Description
-
Grégoire IX (1227-1241)
-
In controversia inter Episcopum Pictaven., & Abbatem, Conventumque Lucionen. super visitatione ejusdem Conventus, absoluto a censuris Abbate per Fr. Arnulphum O. M., mandat, diligentius inquirant veritatem, & quod canonicum fuerit, statuant. (
Reges. Vatic.epist. 29. an. 14.) -
Anno 1240. die 2. Maji.
-
1240
-
GREGORIUS &c.
Dilectis Filiis … Abbati de Nucariis a Turonen. Diœcesis, & ‥ Archidiacono Xantonen. b Salutem, & Apostolicam Benedictionem.
Exhibita Nobis Abbatis, & Conventus Lucionen.c Ordinis Sancti Benedicti petitio continebat; quod licet eorum Monasterium longo tempore non elapso non solùm per Venerabilem Fratrem Nostrum Pictaven. Episcopumd loci Diœcesanum, sed etiam per Visitatores generales Burdegalen. Provinciæe fuerit visitatum; nuper tamen idem Episcopus cum majori evectionum numero, quàm posset Monasterium supportare, videlicet cum triginta equitaturisf, & pluribus peditibus, non contentus, quod eos aliis injuriis, & jacturis affecerat, personaliter ad Monasterium ipsum accessit ibidem, ut dicebat, visitationis officium impensurus; in quo non absque gravibus expensis per duos dies continuè moram trahens, ad inquisitionem faciendam tam in capite, quàm in membris procedere voluit pro suæ libito voluntatis. Cumque iidem Abbas, & Conventus dari sibi ab Episcopo ipso Capitula, super quibus volebat inquirere, petiissent; quamquam contra ipsos nulla infamia, vel clamosa insinuatio præcessisset; facultatem quoque defendendi seipsos; præsertim cum Priores, & quidam ejusdem Monasterii Monachi, quorum intererat, vocati non fuerint, qui commodè poterant interesse; quia dictus Episcopus hoc eis contra justitiam denegabat; & in inquisitionis negotio non servata forma Canonica procedebat; ex parte ipsorum ad Nostram fuit Audientiam appellatum. Præfatus verò Episcopus, eorum appellatione contempta, de facto, cum de jure non posset, in eumdem Abbatem, & sibi adhærentes, ac demum in Conventum ipsum excommunicationis, & suspensionis sententias dicitur promulgasse, invocato contra eos nihilominus brachio seculari; &, ut magis vexaret eosdem, diligentiam ipsorum præveniens de appellatione, & aliis supradictis plena mentione non habita, super observatione sententiarum ipsarum ad R. de Dumvill. Canonicum Vindocinen.g, & Collegas suos Nostras, ut dicitur, Litteras impetravit; quare petebant præmissas sententias nullas penitus nuntiari; non obstantibus Litteris supradictis, aut aliis ab eodem Episcopo impetratis post arreptum iter ab Abbate prædicto ad Sedem Apostolicam veniendi; ac revocari in irritum quidquid post hujusmodi appellationem per ipsum Episcopum, vel ejus auctoritate in eorum præjudicium innovatum est, vel præsumptum; nec non satisfieri sibi de damnis, & injuriis, quæ hac occasione per jam dictum Episcopum hactenus subjerunt; & tam ipsum Episcopum, quam Officiales suos ab eorum indebita molestatione compesci. Ex parte verò præfati Episcopi fuit propositum ex adverso, quod cum idem Abbas super magnis excessibus esset graviter infamatus; quodque Monasterium ipsum in spiritualibus, & temporalibus per ejus incuriam, seu negligentiam lapsum erat, post plures monitiones super correctione ipsius eidem Abbati factas tam per eumdem Episcopum viva voce, quàm per Nuntios, & alios fide dignos, tandem ad Monasterium ipsum accessit ibidem inquisitionis, & visitationis officium impensurus; cum autem vellet in inquisitione, ac visitatione procedere tàm in capite, quàm in membris; ac peteret ab Abbate, & Monachis, ut præstito juramento super statu Monasterii, occultis criminibus dumtaxat exceptis, meram, & puram dicerent veritatem; ipsi licèt inquisitioni canonice voluntarii se offerrent, sicut idem Abbas coram dilecto filio Nostro S. Tituli Sanctæ Mariæ Transtyberimh Presbytero Cardinali, quem sibi, & Procuratori partis alterius Auditorem concessimus, est confessus; tamen præstare juramentum hujusmodi noluerunt dicentes, quod non consueverant in Monasterio prædicto jurarei, sed parati erant verbo simplici de statu Monasterii dicere veritatem ab eodem Episcopo requisiti. At idem Episcopus paratus audire rationes eorum legitimas, si quas proponerent coram ipso; & alias procedere secundum quod expostulat ordo juris; ac offerens gravamina, si qua intulerat, revocare; mandavit eisdem Abbati, & Monachis, quod jurarent cum aliàs super statu Monasterii, certiorari crederet se non posse in ipsos; quia pluries moniti, & solemniter requisiti jurare minimè voluerunt; propter quod per ipsum non poterat in correctione, ac reformatione procedi excommunicationis sententiam promulgando. Ipsi verò excessum excessibus cumulantes in ejus injuriam, & Ecclesiasticæ disciplinæ contemptum immiscuerunt temerè se Divinis; & idem Abbas, ut dicitur, spiritum dampnabilis rebellionis assumens excommunicavit omnes, & singulos, qui a Divinis cessarent, ac servarent Episcopi sententias; sibique non adhærerent, vel Episcopum admitterent ad prædicta. Nos igitur facientes per dilectum filium Fratrem Arnulphum j Pœnitentiarium nostrum absolvi sæpedictum Abbatem juxta formam Ecclesiæ ad cautelam, recepta prius ab eo juratoria cautione, quod, si constiterit ipsas sententias rationabiliter esse latas super hiis, pro quibus latæ fuerunt, ipsius Episcopi mandato parebit; mandamus, quatenus ab eisdem Monachis simili cautione recepta ad cautelam præfatas sententias relaxantes, & inquisita diligentius veritate, si eas inveneritis rationabiliter promulgatas, prædictos Abbatem, & Monachos ad parendum juxta præmissam formam per censuram Ecclesiasticam appellatione remota cogentes, si narrationi ejusdem Episcopi veritas suffragatur, ad eum inquisitionis negotium remittatis, ut ipse in hoc ex officio suo procedat, prout secundum Deum fuerit procedendum; alioquin vos ad idem Monasterium personaliter accedentes, & habentes præ oculis solum Deum inquiratis tam in capite, quàm in membris sollicitè veritatem; & quod canonicum fuerit, appellatione postposita statuatis, audituri, si quid remanserit quæstionis; & quod justum fuerit decisuri, facientes, quod statutum fuerit, firmiter observari. Quod si non ambo iis exequendis interesse potueritis, alter vestrum ea nihilominus exequatur.
Datum Laterani vi. Nonas Maji, Pontificatus Nostri Anno Quartodecimo.
-
Bullarium Franciscanum romanorum pontificum, tomus I ab Honorio III ad Innocentium IIII, Rome, 1759, n°CCCX., pp.278-279
-
(a) Abbati de Nucariis: Anno 1030. a quodam Hucberto ad fluvium Vigennam, ubi Crosam amnem recipit, fundata fuit ea Abbatia in pago, seu villa Nucarias, al. Nucerias vulgo Noyeres ex Mabillonio lib. 56. Annal. Benedict. ad eum annum n. 83. tom. 4. ubi dicitur, nunc adhuc extare sub Congregat. S. Mauri.
-
(b) Xantonen.: Al. Santonen. Episcopatus in Aquitania sub Archiepiscopo Burdegalensi.
-
(c) Lucionen.: Tit. S. Mariæ in Pictonibus, cujus Abbatiæ origo tribuitur cuidam Lucio imperiali a Chronographo Malliacensi apud cit. Mabillonium tom. 1. lib. 17. n. 29. ad annum 682., quæ postea a Joanne xxii. ad Episcopalem dignitatem evecta est sub Archiepiscopo Burdegalensi, vulgo Luzon, urbecula sine muris prope paludes, & 2. leucis ab ora Oceani Aquitanici, ubi tamen alias Episcopus Cardinalis Richeleus ex Gallia Christiana.
-
(d) Pictaven. Episcopus: In cujus diœcesi extabat præfata Abbatia; Episcopatus vero sub Burdegalensi Metropoli moratur.
-
(e) Burdegalen. Provinciæ: Incolis
Bordeaux; quippe sub hoc Pontifice destinati sunt, & missi Visitatores, & reformatores Conventuum, & Monasteriorum, locorumque tam virorum, quam mulierum plurimas in regiones, ut ex Regesto hujus Pontificis apparet. -
(f) Cum triginta equitaturis: Quæ quidem erat Lateranen. Concilii iii. anno 1179. coacti taxa visitationis pro Episcopis cap. 4., ut evectiones 30. non excederent.
-
(g) Vindocinen.: Tractus est Galliæ in Belsia Provincia ad Lædum fluvium inter Blesen, agrum, Turoniam, & Cenomanen. Provincias nunc
Ducatustitulo insignitus vulgoVendosme. -
(h) S. tituli S. Mariæ trans-Tyberim: Stephanus Perusinus, de quo nos alias, & Oldoinus de Cardinal.
-
(i) Non consueverant … jurare: Antiquitus enim Monachis, ac Religiosis viris prohibitum erat jurare, ut etiam observavit Gonzalez in c.
Nuper nobistit. de testibus. -
(j) Fratrem Arnulfum: Ord. Minorum, ut ex alia hujus Pontificis epistola anno 1235. die 8. Aprilis in causa inter Archiepiscopos Tuamen., & Armachan. vertente scripta, & eo loci relata.