Angers, AD Maine-et-Loire, H 360 fol. 2

<< < / > >>

Numéro3308

Fiabilité de l'actenon suspecté

Genrenotice

Date31/07/1056(fiabilité :étude diplomatique)

Lieunon identifié

DiocèseAngers

RégionPays-de-la-Loire

Supportparchemin

Chirographienon

Sceau non scellé

Etat de la traditionoriginal

Hauteur à gauche324   mm

Hauteur à droite333   mm

Largeur en haut271   mm

Largeur en bas261   mm

AuteurGeoffroi Martel, comte d'ANJOU

BénéficiaireAbbaye  de  SAINT-AUBIN d'ANGERS

Regeste

Notice dans laquelle les moines de Saint-Aubin, en rappelant leurs droits sur Saint-Clément de Craon, relatent dans quelles conditions fut rendue la sentence de Geoffroi Martel les dépouillant de ce prieuré.

Fac-similé

Texte

l.1 Aecclesiam Sancti Clementis cum fuisset ante parrochitana, et presbiterorum tantum servitio contenta, Suhardus dominus Credonensis castri, quem
l.2 dixerunt Vetulum, Hunberto abbati donavit, et monachis Sancti Albini, ad augmentandum in ea rerum possessionem et divini servitii honestatem.
l.3 Quod et illi fecerunt diligenter, et strenuȩ, prout melius potuerunt. Excoluerunt enim eam et ornaverunt portatis illuc a monasterio suo libris, et vesti-
l.4-mentis, et cȩteris ornamentis ecclesiasticis, illic quoque officinis monachilibus fundatis, terrulis quoque instructis, et in eis plantatis vinetis,
l.5 sicque multimodo labore suo ampliatam fere per annos XL possederunt. Hoc fuit toto illo tempore quo Suhardus Vetulus post dona-
l.6-tionem a se factam supervixit, totaque etatȩ Guarini filii ejus et heredis, nisi quod idem Guarinus honore Credonis potitus, de donatione paterna
l.7 aliquas reiculas imminuere voluit, sed a FULCHONE comite prohibitus est, nullatenus paciente quippiam amittere abbatiam Sancti
l.8 Albini. Ipsi quoque Guarino mortuo, Suhardus Junior frater ejus successit. Quo tenente honorem illum, semper monachi Sancti Albini ȩcclesiam
l.9 illam Sancti Clementis tenuerunt. Similiter et illo mortuo, postquam GOSFRIDUS comes Credonem dominicum in manu sua habuit aliquanto tempore,
l.10 ibidem erant monachi Sancti Albini. Sed post, compellente comitissa AGNETE, idem comes GOSFRIDUS inde eos ejecit, monachosque Sanctȩ Tri-
l.11-nitatis intromisit, conficta occasione quod conventio fuisset monachorum et Suhardi primi donatoris abbatem ibi ordinare, re autem [v]era
l.12 quia malebant ambo, et GOSFRIDUS comes et AGNES comitissa, locum illum Sanctȩ Trinitati, quod monasterium a novo fundaverant, transmutare.
l.13 Igitur de tanta injuria monachi Sancti Albini et tunc conquesti sunt quantum poterant sub illo AGNETIS comitissȩ dominio, et postea in multis
l.14 Andecavensis episcopi sinodis aliisque conventibus publicis, in Turonensi quoque concilio coram domno Hildebranno apostolicȩ sedis legato querimoniam
l.15 et clamorem fecerunt, sed justiciam non obtinuerunt. Postea vero GOSFRIDUS comes dijudicationem de negotio isto in curia sua proposuit, sed non ut causa
l.16 ista legitima puritate examinaretur, sed ut monachis Sanctȩ Trinitatis retentionem illius rei suis cavillationibus confirmaret.
l.17 Affuerunt autem presentes auditores potius voluntatis principis quam veritatis judices, domnus Eusebius Andecavensium presul, et domnus Vul-
l.18-grinus Sancti Sergii tunc abbas, nunc Cenomannensium episcopus, cum aliis plurimis personis illustribus. Ubi cum juri Sancti Albini faverent pene cuncti, comes
l.19 sicut sepe alias ad libitum suum rem moderans et monachis Sanctȩ Trinitatis quod tenebant asserere malens, denarravit donationem primam Suhardi
l.20 non fuisse factam per auctoritatem patris sui Fulchonis comitis, neque per suam, jam tunc nati sed adhuc infantis, factam quoque per conventionem, ut in ecclesia Sancti
l.21 Clementis abbas constitueretur mox ut per facultatem possessionum loci posset fieri. Conventionem de abbate mittendo testis monachorum Sancti
l.22 Albini qui aderat presens et donationem illam fieri viderat, pernegare voluit, et defendere paratus fuit. IS fuit Guarinus, cognomine Bastardus,
l.23 Suhardi illius Vetuli filius, qui donationem patris sui legitime factam viderat, et a filiis illius fratribus suis de matrimonio auctorizatum.
l.24 Auctoritatem Fulchonis comitis, astruebant monachi per adjutoria multa quȩ de eadem ipsa re frequenter fecisset illis tam volenter quam de aliis
l.25 eorum negotiis. Hesit in hoc comes GAUFRIDUS, et ut qui prevalebat, utens sua vi, constanter immo violenter pro potestate asseruit, quia
l.26 ipse donationem non auctorizasset, quantumlibet parvulus, quia esset de fȩvo suo paterno facta, et honor Credonis ab heredibus illius qui illam
l.27 donationem fecerat dominicus in manum suam per forfacta eorum devenisset, posse se donum illud quassare, et quo mallet transferre.
l.28 Faventibus quibusdam sententiȩ principis causa ut assolet assentationis, nonnullis qui aliter sentiebant reticentibus nec voluntati comitis contra-
l.29-ire audentibus, solus abbas Vulgrinus constanter subintulit, illum quidem posse tanquam secularem et potentem personam exilem occasionem ad velle
l.30 suum usurpare, sed nullos monachos, qui monachi vellent essȩ, ȩcclesiam illam Sancto Albino ablatam debere suscipere. Comes respondit
l.31 se non essȩ monachum, et ita ut ceperat in sua violentia perseveraturum. Ecce dijudicatio, siquidem dijudicatio vis dicenda est, qua
l.32 monachi Sancti Albini ecclesiam Sancti Clementis coacti perdiderunt, et monachi Sanctȩ Trinitatis tenuerunt, et adhuc tenere non desistunt, et quasi jus
l.33 proprium, quia semel invaserunt, amittere non patiuntur, sed sublatam confratribus et commonachis suis scilicet congregationis Sancti Albini,
l.34 securi possidere conantur.

Bibliographie

BERTRAND de BROUSSILLON (Arthur), Le Cartulaire de l'abbaye de Saint-Aubin d'Angers, 2 vol., Angers, 1896-1899, t. 2, p. 207-210, n° 721.

GUILLOT (Olivier), Le comte d'Anjou et son entourage au XIe siècle, 2 vol., Paris, 1972, 1 : Etude et appendices. 2. Catalogue d'actes et index, p. 118-119, n° 161bis.

Responsable

M. Courtois

Comment citer cette notice

Acte n°3308 dans Chartes originales antérieures à 1121 conservées en France , Cédric GIRAUD, Jean-Baptiste RENAULT et Benoît-Michel TOCK, éds., Nancy : Centre de Médiévistique Jean Schneider; éds électronique : Orléans : Institut de Recherche et d'Histoire des Textes, 2010. (Telma). En abrégé, citer : « Charte Artem/CMJS n°3308»[En ligne] http://www.cn-telma.fr/originaux/charte3308/. Date de mise à jour : 29/03/12.