André Arribatus, un satellite de Geoffroi Martel à qui le comte avait donné, après la prise de Tours, tous les biens de Renaud le Jeune, a voulu s'emparer de la terre de Sapaillé que Marmoutier possédait de longue date. Les moines s'en étant plaint auprès du comte Geoffroi [Martel], un accord a été conclu devant ce dernier entre André et l'abbaye, aux termes duquel André recevrait pour sa vie durant la moitié du bois qui est en cette terre, mais ferait don au monastère après sa mort de dix arpents de vignes à Monasteriolum et deux arpents de prés à la Membrolle.

l.1 In illa rerum conversione et mutabilium mutatione, quae facta est cum comes
l.2 Gausfredus Turonorum civitatem cȩpisset, aliorum ad alios, incolarum
l.3 ad extraneos, possessiones et hȩreditates, Deo cuique justa tribuente, transierunt.
l.4 Unde factum est ut prefati comitis satelles quidam nomine Andreas cogno-
l.5-mento Arribatus, omnia quae fuerant Rainaldi juvenis civis olim Turonici,
l.6 sortiretur. Sed quoniam humanȩ mentis aviditas limites dedignatur
l.7 habendi, et concessa fastidiens in non concessa coeco ruit ambitu,
l.8 miles ille in terram quandam sancti MARTINI Majoris Monasterii Sapali-
l.9-acum nomine, quam naturaliter et antiquitus solidam quietamque tenebat,
l.10 violentas inferre manus moliens, totam prorsus sibi illam, quibusdam quod est
l.11 ejus generis hominum, occasionum prejudiciis, vindicare nitebatur. Loci autem illius
l.12 monachi conatibus injustis obviare, jus suum reclamando, illius injustitiam ratione
l.13 convincendo, querelas justas apud memoratum comitem persȩpe deponendo, satagebant.
l.14 Tandem pars utraque concordiȩ favens, in hanc communi decreto venere sententiam,
l.15 ut permissu domni Alberti abbatis Majoris Monasterii fratrum dimidiam in ipsa terra
l.16 consistentis luci partem, reliqua omnia sancto MARTINO sicut antea
l.17 libere possidente, in vita dumtaxat sua prȩtaxatus Andreas possideat,
l.18 ita tamen ut neque vendat neque donet neque dissipet quicquam de sua illa parte,
l.19 sed tantum ad sua necessaria, id est ad se calefaciendum, vel domum suam vel vineas
l.20 meliorandas inde accipiat, et cȩtera conservet et defendat. Post mortem vero
l.21 ejus, idipsum in sancti MARTINI dominium redeat, luci videlicet pars concessa.
l.22 Et ut aliquam beneficii hujus gratia mercedem Majoris Monasterii concioni retribueret,
l.23 sȩpefato sancto post suum itidem decessum, X agripennos vinearum dedit ad locum
l.24 qui dicitur Monasteriolum, et II pratorum ad Menbreolam. Haec omnia
l.25 assensu et auctoramento comitis Gauzfridi et uxoris ejus comitissȩ Agnetis
l.26 facta sunt, prȩsentibus ipsis, et Hugone archiepiscopo Vesantiae, et domno abbate
l.27 Alberto, aliisque quam plurimis, clericalis, monastici, et laicalis ordinis.
l.28 Quorum aliquos firmitatis gratia huic subscripsimus noticiae. [colonne1] Domnus Airardus. Walterius precentor. Petrus canonicus. Warnerius major. [colonne2] Rainaldus major. Ricardus major. Rotbertus major. Otbertus senior. [colonne3] Otbertus junior. Arnulfus Malusfinis. Rotbertus Caput Lupi. Martinus furnerius.

1