, quæ nunquam suos satiat amatores, linguam instruunt in urbanitate verborum, laborum, morum, & operum dissonantiam fabricantes. Tria quoque fercula in mensa Dominica coram Cœli, & Terræ Dominatore Elisabetha amatrix æternæ felicitatis apposuit, dum prohibita renuit, præcepta servavit, & exaudivit consilia Redemporis, quæ necessaria sibi humanæ naturæ subtrahens, vigiliis, jejuniis, & orationibus debita singulis jure distribuens creaturam Creatori, sensualitatem rationi, & carnem spiritui servire coegit. De hac quidem scriptum est: Vas admirabile, opus excelsi; Vas admirabile, Vas misericordiæ, caro sapientiæ, & lapidibus pretiosis, hoc est operibus incorruptis ornatum; in quo tot effudit Dominus charismata munerum supernorum; ut mundaret, & tergeret vasa iræ in interitum apta; & ostenderet divitias, & copias gratiarum in vase misericordiæ, quod Dominus in gloriam præparavit. O vas admirabile in virtute humilitatis, abjectione corporis, affectu compassionis, cunctis seculis admirandum! in humilitatis quippe virtute, quæ cum esset de stirpe Regia, excellenti Principatuum dignitate præcelsa, facta pauperum, & egenorum ancilla exinanivit se formam servilem accipiens, & usque ad mortem infirmis, peregrinis, & pauperibus obedivit. In abjectione corporis, quia, quæ decorari consueverat Regalibus ornamentis, murenulis aureis, argento, monilibus, margaritis, & lapidibus pretiosis, spoliata repente mundanæ ambitionis exuviis, habitum pauperis, & asperæ vestis assumpsit, ut vilibus involuta pannis Jesu Christi Domini nostri in cunabulis vagientis, cum eo fieret opprobrium hominum, & abjectio plebis; & exprimens in Præsepio vagitus Infantis, jam Civis cœlestis effecta, cum Angelis decantabat; Gloria in excelsis. In affectu quoque compassionis, quia non solum manus Regia tornatilis aurea plena hyacinthis pietatis propitia sordes tergebat infirmorum, & pauperum; verum etiam lavabat, & alligabat osculans cunctis horrida vulnera leprosorum. Manus ei tornatilis, quia facilis ad opera Redemptoris; Aurea, quia scholam charitatis ingrediens proficiebat in studio pietatis; plena hyacinthis, qui colorem habent aureum, quia pro amore cœlestis patriæ copiosæ pauperum compatiebatur inopiæ. O Vas admirabile! Vas electum! Vas misericordiæ, in quo tyrannis. Principibus, & Magnatibus Mundi vinum veræ compunctionis propinasti. Inter quos Sororium tuumc fratrem Conradumd quondam Lantgravium, ætate tenerum, Mundo carum, mortalibus gratiosum inebriasti præcipuo poculo Vasis hujus, ita ut calcatis dignitatum fascibus, rejecta syndone, nudus profugeret de manibus impiorum crucifigentium Jesum Christum ad asylum Crucis, cujus signaculum impressit pectori, mysterium cordi, ut per myrrhæ fasciculum posset Crucifixi consortium promereri. Inebriasti quoque poculo vasis hujus Agnetem ancillam Christi, virginem, natam Regis Boemiæ sororem tuame, in cujus ætate tenera, & rebus asperis experimur cœlestis conversationis insignia; ita ut Imperialis culminis oblata fastigia fugiens jam procedat obviam sponso suo, accensis lampadibus Choro sacrarum Virginum comitata. Opus excelsi; Patris, & Filii, & Spiritus Sancti fuit opus operatum, & operans; operatum ab Auctore naturæ, operans dono gratiæ exquisita in omnes voluntates ipsius. Opus novum, quod fecit Dominus super Terram, quia Sancta Elisabetha circumdedit virum Dominum Jesum Christum gremio cordis sui, quem affectu concepit, affectu peperit, profectu nutrivit; ad damna quippe præsentia, & futura vitanda processit nunciatio operis novi hujus, quæ cautelam præsentibus, & futuris indicit. Nunciatione hujus operis jus nostrum conservatur illæsum, damnum depellitur, utilitas publica procuratur. Nunciatio proponitur novi operis, ne officiatur luminibus domus nostræ, quæ cognitionis, & dilectionis radiis illustratur, ut uno cognoscere, altero Dominum nostrum diligere valeamus. Sed adversarius noster Diabolus duos videtur erexisse parietes, ut lucem Nobis æterni luminis oscuraret, ignorantiam cœcitatis in mente, cum dixit: eritis sicut dii scientes bonum, & malum; quia cum homo elatus contra Deum tumuit ignorantiæ cœcitate percussus lumen veritatis amisit: alium parietem concupiscentiam in carne construxit, cum dixit: Cur præcepit Deus, ne comederetis de ligno scientiæ boni, & mali; & mulier videns, quod pomum visu esset pulchrum, & ad vescendum suave, tulit, & comedit illud, deditque viro suo. Undè juxta verbum Domini necessitatem moriendi, & pœnalitates mortalitatis incurrit: In primo observavit intellectum; in secundo vero deformavit affectum; ne cognosci possit potentia Creatoris; nec beneficia Redemptoris amari. Verum nuntiatio hujus operis mentem illuminat, & concupiscentiam refrenat; si sequi volumus lumen Christi, cujus Sancta Elisabetha illuminata radiis domicilium humilitatis incoluit; & abstinentiæ gulæ æmulæ deservivit; ut diruto pariete ignorantiæ, tumore elationis erecto, tenebrarum obducto nubilo, claritas ipsi lucis inaccessibilis appareret; & destructa macerie concupiscentiæ sensualis, reformato affectu amorem Divini nominis inveniret. Fornacem etiam in ardoris operibus custodivit; quando Dominum, & proximum ardenter amavit; & habitans cum igne devorante, ac ardoribus sempiternis, avaritia matre litigiorum extincta, manus suas a muneribus iniquis excussit; ideo in excelsis habitat, & munimenta saxorum sublimitas ejus est cœlestium spirituum felicitatibus aggregata, ardoris opera, quibus fornacem charitatis jugiter accendebat, conditionis, reparationis, & retributionis esse considerans studio piæ intentionis invenit, quod Deus creaverat ipsam ad imaginem, & similitudinem suam; ut eam faceret bonorum suorum participatione participem, & ei, quæ oculus non vidit; nec auris audivit; neque in cor hominis ascenderunt, æterna gaudia præpararet. Ignem igitur dilectionis æternæ non solum hac consideratione triplici custodivit; sed etiam charitatis lampades semper operibus pietatis accendit; quas nec aquarum impetus, nec ventorum flatus, nec torrens spinarum tribulationum, & angustiarum extinxit. Ideoque jam cœlesti thalamo collocata a Virgine Matre Dei, in mulieribus benedicta ineffabilis gloriæ diademate coronatur, quæ Ecclesiam triumphantem lætificans militantem fulgore miraculorum illustrat. Cœci enim vident; surdi audiunt; muti loquuntur; claudi ambulant; mortui resurgunt; & alii variis detenti languoribus recipiunt per ipsius Beatæ merita sanitatem. Charissima igitur in Christo filia, Sanctæ Elisabethæ conversationis exemplum propter duo posuimus coram te, quasi pretiosissimam Margaritam; primum ut in hoc speculo sine macula frequenter aspicias; ne quid in angulis conscientiæ tuæ lateat, quod oculos Divinæ Majestatis offendat: Secundo, ut nihil deesse valeat ad ornatum, quod ad decorem Sponsæ cœlestis exigitur; ut cum invitata fueris ad cubiculum Assueri, scilicet Regis æterni, appareas ornata virtutibus, & pietatis operibus decorata.

Datum Perusii vii. Idus Junii Pontificatus Nostri Anno Nono.