Gérard, évêque d'Angoulême, et Eustorge, évêque de Limoges, mandatés par le pape P[ascal II], donnent à l'abbé de Saint-Martial l'investiture du monastère d'Anzème contre l'abbé de Déols.

l.1 Quoniam diuturnitate litterarum memoria gestarum rerum ab oblivionis interitu defenditur et ad posteros transmittitur, iccirco nos Eustorgius Lemovicensis et Gerardus, Egolismensis episcopi, querimoniam Ademari,
l.2 Lemovicensis abbatis, adversus Johannem, Dolensem abbatem, de Anzismensi aecclesia, et quid et quomodo in presentia nostra de ea actum sit, stilo et memoriae mandare curavimus. Domnus igitur noster P. papa nobis suis litteris
l.3 mandavit ut predictos abbates convocaremus et causam Anzismensis monasterii penitus decideremus. Apostolicarum autem litterarum tenor talis erat: P. episcopus, servus servorum Dei, G. et Eu., Egolismensi et Lemovicensi episcopis,
l.4 salutem et apostolicam benedictionem. Cum in partibus Galliae essemus, querimoniam Lemovicensis abbatis adversus Dolensem abbatem super Anzismensi monasterio accepimus. Sed aliis nos negociis impedientibus, querimonia illa dilata est. Unde
l.5 dilectioni vestrae mandamus ut predictos abbates convocetis et predictam querimoniam penitus decidatis, ita tamen ut occasione privilegii nulli parti in sua justicia prejudicium inferatur. Datum Laterani, VI idus aprilis.
l.6 Harum igitur litterarum auctoritate utrosque abbates ad Lemovicam sedem termino competenti invitavimus. Abbas vero Lemovicensis affuit Dolensis non affuit; sed duos suos monachos misit postulans inducias, ut melius
l.7 ad tantam causam se munire potuisset. Nos vero nichil precipitanter agere volentes, invito et reclamante Lemovicensi abbate qui ad causam se paraverat, XL dierum et eo amplius inducias Dolensi abbati indulsimus
l.8 Termino igitur constituto, utreque partes ad Lemovicam sedem ante nos convenerunt. Abbas ergo Lemovicensis super abbate Dolensi de Anzismensi aecclesia conquestus est. Cujus justiciam de hac causa vel audire vel cum eo
l.9 agere Dolensis abbas renuit, sed adversum nos de incompetentia loci agere cȩpit. Cui nos respondimus non incongruum nobis videri de Anzismensi aecclesiȩ, quȩ est Lemovicensis aecclesiae filia, in Lemovicensi sede agere.
l.10 Quod cum renueret, eum ex auctoritate domni nostri pape non semel invitavimus ut Lemovicensem abbatem de predicta querimonia audiret et nostrum judicium, si verum esset, susciperet. Tunc idem Dolensis abbas cum nec Lemovicensis
l.11 abbatis narrationem nec nostrum judicium audisset, se a nobis gravatum asserens, apostolicam audientiam appellavit. Quem cum nos nisi post datam sententiam appellare non debere doceremus, et si post datum judicium appellaret,
l.12 nostrum judicium scribere et ad domnum nostrum papam mittere diceremus, nobis nullatenus adquiescere voluit. Nos igitur adhuc illum admonentes et nisi causam suam ageret Lemovicensi abbati, jus suum nos reddere predicentes,
l.13 tota die expectavimus. Postera vero die, cum jam sepedictus Dolensis abbas ab urbe Lemovica recessisset, nos videntes eum justiciam pȩnitus fugere et justiciam abbatis Lemovicensis in Anzismensi aecclesia habundare, ex dono
l.14 Lodovici, Romanorum imperatoris et Francorum regis, facto in consecratione monasterii beati MARCIALIS, presente Audone Lemovicensi episcopo, et hoc verum esse cognoscentes ex canonica imperatoris carta, quam etiam suo anulo
l.15 signari precepit, abbatem Lemovicensem ex parte domni nostri pape cum quadam pastorali virga, salvo tamen jure Dolensis ȩcclesiȩ, si quid haberet, de Anzismensi aecclesia, investivimus. Et ut hȩc investiturȩ carta firmior permaneret, propriis
l.16 manibus nostris subscripsimus et sigillis nostris signari precepimus. Interfuerunt autem huic investiturȩ abbates Gosbertus Usercensis, Petrus Vosiensis, Aldebertus decanus, Lanbertus cantor, Aimiricus archidiaconus, Ebolus,
l.17 canonici Lemovicenses, Umbertus prepositus Evannensis, Rigualdus prepositus Aintensis, Mainardus cantor, Arnaldus de Porta et Ildradus, canonici Egolismenses, Poncius prior Lemovicensis, et Helias prepositus Cambonensis,
l.18 Bernardus vicecomes de Comborno, Girbertus de Malamorte, Aldegarius de Montecuculi.
l.19 ACTUM EST AUTEM HOC IN URBE LEMOVICA, ANNO AB INCARNATIONE DOMINICA MILLESIMO CVIII, PONTIFICATUS DOMINI NOSTRI PASCHALIS PAPE SECUNDI VIIII, INDICTIONE PRIMA,
l.20 PHILIPPO REGE FRANCORUM REGNANTE.
l.21 Ego Eustorgius, Lemovicensis episcopus, sudscripsi.[croix] Ego Gerardus, Engolismensis episcopus, huic actioni subscripsi. Ego Aldebertus, Lemovicensis ecclesiȩ decanus, interfui et subscripsi.
l.22 Ego Lambertus, Lemovicensis ecclesiȩ precentor, interfui et subscripsi.

LEROUX (Alfred), BOSVIEUX (Auguste), Chartes, chroniques et mémoriaux... de la Marche et du Limousin, Tulle, 1886, p. 23-25, n° 19.

BECQUET (J.), Actes des évêques de Limoges des origines à 1197, Paris, 1999, p. 75-77, n° 60.