Edition
Les pièces ou membres de pièces accompagnés de notations
musicales, apposées pour aider l’évêque à les chanter ou les
entoner, sont signalées par le signe (♫). Ex. ‘Conceptio tua ♫’
(notations musicale pour tous les mots situés entre les
apostrophes). L’étendue des pièces éditées ci-dessous dans le
corps des articles a été scrupuleusement respectée.
Sequitur servicium quod debet episcopus
Ebroicensis.
In primis vesperis conceptionis beate Marie Virginis.
- Ant. ‘Felix ♫’, cap. ‘Ego quasi vitis fructificavi
suavitatem odoris et flores mei fructus honoris et
honestatis.’ Ad ‘Magnificat’ ant. ‘Conceptio tua ♫’.
Iterum post ‘Magnificat’ reincipiatur antiphona.
‘Dominus vobiscum’. ‘Oremus’. Oratio ‘Famulis tuis,
Domine, celestis gratie minus impartur : ut
quibus beate Marie Virginis partus extitit salutis
exordium, conceptionis ejus votiva solemnitas pacis
tribuat incrementum. Per Dominum nostrum Jhesum
Christum Filium tuum.’ Vers. pro memoria Adventus in
vesperis ‘Rorate celi desuper’.
- Si hoc festum post primam dominicam Adventus
evenerit, dicatur hec oratio ‘Excita, quesumus,
Domine, potenciam tuam et veni, ut ab imminentibus
peccatorum nostrorum periculis te mereamur,
protegente [f. 1v] eripi, te liberante salvari.
Qui vivis et regnas cum Deo Patre’.
- Si hoc festum post secundam dominicam Adventus
evenerit, dicatur oratio sequens ‘Excita, quesumus,
Domine, corda nostra ad preparandas Unigeniti tui
vias, ut per ejus adventum purificatis tibi mentibus
servire mereamur. Qui tecum vivit et regnat in
unitate Spiritus Sancti Deus, per omnia secula
seculorum.’
- ‘Dominus vobiscum’. Dicto ‘Benedicamus’ et
responso ‘Deo gratias’, faciat benedictionem super
populum.
- Si voluerit dicere completorium, dicat ‘Converte
nos, Deus salutaris noster’. ‘Deus, in adjutorium
meum intende’. Capitulum ‘Tu in nobis es, Domine, et
nomen sanctum tuum et gloriosum invocatum est super
nos ne derelinquas nos, Domine Deus noster.’ Dicta
antiphona post ‘Nunc dimittis’, dicat ‘Kyrieleyson’
etc. ‘Et ne nos inducas in temptacionem’. ‘Carnis
resurrectionem’. ‘Benedicamus [f. 2] Patrem et
Filium cum Sancto Spiritu’. ‘Benedictus es, Domine,
in firmamento celi’. ‘Benedicat nos omnipotens
Deus’. Dicat ‘Confiteor Deo omnipotenti’, et cetera.
Et responso a choro ‘Misereatur’ et ‘Confiteor’,
dicat episcopus ‘Misereatur vestri, omnipotens Deus,
et dimittat vobis omnia peccata vestra, et perducat
vos ad vitam eternam’. Dicto a choro ‘Amen’, dicat
episcopus ‘Indulgenciam, absolucionem et remissionem
omnium peccatorum vestrorum tribuat vobis omnipotens
Pater, pius et misericors Dominus’. Et dicat chorus
cantando ‘Amen’. ‘Dignare, Domine, nocte ista’.
‘Miserere nostri, Domine’. ‘Fiat misericordia tua,
Domine, super nos’. ‘Domine Deus virtutum, converte
nos’. ‘Domine exaudi orationem meam’. ‘Dominus
vobiscum’. ‘Oremus. Illumina, quesumus, Domine Deus,
tenebras nostras et totius noctis
insidias ; tu a nobis repelle propicius[f. 2v]. Per Dominum nostrum Jhesum Christum
Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate
Spiritus Sancti Deus. Per omnia secula seculorum’.
‘Dominus vobiscum’ ; ‘Benedicamus Domino’.
‘Regina celi ♫’. ‘Oremus’ Oremus ‘Omnipotens
sempiterne Deus, qui gloriose Virginis matris Marie
corpus et animam, ut dignum Filii tui Domini nostri
Jhesu Christi habitaculum effici mereretur, Spiritu
Sancto cooperante mirabiliter preparasti, da ut
cujus conceptione letamur, ejus pia intercessione ab
instantibus malis, a peste et a morte perpetua
liberemur. Per eundem Christum Dominum nostrum’.
‘Anime omnium fidelium deffunctorum per
misericordiam Dei sine fine requiescant in pace’.
- Ad matutinas, prima antiphona ‘Hodie concepta est
♫’.
- In primo nocturno, benedictiones ‘Alma Virgo
Virginum interce[f. 3]dat pro nobis ad
Dominum’ ; ‘Oret voce pia pro nobis Virgo
Maria’ ; ‘Sancta Dei genitrix sit nobis
auxiliatrix’.
- In secundo nocturno, benedictiones ‘Alma Dei mater
pro nobis oret’ ; ‘Oret pro famulis sancta
Maria suis’ ; ‘Stella Maria maris succurrat
piissima nobis’. Sextum responsorium ‘Solem ♫’ Vers.
‘Cernere divinum lumen gaudete fideles. — Gloria
Patri et Filio et Spirtui Sancto ♫’.
- In tertio nocturno, benedictiones ‘Evangelica
lectio sit nobis salus et protectio’ ; ‘Per
evangelica dicta nostra deleantur delicta’. Dicat
episcopus nonam lectionem in pulpito, dicendo ‘Jube,
Dompne, benedicere’ ; et chorus respondeat
‘Ora pro nobis, pater’. Episcopus dicat ‘Ad
societatem civium supernorum perducat nos Regina
angelorum’ ; et chorus respondebit ‘Amen’.
Tunc episcopus dicat lectionem ‘Cernis ergo quod
secundum fidem hystorie tres reges in medio fuerunt
quos his euvangelista pretermisit, Joram quippe non
genuit Oziam, sed Ochoziam, et reliquos quos
enumeravimus. Verum hoc ideo factum est, quia
euvangeliste propositum erat tres tessere decades in
diverso temporum statu ponere. Et Joram generi se
miscuerat impiissime Jezabel ; idcirco
usque ad terciam generationem ejus memoria tollitur,
ne in sancte nativitatis ordine poneretur. Et post
transmigrationem [f. 4] Babilonis, Jechonias
genuit Salathiel. Si voluerimus Jechoniam in fine
prime tessere decadis ponere, in sequenti non erunt
quatuordecim, sed tridecim. — Tu autem, Domine,
miserere nostri.’ Finito nono responsorio, incipiat
episcopus ‘Te Deum laudamus ♫’.
- In laudibus versus ‘Dignare me laudare te, Virgo
sacrata ♫’. ‘Deus in adjutorium meum intende ♫’.
Capitulum ‘Ego quasi vitis fructificavi suavitatem
odoris, et flores mei fructus honoris et
honestatis’. Ad ‘Benedictus’, ante et post
‘Benedictus’ : ‘Conceptionem ♫’. ‘Dominus
vobiscum’ [f. 4v] ‘Oremus’ Oracio
‘Supplicacionem servorum tuorum, Deus miserator,
exaudi, ut qui in conceptione Dei genitricis et
Virginis congregamur, ejus intercessionis a te de
instantibus periculis eruamur. Per eundem Dominum
nostrum Jhesum Christum Filium tuum, qui tecum vivit
et regnat’, etc. Ad memoriam de Adventu vers. ‘Vox
clamantis in deserto’. Oratio ‘Excita, quesumus,
Domine, potenciam tuam et veni, ut ab imminentibus
peccatorum nostrorum periculis te mereamur,
protegente eripi, te liberante salvari. Qui vivis et
regnas cum Deo Patre’. In fine matutinarum ant. ‘Sub
tuum ♫’. Oratio ‘Omnipotens sempiterne Deus’, ut in
fine complectorii.
- Si fuerit dominica, faciat aquam benedictam, aut
diaconus canonicus. Et episcopus aspergat eam,
indutus tunica et dalmatica.
- Ad processionem in navi ecclesie, incipiat hanc
antiphonam ‘Beata Dei genitrix Maria ♫’ [f. 5].
- Ad vesperas ant. ‘Conceptio est hodie’, capitulum
‘Ego quasi’ ut supra.
- Complectorium ut in primis vesperis.
Die precedente vigiliam nativitatis Domini.
- Ad vesperas, in cathedra episcopali et in
pontificalibus, incipiat episcopus antyphonam
sequentem ante ‘Magnificat’ et post : ‘O
Virgo virginum ♫’. Oratione dicta, faciat
benedictionem.
- Post complectorium, episcopus debet recipere omnes
de ecclesia. Et post comestionem, ad preceptum
canthoris vel succentoris debet incipere antiphonam
predictam ante ‘Gloria Patri’ et post. Hiis
peractis, episcopus debet pergere usque ad januam
aule vel camere in qua epulati sunt predicti, et
regratiari eos.
F. 24v :
Feria quinta in cena Domini.
- Nona dicta, extra chorum pergat episcopus ad
portam ecclesie cum processione ad penitentes
reconciliandos. Cantor vel succentor incipiat hanc
antiphonam ‘Venite ! Venite !
Venite, filii !’ Psalmus ‘Benedicam
Dominum’, et reincipiatur dicta antiphona. In fine
cujuslibet versus, penitentes qui peregerunt
penitenciam portent omnes candellas suas accensas
per dextram portam ecclesie, et offerant ante majus
altare chori. Hii autem qui nondum peregerunt,
portent per sinistram accensas, secundum quod
egerunt penitentii. Temporibus elapsis, episcopus
deosculabatur homines, sed modo episcopus intus
mit[f. 25]tit tam homines quam mulieres,
accipiendo eos per manum, et dicendo unicuique ‘Pax
tecum’. Et debent deosculari manum episcopi.
Penitentibus intus missis, recedat episcopus cum
processione predicta, et incipiat cantor vel
succentor resp. ‘Emendemus’ cum versu. Deinde
ascendat episcopus pulpitum vel cathedram, et faciat
sermonem clero et populo, et maxime penitentibus.
Quo finito, absolvat eos prostratos modo et forma
contentis feria quarta in capite Jejunii, excepto
quod in fine septem psalmorum non dicitur ‘Gloria
Patri’, etc. Facta absolucione, pergat episcopus ad
revestiarium, et induat se omnibus pontificalibus
vestimentis propter honorem cene Domini et
consecratione crismatis. Accedat ad altare in modum
qui sequitur. Sint decani rurales et curati
Ebroicenses bini et bini ante episcopum. Deinde
primi cum candelabris et cereis accensis, post eos
subdiaconus cum textu euvangelii, et diaconus
sequitur eum. Dicto ‘Confiteor’, sedeant decani in
dextra parte, et curati in sinistra, super sedes
preparatas [f. 25v] per apparitorem seu
aparitores episcopi ante majus altare. Et ibi stent
usque post consecracionem crismatis, nisi quando
opportuerit eos deferri ampulas cum oleo et balsamo.
Oleum debet tradi sacristis per predictos decanos,
sed episcopus debet providere de balsamo. Dicti
apparitores debent preparare quando mensam ex quodam
lintheo benedicto, mundo et honesto, quia ibi debet
confici crisma. Dicta mensa debet poni ex transverso
chori, inter predictos decanos et curatos. Et in
medio sit quedam cathedra ornata et parata a
predictis apparitoribus juxta magnum candelabrum
chori. Quam ascendat episcopus postquam pervenerit
ad illum locum canonis ‘Per quem hec omnia, Domine,
semper bona creas’. Descendat ab altari ad sedem
sibi paratam. Et ante sedem ipsam, versus
ada
altare, parata mensa, mapis ornata, ut dictum est
supra, sacerdotes parati, et post eos diaconi et
subdiaconi, in utroque latere maneant disponiti
[sic]. Tunc archidiaconus, alta voce, clamet ter
‘Oleum infirmorum ! Oleum [f. 26]
infirmorum ! Oleum infirmorum !’
Tunc apportetur oleum infirmorum albo pallio
coopertum ab uno de decanis vel curatis. Cetera
quere in pontificali que tangunt consecracionem
crismatis.
- Finita consecracione crismatis, cantor presentet
episcopo hanc antiphonam ‘Calicem ♫’. Episcopus,
tenendo calicem coopertum patena, incipiat eam
[antiphonam]. Post finem quinque psalmorum et
antiphonarum, cantor tradat antiphonam de
‘Magnificat’ episcopo : ‘Cenantibus autem
♫’. Episcopus incenset Corpus Christi et altare.
Post ‘Magnificat’ episcopus reincipiat antiphonam
predictam. Qua finita, dicat ‘Dominus
vobiscum’ ; et reponso ‘Et cum spiritu
tuo’, dicat ‘Oremus. Refecti vitalibus alimentis,
quesumus, Domine Deus noster, ut quod tempore nostre
mortalitatis exequimur, immortalitatis munere
consequamur [f. 26v]. Per Dominum nostrum
Jhesum Christum Filium tuum.’ Et dicat diaconus ‘Ite
missa est’. Deinde incenset episcopus Corpus Domini,
et faciat de eo crucem super clerum et populum.
Postmodum defferat illud in loco preparato, quem
insequantur omnes de choro, bini et bini, secundum
ordinem suum. Et dum illud reposuerit in predicto
loco, adoret et incenset illud. Deinde pergat ad
revestiarium et ibi se expoliet.
- Post prandium, fiat aqua benedicta ab ebdomadario
canonico. De qua, cum vino et bucxo lavantur altaria
a dicto canonico, secum ultimo canonico. Hiis lotis
cum canonico et ceteris habituatis, episcopus eat ad
‘Mandatum’, idest ad cenam faciendam. Et postmodum
det episcopus benedictionem diachono antequam legat
euvangelium. Antiquitus episcopus lavabat manus et
pedes, tam canonicorum quam aliorum habitum ecclesie
habitantium ; sed modo solum lavat manus
ebdomadarii. Et decanus, si episcopus fuerit, vel
alius major post eum, lavet manus ultimi canonici
recepti, qui [f. 27] debet lavare altaria, et
manus predictorum cum ebdomadario. Illi qui lavant
manus debent facere crucem super dictas manus.
Postquam apposita fuerit aqua super eas et
deterserint illas lintheo mundo, deosculentur eas
dicendo unicuique ‘Pax tecum’. Et illi quibus
deosculantur manus debent respondere ‘Et cum spiritu
tuo’.
Feria sexta.
- Episcopus, indutus alba non parata cum stola et
manipulo, habeat mitram cum cambuca. Et post primam
lectionem, in fine tractus, induat se casula rubea,
que debet poni super altare per sacristas. Et finito
primo tractu dicat ‘Oremus’. Et sic stet ante altare
usque post Passionem. Finita Passione, dicat
‘Oremus’, et dicat diachonus ‘Flectamus genua —
Levate’. Deinde episcopus dicat orationem. Et sic in
fine cujuslibet oracionis : dum episcopus
dixerit ‘Oremus’ pro alia oracione incipienda,
dyachonus dicat ‘Flectamus genua — Levate’. Excepta
illa oracione que pro perfidis Judeis
dicitur : non dicitur ‘Flectamus genua’.
Finitis oracionibus, ut sunt in missali [f. 27], eat episcopus cum dyachono et subdiachono ac
pueris cum candelabris et cereis ad
revestiarium ; et discalciant se ad sanctam
crucem adorandam.
- Dum duo canonici deferentes sanctam crucem Domini,
nudis pedibus, et preeuntibus duobus pueris nudis
pedibus cum cereis accensis, appropinquaverint
passum chori ubi nunc ymago Moysi est sita. Accedat
episcopus cum diacono et subdiachono in albis non
paratis, nudis pedibus, et incenset sanctam crucem
genibus flexis, et accipiat eam discoopertam, et
vertat se ad populum cantando hec duo verba ‘Ecce
lignum ♫’. Et chorus perficiat. Deinde episcopus
humiliter adoret eam. Et post, sedeat super dictum
passum, et teneat eam quoadusque omnes adoraverint
eam. Reportet eam super majus altare. Et iterum
vertat se versus chorum, tenendo eam, et cantet
‘Super omnia ♫’. Et genibus flexis, incenset eam.
Hoc facto revertatur ad revestiarium cum dyacono et
subdiachono et pueris, pro se et aliis recalciandis
[f. 28]. Et lotis manibus, induat se
casula, et pergat ad chorum cum dictis diachonis,
subdiaconis et pueris, et vadant per medium chori,
transeundo per hostium quod est sub pulpito ad locum
ubi pridie repositum fuit Corpus Domini. Et genibus
flexis, discoperto capite, incenset illud. Post ea,
accipiat illud et faciat de eo crucem super populum,
et deportet illud sper majus altare per eamdem viam
qua venerat. Et sint semper cum eo omnes de choro
bini et bini, secundum sessiones suas, ordine qui
sequitur : duo pueri tenentes candelabra
accensa, alii duo tenentes thedas accensas, et alius
cum thuribulo incenso et igne. Sit post eos
dubdiaconus, deferens textum euvangelii. Quem
sequatur dyachonus. Deinde episcopus, et post eum,
majores. Facta confessione, lavet manus suas.
Diaconus coram eo ponat umum [???] cum aqua in
calice. Et denudato Corpore Christi, teneat illud in
manu dextra, et ostendat illud populo. Et omnes
presentes, genibus flexis, adorent illud. Et post,
ea ponat illud super corporalia. Et dicat cantando,
submissa voce ‘Oremus. Preceptis salutaribus moniti’
et cetera, ut sunt in missali [f. 28v]. Finito
‘Pater noster’ et responso a choro ‘Sed libera nos a
malo’, dicat sine nota ‘Amen’, ‘Libera nos,
quesumus, Domine’ et cetera. Hiis dictis, frangat
Corpus Christi, et cantet ‘Per omnia secula
seculorum’. Et responso a choro ‘Amen’, ponat partem
Corporis Christi in calice, nichil dicendo. Et
communicet se et alios qui volueruint, et iterum
sumat vinum in calice, et lavet manus ut moris est.
Hic surgat chorus. Et sint omnes in ordine suo ante
altare. Episcopus accipiat ac teneat calicem, et ad
preceptum cantoris vel succentoris cantet hanc
antiphonam ‘Calicem ♫’. Et incenset Corpus Domini.
Ante ‘Magnificat’, incipiat ad preceptum cantoris
vel succentoris hanc antiphonam ‘Cum accepisset
acetum ♫’. Et post ‘Magnificat’, reincipiat dictam
antiphonam. Et post, dicta antiphona, dicat
‘Oremus’. Oratio ‘Respice, quesumus, Domine, super
hanc familiam tuam, pro qua Dominus noster Jhesus
Christus non dubitavit manibus [f. 29] tradi
nocentium et crucis subire tormentum. Qui tecum
vivit et regnat in.’ Finito servicio, incensato
corpore Christi, accipiat illud involutum sindone
munda, et de eo, ut prius, faciat crucem super
populum, et reportet illud solemniter eo modo quo
supra, et incenset illud. Deinde eat ad
revestiarium, et ibi se expoliet, et sic finitur
servicium.
F. 52 :
Festum sanctorum Abdon et Sennes, festum triplex.
- In primis vesperis prima antiphona ‘Gaudent in
celis ♫’. Capitulum ‘Sancti per fidem vicerunt
regna, operati sunt justiciam, adepti sunt
repromissiones in Christo Jhesu Domino nostro.’ Ad
‘Magnificat’ antiphona ante et post reincipiatur [f. 52v] : ‘Istorum est enim regnum
celorum ♫’. ‘Dominus vobiscum’. ‘Oremus’. Oratio
‘Deus, qui sanctis martiribus tuis Abdon et Sennem
ad hanc veniendi copiosum munus gratie contulisti,
da famulis tuis suorum veniam delictorum, ut
sanctorum tuorum intercedentibus meritis, ab omnibus
mereantur adversitatibus liberari’. ‘Propiciare,
quesumus, Domine, nobis famulis tuis per sanctorum
tuorum merita gloriosa, quorum reliquie in presenti
requiescunt ecclesia, ut eorum piissima
intercessione ab omnibus semper muniamur adversis.
Per Dominum nostrum Jhesum Christum Filium tuum. Qui
tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti
Deus, per omnia secula seculorum’. ‘Dominus
vobiscum’. Post ‘Benedicamus’, faciat benedictionem
super populum, si voluerit, dicat complectorium, ut
supra notatur [f. 53].
- Ad matutinas, prima antiphona ‘Secus decursus
aquarum ♫’. In primo nocturno beneditiones
‘Benedictionem perpetuam tribuat nobis Pater
eternus’ ; ‘Deus Dei Filius nos benedicere
et adjuvare dignetur’ ; ‘Sancti Spiritus
gratia illuminet sensus corda et corpora nostra’.
- In secundo nocturno, benedictiones
‘[D]eusb Pater omnipotens sit nobis propicius
et clemens’ ; ‘[C]hristusc perpetue det nobis gaudia
vite’ ; ‘Ignem divini amoris accendat Deus
in cordibus nostris’.
- In tercio nocturno, benedictiones ‘Evangelica
lectio sit nobis salus et protectio’ ; ‘Per
euvangelica dicta deleantur nostra
delicta’ ; ‘Ad societatem civium supernorum
perducat nos rex angelorum’. Dicat episcopus nonam
lectionem in pulpito ‘Valerius vero furore re[f. 53v]pletus, missit ut gladiatores
introirent cum tridentibus gladiatorum, ut ipsos
interficerent. Qui cum percussi fuissent, ligaverunt
pedes eorum ex jussu Valeriani, et traxerunt et
jactaverunt eos ante simulacrum solis, juxta
amphiteatrum. Et jacuerunt corpora, ad exemplum
christianorum, tribus diebus. Post triduum, venit
Quirinus, christianus subdyaconus, qui manebat
ibidem juxta amphiteatrum : et collegit
noctu corpora, et recondit in archa plumbea in domo
sua, quarto kalendas augusti. Postea vero latuerunt
corpora sanctorum Abdon et Sennem martirum multos
annos, usque ad tempora Constantini. De qua re
factum est ut ipsis beatis martiribus revelantibus,
temporibus Constantini jam christiani, levata sunt
corpora sancta, et translata in cymiterio Ponciani.
Amen. — Tu autem, Domine, miserere nostri’. Finito
nono responsorio, incipiat episcopus [f. 54]
‘Te Deum laudamus ♫’.
- In laudibus versus ‘Justorum anime in manu Dei
sunt ♫’. ‘Deus in adjutorium meum intende ♫’.
Capitulum ‘[R]eddetd Deus mercedem laborum suorum, et
deducet illos in via mirabili’. Incipiat episcopus
hanc antiphonam ad ‘Benedictus’, ante et
post : ‘Isti sunt sancti ♫’. ‘Dominus
vobiscum’. ‘Oremus’ Oracio ‘Deus, qui sancti
martiribus’ ut supra. Faciat benedictionem super
populum, et postea incipiat antiphonam de beata
Maria ‘Sub tuum ♫’. ‘Oremus’. Oratio ‘Omnipotens
sempiterne [f. 54v] Deus, qui gloriose Virginis
matris Marie corpus et animam, ut dignum Filii tui
Domini nostri Jhesu Christi habitaculum effici
mereretur, Spiritu Sancto cooperante mirabiliter
preparasti, da ut cujus commemoratione letamur, ejus
pia intercessione ab instantibus malis, a peste et a
morte perpetua liberemur. Per eundem Christum
Dominum nostrum’. ‘Anime omnium fidelium
deffunctorum per misericordiam Dei sine fine
requiescant in pace’.
- Post terciam, si fuerit dominica, faciat aquam
benedictam, aut diaconus canonicus. Et episcopus
aspergat eam, indutus tunica et dalmatica.
- Ad processionem in introitu chori, incipiat
episcopus hanc antiphonam, ad preceptum cantoris vel
succentoris ‘Sanctum et verum lumen ♫’.
- In ultimis vesperis super psalmos ‘Di[xit]’,
incipiat episcopus hanc antiphonam [f. 55]
‘Sancti Dei ♫’. Capitulum ‘Sancti per fidem’ ut in
primis vesperis. Ante ‘Magnificat’ et post, incipiat
episcopus hanc antiphonam‘Sanctum et verum lumen ♫’.
Orationes ut in primis vesperis. Memoria de sancto
Germano episcopo et confessore. Post antiphonam
versus ‘Amavit eum Dominus, et ornavit eum ♫’.
‘Oremus’. Oratio ‘Deus, qui hodiernam diem
sacratissimam nobis beati Germani confessoris tui
atque pontificis solennitate tribuisti, adesto
Ecclesie tue precibus, ut cujus gloriatur meritis
muniatur suffragiis. Per Dominum nostrum Jhesum
Christum Filium tuum. Qui tecum vivit et
regnat.’.
In festo beati Taurini, episcopi Ebroicensis.
- In primis vesperis super psalmos antiphona [f. 55v] ‘Similabo ♫’. Capitulum ‘Ecce sacerdos
magnus, qui in diebus suis placuit Deo, et inventus
est justus, et intempore iracundie factus est
reconciliatio.’ Ad ‘Magnificat’ antiphona
incipia[tur] : ‘Festivitas laudes ♫’.
‘Dominus vobiscum’. ‘Oremus’. Oratio ‘Aures
clementie tue, quesumus, Domine, precibus nostris
inclina, ut qui sancti confessoris tui atque
pontificis sanctie Taurini annua gaudemus
solennitate, ipso intercedente mereamur fieri
consortes celestis glorie. Per Dominum nostrum
Jhesum Christum, qui tecum vivit et regnat in
unitate Spiritus Sancti Deus, per omnia secula
seculorum’. ‘Dominus vobiscum’. Post ‘Benedicamus’,
faciat benedictionem super populum. Si voluerit,
dicat complectorium, ut supra notatur [f. 56].
- Ad matutinas, in primo nocturno ant. ‘Ut lumen
fidei ♫’. Beneditiones ‘Benedictionem perpetuam
tribuat nobis Pater eternus’ ; ‘Deus Dei
Filius nos benedicere et adjuvare
dignetur’ ; ‘Sancti Spiritus gratia
illuminet sensus corda et corpora nostra’.
- In secundo nocturno, benedictiones ‘Deus Pater
omnipotens sit nobis propicius et
clemens’ ; ‘Christus perpetue det nobis
gaudia vite’ ; ‘Ignem divini amoris
accendat Deus in cordibus nostris’.
- In tercio nocturno, benedictiones ‘Evangelica
lectio sit nobis salus et protectio’ ; ‘Per
euvangelica dicta deleantur nostra
delicta’ ; ‘Ad societatem civium supernorum
perducat nos rex angelorum’. Dicat episcopus nonam
lectionem in pulpito ‘Nos autem aspicientes ad [f. 56v] virum qui nobis, cum stabat,
expectantes quid vellet dicere, ait :
« Fratres, vos timetis patrem vestrum a
vobis aufferri ab hostibus. Non enim erit hoc. Ego
namque fui custos illius in vita, eroque custos
illius in morte, et ejus memoria multa erit in
seculo. Nunc autem civitas ista subvertetur, sed
nullus vestrum peribit. » Et postquam omnia
consummavimus sepulture ornamenta, ait ad nos vir
ille, ut credimus angelus ejus :
« Recedite velociter ! ne
involvamini ab hostibus. A Deo enim recipietis
retributionem laboris vestri : et sit vobis
pax ! » Postea nusquam comparuit,
sed prius dixit : « Per multa enim
tempora incognitus erit locus iste. Ego Deo datus
filiolus ejus breviter ista precurri, consistens
Mediolani civitate, apud venerabilem Benedictum
febre detentus. » Nos quidem accepta
benedictione angelica : aufugimus timore
gentium. Jam enim hostes imminebant et
appropinquabant [f. 57]. Orate pro me quicunque
hanc ejus Vite legeritis paginulam. Ora pro me,
pater sancte qui me a fontibus sacris suscepisti, et
in omni fuga mei timoris solacium michi assis, et
liberer a febribus meis, tuis orationibus prestante
Domino nostro Jhesu Christo, cui est honor et gloria
in secula seculorum. Amen. — Tu autem, Domine,
miserere nostri’. Finito nono responsorio, incipiat
episcopus ‘Te Deum laudamus ♫’.
- In laudibus vers. ‘Ora pro nobis, beate Taurine
♫’. ‘Deus in adjutorium meum intende ♫’. Capitulum
‘Non est inventus fimilis illi, qui conservaret
legem Excelsi ; ideo jure jurando fecit
illum [f. 57v] Dominus crescere in plebem
suam’. Incipiat episcopus hanc antiphonam ad
‘Benedictus’, ante et post : ‘Gemma
sacerdotum ♫’. ‘Dominus vobiscum’. ‘Oremus’ Oracio
‘Aures clementie tue’ ut supra. Faciat benedictionem
super populum, et postea incipiat antiphonam de
beata Maria ‘Sub tuum ♫’. ‘Oremus. Omnipotens
sempiterne Deus, qui gloriose Virginis matris Marie
corpus et animam, ut dignum Filii tui Domini nostri
Jhesu Christi habitaculum effici mereretur, Spiritu
Sancto cooperante mirabiliter preparasti, da ut
cujus commemoratione letamur, ejus pia intercessione
ab instantibus malis, a peste et a morte perpetua
liberemur. Per eundem Christum Dominum nostrum’.
‘Anime omnium fidelium deffunctorum per
misericordiam Dei sine fine requiescant in pace’ [f. 58].
- Post terciam, si fuerit dominica, faciat aquam
benedictam, aut diaconus canonicus. Et episcopus
aspergat eam, indutus tunica et dalmatica.
- Ad processionem in introitu chori, incipiat
episcopus hanc antiphonam ‘O decus eximium ♫’.
- In ultimis vesperis incipiat episcopus antiphonam
‘O felix tellus ♫’. Capitulum ‘Ecce sacerdos magnus’
ut in primis vesperis. Ante ‘Magnificat’ et post,
incipiat episcopus hanc antiphonam‘O decus eximium
♫’. ‘Dominus vobiscum’. ‘Oremus’. Oratio ‘Aures
clementie tue’, ut in primis vesperis.
- Faciat benedictionem super populum. Si voluerit
dicere completorium, dicat.
F. 65 :
In festo omnium sanctorum.
- In primis vesperis prima antiphona ‘Salvator mundi
♫’. Capitulum ‘Ecce ego Johannes vidi in medio
throni et quatuor animalium, et in medio seniorum,
agnum stantem tanquam occisum, habentem cornua
septem et oculos septem, qui sunt [f. 65v]
septem spiritus Dei, missi in omnem terram.’ Ad
‘Magnificat’ antiphona, et post ‘Magnificat’
reincipiatur antiphona : ‘Beati estis ♫’.
‘Dominus vobiscum’. ‘Oremus’. Oratio ‘Domine Deus
noster, multiplica super nos gratiam tuam, et quorum
prevenimus gloriosa solennia tribue subsequi in
sancta professione leticiam. Per Dominum nostrum
Jhesum Christum Filium tuum, qui tecum vivit et
regnat in unitate Spiritus Sancti Deus, per omnia
secula seculorum’. ‘Dominus vobiscum’. Faciat
benedictionem super populum. Si voluerit dicere
complectorium, dicat, ut supra notatur.
- Ad matutinas, prima antiphona ‘Adesto Deus unus
♫’. In primo nocturno beneditiones ‘In unitate
Sancti Spiritus benedicat nos Pater et
Filius’ ; ‘Oret voce pia [f. 66] pro
nobis Virgo Maria’ ; ‘Ad societatem civium
supernorum perducat nos rex angelorum’.
- In secundo nocturno, benedictiones ‘Deus Pater
omnipotens sit nobis propicius et
clemens’ ; ‘Christus perpetue det nobis
gaudia vite’ ; ‘Ignem divini amoris
accendat Deus in cordibus nostris’.
- In hoc festo episcopus non dicit sextum
responsorium.
- In tercio nocturno, benedictiones ‘Evangelica
lectio sit nobis salus et protectio’ ;
‘Divinum auxilium maneat semper nobiscum’ ;
‘Ad societatem civium supernorum perducat nos rex
omnium sanctorum’.
- Hac die episcopus non dicit nonam lectionem.
Lectio nona. Post nonum responsorium, incipiat
episcopus [f. 54] ‘Te Deum laudamus ♫’.
- In laudibus [vers.] ‘Justorum anime [f. 66v]
in manu Dei sunt ♫’. ‘Deus in adjutorium meum
intende ♫’. Capitulum ‘Ecce ego Johannes vidi
alterum angelum descendentem ab ortu solis, habentem
signum Dei vivi, et clamantem voce magna quatuor
angelis quibus datum est nocere terre et mari,
dicens : « Nolite nocere terre et
mari, neque arboribus, quoadusque signemus servos
Dei in frontibus eorum »’. Ad ‘Benedictus’
antiphona, et post : ‘Te gloriosus ♫’.
‘Dominus vobiscum’. ‘Oremus’ Oracio ‘Omnipotens
sempiterne Deus qui nos omnium sanctorum tuorum
merita sub una tribuisti celebritate venerari,
quesumus, ut desideratam nobis tue propiciationis
habundanciam, multiplicatis intercessoribus,
largiaris [f. 67]. Per Dominum nostrum Jhesum
Christum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in
unitate Spiritus Sancti Deus, per omnia secula
seculorum’. In fine matutinis ant. ‘Sub tuum ♫’.
‘Oremus’. Oremus ‘Omnipotens sempiterne Deus, qui
gloriose Virginis matris Marie corpus et animam, ut
dignum Filii tui Domini nostri Jhesu Christi
habitaculum effici mereretur, Spiritu Sancto
cooperante mirabiliter preparasti, da ut cujus
commemoratione letamur, ejus pia intercessione ab
instantibus malis, a peste et a morte perpetua
liberemur. Per eundem Christum Dominum nostrum’.
‘Anime omnium fidelium deffunctorum per
misericordiam Dei sine fine requiescant in pace’.
- Post terciam, faciat aquam benedictam, aut
diaconus canonicus. Et episcopus aspergat eam,
indutus tunica et dalmatica.
- Ad processionem in navi ecclesie, incipiat hanc
antiphonam [f. 67v] ‘Ludem dicite ♫’.
- In secundis vesperis prima antiphona ‘Sancti Dei
♫’. Capitulum ‘Ecce ego Johannes vidi alterum
angelum ascendentem ab ortu solis, habentem signum
Dei vivi, et clamavit voce magna quatuor angelis
quibus datum est nocere terre et mari,
dicens : « Nolite nocere terre et
mari, neque arboribus, quoadusque signemus servos
Dei in frontibus eorum »’. Ad ‘Magnificat’
antiphona ‘Laudem dicite’, iterum post ‘Magnificat’
reincipiatur. ‘Dominus vobiscum’. ‘Oremus’. Oratio
‘Omnipotens sempiterne Deus, qui nos omnium
sanctorum’ ut supra.
- Non faciat benedictionem quoadusque vespere
deffunctorum finiantur.
- Deinde vadat ad revestiarum, et induat se capa
nigra serica, et in cathedra episcopali incipiat
vesperas mortuorum.
- Prima antiphona ‘Placebo ♫’. Ad ‘Magnificat’
antiphona, ante et post : ‘Audivi vocem ♫’.
Incenset altare. Post ‘Magnificat’ dicat episcopus
‘Kyrieleyson ♫’, ‘Et ne nos inducas in tentationem
♫’. Psalmus ‘Lauda anima mea Dominum ♫’, ‘Requiem
eternam dona eis, Domine ♫’, ‘A porta inferi’.
‘Credo videre bona Domini’. ‘Domine, exaudi
orationem meam’. ‘Dominus vobiscum’. ‘Oremus’.
Oratio ‘Fidelium, Deus omnium conditor et redemptor,
animabus famulorum famularumque tuarum remissionem
cunctorum tribue [f. 68v] peccatorum, ut
indulgentiam quam semper optaverunt piis
supplicacionibus consequantur. Qui vivis et regnas
cum Deo Patre in unitate Spiritus Sancti Deus, per
omnia secula seculorum’. ‘Dominus vobiscum’.
Chorales debent dicere ‘Requiescant in pace’. Tunc
episcopus faciat benedictionem. Facta benedictione,
dicat ‘Converte nos, Deus salutaris noster ♫’,
‘Deus, in adjutorium meum intende ♫’. Si voluerit
perficere, perficiat, et querat capitulum et preces
in conceptione beate Marie Virginis.
- Ad matutinas, prima antiphona ‘Dirige ♫’. ‘Et ne
nos inducas in tentationem ♫’.
- Dicat episcopus lectionam [sic] nonam in
pulpito. Lectio nona ‘Quare de vulva [f. 69]
eduxisti me, qui utinam consumptus essem ne oculus
me videret. Fuissem quasi non essem de utero
translatus ad tumulum. Numquid non paucitas dierum
meorum finietur brevi ? Dimitte ergo me,
Domine, ut plangam paululum dolorem meum, antequam
vadam ad terram tenebrosam et opertam mortis
caligine, terram miserie et tenebrarum, ubi umbra
mortis et nullus ordo, sed sempiternus horror
inhabitans’.
- In laudibus ‘Kyrieleyson ♫’, ‘Et ne nos inducas in
tentationem ♫’. Ps. ‘Exaltabo te, Dmine, quoniam
suscepisti me ♫’. Ant. ‘Exaltabunt ♫’. Ad
‘Benedictus’ antiphona ante et post reincipiatur [f. 69v]. ‘Ego sum ♫’. ‘Kyrieleyson ♫’. ‘Et ne
nos inducas in tentacionem ♫’. Ps. ‘Voce mea ♫’. ‘Ad
Dominum clamavi ♫’. ‘Requiem eternam dona eis Domine
♫’. ‘A porta inferi’. ‘Credo videre bona Domini’.
‘Domine, exaudi orationem meam’. ‘Dominus vobiscum’.
‘Oremus’. Oratio ‘Fidelium, Deus, omnium’. ‘Dominus
vobiscum ♫’. Chorales debent dicere ‘Requiescant in
pace’. Fiat benedictionem super populum.
- In crastino, ad processionem, in stacione que fit
in capella Beate Marie Virginis [f. 70].
‘Kyrieleyson ♫’, ‘Et ne nos inducas in tentationem
♫’. Incenset crucem dicendo psalmum ‘De proundis
clamavi ad te, Domine, Domine ♫’. ‘Requiem eternam
dona eis, Domine’. ‘A porta inferi’. ‘Credo videre
bona Domini’. ‘Domine Deus virtutum, converte nos’.
‘Domine, exaudi orationem meam’. ‘Dominus vobiscum’.
‘Oremus’. Oratio ‘Deux, in cujus miseratione
fidelium anime requiescunt famulis et famulabus tuis
omnibus, hic et ubique, in Christo quiescentibus, da
propicius veniam peccatorum, ut a cunctis reatibus
absoluti, tecum sine fine letentur’. Alia oracio
‘Fidelium, Deus omnium conditor et redemptor,
animabus famulorum famularumque tuarum [f. 70]
remissionem cunctorum tribue peccatorum, ut
indulgentiam quam semper optaverunt piis
supplicationibus consequantur. Qui vivis et regnas
cum Deo Patre in unitate Spiritus Sancti Deus, per
omnia secula seculorum’. ‘Dominus vobiscum’.
‘Requiescant in pace’.