Charles le Chauve, roi des Francs, confirme la protection, l'immunité et les droits accordés par Louis le Pieux à l'abbaye de Montolieu.

l.1 [chrisme] IN NOMINE SANCTAE ET INDIVIDUAE TRINITATIS, KAROLUS, GRATIA DEI REX. CU[M] PETITIONIBUS SERVORUM DEI JUSTIS ET RATIONABILIBUS DIVINI CULTUS AMORE FAVEMUS, SUPERNA [N]OS GRATIA PRO HIS MUNIRI DUBITAMUS. PROINDE NOVERIT OMNIUM FIDELIUM NOSTRORUM PRAESENTIUM FUTURORUM[QUE SAGACITAS]
l.2 quia vir venerabilis Richimirus abba ex monasterio quod nuncupatur Mallast[i], situm in territorio Carcasensi super fluvium Duranum, constructum in honore sancti Johannis Baptistae cum terminis et adjacenciis suis, obtulit obtutibus nostris quandam auctoritatem domni ac genitoris nostri Hludovuici piae rec[ordationis serenissimi]
l.3 augusti in qua erat insertum qualiter antecessoris sui antecessor, ipsum monasterium [novo c]onstruxisset opere et propter ejus defensionem vel propter pravorum hominum inlicitas infe[stationes] in manu ejusdem domni imperatoris unacum monachis ibi degentibus se commendavit ut sub ejus tuitione licuisset eos cum re[bus hominibusque eorum qui]-
l.4-ete vivere ac residere, et deprecatus est clementiam regni nostri ut praefatum monasterium unacum villu[lis] quarum nomina sunt villa Secarii, seu villa [Alderii, necnon] villa Vinionis super idem fluvium praefatu[m v]illaremque nomine Magnianacus in pago Tolos[ano super] fluvium Fiscavum necnon et cellulas que [nun]cupantur Sancti Martini praedicto monaster[io subjectas que sunt sitae in eodem]
l.5 pago super riv[u]lum La[m]pium, sive Sanctae Ceciliae et Sancti Petri quȩ sunt super fluvium jamdictum Duran[um] locumque qui dicitur Oratorio cum omnibus rebus et adjacenciis sive terminis suis, sub nostra susciperemus def[ensio]ne et immunitatis tuitione. Cujus precibus ob amorem Dei et reverentiam divini cultus libenter aurem accomodare placuit, et hoc nostrae auct[oritatis praeceptum]
l.6 immunitatis tuitionisque gratia fieri decrevimus, per quod praecipimus atque jubemus ut nullus jud[ex] publicus vel quislibet ex judiciaria potestate in ecclesias, loca vel agros seu reliquas omnes possessiones praedicti monasterii quas moderno tempore possidet vel que etiam deinceps in jure ipsius sancti loci voluerit divina pietas [augere ad causas audiendas]
l.7 aut freda exigenda, aut mansiones vel paratas faciendas, aut fidejussores tollendos aut homines ipsius monasterii tam ingenuos quam et servos super terram ipsius commanentes in[juste] distringendos, nec ullas redibitiones aut inlicitas occasiones requirendas nostris nec futuris temporibus ingredi [audeat vel ea que]
l.8 supra[memorat]a sunt pȩnitus exigere praesumat; et quicquid de rebus praefati monasteri[i fis]cus sperare potest, totum nos pro aeterna remuneratione praefato monasterio conced[imus] ut in alimonia pauperum stipendiaque monachorum ibidem Deo famulantium proficiat in augmentum; et quandoquidem divina voca-
l.9-tione supradictus abba vel successores [ejus] hac migraverint de luce, qua[md]iu ipsi monachi inter se tales invenire [po]tuerunt qui ipsam congregationem secundum regulam sancti Benedicti regere valeant s[cili]cet qui praesse pariter et prodesse queant, per hanc nostram auctoritatem licentiam habeant
l.10 eligendi abbates quatinus pro nobis et totius regni nostri stabilitate a Deo nobis [c]oncessi jugiter Domini misericordiam exorare delectet. Et ut haec auctoritas a fidelibus sanctae Dei ecclesiae et nostris verius credatur diligentiusque conservetur, manu propria subter firmavimus et anuli nostri inpressione signari jussimus.
l.11 SIGNUM [monogramme] KAROLI GLORIOSISSIMI REGIS.
l.12 [chrisme] GISLEBERTUS NOTARIUS AD VICEM HLUDOWICI RECOGNOVIT ET S[UBSCRIPSIT] [ruche_notes_tironiennes] [Ludowicus praeceptor fieri jussit] [sceau].
l.13 Data III kalendas augusti, anno XV, indictione II, regnante Karolo gloriosissimo rege. Actum Germiniaco palatio. I[n] Dei nomine, feliciter. Amen, [Amen].

TESSIER (Georges), Recueil des actes de Charles II le Chauve, roi de France, 3 vol., Paris, Imprimerie nationale, 1943-1955 (Chartes et diplômes relatifs à l'histoire de France), t. 1, p. 434-438, n° 166.

LOT (F.), LAUER (Ph.), Diplomata Karolinorum. Recueil de reproductions en fac-similé des actes originaux des souverains carolingiens conservés dans les archives et bibliothèques de France, 10 vol., Paris, 1936-1949, t. 4, pl. 1 (fac-similé).