Léon IX, pape, confirme la primauté de l'abbaye Saint-Remi de Reims et règle le privilège de célébration de la messe à l'autel de saint Remi.

l.1 Leo, episcopus, servus servorum Dei, Herimaro, abbati, et omni congregationi monachorum Sancti Remigii perpetuam salutem.
l.2 Divinae bonitatis non immemor et ingratus, quae sua gratia humilitatem meam in sede apostolica sanctae Romanae aecclesiae sublimavit, ne mea neglegentia mihi
l.3 discrimen, aecclesiarum autem faciat ruinam, aecclesias quae nostro apostolatui subjacent, catholicȩ ordinare, regere et emendare, necnon apostolica auctoritate
l.4 immunes et liberas facere proposui, si Sancti Spiritus benignus favor mihi annuerit. Unde, ex debito nostri apostolatus, post aliquas aecclesiarum quas zelo
l.5 caritatis succensus visitavi, et, divina misericordia me prȩveniente, ut potui, emendavi, ad hanc aecclesiam beati Remigii dedicandam, de aecclesiasticis etiam
l.6 causis tractaturus et diffiniturus, adveni, confidens sanctissimis meritis ipsius adjuvari ad optinendam Dei misericordiam, si aliquid dignum et memorabile egerim ad
l.7 ipsius honorem et gloriam. Hac igitur dedicata aecclesia, placuit huic idonea et laudabilia apostolicae auctoritatis et nostrae visitationis relinquere monimenta.
l.8 Deliberamus itaque, et coram hac sancta synodo promulgamus, statuimus et confirmamus, ut haec aecclesia hoc privilegium nostrae auctoritatis supra ceteras Franciae ecclesias
l.9 habeat, quatinus nulla aecclesiastici ordinis magna vel parva persona in hoc altari quod consecravimus, missam celebrare presumat, nisi Remorum archiepiscopus, et hujus loci abbas,
l.10 et cui ipse licentiam concedet; permissa eadem licentia canonicis Remensis aecclesiae bis in anno in pascha scilicet et in rogationibus, VIItem presbyteris legitimis ad hoc officium deputatis, quos et scientia
l.11 ornet, morum gravitas et vitae probitas commendet. Preterea, quia haec aecclesia ab iniquis pervasoribus graves et multiplices suarum rerum est passa injurias, ne quisquam
l.12 ammodo villis beati Remigii, quas possidet vel possidebit, aut hominibus intra et extra ipsas villas positis, graves consuetudines imponat et iniquas, auctoritate beati Petri apostolorum principis
l.13 prohibemus, et quae hactenus injuste fuerunt impositae, eadem sancta et inviolabili auctoritate, ne ulterius fiant interdicimus, servata hac in omnibus auctoritate, ut consuetudines
l.14 quae juste et antiquitus sunt constitutȩ, ratȩ permaneant et inviolatae. Hoc etiam nostra auctoritate firmamus, quod Vuido Remorum archiepiscopus partem quam in mercato habebat,
l.15 quod erat XIImo kalendas novembris beato Remigio nostro obtentu donavit, ea conditione ut nemo in ipso mercato quinque denariorum pretium per violentiam auferat, nullus, nisi hujus loci abbas, aut cui ipse jusserit,
l.16 ibi quicquam accipiat. Nullus ad idem mercatum convenientes, quod XIImo kalendas novembris statuimus et promulgamus, veniendo et redeundo ledat, impediat, aut per vim eis aliquid auferat. Statuentes sub divini obtesta-
l.17-tione juditii, ut qui hoc privilegium sanctae Romanae sedis violare presumpserit, aeternam dapnationem incurrat. Sub hac eadem etiam obtestatione, nostro precatu et praefati
l.18 archiepiscopi voluntario assensu, remissus est aecclesiae sumptus quem in festo sancti Remigii accipiebat Remensis archiepiscopus.
l.19 [rota] [benevalete] (KOM).
l.20 [croix] DATUM III nonas octobris, per manus Petri diaconi, bibliothecarii et cancellarii sanctȩ apostolicȩ sedis, anno domni Leonis noni papȩ I, indictione IIIa.
l.21 [sceau].

JAFFE-LOEWENFELD, n° 4177.

MIGNE (abbé Jacques-Paul), Patrologia Latina 143 (Hermannus Contractus, Berengarius Narbonensis), Paris 1853, col. 617-618, n° 18.