Description
-
Nicolas I (858-867)
-
L'archevêque de Vienne Adon
-
-
Lettre, général (avant 1198)
-
[Autre copie médiévale] F. ITALIE, Rome, Biblioteca Vaticana, Cod. Reg. Suec. 566, p. 61. Abschrift vom 12 od. 13 Jahrh.
-
Ici reprise de Julius von Pflugk-Harttung, Acta pontificum Romanorum inedita. Urkunden der Päpste vom Jahre 748 bis zum Jahre 1197, II, Stuttgart : W. Kohlhammer, 1884 [en ligne], n. 58, p. 28-30.
-
Philippe Jaffé, Wilhelm Wattenbach, Samuel Loewenfeld, Ferdinand Kaltenbrunner, Paul Ewald, Regesta pontificum Romanorum ab condita ecclesia ad annum post Christum natum MCXCVIII, 2e éd. Leipzig, : Veit, 1885-1888, 2 vol., n. 2748-2751 [en ligne].
-
Nikolaus I berichtet dem Erzbischofe Ado von Vienne, dass Teutgaud von Trier und Gunther von Köln durch eine Synode abgesetzt seien, er solle sie nicht mehr als rechtmässige Geistliche anerkennen.
-
Nicolaus episcopus, servus servorum Dei, reverentissimo et sanctissimo confratri nostro Adoni, Viennensi archiepiscopo.
Scelus quod Lotharius rex, si tamen rex veraciter dici possit, in nullo salubri regimine corporis apetitus refrenat, sed lubrica enervatione magis ipsius inlicitis motibus cedit in duabus feminis, Teutberga scilicet et Vualdrada, commisit, omnibus manifestum est. Sed et dudum episcopos Teutgaudum1 et Guntarium2 in tali facto eum habuisse tutores atque fautores, pene totus nobis orbis, undique ad limina seu Sedem confluens apostolicam, referebat, absentibus quoque id ipsum nostro scribentibus apostolatui, quod nos tanto credere renuimus, quanto de episcopis tale, quid audire nullatenus sperabamus, donec ipsi Romam tempore concilii3 venientes, coram nobis et sancta synhodo tales inventi sunt, quales fuerant a multis sȩpissime predicati, ita ut scriptura, quam suis stipulaverant manibus, quamque volebant, ut nostro roboraremus schirographo, caperentur et, dum muscipulam innocentibus obponere satagerent, insidiis suis inlaqueati sint. Sicque completum est, Deo auctore, quod in proverbiis legitur :
« frustra iactatur rete ante oculos pennatorum »4.
Siquidem ipsi obligati sunt et ceciderunt, nos vero, qui in hoc flagitium falso cecidisse dicebamur, favente Domino, cum iustitiae propugnatoribus resurreximus et erecti sumus.
Igitur, decernente nobiscum sancta synhodo, in presentia depositi et ab offitio sacerdotali excommunicati, atque a regimine episcopatus alienati indubitanter exsistant ; unde vestra fraternitas, canonum normam custodiens et decretorum sanctiones observans, caveat, ne hos quos nos abiecimus recipere in sacerdotum cathalogo presumat.
Depositionis autem sententia quam in predictos Teutgaudum et Gontarium protulimus cum ceteris capitulis quȩ sancto Concilio nobiscum sanctiente promulgavimus inferius adnexa monstrabitur.
Cap. I. De synhodo, in Metensium urbe a Teutgaudo et Guntario archiepiscopis congregata, penitus abolenda.
Synhodum, que nuper, id est sub piissimo imperatore Hludovuico, per indictionem xi, mense iunii, in Met[ensium urbe] ab episcopis, qui nostrum prȩvenerunt iudicium, collecta est, quique apostolice Sedis instituta temere violaverunt, et tunc et nunc et in ȩternum iudicamus esse cassatama, et cum Epheseno latrocinio reputatamb, apostolica auctoritate in perpetuum sanctimus esse damnandam, nec vocari synhodum, sed tamquam adulteris faventem prostibulum appellari decernimus.
Depositio Teutgaudi et Guntarii archiepiscoporum.
Cap. II. Teutgaudum Treverensem, primatem Belgicae provincie, et Guntharium, Agripine Colonie archiepiscopos, nunc coram nobis et sancta synhodo sub gestorum insinuatione, qualiter causam Lotharii regis et duarum mulierum eius, Teutbergȩ scilicet et Vualdradȩ, recognoverintc, scriptum super hoc propriis roboratum manibus offerentes, nihilque se plus vel minus aut aliter egisse ore proprio multis coram positis adfirmantes, et sententiam, quam a Sede apostolica in Ingiltrudem, uxorem Bosonis, sanctissimus frater noster, Mediolanensis archiepiscopus Tado5, et ceteri coepiscopi nostri petiverunt emittendam, et nos divino succensi zelo sub anathematis obtestatione canonice protuleramus, publice viva voce reviolasse confitentes. In quibus omnibus invenimus, eos apostolicas atque canonicas sanctiones in pluribus excessisse, et aequitatis normam nequiter temerasse, (ab) omni iudicamus sacerdotio, officio, munere penitus alienos, spiritu(s)d sancti iudicio et beati Petri per nos auctoritate omni episcopatus exutos regimine consistere diffinientes. Quod si iuxta prȩcedentem consuetudinem, tamquam episcopi ausi fuerint, aliquid de sacro ministerio contingere, nullo modo liceat eis, nec in alia synhodo destitutionis spem aut locum habere satisfactionis, sed et communicantes eis omnes abici de ecclesia, et maxime, si posteaquam didicerint, adversus memoratos prolatam fuisse sententiam, eisdem communicare temptaverint.
Cap. III. De ceteris episcopis.
Caeteri autem episcopi, qui complices horum, Teutgaudi scilicet et Guntharii, vel sectatores esse feruntur, si cum his coniuncti Seditiones, coniurationes vel conspirationes fecerint, vel si a capite, id est a Sede Petri, illis herendo dissenserint, pari cum eis damnatione teneantur adstrictie. Quod, si cum Sede apostolica, unde eos principium episcopatus sumpsisse manifestum est, sapere de cetero per semet ipsos, vel, missis ad nos legatis cum scriptis suis, se professi extiterint, noverint, sibi a nobis veniam non negandam, nec ammissionem honorum suorum pro retroactis prȩsumptionibus aut subscriptionibus, quas in prophanisf fecerunt gestis, per nos ullo modo formidandam.
Cap. IIII. De Ingiltrude.
Ingeltrudem, filiam quondam Matfredi comitis, que, Bosone proprio viro relicto, ecce iam per vii circiter annos hac atque illac vagabunda discurrit, nuper cum fautoribus suis regulariter anathematizavimus, sed propter contumaces eam iterato anathematis duximus vinculis innodandam. Sit igitur a patre et filio et spiritu sancto, uno et vero deo, et ab omnibus sanctis patribus, et ab universa sancta Dei catholica et apostolica ecclesia, et a nobis penitus anathema, cum omnibus complicibus communicatoribus atque auxiliatoribus suis, ita, ut sicut iam decrevimus, si quis ei communicare vel favere in aliquo prȩsumpserit, si quidem clericus fuerit, eodem vinculo constrictus, officium clericatus ammittat, monachi vero et layci, si inoboedientes decreto presenti fuerint, similiter anathematizentur. Sane, si eadem mulier ad virum suum reversa fuerit, vel ad apostolicam beati Petri Sedem, Romam properans, occurrerit, veniam ei post dignam satisfactionem procul dubio non denegabimus. Verum tamen sub priori vinculo anathematis, quo illam prius et nunc obligavimus, interim constricta permaneat. Si quis autem eidem Ingeltrudi, ad apostolicam beati Petri sedȩm, Romam specialiter properanti vel occurrenti, nescius communicaverit, aut sciens opem in veniendo prȩstiterit, nullo pro hoc vinculo teneatur annexus.
Cap. V. De sententiis atque interdictis Sedis apostolice.
Si quis dogmata, mandata, interdicta, sanctiones vel decreta pro catholica fide, pro ecclesiastica disciplina, pro correctione fidelium, pro emendatione sceleratorum vel interdictione inminentium vel futurorum malorum, a Sedis apostolicȩ prȩside salubriter promulgata, contempserit, anathema sit.
Optamus sanctitatem vestram in Christo bene valere. -
(a) cassatum
-
(b) reputatum
-
(c) recognoverint et iudicaverint, Mansi XVI p. 651.
-
(d) et ideo spiritus, Mansi p. 651.
-
(e) abstricti
-
(f) pro insanis, Mansi p. 652.
-
1. Teutgaud, Erzbischof von Trier, 847–868.
-
2. Gunther, Erzbischof von Köln, 850–864.
-
3. Laterankonzil vom october 863.
-
4. Prov. 1, 17.
-
5. Thado, Erzbischof von Mailand, 861–869.
-
Noorden, Hinkmar Erzbischof von Rheims, Bonn, 1863, p. 178.
-
Floss, Privilegium Leos VIII, Freiburg, 1858, p. 24.
-
Dümmler, Gesch. des ostfränk. Reichs I, p. 513.
-
Baxmann, Politik der Päpste II, S. 22 u. A.
-
Aelteste Handschrift von Briefen Nikolaus I. Arch. f. a. d. G. XII S. 293 ; Pflugk-Harttung, Iter Ital., p. 145.
Informations
Document
Benjamin
Oury
(CIHAM (UMR 5648)), dans
APOSCRIPTA database
APOSCRIPTA database – Lettres des papes, dir. J. Théry, CIHAM/UMR 5648, éd. électronique TELMA (IRHT), Orléans, 2017 [en ligne], acte n. 34426 (aposcripta-4490), http://telma.irht.cnrs.fr/chartes/en/aposcripta/notice/34426 (mise à jour : 24/09/2019).