Guillaume I^er, évêque de Châlons, définit les droits de l'abbaye de Vertus, en particulier les droits de sépulture.

l.1 IN NOMINE SANCTȨ ET INDIVIDUȨ TRINITATIS, GUILLELMUS, CATALAUNENSIS ȨPISCOPUS. Pacis et concordiȩ quanta sit virtus, ex eo patenter agnoscimus, quod pacis turbatores et seminato-
l.2-res discordiȩ scriptȩ sacrȩ auctoritate non solum Deo odibiles, verum animȩ ipsius detestabiles prȩdicantur. Hujus nos tantȩ virtutis bonum eo caritatis zelo quo omni homini appetendum persuademus,
l.3 inter fratres quoque nostros canonicos scilicet ȩcclesiȩ Sancti Martini, et monacos ȩcclesiȩ Sancti SALVATORIS qui in municipio quod Virtutum dicitur Deo regulariter serviunt, inviolabile et firmum deinceps manere desiderantes, discor-
l.4-diȩ fomitem quȩ sub optentu justiciȩ in eis jugiter accendebatur, justa et utrique parti placita convenientique determinatione sopire curavimus. Cum enim canonici Sancti Martini ex jure parochialis ȩcclesiȩ suȩ a mona-
l.5-chis Sancti SALVATORIS pro eo quod ȩcclesia illa monacorum infra parochiam ipsorum fundata consistit, ex omnibus laboribus decimas exigerent, omnesque parochianos suos a monacorum sepultura conarentur avertere, et ob hoc adver-
l.6-sus ȩcclesiam suam fraternum odium ipsosque parochianos suos exasperarent, fratribus hinc et inde communiter assentientibus, de decimis inter ipsos sic definivimus, ut ex omnibus vineis quas monachi infra parochiam illam
l.7 habent seu habituri sunt; ȩcclesiȩ Sancti Martini singulis annis unum tantum modium vini persolvant, et de omni annona cujuscumque generis quam intra fines parochiȩ monachi propriis laboribus sive mediationibus collegerint
l.8 secundum justam consuetudinem canonicis decimam reddant. De nutrimento autem quorumlibet animalium sive ortorum cultura, in tota canonicorum parochia monachi nullam eis omnino decimam persolvent, sed si quis intra
l.9 parochiam de animalibus monacorum ad mediationem habuerit, de media parte sua canonicis decimam reddet, pars autem altera monachis sine decimatione libera remanebit. Et licet noverimus omnes ȩcclesiȩ Sancti Martini paro-
l.10-chianos in tota eorum vita canonicis ex jure parochiali esse subjectos pro conservando tamen inter monacos et canonicos fraternȩ pacis vinculo communi eorum voluntate de militibus et uxoribus eorum id observandum statuimus
l.11 ut cum ad extrema pervenerint, liceat eis ubi elegerint apud canonicos seu monacos sepultȩ locum accipere, hac videlicet ratione ut prius convenientiem ȩcclesiȩ parochiali elemosinam relinquant, et ante horam
l.12 sepeliendi ad ȩcclesiam Beati Martini debito honore corpora deportentur. Si vero improviso et indeterminato sepulturȩ loco ex militibus et conjugibus eorum quilibet obierit, ad voluntatem propinquorum ipsius apud monacos
l.13 sive canonicos sepeliatur. Similiter filiis et filiabus militum quamdiu sub tutela parentum consistent, parentum arbitrio in qualibet duarum ȩcclesiarum sepultam providebitur. Ubi autem ad libertatis annos pervenerint
l.14 si militis filius in militari officio permanserit, ipsum et quamcumque uxorem habuerit, sub prȩscripta lege manere decernimus. Si militiam recusaverit, cum uxore quecumque illa fuerit plebeia lege teneri, filia
l.15 quoque militis si militem maritum habuerit, lege militum prenotata tenebitur. Si de plebe acceperit, ei quam plebi annotavimus, manebit obnoxia. Quȩ vero militem habuerit, si defuncto viro cuilibet de plebe conjugio
l.16 copulabitur, et ipsa mariti legem subire cogetur. Si quis autem ex altera parochia veniens non habens uxorem neque propriam in Virtuensi parochia mansionem in monacorum domo servierit eorum pane vescens, si obierit
l.17 absque contradictione a monachis sepelietur. Quicumque autem de tota eorum parochia ad communem monacorum vitam de seculo transire, seu religionis habitum assumere voluerit, a nullo ejus votum impediri omnino precipimus.
l.18 Quod si alicujus capitalis parochiali ȩcclesiȩ debitor fuerit, unde cum adhuc essent incolumis in causam aliquando vocatus extitit, heredes ejus vel etiam monachi pro eo canonicis respondebunt. His ita digestis, et ad
l.19 congruam utrique parti concordiam sub nostra et venerabilium personarum Cathalaunensis ȩcclesiȩ presentia et testimonio confirmatis, universa in ea forma qua pernotata sunt, omni tempore inconcussa et illibata permanere
l.20 officii pontificalis auctoritate decernimus. Quisquis autem aliqua horum permutatione pacem turbare temptaverit, Spiritus Sancti juditio et virtute donec satisfecerit presenti excommunicatione multetur, et ȩterna sanctorum societate
l.21 alienus existat. AMEN. AMEN. Actum et confirmatum Cathalaunis, in presentia donni GUILLELMI episcopi et capituli Beati Stephani, anno incarnati Verbi MoCoXXo indictione XIIIa, regnante in Gallia
l.22 Francorum rege LUDOVICO. Signum Elberti, archidiaconi. Signum Stephani, archidiaconi. Signum Odonis, signum alterius Odonis, archidiaconorum. Signum Rogerii, thesaurarii. Signum Guarnerii, cantoris. Signum Hairici, signum Raignerii, signum Mi-
l.23-lonis, presbiterorum. Signum Dodonis, signum Rodulfi, signum Ancherii, diaconorum. Signum Hugonis, signum Stephani, signum Guidonis, subdiaconorum. RAINALDUS cancellarius scripsit et subscripsit.
l.24 [sceau]. CYROGRAPHUM.