« bullarium-franciscanum-81 »


Description

  •  
    Grégoire IX (1227-1241)

  •  
    Exponit aliqua dubia Regulæ Fratrum Minorum (Habetur in Regesto Vatic. num. 73. & præter plurima exemplaria excusa apud nostros Scriptores, vulgavit ultimo Waddingus in Annal. Minor. ad hunc an. n. 14. extatque in Archivo Ordinis Romæ apud SS. XII. Apostolos, & antea Rodericus in Bullario Apostol. Regul. tom. 1. Bul. 4. ediderat; & tandem Cocquelines in novissimo Bullario Romano tom. 3. num. 22.)

  •  
    Anno 1230. die 28. Septembris.

  •  
    1230


  •  

    GREGORIUS &c.

    Dilectis filiis Generali, & Provincialibus Ministris, ac Custodibus, cæterisque Fratribus Ordinis Minorum Salutem, & Apostolicam Benedictionem.

    Quo elongati a sæculo, ut columbæ pennis assumptis in secessum contemplationis supra vos altius evolastis, & conspectius peccatorum jacula prævidistis; & plura, per quæ conspicitis salutis impediri profectum, cordis vestri oculus perscrutatur; unde quæ tecta sunt aliis, in conscientiis vestris quandoque spiritus manifestat: splendore intelligentiæ spiritualis caligine humanæ infirmitatis obducto, scrupulus interdum dubitationis inducitur, & difficultates quasi inextricabiles ingeruntur. Sanè constitutis nuper in præsentia nostra Nunciis, quos vos filii Ministri misistis, qui eratis in Capitulo generalia congregati, & te, fili Generalis Ministerb, personaliter comparente, fuit nobis expositum, quod in Regula vestra quædam dubia, & obscura, & quædam intellectu difficilia continentur; sed sanctæ memoriæ Beatus Confessor Christi Franciscus nolens Regulam suam per alicujus Fratris interpretationem exponi, mandavit circa ultimum vitæ suæ, cujus mandatum dicitur Testamentum, ut verba ipsius Regulæ non glossentur: Et, ut verbis utamur ejusdem, quod sic intelligi debeant, dicatur; adjiciens, quod Fratres nullo modo aliquas litteras ab Apostolica Sede petant, & alia quædam interserens, quæ non possent sine multa difficultate servari. Propter quod hæsitantes, an teneamini ad observantiam Testamenti prædicti, dubietatem hujusmodi de conscientiis vestris, & Fratrum vestrorum per nos amoveri petiistis. Et cum ex longa familiaritate, quam idem Confessor Nobiscum habuit, pleniùs noverimus intentionem ipsius; & in condendo prædictam Regulam, obtinendo confirmationem ipsius per Sedem Apostolicam sibi astiterimus, dum adhuc essemus in minori officio constituti; declarari similiter postulastis dubia, & obscura Regulæ supradictæ, nec non super quibusdam difficilibus responderi. Sanè quamvis prædictum Christi Confessorem piam intentionem in prædicto mandato habuisse credamus, & vos justis votis ejus, & desideriis sanctis affectatis omnimodè conformari; Nos tamen attendentes animarum periculum, & difficultates, quas propter hæc possetis incurrere, dubietatem de vestris cordibus amovendo, ad mandatum illud vos, dicimus non teneri; quod sine consensu Fratrum maximè Ministrorum, quos universos tangebat, obligare nequivit: nec successorem suum quomodolibet obligavit; cum non habeat imperium par in parem. Ad hæc, sicut per prædictos Nuncios intelleximus, dubitatur ab aliquibus Fratrum vestrorum, ne tam ad consilia, quam ad præcepta Evangelii teneantur: tum quia in Regulæ vestræ habetur principio: Regula, & vita Minorum Fratrum hæc est, scilicet Domini Nostri Jesu Christi sanctum Evangelium observare, vivendo in obedientia, sine proprio, & in castitate: tum quia in fine ipsius Regulæ continentur hæc verba: Paupertatem, & humilitatem, & sanctum Evangelium Domini Nostri Jesu Christi, quod firmiter promisimus, observemus. Unde scire desiderant, an ad alia Evangelii teneantur consilia, quam ad ea, quæ in ipsa Regula præceptoriè, vel inhibitoriè sunt expressa: præsertim cum ipsi ad alia non se obligare intenderint, & vix aut nunquam omnia possint ad litteram observari. Nos autem breviter respondemus, ad alia consilia Evangelii non teneri per Regulam, nisi ad ea, ad quæ magis de bono, & æquo vos obtulistis holocaustum Domino medullatum per contemptum omnium mundanorum. Item cum in eadem Regula sit inhibitum, ne Fratres recipiant per se, vel per alios denarios, vel pecuniam ullo modo; & ipsi hoc in perpetuum observare desiderent: certiorari requirunt, si aliquibus timentibus Deum fideles aliquos, per quos ipsi subveniant necessitatibus eorumdem, sine offensione Regulæ audeant præsentare; ac ad Fideles eosdem pro necessitatibus ipsis secura recurrere conscientia, cum denarios, aut pecuniam noverint accepisse; quos tamen denarios, vel pecuniam auctoritate propria non intendunt facere conservari, nec nomine depositi exigere ab eisdem. Super quo duximus respondendum, quod si rem necessariam velint Fratres emere, vel solutionem facere pro jam empta, possint vel Nuncium ejus, a quo res emitur, vel aliquem alium volentibus sibi eleemosynam facere, nisi iidem per se, vel proprios Nuncios maluerint, præsentare: qui taliter præsentatus a Fratribus non est eorum Nuncius, licèt præsentetur ab ipsis, sed illius potius, cujus mandato solutionem fecit, seu recipientis eamdem. Idem Nuncius solvere statim debet, ita quod de pecunia nihil remaneat penes eum. Si vero pro aliis imminentibus necessitatibus præsentetur, eleemosynam sibi commissam potest, sicut & Dominus, apud spiritualem amicum Fratrum deponere, per ipsum loco, & tempore pro ipsorum hujusmodi necessitatibus, sicut expedire viderit, dispensandam. Ad quem etiam Fratres pro hujusmodi necessitatibus poterunt habere recursum, maximè si negligens fuerit, vel necessitates ignoraverit eorumdem. Præterea cum in ipsa Regula contineatur expressè, quod Fratres nihil sibi approprient, nec domum, nec locum, nec rem aliquam; ac sic processu temporis contaminari timeant Ordinis paupertatem, præsertim cum jam dixerint aliqui proprietatem mobilium pertinere ad totum Ordinem in communi: Nobis fuit humiliter supplicatum, ut in hoc dignaremur animarum providere periculis, & totius Ordinis puritati. Dicimus itaque, quod nec in communi, nec in speciali debeant proprietatem habere; sed utensilium, ac librorum, & eorum mobilium, quæ licet habere, eorum usum habeant: & Fratres secundum quod Generalis Minister, vel Provinciales dixerint, iis utantur, salvo Locorum, & Domorum dominio illis, ad quos noscitur pertinere. Nec vendi debent mobilia, vel extra Ordinem commutari, aut alienari quoquo modo, nisi Ecclesiæ Romanæ Cardinalis, is, qui fuerit Ordinis Gubernator, Generali, vel Provincialibus Ministris auctoritatem super hoc præbuerit, vel assensum. Quia in quodam ejusdem Regulæ Capitulo continetur: ut si qui Fratrum instigante humani generis inimico, mortaliter peccaverint, pro illis peccatis, de quibus ordinatum fuerit inter Fratres, ut recurratur ad solos ministros Provinciales, teneantur prædicti Fratres ad eos recurrere, quam citiùs poterunt sine mora; ipsi piè dubitant; utrum hoc de peccatis publicis tantum intelligi debeat, an de publicis pariter, & privatis? Respondetur igitur, prædictum Capitulum ad manifesta tantum, & publica pertinere; volentes, ut Generalis Minister constitui faciat tot per Provincias, quot eorum Ministri viderint expedire de maturioribus, & discretioribus Sacerdotibus, qui super privatis audiant pœnitentes: nisi Fratres Ministris, aut Custodibus suis ad Loca eorum declinantibus maluerint confiteri. Ceterum cum prohibente Regula, nulli Fratrum liceat Populo prædicare, nisi a Ministro Generali fuerit examinatus, & approbatus, & sibi officium prædicationis ab ipso concessum; certificari petistis; utrum pro laboribus Fratrum, & periculosis decursibus evitandis, Generalis Minister dictam examinationem, approbationem, & missionem officii prædicationis discretis aliquibus committere valeat, pro examinandis generaliter illis, qui in Provinciis sunt statuti, vel specialiter pro quibusdam. Ad quod damus tale responsum: quod hoc Generalis Minister nulli potest absenti committere, sed qui examinatione indigere creduntur, mittantur ad ipsum, ut cum Ministris Provincialibus conveniat super hoc in Capitulo generali: Si qui vero examinari non egent pro eo, quod in Theologica facultate, & prædicationis officio sunt instructi, si ætatis maturitas, & alia, quæ requiruntur in talibus, conveniant in eisdem; possunt, nisi quibus Minister Generalis contradixerit, eo modo, quo dictum est, Populo prædicare. Super eo autem, quod dubitant Fratres, an Vicarii Provincialium Ministrorum, quos ipsi sibi substituunt, cum ad Capitulum veniant generale, possint ad Ordinem recipere venientes, & ejicere jam receptos. Dicimus, quod non possunt: quia nec hoc Ministris ipsis permittitur, nisi eis specialis super hoc licentia concedatur: quibus etiam Generalis Minister sicut concedere, sic negare potest licentiam supradictam. Et cum juxta eamdem Regulam aliis quam Ministris Provincialibus, Fratrum receptio committi non valeat, multo minus potestatem habeant Provinciales Ministri hoc aliis committendi, quibusmet, & non aliis est commissum. Insuper dubitantibus vobis, an pro eo, quod in Regula dicitur, Decedente Generali Ministro a Provincialibus Ministris, & Custodibus in Capitulo Pentecostes fiat electio successoris, omnium Custodum multitudinem oporteat ad Generale Capitulum convenire: an, ut omnia cum majori tranquillitate tractentur, sufficere possit, ut aliqui de singulis Provinciis, qui vocem habeant aliorum, intersint? Taliter respondemus, ut singularum Provinciarum Custodes unum ex se constituant, quem cum suo Provinciali Ministro pro ipsis ad Capitulum dirigant, voces suas commitentes eidem; quod cum etiam constitueritis per vos ipsos, statutum hujusmodi duximus approbandum. Denique, quia continetur in Regula supradicta, quod Fratres non ingrediantur in Monasteriis Monialium, præter illos, quibus a Sede Apostolica concessa fuerit licentia specialis; quamquam hoc de Monasteriis pauperum Monialium inclusarum c Fratres hactenus intelligendum esse crediderint, cum earum Sedes Apostolica curam habeat specialem; & intellectus hujusmodi per Constitutionem quamdam tempore datæ Regulæ, vivente adhuc B. Francisco, per Provinciales Ministros fuisse credatur in Generali Capitulod declaratus; certificari nihilominus postulastis, an hoc de omnibus generaliter, cum Regula nullum excipiat, an de solis Monasteriis Monialium prædictarum intelligi debeat: Nos utique generaliter esse prohibitum de quarumlibet Cœnobiis Monialium respondemus. Et nomine Monasterii volumus Claustrum, Domos, & Officinas interiores intelligi, pro eo quod ad alia loca, ubi etiam homines seculares conveniunt, possunt Fratres illi causa prædicationis, vel eleemosynæ petendæ accedere, quibus id a Superioribus suis pro sua fuerit maturitate, vel idoneitate concessum; exceptis semper prædictorum Monasteriorum inclusarum locis, ad quæ nulli datur accedendi facultas sine licentia Sedis Apostolicæ speciali.

    Datum Anagniæ iv. Kal. Octobris, Pontificatus Nostri Anno Quartoe.


  •  
    Bullarium Franciscanum romanorum pontificum, tomus I ab Honorio III ad Innocentium IIII, Rome, 1759, n°LVI., pp.68-70

  •  
    (a) Capitulo generali: Hoc anno Romæ mense Septembri coacto.
  •  
    (b) Generalis Minister: Joannes Parens Florentinus in eo Capitulo electus, ut Waddingus, vel Elias Cortonensis, ut alii sentiunt. Sed quid verius, infra.
  •  
    (c) Pauperum Monialium inclusarum. Nempe S. Damiani, seu Clarissarum.
  •  
    (d) In generali Capitulo: Quodnam illud fuerit, & an vere id in eo factum fuerit, incertum.
  •  
    (e) Nonnulla hujus expositionis accepit Innocentius IV. in sua Regulæ declaratione anno 1245. edita, ut infra; ejusque successor Alexander IV., quæ incipit: Ordinem vestrum &c. anno 1257.

Informations

Document

bullarium-franciscanum admin (IRHT), dans  Bullarium Franciscanum

Bullarium Franciscanum romanorum pontificum, dir. I. Heullant-Donat, éd. électronique TELMA (IRHT), Orléans, 2021 [en ligne], acte n. 151541 (bullarium-franciscanum-81), http://telma.irht.cnrs.fr/chartes/en/bullarium-franciscanum/notice/151541 (mise à jour : 15/12/2020).