Chaumont, AD Haute-Marne, G 1 n° 1a

<< < / > >>

Numéro123

Fiabilité de l'actedouteux

Genrediplôme

Date09/09/814(fiabilité :édition)

LieuAix-la-Chapelle(lat :Aquisgrani palatio regio)

DiocèseLangres

RégionChampagne/Ardenne

Supportparchemin

Chirographienon

Sceau sceau plaqué perdu

Etat de la traditionpseudo-original

Hauteur à gauche600   mm

Largeur en bas470   mm

AuteurEmpereur Louis le Pieux

BénéficiaireBeto, évêque  de  LANGRES

Regeste

Louis le Pieux, empereur, à la demande de Betto, évêque de Langres, confirme la protection royale et le privilège de l'immunité que possédait l'église de Langres avant la destruction de ses documents par les Sarrazins, ainsi que la possession de toute une série de biens, notamment à Langres, Dijon et Tonnerre.

Texte

l.1 [chrisme] [AMEN] IN NOMINE DOMINI DEI ET SALVATORIS NOSTRI JHESU CHRISTI, HLUDOVUICUS, DIVINA ORDINANTE PROVIDENTIA IMPERATOR AUGUSTUS. [SI SACERDOTIBUS IN QUIBUSLIBET NECESSITATIBUS]
l.2 ȩcclaesiasticis nostra auctoritate sublevandis comsulimus et ad ministerium suum liberius exsequendum opem ferimus a summo pontifice domino nostro Jhesu Christo aeternae remu[nerationis praemia non ambigimus. Notum sit igitur omnibus]
l.3 fidelibus sanctae Dei aecclesiae et nostris, presentibus videlicet et futuris, quia venerabilis Betto, Lingonensium urbis episcopus, obtulit nobis auctoritates antecessorum nostrorum re[gum, in quibus insertum reperimus qualiter olim propter occupatio]-
l.4-nem Saracenorum strumenta cartarum vel etiam inmunitates regum, quae ibidem erant, perdita vel dirupta fuissent, et eidem reges sua auctoritate miserandi gratia ad pre[ces predecessorum suorum episcoporum eandem relevassent jacturam],
l.5 ita videlicet ut per eorum auctoritatem antecessores sui episcopi res et mancipia quae in eisdem strumentis cartarum incendio exustis continebantur, sive eadem quae postea a catolicis viris eidem conlata [fuerunt aecclesiae actenus securae et]
l.6 quiete in jure et potestate predictȩ tenuissent ecclesiae. Sed et ipsam sanctam sedem antecessores nostri reges cum cellulis sibi jectis vel omnibus rebus juste ad se aspicientibus, munitionem videlicet Lingonicae civitatis [ubi habetur ecclesia]
l.7 in honore sancti Mammetis eximii martyris, et castrum Divionense in quo sita est ecclesia in honore sancti Stephani protomartyris, et juxta murum monasterium Beati Benigni cum omni eorum integritate. [Et in pago Tornetren]-
l.8-si monasterium Melundense, et in eodem pago castrum Tornotrense, caput videlicet comitatus, et abbatiolam Sancti Symphoriani in Ladiniaco cum ecclesiis aliisque rebus sibi aspitientibus. [Et infra muros jamdictae Lin]-
l.9-gonis abbatiam Sancti Petri, et juxta eandem civitatem monasterium Sanctorum Geminorum. Et in comitatu Portense, cum omnibus sibi competentibus, ecclesiam Sancti Gangulfi martyris Christi [quae quondam quorundam prin]-
l.10-cipum tinrannica sacrilegaque temeritate atque inlicita presumptione, sine omnipotentis Dei respectu substracta fuisset, sed per eundem decretum in eodem loco restituta [et confirmata. Et in pago Atoariorum mo]-
l.11-nasterium Besuense sub plenissima semper defensione et inmunitatis tuitione habuissent. Ob firmitatem tamen rei postulavit praedictus Betto episcopus ut eorundem [regum auctoritates ob amorem Dei et reverentiam sancti Mamme mar]-
l.12-tiris nostra confirmaremus auctoritate. Cujus petitioni libenter adquievimus, et hoc prȩceptum auctoritatis nostrȩ circa ipsum sanctum locum pro amore omnipotentis [Dei et sancti Jacobi apostoli et fratris Domini, cujus brachium in ecclesia Sancti]
l.13 Mammetis conditum est, fieri decrevimus, per quod jubemus atque precipimus ut nemo fidelium nostrorum vel quibuslibet ex judicaria potestate in ecclesias aut loca vel agros, seu reliquas posse[ssiones, sive eas ante praefatam occupationem]
l.14 Saracenorum a rectoribus ipsius ecclesiae per praefata strumenta cartarum legaliter possessas, et per auctoritatem confirmationis antecessorum nostrorum regum postea ad p[artem ipsius ecclesiae confirmatas, nullas redibitio]-
l.15-nes aut inlicitas occasiones requirendas nostris et futuris temporibus ingredi audeat, vel ea quae supramemorata sunt exigere penitus presumat; sed liceat memo[rato presuli suisque successoribus res predictae]
l.16 ecclesiae cum cellulis sibi subjectis sub inmunitatis nostrae defensione quieto ordine possidere, et nobis fideliter deservire atque pro stabibitate nostra v[el totius imperii a Deo nobis conlati vel conser]-
l.17-vandi, unacum clero et populo sibi subjecto Dei misericordiam exorare. Et quicquid exinde fiscus noster exigere debet ad integrum praedictȩ ecclesiae concedimus ut perpetuis tem[poribus ibidem proficiat in auc]-
l.18-mentum. Et hanc auctoritatem, ut firmius in Dei nomine habeatur et a fidelibus sanctae Dei ecclesiae et nostris diligentius conservetur, manu propria subter firmavimus et anuli [nostri inpressione signa]-
l.19-ri jussimus.
l.20 SIGNUM [monogramme] HLUDOVUICI SERENISSIMI IMPERATORIS. [chrisme] HELISIAKAR RECOGNOVI ET [ruche] [sceau].
l.21 Data V idus setembris, anno primo, Christo propitio, imperii nostri, indictione VIII. Actum Aquisgrani palatio [regio. In Dei nomine, feliciter. Amen].

Bibliographie

Gallia Christiana in provincias ecclesiasticas distributa, Paris, 1715-1785 et 1856-1865, 16 vol., t. 4, Instr, col. 129, n° 5.

Recueil des historiens des Gaules et de la France (Bouquet, RHF), Paris, 1737-1904, 24 vol. in folio, t. 6, p. 461, n° 9.

MIGNE (abbé Jacques-Paul), Patrologia Latina 104 (Agobardus Lugdunensis, Eginhardus, Claudius Taurinensis), Paris 1851, col. 987.

QUANTIN (M.), Cartulaire général de l'Yonne, 2 vol., Auxerre, 1854-1860, t. 1, p. 26, n° 13.

ROSEROT (Alphonse), Diplômes carolingiens originaux des archives de la Haute-Marne, in Bulletin de la Société des Sciences historiques et naturelles de l'Yonne, 47 (1893), p. 503-539, p. 507-508, n° 1.

BAUTIER (Robert-Henri), Les diplômes royaux carolingiens pour l'église de Langres et l'origine des droits comtaux de l'évêque, in Cahiers Haut-Marnais, 167(1986), p. 145-177, p. 175-177.

CHEVRIER (Georges), CHAUME (Maurice), Chartes et documents de Saint-Bénigne de Dijon, prieurés et dépendances des origines à 1300, t. 1 : VIe-Xe siècle, Dijon, 1986, t. 1, p. 69-70, n° 35.

Responsable

M. Courtois

Comment citer cette notice

Acte n°123 dans Chartes originales antérieures à 1121 conservées en France , Cédric GIRAUD, Jean-Baptiste RENAULT et Benoît-Michel TOCK, éds., Nancy : Centre de Médiévistique Jean Schneider; éds électronique : Orléans : Institut de Recherche et d'Histoire des Textes, 2010. (Telma). En abrégé, citer : « Charte Artem/CMJS n°123»[En ligne] http://www.cn-telma.fr/originaux/charte123/. Date de mise à jour : 29/03/12.