Relation et réglement d'une contestation touchant l'office de la cuisine du chapitre Sainte-Madeleine de Besançon.

/01 / Religiosa devotaque inolȩvit affectione quatinus boni et laicy et clerici, ad Dei servicium ȩcclesias
l.2 construerent, quas constructas suis ditarent possessionibus quibus fideles inibi Deo degentes, penuria
l.3 ciborum vestiumque exclusa saciarentur. Unde placuit Hugoni, Bisontinȩ ȩcclesiȩ archiepiscopo, sed
l.4 Salinis oriundo, ut et ipse ȩcclesiȩ SANCTȨ MARIȨ Magdalenȩ coloniam ad suȩ quoquinȩ servicium ab
l.5 antiquo destinatam, cum omnibus prorsus consuetudinibus, libere et absolute, ad mensam fratrum donaret
l.6 illam scilicet quam positam in civitate et ejus confinio, Petrus de Calesia cum fratribus suis, videlicet Dominico
l.7 ac Constantino, ad servicium coquinȩ predicti archiepiscopi eo tempore tenebant. Sed cum sacerdotes
l.8 essent, maluerunt illam sua laude a predicto archiepiscopo dari prefatȩ ȩcclesiȩ et fratrem suum primogenitum,
l.9 videlicet Petrum, ibidem prebendam habere, quam servicio tam laborioso subjacere. Quȩ cum ȩcclesiȩ
l.10 satis congrue, ut supra diximus, collata esset, cumque predictus Petrus temere culpaque sua, a sua et prebenda et ecclesia
l.11 discessisset, postea vero paulo post defuncto illo bonȩ memoriȩ archiepiscopo, demum ipse Petrus cum reliquis
l.12 duobus fratribus, videntes ȩcclesiam a suo tanto viduatam patrono, cȩperunt insurgere et calumpniari
l.13 predictum beneficium supradictȩ ȩcclesiȩ. Quȩ calumpnia quamquam tempore Hugonis archiepiscopi, qui apud
l.14 Sanctum Vincencium jacet, diu acerrimeque contra ȩcclesiam injuste ab eis agitaretur, tamen ad ultimum
l.15 ipsi tres fratres videlicet Petrus, Dominicus atque Constantinus, accipientes predictum beneficium ab ȩcclesia cujus
l.16 erat, ut diximus, et persolventes ejus canonicis servicium antiquum scilicet servicium coquinȩ et aliorum fere omnium
l.17 quȩ videbantur, effecti sunt ȩcclesiȩ homines jurisjurandi fidelitate. Quorum trium jam quodam evoluto tem-
l.18-poris spacio defunctorum heredes, scilicet Robertus filius Petri, Vuidoque filius Dominici filiȩ, et fratres ejus
l.19 atque Hugo filius Costantini cum fratribus suis, supradicte vendiderunt ȩcclesiȩ coloniam illam, ita totam ut ab ea
l.20 habebant, laudante et confirmante Hugone archiepiscopo, Guillermi comitis filio. Cujus tempore cum in pace
l.21 et solida tranquillitate in omnibus consuetudinibus illa tota potiretur in proprios usus nostra ȩcclesia,
l.22 Haymo custos nemoris quod appellatur Chalots, cuidam mansuario ejusdem mansi scilicet Roberto, Bernardi
l.23 filio, calumpniatus est predicti nemoris usum, id est ne usu illius uteretur sine sui licencia. Cujus calumpnia
l.24 ab eodem Roberto ferventis aquȩ judicio enervata est, teste predicto archiepiscopo et Petro ejus villico et aliis
l.25 pluribus. Unde coloni omnes ejusdem coloniȩ utuntur predicto nemore in omnibus in quibus et volunt et possunt,
l.26 absque ejus custodum licencia et prece, nullam eis reddibicionem vel servicium persolventes. Contigit etiam, Pontii
l.27 tempore archiepiscopi, ut Clarus ejus ventarius in eodem manso subriperet ventas, quas sublatas cum retinere et aufere
l.28 predicte ȩcclesiȩ summo conamine conaretur, et inde utrimque ventum esset ad domni archiepiscopi curiam,
l.29 ibi destructa est temeraria invasio ejus reddentis ventas nostre ȩcclesiȩ injuste ablatas. Aldricus etenim de Nanchra
l.30 qui, tempore archiepiscopi Salinensis, ventarum officium habuerat, item Robertus filius Bernardi qui in predicto manso incola eodem
l.31 tempore habitabat, attestantibus et precipientibus, Stephano archiepiscopi dapifero atque Accelino de Atalans, propriis jurave-
l.32-runt manibus in sancti Eugendi capella sese interfuisse dono huic quo Hugo archiepiscopus de Salinis ȩcclesiam Sanctȩ Mariȩ
l.33 Magdalenȩ, juxta Dubii pontem sitam ad mensam fratrum dotavit illa colonia quam supra diximus, libere et absolute,
l.34 et cum omnibus prorsus consuetudinibus et reddibicionibus et excommunicavit et vinculo anathematis innexuit,
l.35 tocius civitatis et clero et populo, necnon Sedunensi episcopo, Nannetensi quoque episcopo Quiriaco, atque Trecacensi pontifice
l.36 Hugone et medico laudantibus et confirmantibus, omnes qui subriperent vel aliquo modo predictȩ ȩcclesiȩ inminuerent
l.37 prefatum beneficium. Quod juramentum factum fuit, presentibus testibus his: Magnerio, decano atque archidiacono;
l.38 Bernardo, magistro; Nerduino, de Mont Falcon et aliis pluribus.

1

CASTAN (A.), Les origines de la commune de Besançon, Besançon, 1858 (Mémoires de la Société d'Emulation du Doubs), Pr, n° 2.

Chartes originales antérieures à 1121 conservées dans le département du Doubs, Nancy, 1978, (Cahiers du CRAL ; 33), p. 32-34.