IRHT

Enquêtes menées sous les derniers capétiens

> Enquête sur Raoul de Breuilly et Pierre de Latilly (06)

Archives nationales, J 1031, n°8

Enquête

[1]

Anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo octavo, die sabbati post festum beati Luche evangeliste, magister Astrugius Juliani, canonicus Caturcensis, incepit examinari testes infrascriptos, de mandato dominorum magistrorum domini decani Turonensis et domini archidiaconi Brugensis et domini Gaufridi de Vendomio, et examinavit dictos testes ut sequitur et diebus sequentibus super articulis qui secuntur.

Intendunt probare magister Petrus de Latilhaco et dominus Radulphus de Bruleyo contra consules de Sancta Gavella quod quidam ex consulibus et hominibus dicti loci, non vi non metu coacti, sed spontanei conposuerunt gratis cum ipsis Petro et Radulpho ad 5000 l.t. super casalagiis, homagiis et aliis in dicta conpositione contentis et quod in dicta conpositione eisdem fuit expressum quod, occasione literarum domini regis quas se habere dicebant, remittebatur eis magna pecunie quantitas in conpositione predicta.

Item quod dicte conpositioni acquisierunt et eam ratam habuerunt et articulos sibi in dicta conpositione concessos concordari et super hoc literas sibi tradi petierunt et inpetraverunt a dictis Petro et Radulpho quod cessaretur ab inquestis pendentibus contra homines dicti loci et commodo dicte conpositionis usu fuerunt et primam solutionem dicte conpositionis fecerunt.

Item quod licitum est domino regi de usu et consuetudine pignorari et conpelli facere debitores suos pro questis et aliis debitis quibuscunque per captionem corporum et bonorum ad satisfaciendum de eisdem.

Postque, die lune ante festum apostolorum Simonis et Jude, supervenit nobis, Astrugio Juliani supradicto, dominus Hugo de Camburat, legum doctor, ante examinationem alicujus testium infrascriptorum. Et ambo, de mandato dictorum dominorum, examinavimus testes infrascriptos dicta die et diebus sequentibus, ut sequitur, super articulis supradictis.

I Guilhelmus Dayde qui dixit se morari apud Varum et se conjugatum et se esse etatis quinquaginta annorum vel circa, testis juratus et interrogatus super primo articulo, eo sibi plene exposito, dixit quod cum ipse venisset apud Tholosam pro prosequende quadam causa quam procequebatur, ut dixit, cum Raimundo Maurini et, una die de qua non recordatur, ut dixit, et esset in capella Beati Martini que est juxta aulam Tholose domini regis, vidit et audivit quod quidam homines de Sancta Gavella, qui dicebantur esse consules Sancte Gavelle, erant in dicta capella coram dictis dominis Petro et Radulpho, et magister Guilhelmus de Gauderiis dixit dictis hominibus qui consules dicebantur quod conponerent super homagiis et casalagiis et aliis articulis quibusdam quia scirent quod nisi facerent modo de cetero non haberent ita bonam conpositionem, et quod, propter quandam literam domini regis quam ostendebant, fiebat eis magna gratia et tunc dicti homines qui dicebantur fore consules et alii homines qui cum eis erant rogaverunt dictos dominos Petrum et Radulphum quod haberent deeis misericordiam et conposuerunt cum dictis dominis Petro et Radulpho super dictis articulis, dixit tamen se non recordari pro quanta summa, set videbatur tamen sibi quod usque ad 4000 l.t. vel ad 5000 l.t.

Item interrogatus si scit quod dicti homines dictam conpositionem fecerunt per vim vel metum, dixit quod non, quod ipse sciat, et dixit quod videbatur sibi quod dicti homines dictam conpositionem fecerunt gratis et sua spontanea voluntate.

Interrogatus quare videbatur hoc sibi, dixit quod quia non vidit quod lacrimarentur vel aliter compellerentur, ymmo videbatur quod placeret eis quia dicebant : pro Deo sit

Item dixit se vidisse quod magister Raimundus Vida scripsit dictam conpositionem et nomina dictorum hominum qui consules dicebantur ad mandatum dicti magistri Guilhelmi de Gauderiis, et quod, hoc facto, dicti homines exiverunt dictam capellam.

Interrogatus de tempore, dixit quod anno preterito inter festum Natalis Domini et Quadragesimam, de die dixit se non recordari.

Interrogatus de presentibus, dixit quod ipse qui loquitur et dicti domini Petrus et Raimundus et dicti magistri Guilhelmus de Gauderiis et Raimundus Vida et Guilhelmus Calveti et Raimundus Boyerii et Guilhelmus Bastardi et plures alii quorum nomina dixit se ignorare.

Interrogatus de nominibus dictorum consulum, dixit se nescire.

Item, interrogatus super secundo articulo, dixit se dictum articulum et contenta in eo penitus ignorare nisi secundum quod dicit in primo articulo, Dixit tamen quod audivit dici quod primam solutionem fecerant, ratione dicte conpositionis, et credit quod conpulsi.

Item, interrogatus super tertio articulo, dixit se scire usum et quod vidit uti in Tholosano quod gentes regis pignorabant et conpellebant debitores dicti domini regis per captionem corporum et bonorum dictorum debitorum ad satisfaciendum pro questis et aliis debitis dicti domini regis et ita vidit uti in se ipso qui pluries fuit arrestatus propter debita que debebat domino regi.

Item dixit quod vidit quod Raimundus Calveti et Bernardus Ademarii fuerunt arrestati Tholose in aula nova et incarcerati pro questis quas debebant dicto domino regi.

Interrogatus de tempore, dixit quod pro dictis questis vidit capi et arrestari a quindecim annis citra et de debitis dixit quod a quadraginta annis citra.

II. Guilhelmus Calveti, qui dixit se morari apud Vaurum et se esse laicum, et esse etatis triginta annorum, testis juratus et diligenter interrogatus super primo et ultimo articulo super quos producitur, tantum. Et primo super primo dixit quod cum esset Tholose pro suis negociis vidit quod, quadam die de qua non recordatur, inter festum Nativitatis Domini proximum preteritum et Quadragesimam proximam preteritam quod quidam Romines qui dicebant de consules de Sancta Gavella fecerunt conpositionem cum dicto domino Radulpho et videtur sibi quod esset ibi dictus dominus Petrus, set aliter non recordatur, ad 5000 l.t. super casalagiis, homagiis et aliis articulis quibusdam de quibus non recordatur et quod expressum fuit ibi per dictum dominum Raimundum quod, occasione literarum domini regis quas ostenderunt, ibidem fiebat eis magna gratia in conpositione predicta.

Interrogatus si scit quod gratis fecerunt dictam conpositionem et non coacti vi vel metu, dixit quod sic quia non vidit eos tunc captos nec arrestatos, ymmo dixit quod sponte oferebant dictam summam dictarum 5000 l. predicto domino Radulpho.

Interrogatus de loco, dixit quod Tholose in capella Sancti Martini juxta aulam.

Interrogatus de personis existentibus, dixit quod Guillelmus Dayde et Raimundus Boyerii et plures alii et videtur sibi quod Raimundus Vita scripsit dictam conpositionem. Aliter nescit, ut dixit, quia ibi, ut dixit, a casu venit.

Item super ultimo interrogatus, dixit quod usus est quod gentes regis compellunt debitores regis pro debitis per captionem corporum et bonorum, et sic vidit uti a quindecim annis citra contra se ipsum et fratrem suum et contra Guilhelmum Dayde et plures alios, non tamen vidi quod pro questis fieret talis conpulcio, set audivit dici quod pro questis conpellebant prout in articulo continetur. Dixit tamen quod bene vidit captos aliquos pro questis sed non vidit quod satisfacerent occasione captionis.

Interrogatus quem vidit captum pro questis, dixit quod Bernardum Ademarii de Vauro, qui fuit captus Tholose et post, ut sibi videtur, fuit ductus apud Pennam Albigesii, sed tamen non vidit ipsum duci, nec vidit quod solveret questam aliquam.

Interrogatus si deponit hoc gratis, prece, vel precio, dixit quod non, set quia ita est veritas, ut dixit.

III Raymundus Boyerii qui dixit se morari apud Vaurum et esse laycum et se esse etatis quinquaginta annorum, testis juratus et diligenter interrogatus super primo articulo, dixit dictum articulum fore verum et contenta in eo.

Interrogatus quomodo scit, dixit quod quia omnia contenta in dicto articulo vidit et audivit.

Interrogatus si predictam conpositionem dicti consules fecerunt gratis et spontanea voluntate et sine conpultione quacumque, dixit quod sic.

Interrogatus quomodo hoc scit, dixit quod vidit quod dicti consules flexis genibus obtulerunt dictis dominis Petro et Radulpho 5000 l.t. ad conponendum pro predictis et rogaverunt dictos dominos Radulphum quod dictam conpositionem reciperent et tunc dicti domini Petrus et Radulphus dictam conpositionem receperunt et dicti consules dixerunt : Amore Dei sit.

Interrogatus si dicti consules erant tunc arrestati, capti, seu alias coacti ad faciendam dictam conpositionem, dixit quod non, credit tamen quod nec voluntarii nec gratis venerunt ad dictam conpositionem faciendam.

Interrogatus si dicta conpositio fuit scripta et per quem, dixit quod sic per magistrum Raimundum Vita, de mandato dictorum dominorum Petrim et Radulphim qui erant tunc presentes, ut dixit.

Interrogatus de nominibus dictorum consulum, dixit se nescire.

Interrogatus de loco, dixit quod in capella Sancti Martini .

Interrogatus de tempore, dixit quod inter festum Nativitatis Domini proxime preteritum et Carniprivium proximum preteritum.

Interrogatus de mense et die et hora, dixit quod non recolit.

Interrogatus de personis presentibus, dixit quod dicti domini Petrus et Radulphus et magister Guilhelmus de Gauderiis et Raimundus Vita et Guilhelmus Calveti et plures alii.

Interrogatus super secundo articulo, dixit quod acquieverunt dicte conpositioni et ratam habuerunt et requisiverunt quod darentur eis litere quod cessaretur ab inquestis, plura nescit super dicto articulo.

Interrogatus super tertio articulo, dixit usum esse quod gentes domini regis conpellunt debitores domini regis ad satisfaciendum pro questis et aliis debitis regiis per captionem corporum et bonorum et hoc esse licitum dicto domino regi et sic vidit uti atriginta annis citra, et etiam tempore domini comitis condam Tholose et Pictavensis, per gentes dicti domini comitis, et ipse qui erat bajulus tunc temporis pro dicto domino comite usus fuit, ut dixit, et quod erat bajulus tunc de Vauro et dixit quod sic fuit usitatum in persona ejus. Et dixit se non deponere odio vel amore prece vel precio, set quia sic est veritas, ut dixit nichil plus pertinens dixit.

IV Petrus de Tierno, qui dixit esse de Arvernia, de quodam castro vocato, ut dixit, Tiern, et qui dixit se morari in honore Sancti Felicis, in mansso vocato Agnanit Gaudo, quod est, ut dicitur, propter Sanctum Felicem, et qui dixit esse etatis de 35 annis usque ad 40, testis juratus et diligenter super primo articulo interrogatus, dixit se scire dictum articulum et contenta in eo vera esse.

Interrogatus quomodo scit, dixit quod quia vidit et audivit quod quidam homines qui dicebant esse consules de Sancta Gavella et plures alii qui erant cum eis venerunt ad dictum dominum Radulphum et conparuerunt coram eo et tunc dictus dominus Radulphus dixit eis si volebant conponere super articulis in dicto articulo contentis. Dixerunt quod sic, dixerunt tamen et allegaverunt quod propter privilegia domini regis non tenebantur conponere super predictis et ostenderunt dicta privilegia dicto domino Radulpho qui dixit eis quod propter dicta privilegia faceret eis mangnam gratiam et post multos tractatus dicti consules rogaverunt dictum dominum Radulphum quod pro dicta conpositione reciperet 5000 l.t., quod dominus Radulphus predictus concessit, et tunc dixerunt dicti consules : Amore Dei sit.

Interrogatus quis obtulit dictas 5000 l.t. dixit se nescire quia non cognoscebat eos.

Interrogatus si dictus dominus Petrus erat tunc presens quando dicta conpositio fuit facta, dixit quod non recolit, sed credit quod sic, quia erat in magnis conpositionibus.

Interrogatus de loco, dixit quod Tholose in capella Sancti Martini juxta aulam novam domini regis.

Interrogatus de tempore, dixit quod inter festum Apparitionis Domini et Carniprivium proxime transactum, ut sibi videtur.

Interrogatus de presentibus, dixit quod dictus dominus Radulphus et magister Guillelmus de Gauderiis et magister Raimundus Vita qui dictam conpositionem scripsit, ut dixit, de mandato domini Radulphi predicti, et ipse qui loquitur et plures alii.

Interrogatus super secundo articulo, dixit se nichil scire nisi quod dixit in primo articulo.

Interrogatus super tertio articulo, dixit usum esse quod gentes domini regis conpellunt debitores domini regis pro debitis regiis per captionem corporum et bonorum et sic vidit uti contra se ipsum et plures alios.

V. Raymundus Vita, notarius, ut dixit, curie appellationum domini senescalli Tholose, testis juratus et diligenter interrogatus super primo articulo et qui dixit esse etatis 33 annorum, dixit se vidisse et audivisse, inter festum Nativitatis Domini et diem Carniprivii, quadam die, post multos tractatus habitos inter dictos Petrum et Radulphum ex una parte, et consules Sancte Gavelle et quosdam alios dicti loci, ex altera, super conpositione seu financia facienda super contentis in dicto primo articulo, quod dicti consules Sancte Gavelle, quorum nomina dixit scripta fuisse per manum ejus in libro financiarum, et quidam alii de dicta villa, de quorum nominibus non recordatur, finaverunt et conposuerunt cum dictis dominis Petro et Radulpho ad 5000 l.t., certis terminis domino regi solvendarum, gratis et sponte, et quia dicti consules exibebant dictis dominis quandam literam regiam quarundam inmunitatum quas se habere dicebant, admiserunt idem domini dictam compositionem ad dictam summam. Nam plus habuissent, ut dixerunt, ab eis, set pretextu dicte litere faciebant eis mangnam gratiam.

Interrogatus quomodo sit quod gratis conposuissent, dixit quod quia dicti consules gratis, sicut sibi visum fuit, ut dixit, et cum bonis faciebus fecerunt dictam conpositionem, nec appellaverunt ab ea nec contradixerunt, quod ipse vidisset.

Interrogatus de personis ibi presentibus, dixit quod magister Guilhelmus de Gauderiis, Petrus de Tierno, Guilhelmus Dayde, de Vauro, et Guilhelmus Barta, Poncius Jordani, Petrus de Costa, Bartholomeus de Sirolollo, Raimundus de Calenchiis, qui dicti proxime nominati dicebant se fore consules dicti loci Sancte Gavelle, ut dixit, et alii plures, de quorum nominibus non recordatur, prout superius dixit.

Interrogatus de loco, dixit quod Tholose in capella etc.

Et dixit quod dicti consules proxime nominati fecerunt dictam conpositionem dictisque dominis recipientibus et presentibus.

Item interrogatus super secundo articulo, dixit quod dicti consules, facta dicta donpositione, eidem acquieverunt et eam ratam habuerunt, et articulos sive forman litere quam petebant cum articulis tradiderunt dictis dominis Petro et Radulpho quam petierunt, ut dixit, concordari, et juxta dictam formam correctam literam sibi fieri et a dictis Petro et Radulpho, ut dixit, impetraverunt literas directas Raymundo Durandi, excequtori questarum in dicta villa, quod cessaret a levatione dictarum questarum, ante tamen dictam conpositionem1, et credit quod fecerunt primam solutionem, set non vidit eam facere.

Interrogatus quomodo sit quod acquieverunt dicte conpositioni et eam ratam habuerint, dixit quod propter predicta que supra dixit et quia scripsit literam directam dicto Raimundo.

Interrogatus super tercio articulo, dixit quod licitum domino regi de usu et consuetudine Tholosani quod gentes domini regis conpellunt debitores domini regis pro debitis regiis et questis eidem domino regi debitis per captionem corporum et hoc vidit, ut dixit, pluries fieri et de pluribus.

Interrogatus de quibus vidit, dixit quod vidit homines de Bellis Planis pro questis que ab eis petebantur arrestari usque ad triginta apud Fanum Jovem per dominum Henricum, tunc thesaurarium Tholose pro domino rege, et fuerant arrestati per duos menses quia nolebant solvere questas et vidit, ut dixit, bene sunt quatuordecim anni, quod magister Raimundus de Orto, notarius, avunculus ipsius testis qui loquitur, ut dixit, et qui tunc, et dixit, erat deputatus ad levandum questas apud Vaurum ab hominibus domini regis, quadam die fecit portari unam saumatam clavium domorum dictorum hominum, ut dicebat, que clauserat quia nolebant solvere dictas questas et dictos homines, ut dixit, captos dimiserat in castro Vauri, et dixit se vidisse a pluribus, de quibus non recordatur, similes conpultiones in articulo ultimo contentis et dixit dictam conpositionem se scripsisse manu propria.

VI. Petrus Dudeti, clericus et notarius domini regis, qui dixit esse habitator de Villa Franca, que est prope Avinhonetum et etatis 22 annorum vel circa, testis juratus et diligenter interrogatus, super primo articulo, dixit quod sciebat dictum articulum fore verum et contenta in eo fore vera.

Interrogatus quomodo scit predicta, dixit quod quia vidit et audivit predicta.

Interrogatus quomodo scit quod gratis conposuerint, dixit quod vidit ipsos consules Sancte Gavelle facere dictam conpositionem cum letis faciebus, et non vidit ipsos arrestari nec cominari de aliquibus adversis et vidit quod, facta dicta conpositione, ipsi suplicaverunt predicto domino Radulpho, ut eis faceret tradi nomina hominum questibilium et hominum conditionum, prout in rotulis et aliis libris continebantur, et hoc faciebant, ut dixit, ut melius possent talliari eos et ne dicti homines questabiles et conditionis predicte possent se excusare a conpositione predicta et, si neccesse esset, quod possent ostendere quod ipsi erant questabiles et conditionis predicte et ad supplicationem dictorum consulum, ut dixit, magister Raymundus Durandi tradidit de mandato dictorum dominorum Petri et Radulphi rotulos et libros ipsi testi qui loquitur, ut ipse inde traderet nomina predicta, qui, transcriptis dictis nominibus dictorum hominum, tradidit dicta nomina transcripta per manum suam consulibus supradictis et habuit ab ipsis consulibus, ut dixit, pro labore suo et scriptura 20 s.t., quia laboraveratn ut dixit, in transcribendo, per duos dies et amplius.

Item dixit quod in dicta conpositione fuit eis expressum quod, occasione literarum domini regis, quas dicti consules, ut dixit, ostenderunt dictis dominis Petro et Radulpho, per quas dicebant se liberos et non teneri ad conponendum super facto homagiorum et casalagiorum, fiebat eis mangna gratia et remittebatùr eis mangne pecunie quantitas.

Interrogatus super secundo articulo, dixit se vidisse et audivisse quod dicti consules dicte conpositioni acquieverunt et eam ratam habuerunt ac articulos sibi in dicta conpositione concordari et literas super hoc sibi tradi petierunt ; non tamen vidit quod inpetrarent literas quod cessaretur ab inquestis pendentibus contra homines de Sancta Gavella, bene tamen vidit, ut dixit, per dictos consules inpetratas literas directas magistro Raymundo Durandi a conpultione questarum. Item vidit quod, traditis articulis per dictos consules dictis dominis Petro et Radulpho predicti domini mandaverunt magistro Raymundo Vita ; ad requisitionem dictorum consulum quod faceret eis literas de conpositione predicta, nec vidit quod dicti consules facerent aliquam solutionem.

Interrogatus super tertio articulo, dixit usum in articulo contentum esse, quia sic vidit uti, ut dixit, contra plures personas, a quatuor annis citra

Interrogatus de loco, dixit quod Tholose in capella Sancti Martini que est prope aulam novam Castri Narbones.

Interrogatus de tempore, dixit quod inter festum Natalis Domini proximum preteritum et Carniprivium et aliter de die non recordatùr.

Interrogatus de personis presentibus, dixit quod dictus dominus Radulphus et magister Guilhelmus de Gauderiis, Raymundum Vita, qui scripsit dictam conpositionem, ut dixit, et magister Raymundus Durandi, Raymondus Boyerii et plures alii, et credit quod dominus Petrus de Latilhiaco esset presens, tamen dixit se non recordari ad plenum.

Interrogatus de nominibus dictorum consulum, dixit se nescire et dixit se non deponere amore vel hodio, prece vel precio, set quia sic est veritas. Plura pertinencia non dixit.

VII. Guilhelmus Boneti, notarius, ut dixit, de Sancto Felice, conjugatus, et esse etatis 50 annorum, vel circa, ut asseruit, testis juratus et diligenter interrogatus super articulo sibi diligenter exposito et explicato, dixit quod, cum ipse esset Tholose circa festum Omnium Sanctorum proximo preteritum, pro financiis procurandis, pro quibusdam villis baylivie Sancti Felicis super questis et homagiis et quibusdam aliis articulis eidem comissis, ut dicebant, per dominum senescallum Tholose et dominum Petrum de Latilhi, vidit, quadam die de qua non recordatur, circa dictum festum, quod quidam homines de Sancta Gavella, qui se dicebant fore consules dicte ville, et plures alii de dicta villa, ut dicebant, venerunt coram domino Radulpho de Brulhi et magistro Guilhelmo de Gauderiis et conquesti fuerunt de magistro Raymundo Durenti qui ipsos inpetebat pro questis et homagiis et quibusdam aliis ad que dicebant dicti homines se non teneri, dicentes se liberos et ostendentes literam suarum libertatum et hominum habitancium in dicta villa, ut dicebant, et petierunt jus fieri eisdem et vidit quod, litera perlecta, dictus magister Guilhelmus de Gauderiis dixit eis quod, nonobstante dicta litera, opporteret quod finarent vel solverent questas, quia dicta litera non juvabat eos in tantum quantum ipsi credebant, ut dicebat dictus magister Guilhelmus. Et post, dicti homines, cum pluries requisivissent dictum dominum Radulphum quod justa dictam literam liberaret eos, asserentes se habuisse concilium a sapientibus quod erant liberi et quod non tenebantur pro homagiis, dictus dominus Radulphus respondebat eis : Bone gentes, non possum vobis aliud facere, vos audivistis quid est vobis responsum. Et tunc predicti homines, audientes hoc, dixerunt quod ipsi volebant deliberare et habere concilium cum gentibus suis super conposicione facienda, et rogaverunt dictum dominum Radulphum quod benigne reciperet eos ad componendum quia ipsi erant pauperes et locus erat pauper et pauci erant de conditione in villa, ut ipsi intendebant, et tunc traxerunt se ad partem et post, deliberato concilio, dixerunt dicto domino Radulpho quod haberet misericordiam de eis et post multos tractus inter eos super financia habitos, vidit quod obtulerunt dicti homines pro financia 4000 l.t. et dictus dominus Radulphus et magister Guilhelmus de Gauderiis dixerunt quod non reciperent minus de 5000 l.t. quia bene debebant ipsas et plus, secundum quod apparebat per inpositionem questarum et aliorum articulorum, quos articulos requirebant eis concedi, et quod in dictis 5000 l.t. faciebant eis gratiam propter literam quam ostenderant. Et tunc dictus magister Guilhelmus de Gauderiis et dictus dominus Radulphus dixerunt magistro Raymundo Vita quod scriberet consules de Sancta Gavella ad 5000 l.t. pro financia predicta, et tunc dictus Raymundus Vita scripsit dictam summam dictis consulibus et pluribus aliis hominibus dicti loci ibidem existentibus, qui consules antequam scriberetur, dixerunt, ut dixit, dicto domino Radulpho : Domine, nos faciemus voluntatem vestram et ponemus nos in misericordia vestra et dicti domini regis de summa predicta quinque miliam librarum.

Item, interrogatus super secundo articulo, dixit se non recordari de contentis in eo nisi ut super primo deposuerat.

Interrogatus de loco ubi facta fuit dicta conpositio, dixit quod Tholose, in capella Sancti Martini, juxta aulam novam domini regis.

Interrogatus de personis, dixit quod suprascripte et plures alii.

Interrogatus si dominus Petrus de Latilhi erat presens, dixit se non recordari.

Item interrogatus super ultimo articulo, dixit usum esse quod in dicto articulo continetur quia sic vidit uti pluries et diversis temporibus et contra plures pro questis a quatuordecim annis citra et pro debitis a viginti annis citra.

Item interrogatus dixit quod prece vel precio, hodio val amore vel timore non deponit, set quia ita est veritas.

VIII. Magister Guillelmus de Gauderiis, testis juratus et diligenter interrogatus super primo articulo, dixit quod quidam qui se dicebantur consules Sancte Gavelle et etiam quidam homines dicti loci, non vi non metu coacti, set spontanei, conposuerunt gratis ad 5000 l.t. cum dictis dominis Petro et Radulpho super casalagiis, homagiis et aliis in dicta conpositione contentis.

Interrogatus qualiter hoc scit, dixit quod quia presens fuit dicte conpositioni nec vidit aliquem coactum nec violatum nec metu conpulsum, set quod spontanei et gratis conposuerunt, ut est dictum Dixit etiam quod pretextu cujusdam litere regie per ipsos ibidem exibite super libertatibus dicte ville, habita collatione et diligenti tractatu super ea, cum peterentur ab eis 6000 l.t. precise, fuit facta eis remissio 1000 librarum, quod acceptum et gratum habuerunt.

Interrogatus de tempore, dixit quod fuit in hyeme proxime preterito.

Interrogatus de loco, dixit quod fuit in aula domini regis Tholose, in capella Beati Martini.

Interrogatus de personis adstantibus, dixit de se et Raymundo Vida, notario, et quibusdam aliis.

Interrogatus de nominibus dictorum consulum et hominum, dixit quod videtur sibi quod duo ex eis vocarentur videlicet alter eorum Philipus et alter eorum Poncius, aliorum vero nomina dixit se ignorare.

Interrogatus si dictus dominus Petrus de Latilhi erat presens dicte conpositioni, dixit se non recordari si fuit presens quando fuit scripta, set bene fuit sibi significatum per dictum dominum Radulphum et ipsum qui loquitur.

Interrogatus super secundo articulo, dixit quod dicte conpositioni acquiescendo et eam ratam habendo articulos sibi in dicta conpositione concessos concordaverunt et super hoc literas sibi tradi petierunt.

Interrogatus qualiter hoc scit, dixit quod fuit presens predictis, et ipse qui loquitur dictos articulos concordavit cum eis et vidit et audivit quod super hoc literas sibi tradi petierunt.

Interrogatus de tempore, dixit quod fuit per aliquos dies post dictam conpositionem.

Interrogatus de loco et personis astantibus, dixit ut supra in primo articulo. Cetera in presenti articulo contenta dixit se audivisse dici, aliter nescit.

Interrogatus super tertio articulo, dixit quod licitum est domino regi, de consuetudine seu usu, conpelli facere debitores suos pro questis et aliis debitis quibuscumque per captionem corporum et bonorum ad satisfaciendum de eisdem.

Interrogatus qualiter hoc scit, dixit quia pluries ita vidit uti, et ipse qui loquitur, deputatus ad levandum questas ab hominibus domini regis in senescallia Tholose et Albiensi uno cum magistro Henrico, tunc receptore Tholose, multos conpulit ad solvendum questas domino regi modo predicto, et sic dixit se vidisse uti a viginti annis citra.

Item interrogatus dixit se non testificari amore, hodio, prece, vel precio seu timore, set quia ita est, veritas, ut dixit.

Testes suprascripti fuerunt examinati a tempore suprascriptionis in capite primi rotuli conscripto quod fuit anno Domini ut supra usque ad diem jovis ante festum beate Katerine virginis anno quo supra.

Notes

1 Ces 4 mots ajoutés en interligne.

Comment citer cette notice

Elisabeth Lalou, Xavier Hélary. "Enquête sur Raoul de Breuilly et Pierre de Latilly (06) (Archives nationales, J 1031, n°8)", dans Enquêtes menées sous les derniers capétiens, Elisabeth Lalou, Christophe Jacobs, éds, Paris : Centre de ressources numériques TELMA, 2007. (Ædilis, Publications scientifiques, 4). [En ligne] http://www.cn-telma.fr/enquetes/enquete88/ .

Mentions légales | Colophon | Contacts | Haut de page