Philippe I^er, roi de France, donne à l'abbaye de Saint-Germain-des-Prés la villa de Bagneux en échange de celle de Combs, en Brie.

l.1 [chrisme] IN NOMINE SANCTȨ ET INDIVIDUE TRINITATIS, EGO PHILYPPUS, GRATIA [DEI] FRANCORUM REX. [CUM IN] EXHIBITIONE TEM[PORALIUM RERUM],
l.2 quas humana religio divino cultui famulando locis [sanctorum] et congregationibus [fidelium ex devoti]one animi largitur, tam presentis quam perpetuȩ [vite solatium adquiratur],
l.3 saluberrimus valde et omnibus imitabilis est hic fructus primitivȩ virtutis, scilicet caritatis, per quem et mundi prosperatur tranquillitas et felici remuneratione [e]ter[na succedit]
l.4 felicitas. Innotescat ergo sollertiȩ omnium sanctȩ matris ȩcclesiȩ fidelium et nostrorum quod Dagobertus, olim rex Francorum, inter alia pietatis opera q[uȩ gessit, maxi]me ȩcc[lesiarum]
l.5 Christi cultor devotissimus extitit, nam quasdam a fundamentis ȩdificavit ut [ȩc]clesiam sancti martyris Dyonisii, basilicam quoque Sancti Martini Turonensis regali munificent[ia]
l.6 amplificavit, aliasque quamplures, inter quas ȩcclesiam Sancti VINCENTII et Sancti GERMANI in suburbio Parisiacȩ urbis sitam, suis temporibus ditare cupiens, ut dignum erat regali majes-
l.7-tati, plurima predia ipsi loco tribuit: inter quȩ omnia etiam quandam villam sui juris, nuncupatam Cumbis, affluentissimis reditibus copiosam, in Briacensi territorio sitam,
l.8 ibi delegavit. Quȩ, ut diximus, ita copiosis exuberabat reditibus ut olim. Danorum scilicet temporibus, asilum foret monachis prȩfatȩ ȩcclesiȩ; ibi namque, ingruente persecutione
l.9 prefatȩ gentis, monachi cum corpore almi GERMANI non semel sed bis et ter confugerunt. Hanc igitur villam dum per succedentium temporum curricula jamdicta ȩcclesia absque
l.10 aliqua inquietudine retineret, accidit tempore Hugonis ducis qui Magnus cognomina[ba]tur, ut ipse dux, sicut alias ȩcclesias attenuaverat multis prediis, ita quoque hanc
l.11 ecclesiam mutilaret ablatione multarum possessionum. Unde inter alia, prȩfatam villam Cumbis coenobio Sancti VINCENTII et Sancti GERMANI detraxit, eamque dedit in beneficio cuidam
l.12 Hilduino nomine, comiti de Monte qui vocatur Desiderius. Qui cum diuturno tempore vivens vita decessisset, iterum Hugo dux qui eam ȩcclesiȩ sanctorum injuste abstulerat,
l.13 in proprios usus illam sibi vendicavit, et post ejus obitum Hugo rex, filius ejus, dum advixit, similiter eam tenuit. Domnus quoque Rotbertus rex, filius ejus, post illius mortem
l.14 jamdictam villam aliquanto tempore in suo dominio habuit. Cujus temporibus, domni scilicet Rotberti regis, et matris ejus, Adelaidis, accidit ut ipse domnus rex daret in
l.15 matrimonio sororem suam Rainerio comiti Montensium. Causa igitur sororis, dedit ipsi comiti quasdam villas sancti VINCENTII et sancti GERMANI super Mosam positas, videlicet
l.16 Cuvinum, Fraxinum, Nimam, Ȩvam, Bens, pro quarum commutatione, reddidit monasterio predictorum sanctorum villam sȩpius nominatam Cumbis, quam, sicut prelibavimus,
l.17 a Dagoberto rege ipsa ȩcclesia acceperat, et longo tempore tenuerat. Igitur ea tempestate qua domnus Rotbertus rex a seculo migravit, dum ei successisset in regno piȩ memo-
l.18-riȩ domnus Henricus, rex, filius ejus, et multis bellorum turbinibus regnum ejus ab Odone comite et aliis quampluribus inquietaretur, ratus Manasses nepos supradicti Hilduini
l.19 comitis invenisse se tempus et occasionem recuperandi villam quam suus avunculus Hilduinus tenuerat, adiit domnum regem Henricum, inquietans eum sȩpius pro ejusdem villȩ
l.20 repetitione. Qui veritus ne ab ejus fidelitate unacum aliis discederet, coactus, ei reddidit predium Cumbis, quam avunculus patris ejus, Hilduinus scilicet, temerario ausu,
l.21 sicut jam diximus, usurpaverat. Sed cum idem Manasses post triennium fere vita decessisset, iterum clementissimus rex, domnus videlicet Henricus, eandem villam Cumbis
l.22 loco sanctorum restituit, quam hactenus absque aliqua inquietudine ipse locus tenuit. Domno vero Henrico rege obeunte, dum ego Philippus, filius ejus, admodum parvulus,
l.23 regnum unacum matre suscepissem, plurimi ex proceribus nostris, in quorum tutela et nos et regnum nostrum esse decebat, coeperunt insistere, plura a nobis exigentes, incertum est
l.24 quȩ juste vel quȩ injuste: illis autem visum est omnia juste; pater meus tamen, hȩc omnia tenuerat pacifice; inter quos Odo comes, filius prȩfati Manassetis, villam totiens dictam
l.25 Cumbis exigebat, dicens eam sibi deberi hereditario jure, eo quod avunculus patris ejus, Hilduinus scilicet, temerario ausu, sicut jam diximus, ipsam villam usurpaverat. At nos,
l.26 nolentes homines nostro palatio contiguos et lateri quodammodo adherentes perturbare, coacti, ei reddidimus villam Cumbis quam repetebat. Sed ne verteretur nobis in infortu-
l.27-nium istud delictum, scilicet quod a loco sanctorum auferebamus hoc predium, quamvis coacti, pro salute piissimi genitoris et nostra, matris etiam nostrȩ, pro commutatione hujus villȩ Cumbis
l.28 videlicet, donavimus coenobio Sancti VINCENTII et Sancti GERMANI quandam villam nostri juris nuncupatam Banniolis, sitam prope moenia Parisiacȩ urbis, cum omnibus redi-
l.29-tibus et consuetudinibus, sicut pater meus jure quieto tenuerat, necnon cum omnibus appenditiis suis, ea tamen conditione interposita, ut dum predictus Odo comes vita decesserit,
l.30 vel si interim qualibet justa occasione ipsam villam Cumbis amiserit, ad dominium sanctorum redeat unde ad presens aufertur, et nostra possessio absque ulla calumpnia ad nostrum jus redeat.
l.31 Hujus scripsi et conventionis astipulationem et corroborationem, nostra auctoritate et sigilli nostri impressione firmamus et corroboramus, quatinus ea quȩ
l.32 premissa sunt et ea quȩ posterius inferenda sunt stabiliantur et in posterum inconvulsa habeantur.
l.33 ACTUM A PHYLIPPO REGE ANNO INCARNATI VERBI MILLESIMO SEXAGESIMO PRIMO, REGNI VERO EJUS PRIMO.
l.34 [monogramme] [sceau].
l.35 EGO BALDUINUS CANCELLARIUS SCRIPTO SUBSCRIPSIT.

PROU (M.), Recueil des actes de Philippe I^er, roi de France (1059-1108), Paris, 1908 (Chartes et diplômes relatifs à l'Histoire de France), p. 38-41, n° 13.

POUPARDIN (René), Recueil des chartes de l'abbaye de Saint-Germain-des-Prés, des origines au début du XIIIe siècle, tome 1 : 558-1182, Paris, Champion, 1909, t. 1, p. 103-106, n° 64.