Caen, AD Calvados, H 7750

<< < / > >>

Numéro4883

Fiabilité de l'actenon suspecté

Genrecharte

Date1133(fiabilité :édition)

Lieunon identifié

DiocèseBayeux

RégionNormandie (Basse)

Supportparchemin

Chirographienon

Sceau non scellé

Etat de la traditionoriginal

Hauteur à gauche780   mm

Hauteur à droite810   mm

Largeur en haut632   mm

Largeur en bas645   mm

AuteurRoger et alii de  MONTGOMMERY

BénéficiaireAbbaye  de  SAINT-MARTIN  de  TROARN

Regeste

Roger de Montgomery fonde le monastère de Troarn, et consigne les donations faites à ce monastère. Guillaume II, roi d'Angleterre, puis son successeur Henri Ier confirment ces dispositions.

Texte

l.1 Ego Rogerius ex Northmannis Northamannus, magni autem Rogerii filius, Dei omnipotentis inspirante gratia preventus, et amore salutis perpetuȩ incitatus, simulque multis clarorum virorum preteriti seculi exemplis utiliter informatus, decrevi ȩcclesiam in honore beatissimi
l.2 confessoris Christi Martini, in loco qui Troarnus dicitur, nobiliter a fundamentis construi, ubi et pro redemptione animȩ meȩ et parentum meorum et precipue uxoris meȩ Mabiliȩ, nuper defunctȩ filiorum quoque meorum, de mea quam possideo hereditate partem non modicam
l.3 studui donare, in primis videlicet ipsum Troarnum totum, et totum etiam alodium de Buris, cum omnibus appenditiis suis et consuetudinibus et redditibus, tam in terra quam in aqua, in pratis, molendinis, piscariis, exceptis illis quas ante dederam aliis sanctis, videlicet
l.4 Sancte Mariȩ Dalmanisco, Sancto Martino Sagiensi, Sancto etiam Ebrulfo, silvis quoque et vineis, simulque hominibus universis, ȩcclesiis quoque et decimis, quorum videlicet appenditiorum nomina hec sunt : Turfredivilla, Salneriivilla, absque terra Fulcoii, Foletoth, Sanctus
l.5 Paternus, Johannisvilla, Catavilla cum Ramata, et cum omni consuetudine de marisco, et herbatura totius vicinitatis, sicut pater meus prius et ego post eum tenui ; similiter et terram quȩ dicitur Raimbertihulmus, cum suis pratis, salinis, ȩcclesiis, silvulis et piscariis, molen-
l.6-dino atque hominibus, quam insulam filius meus Philippus nunc tenet et tenebit quousque ad honorem pertingat, et tunc ad Sancti Martini ditionem absque contradictione redeat ; deinde totam Ledrosam cum ȩcclesia sua ; sclusam quoque prȩdicti videlicet Troarni, totam a terra
l.7 usque ad terram, concessi Sancto Martino et ȩcclesiam Sancti Sansonis cum burgo ; sed et terram Gosberti, Ingulfi et Heroldi et Ansgoti et Willelmi clerici de Sancto Sansone, quam tenent in Barnevilla et in Sancto Sansone ; vicum etiam qui vocatur Crepicor, integrum.
l.8 et piscarias duas, et ȩcclesiam de Guleto, cum tota decima, tam in terra quam in aqua, et decimam piscium de Crusillis cum uno hospite, et Rainaldum Malleart cum omni terra sua ; decimam quoque de theloneis meis, nominatim videlicet de Montegomerio et decimam
l.9 de molendinis ejus et de pecudibus, si fuerint, et fructu earum ; et de Trum decimam thelonei et molendini et ȩcclesias ipsius et terram presbiteri, sicut ego tenui ; et ȩcclesias de Croceio ex integro, cum terra quam Osbernus tenuit in Sancto Germano et quam tenuit Radulfus
l.10 in servitio Sancti Hylarii, et decimam molendini ; sed et decimam de nutrimento meo et fructu ejus quod erit in Vitreo ; decimam etiam de foresta Gulfer in denariis qui consuetudinaliter inde exeunt ; similiter et ȩcclesiam sancti Silvini cum omni decima et
l.11 cum suo alodo et moltura ipsius villȩ et terram Morini carpentarii quam tenebat in burgo Sancti Silvini, cum omnibus redditibus suis ; sed et decimam denariorum de theoloneo et de nutrimento meo quod erit in Sancto Silvino ; terram etiam Ursi filii
l.12 Rainaldi de Molins, quam tenuit de patre meo et de me ; ecclesiam denique Rainerii mansioli cum ȩcclesia Sancti Petri et cum tota decima earum ; terram etiam quam dedit super Rogerius Tanetim, cum tercia parte molendini et aquȩ et arpento vineȩ in Airan ;
l.13 et terram Sancti Yppoliti et Geborei cum honore Ursis militis ; necnon quicquid Gausfridus clericus tenuit in Reivilla de me cum decima ȩcclesia Sancti Martini et cum uno piscatore et terra ejus ; terram quoque Gausfridi et Rogerii in Ranvilla
l.14 et terram Gisleberti Berbiun quam habebat in Sancto Silvino ; necnon et Huldestot et Ernoltot, sicut habuerat Hugo Pincerna et dederat Sancto Martino. Ne autem vita brevi vel lapsu temporis quod factum est a memoria valeat labi ,
l.15 secundum [antiquorum morem], hanc volui cartȩ fieri descriptionem; ut prȩsentibus sit evidens facti testimonium, futuris contra pravorum insidias firmitatis suffragium. Quam etiam cartam domino meo Willelmo, Northmannorum vide-
l.15-licet [principi, Dei autem] gratia Anglorum regi, prȩsentare studui, ipsius manus signo firmandam et auctoritate perpetim roborandam, ea videlicet ratione ut et ipse cum nobili sua conjuge et inclita prole particeps fiat nostrȩ hujus elemosine
l.17 in ȩterna sanctorum remuneratione, sicut caput et auctor esse comprobatur in prȩsenti largitione. Omnibus etiam qui hanc cartam firmaverint et firmiter servare voluerint sit pax et misericordia Dei. Si quis vero, quod absit,
l.18 aliquid demere vel subtrahere ex his quȩ hic scripta sunt temptaverit, anathema sit et excommunicatus ab omnibus sanctis fiat, fiat, nisi resipuerit.
l.19 Hec autem que subscripta sunt, sunt de dono Willelmi regis Anglorum et principis Northmannorum, quȩ vel ipse rex Sancto Martino abbatique ac monachis Deo deservientibus in prȩdicto loco Troarnensi, pro salute sua et nobilis
l.20 conjugis sue ac inclitȩ prolis, dedit vel, suis baronibus eidem loco largientibus, concessit. Dedit namque terram Rannulfi militis in Dumoldivilla cum parte ȩcclesiȩ ; in Goisbertivilla, terram Alveredi Malbethenc et terram Tetholdi clerici cum decima
l.21 eorum ; terram quoque Radulfi Querolt de Billei et fratrum ejus cum decima eorum, et in Furnis, terram duorum hominum ; in Cadomo, domum Mauri cum alodo suo et tota consuetudine. Concessit autem idem rex in Brotona unum
l.22 carrum quod dedit Sancto Martino Rogerius de Belmont ; in Diva, vero totam ȩcclesiam quam Herbertus de Spineto dedit cum burgariis quindecim et salinis quinque et duabus in Tolca et quartu parte terrȩ arabilis de Calvomonte ;
l.23 concessit et quietudinem thelonei de rebus Sancti Martini in terra et in aqua ; in Lio, unum piscatorem cum terra, quem Rainaldus Burgevin dedit ; in Felgeriis etiam, decimam quam dedit Hugo Brito et terram trium hospitum
l.24 et decimam molendini ; et in Stouvi, decimam thelonei et molendini et terram unius burgarii ; in Lingronia, totam ȩcclesiam cum terra et tercia parte decimȩ quam dedit Willelmus de Columberiis ; donationem etiam quam
l.25 in Tallivilla fecerunt Tustinus de Croillio, Willelmus de Columberiis, Roscelinus filisu Heroldi, Robertus filius Rainfredi, Richardus, vicecomes Abrincatensis, de ȩcclesia cum terra et tota decima et de omni consuetudine ad
l.26episcopum pertinente de ipso mansiolo, quam consuetudinem Oddo, episcopus Bajocensis, dedit ; idem rex concessit. In Berneriis terras plures quas dedit Rogerius de Corcella et homines ejus, concedentibus filiis suis Wandregisilo, Stephano,
l.27 Willelmo, Walcherino et uxore ejus, Helisabeth ; in Falesia, totam terram Wesman cum consuetudinibus regalibus ; in Caigneio, ȩcclesias Sanctȩ Mariȩ et Sancti Martini et Sancti Vigoris et dimidium altare sancti Germani, cum tota decima de feudo Comitis,
l.28 de prato et terra, de dono Heliȩ et hominum ejus ; in Olnebac, ȩcclesiam cum decima et terra, de dono Willelmi de Capella ; in Campegnolis, ȩcclesiam cum tota decima ; in Beneio, ȩcclesiam cum tota decima ; in Muscans, ȩcclesiam cum tota decima ; in Prateriis,
l.29 dimidium altare cum decima de terra Rannulfi ; in Caravilla, partem ȩcclesiȩ et decimȩ quȩ pertinet ad feudum Ingerranni de Vedacio ; in Castro Virȩ, ȩcclesiam cum omni decima de bladiis et theloneis et molendinis et furnis et de cunctis redditibus illius villȩ ;
l.30 in Horseleia, ȩcclesiam et decimam cum omnibus hominibus et villa et redditibus ejus ; in Witehest, ȩcclesiam cum decima et terra presbiteri et ȩcclesiam de Mapella cum terra presbiteri et terra unius carrucȩ cum pratis adjacentibus ipsi terrȩ et decimis ipsius villȩ, de dono Roberti de Romilleio ;
l.31 in Rogentonia, terram totam cum hominibus cunctis ejusdem villȩ ; in Haringeia, terram et homines, de dono Rogerii comitis ; in Waltan, tres hidras terrȩ, de dono Herluini ; in Grafan, decimas et in Estretementona ; in Cicestra, duas mansuras ; in Mersetona, decimam de dono Osmelini ; in Olfan, decimam
l.32 de dono Asteronis ; in Clivilla, ȩcclesiam cum tota decima, de dono Hugonis de Crepicor cum filio suo Roberto, quem monachum fecimus, et decima trium molendinorum ; in Alteio, decimam de Willelmo Crasso ; in Mondreham, ȩcclesiam cum tota decima, de dono Wimundi de Fontanis ; in Manseolo Berherii, ȩcclesiam
l.33 totam villam et totam decimam ejusdem villȩ ; in Waravilla, ȩcclesiam cum tota decima, de dono Roberti de Belfou et domini sui Willelmi, comitis Ebroicensis.
l.34 Et ego Willelmus Anglorum rex, hujus Willelmi regis filius, has omnes suprascriptas elemosinas in ecclesiis, in decimis, in terra et aqua et molendinis, in pratis et omnibus elemosinis et consuetudinibus, sicut sunt factȩ et concessȩ a patre meo et baronibus suis
l.35 et fidelibus, sic concedo et confirmo testimonio fidelium meorum qui prȩsentes assunt, ut Sancti Martini Troarnensis abbas et monachi eas firmiter teneant in perpetuo et quieti maneant sub defensione mea et heredum meorum contra omnes adversarios sicut
l.36 [..] concesse elemosinȩ fidelium et bonorum Christianorum, pro salute nostra et antecessorum atque successorum nostrorum.
l.37 [Et ego] Henricus, rex Anglorum et dux Normannorum, pro salute animȩ meȩ et antecessorum et successorum meorum, concedo et confirmo ea quȩ pater meus Willelmus, et frater meus Willelmus, uterque rex Anglorum, Deo et Sancto Martino de Troarno et abbati et monachis ibidem
l.38 [Deo] servientibus dederunt et concesserunt et eorum donationibus plura augere, si vixero, me promitto.

Bibliographie

BATES (David), Regesta regum Anglo-Normannorum : the Acta of William I : 1066-1087, Oxford : Clarendon press, 1998, p. 844-855, n° 281, version 3.

Responsable

M.-J. Gasse

Comment citer cette notice

Acte n°4883 dans Chartes originales antérieures à 1121 conservées en France , Cédric GIRAUD, Jean-Baptiste RENAULT et Benoît-Michel TOCK, éds., Nancy : Centre de Médiévistique Jean Schneider; éds électronique : Orléans : Institut de Recherche et d'Histoire des Textes, 2010. (Telma). En abrégé, citer : « Charte Artem/CMJS n°4883»[En ligne] http://www.cn-telma.fr/originaux/charte4883/. Date de mise à jour : 29/03/12.