Dalmace, abbé de La Grasse, fait appel à Raimond[-Bérenger], comte de Barcelone et de Carcassonne, et à Aimeric, vicomte de Narbonne, pour trancher un litige entre Isarn Raimond, viguier de Malviès, et son fils d'une part, et Guillaume Baron, Pons Amiel et Aton, viguier de Malviès, d'autre part.

l.1 In nomine Domini. Manifestum sit omnibus tam praesentibus quam futuris, notum sit cunctis quod contentio erat inter Isarnum Ramundi vicarius de Malvers et filius ejus Ramundi Isarni ex parta una, et Guillelmus Baroni et filius ejus
l.2 Guillelmus, et Poncius Amieli, et Ato seu et ejus filius R. Ato vicarii de villa de Malves ex alia parte, super tota vicaria dȩ Malvers. De qua contentione miserunt se omnis jamdicti in manu domni Dalmatii abbatis sanctȩ Mariȩ
l.3 cenobii Crassȩ, domni eorum, in Carcassona civitatȩ qui vocavit ad se domnum Raimundum comitȩm Barchinonȩm et domnum Aimericum de Narbona qui erant ibi. Qui secum et audirent jamdictam contentionȩm jamdictorum vicariorum
l.4 qui simul unanimiter recognoverunt antȩ presenciam jamdictorum dominorum et aliorum multorum nobilium hominum, quicquid debebant habere inter omnes per ipsam totam vicariam de villa de Malvȩrs, hoc est jornanȩm I de bobus et alium
l.5 de asinis semȩl in anno de unoquoque manso ubi sunt modo bovȩs de VII mansis quos tenet cenobium sanctȩ Marie Crassȩ ad manum suam, et nichil amplius debent in jamdictis mansis, nȩc in villa, nec in pagesis de Malvȩrs accipere
l.6 aliquo modo. Et de placitis placitatis, de quibus aliqui ipsorum receperint fidancias, cum fuerit placitum vel clamorem judicatum a judicȩ sanctȩ Mariȩ, vel preposito villȩ de Malvers, debent prepositus vel ejus bajulus dare inter omnes
l.7 vicarios retro decimam vel terciam partem, quod magis elegerit prepositus vel ejus bajulus dedenariis exeuntibus a dicto placito tractis missionibus bona fidȩ que erunt facte in placito placitando; et in judicȩ de clamoribus ac placitatis
l.8 vel non placitatis de quibus ipsi non receperint fidantias, nichil debent recipere et suplevit que d[...] sed totum debet recipere prepositus vel ejus bajulus. Et hoc juraverunt omnes ita essȩ verum de quibus omnibus jamdictis pertinentibus ad totam vicariam sicut supradictum est. Dicebat jam-
l.9-dictus Isarnus Raimundi et Raimundus Isarni filius ejus ad eum debere pertinere III partes, et residuam quartam partȩm debent alii vicarii dividere inter se equalis partibus; et ita tenuerant per XLta annos et amplius in pace. Alii
l.10 autem vicarii e contra dicebant et afirmabant quod omnia predicta que pertinebant ad predictam totam vicariam de Malvers debebant per quatuor partes equalitȩr dividerȩ secundum quod erant IIIIor vicarii principales. Unde cum diu durasset
l.11 contentio inter jam vicarios in presentia jamdictorum dominorum, auditis testibus et perlictis camis ex utraque hostensis et jamdictus dominus D. abbas dȩ consilio jamdictorum et aliorum nobilium virorum judicavit illas IIIes partes petitas Isarno
l.12 Raimundo et filio ejus, et absolvit eum a petitionȩ injusta aliorum, et mandavit aliis ut equaliter dividant remanentem quartam partem inter se nunc et semper, de quo fuerunt omnes p[ec]cati. Deindȩ recognoverunt quod quicquid tene-
l.13-[bant ...] in tota villa de Malvers vel in suis terminiis tenebant in feudum cenobio Sanctȩ Mariȩ Crassȩ. Et ita sunt alloquti: Nos omnes IIIIor vicarii de Malvers, juramus super hec IIIIor Dei evangelia hominium et fidelitatem et
l.14 [....]quem in omnibus tamquam domino nostro vobis jamdicto domino D. abbati cenobii Sanctȩ Mariȩ Crassȩ et vestris successoribus nunc et semper; et promitimus quod nullum censum vel usaticum vel amprivium aliquod requiramus vel accipiamus
l.15 ad dompnum sanctȩ Mariȩ vel pagesium de villa de Malvers, quae modo sunt vel in antea erunt, nisi hoc solum quod suprascriptum est. Facta est autem ista recognitio et difinitio et donatio in presentia predictorum. Hoc facto, jam-
l.16-dictus dominus R. comes Barchinonensis emit a Poncio Amielii suam partem precio X sol., quam partem dedit in elemosina sanctȩ Mariȩ Crassȩ, anno ab incarnacionȩ Domini nostri Jhesu Christi millesimo
l.17 LXXoIo, regnante Philippo rege. Sig[croix]num dompni D. abbatis. Sig[croix]num Raimundi comitis Barchinone. Sig[croix]num Aimerici de Narbona. Signum Guillelmi Alfarici.
l.18 Signum Isarni Raimundi. Sig[croix]num Poncii Amelii. Sig[croix]num Ato Ecii. Sig[croix]num Guillelmi Baro.
l.19 Raimundus monachus istam cartam recognitionis et diffinitionis emtionis et donationis scripsit [signum] sub die et anno quod supra.

MAHUL (Alphonse), Cartulaire et archives des communes de l'ancien diocèse de Carcassonne, 8 vol., Paris, 1857-1882, t. 2, p. 231 (extraits).

DEVIC (Cl.), VAISSETE (J.), Histoire générale de Languedoc, 15 vol., Toulouse, 1872-1892, (éd. orig.), t. 2, col. 281, n° 255 (court extrait).

MAGNOU-NORTIER (Elisabeth), MAGNOU (Anne-Marie), Recueil des chartes de l'abbaye de la Grasse, 2 vol., Paris, 1996-2000 (Collection de documents inédits sur l'histoire de France, 24 et 26), t. 1, p. 167-169, n° 115 (d'après copie).