[1]

Qua protestatione repetita et protestato quod partem ut accusator in subsequentibus facere non intendit ... scripto declarato proposito significando proponit quod cum dictus dominus rex esset in possessione quasi meri imperii, altarum et bassarum justiciarum et omnis jurisdictionis et dominii, censum, usaticorum et aliorum servitiorum partis castri seu ville de Solheinelles et pertinenciarum ipsius quatenus se extendit, decimarum Sancti Michaelis de Cugnio ut sub bajula dicti Castri Novi, dictus Bernardus Garreti existens superbajulus et procurator prefati domini regis nullam valens de predictis ignorantiam allegare qui de eis ut de facto suo proprio certus erat redditus et obventiones dicte ville de Solhanellis et ejus pertinenciarum, in qua pars includitur supradicta, emit a domino Geraldo de Ruppeforti, milite, occasione ejus emptionis, predicta jura que in dicta parte predictus dominus rex obtinebat non nomine ipsius domini regis, set expresso nomine ipsius domini Geraldi, idem Bernardus exercuit et exercet, et census et alia usatica et servicia dicto domino regi pertinencia recipit seu recipi fecit de predicto domino rege in predictis nullam faciens mentionem, quanquam ab hominibus in dicta parte commorantibus sepius jus predicti domini regis allegaretur coram ipso. Qua allegatione et mandatis litteratoriis domini senescalli Tholosani vel ejus locum tenentis super eo sibi factis, nonobstantibus primo scriptis vilissime prefatos homines in dicta parte commorantes ad prestandum ei nomine dicti domini Geraldi predictos census et usatica et alia servitia que dicto domino regi debebantur, per pignorum captionem et alias coactiones illicitas compellebat, officii domini nostri regis exercens potentiam in lesionem et perditionem juris dicti domini regis pariter et jacturam, predicta juri domini regis fraudulenter subtrahendo et predicto domino Geraldo indebite applicando.

Et dictus Bernardus Garreti respondit et concessit quod pro rege exercet ibi jurisdictionem et justiciam, exceptis justitiis quinque solidorum que ex baratis et clamoribus baratorum levantur, pro dominatione aliquando aliter et cetera non credit.

Item concessit villam de Solhanellis esse, ut est in decimario de Cugurello, esse de pretinencia et in pertinencia Castri Novi, ubi domino regi spectat omnis jurisdictio alta et bassa, dicit tamen quia predecessores ipsius levabant et consueverant levare, scilicet unus vel duo, et propter hoc similiter ipse levavit.

Item credit quod existens superbajulus et procurator domini regis arrendavit predicta a dicto Geraldo.

Item significat modo quo supra quod casalatica domini regis a tenentibus ea minime vendi possint seu alienari aut transferri in alias personas quam in suos posteros secundum concuetudinem et usum in istis partibus Tholosanis actenus approbatum, prefatus Bernardus Garreti, existens suprabajulus et procurator dicti domini regis 40 sextariatas terre vel circa que erant propria casalatica dicti domini regis et ab ipso in casalaticum tenebantur sub dominio seu territorio dicti Castri Novi emit a tenentibus ipsas terras in casalaticum ab ipso domino rege quasi pro minimo et vili pretio, respectu valoris ipsarum, nonobstante quod a dictis venditoribus in ipsa venditione diceretur et denuntiaretur eidem quod dicte terre erant de casalatico et in casalagio dicti domini regis, et quod ipsi vendebant eas eidem ut casalatica seu de casalatico dicti domini regis. Ad que ipse Bernardus respondens dixit quod de illo non curabat et nichilominus ipsas terras emit et habuit, ut est dictum.

Postmodum vero idem Bernardus in fraudem dicti domini regis celans et subticens quod dicte terre essent casalatica seu de casalatico dicti domini regis procuravit ipsas terras sibi laudari seu concedi per gentem ipsius domini regis ad pensionem modici servicii prout in suis instrumentis inde confectis liquidum est videre que, domini, si placet, coram vobis faciatis exhiberi, sub quibus, modo et forma predictis, idem Bernardus habuit terras predictas a Guilhaberto Balhoni et fratribus suis, et Poncio de Paracollo et fratribus suis et Petro Radulphi et Poncio, fratre suo, et, ita ut supradictum est, ita eas adhuc tenet.

Et dictus Bernardus concessit se a Balhonis emisse 3 sext. terre quas credit esse de casalagio et credidit, 4 anni sunt et ab illo tempore circa, de qua emptione sunt 7 anni.

Item de Paracollo concessit se emisse, non credit tamen quod essent de casalatico, sub astatione premissa.

Item hoc idem concessit de Petro Radulphi et Poncio et non credit quod esset de casalagio.

Item significat quod idem Bernardus, existens suprabajulus et procurator dicti domini regis, simile dolum comitens in fraudem domini regis, quandam peciam terre sitam in termino dicte ville de Exilio, que in comissum ad dominum regem evenerat pro crimine heresis Johannis de Baure vendidit et tradidit genero ipsius Johannis de Baure de heresi condempnati pro precio quinquaginta s.thol., que tunc valebat 100 s.thol. et tantum tunc haberi et plus. Dubitat. Videbit scripta. Negat.

Item significat modo quo supra quod idem Bernardus Garreti, existens bajulus et procurator domini regis dedit et tradidit ad acapitum nomine domini regis et in fraudem juris ipsius cuidam homini de Exilio nomine Copiose quandam peciam terre sitam apud Exilium ad censum annualem 2 sextariorum frumenti, de qua inveniretur et pro censu, et datum fuisset tempore ipsius contractus cum totidem precio quod datum fuit frumenti 7 sext. annuatim. Dubitat. Credit quod dedit procedente crida tres pecias terre Copiosse sub diversis censibus. Negat tamen in fraudem.

Item significat quod dictus Bernardus Garreti, existens superbajulus et procurator domini regis, per potentiam sui officii suprabajulie et nomine dicti domini regis fecit rumpi et ad culturam duci 12 sextariatas terre vel circa sitas in decimario Beate Marie de Exilio in bajulia dicti Castri Novi.

Protestans tunc et asserens quod illa terra erat domini regis, et quod dictam culturam et rupturam ipsius terre per manum domini regis et in ejus profitium faciebat, et ibi donec dicta terra culta fuit nuncios curie Castri Novi cum bajulis regiis nomine dicti domini regis tenuir. Postmodum vero dictam terram ad culturam redactam et fructiferam et ad manum domini regis missam extra jus et manum ipsius domini regis eiciens fraudulenter ipsam transtulit et transferri fecit in Guillelmum Provincialem, generum suum, qui sub ficto et fraudulento contractu, ipso Bernardo procurante et machinante, dictam terram, prefatus gener suus non a domino rege, set a Raimundo Garsia et Galhardo de Sancto Germano, domicellis, ad censum annualem unius denarii acquisivit, et sic hodie tenet eam. Et ita per fraudem dicta terra domino regi acquisita, est per ipsum Bernardum in aliud jus et dominium transportata. – Non credit.

Significat modo quo supra quod dictus Bernardus Garreti, existens suprabajulus et procurator domini regis, sub simulato et facticio contractu vendidit bona seu possessiones que fuerunt quondam Petri Raynardi, sororii dicti Bernardi Garreti, de heresi condempnati, que ad dominum regem seu ejus predecessorem, ratione predicti criminis hereseos venerant in comissum. Arnaldo Recordi de Castro Novo, seu ipsam venditionem fieri procuravit pro precio 15 l.t., nulla legitima subastatione procedente. Que quidem bona liberi dicti condempnati et ejus uxor. Sororque dicti Bernardi Garreti tenent et possident in fraudem domini regis et tenuerunt a tempore dicte venditionis citra, dicto Bernardo Garreti sciente et patiente.

Et dictus Bernardus Garreti negat predicta ut sunt proposita. Credit tamen dicta bona et possessiones venisse in comissum, ratione predicta, domino regi, et predicta fuisse preconizata de mandato ipsius, prout per instrumenta publica apparebit vel alia legitima documenta. Et credit quod liberi dicti condempnati tenent dicta bona et possessiones dicti condempnati pro indiviso cum parieriis suis.

Item, anno Domini M^oCC^oLXX^o octavo, die martis ante festum beati Martini yemalis

Ponit Raimundus Balinerii, protestatione premissa repetita, ad ostendendum jus domini regis, quod Bernardus Garreti, existens procurator domini regis et suprabajulus Castri Novi de Arrio, precepit, nomine Geraldi de Ruppeforti, ab hominibus quibusdam habitantibus in decimario de Cucurone, ratione delictorum in ipso decimario perpetratorum et ratione effussionis sanguines usque ad supmam 60 s.tol. ratione grosse justicie. Credit habuisse pro rege, aliter non credit.

Item ponit quod a filio Petri Guillelmi de Solhanellis percepit idem Bernardus Garreti, existens suprabajulus et procurator predictus, ratione effusione sanguinis in dicto decimario commisse 60 s.tol. nomine dicti domini Geraldi. Non credit.

Item ponit pro predicta sanguinis effusionis , predictus filius dicti Petri Guillelmi apud Castrum Novum fuerat subastatus. Credit, dicens quod nomine regis et pro rege.

Item ponit quod pro subastatione predicta, de mandato ipsius Bernardi Garreti, ut suprabajuli, facta, dictus Bernardus Garreti, nomine dicti domini Geraldi, precepit et habuit dictos 60 s.tol. Non credit ut ponitur. Dixit tamen quod adhuc restat ad levandum pro rege.

Hoc idem ponit decendendo per singulos solidos usque ad unum d. Respondet ut proxime.

Item ponit quod Guilhabertus Balhoni, 7 anni sunt elapsi, tenebat terram de Cassalatico domini regis totam quam tenebat in decimario de Cucurone. Dubitat. Negat.

Hoc idem ponit de Poncio de Paracollo et de Petro Radulfi. Dubitat. Negat.

Item ponit quod terras quas dictus Bernardus Garreti emit ab ipsius erant de casalatico domini regis. Non credit ut ponitur.

Item ponit quod terre quas emit dictus Bernardus Garreti a predictis Guilaberto et Poncio de Paracollo et eorum fratribus erant olim insimul et postmodum fuerunt divise et in casalaticum possesse a domino rege predicto. Non credit ut ponitur.

Item ponit quod quedam terra Johannis de Baure, sita apud Exilium, comissa domino regi crimine heresis fuit vendita per dictum Bernardum Garreti, bajulum et procuratorem domini regis, pro precio 50 s.tol., genero Johannis de Baure predicti. Non credit.

Item ponit quod dicta terra valebat tempore dicte venditionis 100 s.tol. Non credit.

Item ponit quod dicta terra pertinebat tempore venditionis predicte, libere et sine aliquo scensu domino regi. Dubitat. Non credit.

Item ponit quod predictam terram tenebat et possidebat dictus Johannes de Baure libere, absque aliquo scensu, tempore quo fuit de heresi condampnatus. Dubitat. Negat.

Item ponit quod in venditione quam fecit dictus Bernardus dicte terre, idem Bernardus consensit quod Willelmus Regaldi, domicellus, haberet annuatim 1 d.tur. pro scensu et alias dominationes. Dubitat. Negat.

Item ponit quod dictus Bernardus Garreti dedit ad acapitum quandam peciam terre seu laudari fecit donationem inde factam per dominum senescallum Tholosanum Petro Capiose. Credit de una.

Item ponit quod in dicta donatione fuit deceptus dominus rex ultra dimidiam justi precii. Non credit.

Item ponit quod dictus Bernardus Garreti, existens suprabajulus et procurator domini regis, posuit ad manum domini regis quandam terram sitam in decimario de Exilio et dicta terra fuit culta nomine domini regis. Declaretur per certos confines.

Item ponit quod dicta terra nondum redacta sic ad culturam idem Bernardus fecit preconizari in villa de Exilio quod quicumque vellet dictam terram adquirere a domino rege, quod veniret coram ipso. Dependet ex precedenti.

Item ponit quod post preconizationem predictam Guillelmus Provincialis occupavit dictam terram dum ipsam dictus Bernardus tenebat ad manum domini regis. Dependet.

Item ponit quod post occupationem predictam et post subastationem predictam dictus Guillelmus Provincialis dictam terram adquisivit, non ab ipso Bernardo. Dependens est.

Item ponit quod dictus Guillelmus Provincialis dictam terram adquisivit a Raimundo Garsia et Galhardo de Sancto Germano vel altero eorumdem. Dependet.

Item ponit quod dicta terra fuit domini regis et eam idem Bernardus Garreti possedit ut suprabajulus domini regis. Dependens est.

Item ponit quod absque aliquo scensu quod dictus Guillelmus domino regi non prestat, tenet idem Guillelmus dictam terram. Dependet.

Item ponit quod dicta terra valet 50 l.t. Dependet.

Hoc idem ponit de 40 de 30 et de 20 l. Dependet.

Item ponit quod dictus Guillelmus Provincialis est gener dicti Bernardi Garreti. Credit quod contraxit sponsalia cum filia sua.

Item ponit quod terre et possessiones que fuerant Petri Raynaldi, de heresi condampnati condam, valuerunt annuatim in redditibus 30 s.tur. Dubitat. Negat.

Item ponit quod dicte terre et possessiones a 10 annis citra valuerunt 40 l.t. Dubitat. Negat.

Item ponit quod dictus Bernardus Garreti confessus fuit quod dicte terre fuerunt vendite Arnaldo Recordi. Dubitat. Negat.

Item ponit quod dictus Bernardus Garreti fuit per 7 annos proxime preteritos suprabajulus Castri Novi pro rege. Non credit.

Hoc idem ponit decendendo per singulos annos dictorum annorum usque ad unum annum. Credit de catuor annis proxime preteritis, de pluri dixit se dubitari. Non credit de pluri.

Significat modo quo supra Raimundus Balinerii quod cum quedam terra que est apud Exilium in loco qui dicitur ad Caminerias, que fuit condam Petri Regis, ejusdem loci, de heresi condampnati, fuisset de mandato dicti Bernardi Garreti publice preconizata nomine domini regis ad sex sesteria frumenti, annuatim prestanda eidem domino regi et ipsa sex sesteria promissa fuissent prestari, dictus Bernardus Garreti, existens suprabajulus et procurator domini regis, in fraudem ipsius domini regis dicta terram vendidit, seu vendi procuravit, Guillelmo Regis, fratri dicti condampnati, ad pensionem 4 sesteriorum et emine, et sic dictus dominus rex fuit et est defraudatus in tribus eminis frumenti annuatim. Dubitat. Non credit ut ponitur.

Item significat modo quo supra quod cum quedam terra scita domini regis apud villam de Exilio quam modo tenet Germanus Copiosa fuisset subastata sub pensione seu scensu trium sest. frumenti et tercie partis fructuum inde exercencium (sic), idem Bernardus in fraudem regis hoc celavit, sciens substationem, fecit laudare domino senescallo pro dictis tribus sest. frumenti, tamen fraudando regem dictam terciam partem dictorum fructuum. Credit quod dicta terra fuit subastata ad censum duorum sext. et terciam partem fructuum inde exientium, et dictus dominus senescallus laudavit dictam terram sub dicto censu, aliter et cetera non credit. Debet. Et est assignata dicto Raimundo Balinerii ad declarandum dictas terras per contiguas, confines et dicto Bernardo Garreti. Ad respondendum possitiones dubitat.

Die mercurii post instans festum beati Martini yemalis.

Item, die veneris in octabis beati Martini.

Raimundus Balinerii, repetitus hic specialiter protestationibus in universis et singulis superius a se factis, declarando et specificando, confrontando terras quas dictus Bernardus Garreti, suprabajulus et procurator domini regis, emit, que erant de cassalagio et in cassalagium tenebantur a domino rege, dicit et proponit que sequuntur.

Proponit modo quo supra quod idem Bernardus quandam terram, ubi sunt octo sesteriate vel circa, a Poncio de Paracollo et Raimundo, fratribus condam, que quidam terra est in loco qui dicitur Alacosta na Milata, et confrontatur ex parte circii cum terra que fuit condam Willelmi Grassi, que nunc est ipsius Bernardi Garreti, et ex parte altani cum terra filiorum condam Poncii Martini. Credit.

Item emit a proxime dictis fratribus quandam terram de dicto casalagio in qua possunt esse sex sextariate vel circa, in qua idem Bernardus habet bastitam suam, et confrontatur ex parte circii terris Poncii Radulphi, ex altano terre que fuit Willelmi Savini et Bernardi fratrum. Credit emptionem, non credit tamen quod essent de cassalagio.

Item emit a proxime dictis fratribus quandam terram de eodem cassalagio in qua possunt esse tres sestariate, que est in loco ubi dicitur Als Clotals et confrontantur ex circio terre Poncii Radulphi, ex altano terre que fuit Petri Radulphi, de na Lamanda. Dubitat.

Item emit a proxime dictis fratribus quandam terram de eodem cassalagio in qua possunt esse due sestariate in loco qui dicitur Al Nausal de Granolhet et confrontantur ex altano terre que fuit domini Poncii de Paracollo, que modo est ipsius Bernardi, a circio cum terre que fuit Raimundi de Burgo, que nunc est ipsius Bernardi. Dubitat.

Item emit a proxime dictis fratribus terram de eodem cassalagio in qua possunt esse sex sestariate, que est ad locum ubi dicitur A Font Magot, et confrontatur ex circio terre Petri Radulphi, curaterii, ex altano tenencie que fuit Johannis Muli et nepotis sui. Credit emptionem, non credit tamen de fratre (?) de cassalagio.

Item emit a proxime dictis fratribus quandam terram de eodem cassalagio in qua possunt esse octo sestariate in loco ubi dicitur La Coma de Las Mirtras, et confrontantur ex altano terre Poncii Lapassa de Manso, ex circio terre que fuit dels Balhos. Credit quod emit terram ab illis. Super aliis dixit se dubitare. Negat de cassalagio.

Item emit a proxime dictis fratribus quandam terram de eodem cassalagio in qua possunt esse 5 sestariate, in loco qui dicitur A la Costa a Regener et confrontatur ex circio terre Petri Barravi de Manso, ex altano terre que fuit Johannis Regoterii. Dubitat.

Item emit a proxime dictis fratribus quandam terram de eodem cassalagio in qua possunt esse 20 sestariate terre in loco qui dicitur A las Planas et confrontantur ab altano cum terris Petri Barravi de Manso, et filiorum condam Johannis Geraldi, ex circio cum terris Petri Barravi de Manso et Andusarum. Credit emptionem infra dictas confrontationes et negat de cassalagio et dixit se dubitare de quantitate terrarum, adiciens quod emit de tutoribus Poncii filii de Paracollo.

Item emit a proxime dictis fratribus quandam terram de eodem cassalagio in qua possunt esse 4 sestariate in loco qui dicitur A Coma Talhiva et confrontatur ex altano terre Johannis Muli, a circio terre Johannis de Paracollo. Credit emptionem infra dictos confines et negat de cassalagio et dixit se de quantitate terrarum dubitare.

Item emit a proxime dictis fratribus quandam terram de eodem cassalagio in qua potest esse una sestariata terre in loco qui dicitur a Font Magor, et confrontatur ex altano terre Guillelmi Furnerii, a circio a Costan Regoter. Dubitat.

Item a proxime dictis fratribus quandam terram de eodem cassalagio in qua possunt esse due sestariate, que confrontatur ex circio cum Costan Regoter, ab altano terre Poncii Maiofini. Dubitat.

Item emit a Johanne Balhano et fratribus suis quandam terram de cassalagio domini regis in qua possunt esse 3 eminate, que est in loco ubi dicitur A la Costa Gravat, et confrontatur ex altano terre Guillelmi Servientis, ex circio terre Poncii Maiofini. Dubitat. Non credit ut ponitur.

Item emit a proxime dicto Johanne et suis fratribus quandam terram de eodem cassalagio, in qua possunt esse 3 sestariate in loco qui dicitur Ad Alamans, et confrontatur ex circio terre Petri de Rosge de Manso, ab altano terre que fuit Poncii de Paracollo et Raimundi, fratrum condam. Ponitur quod si sic responsum, quod habeatur pro non responso. Dixit se dubitare. Non credit ut ponitur.

Item emit a proxime dicto Johanne et suis fratribus quandam terram de eodem sassalagio in qua possunt esse due sestariate, in loco qui dicitur Pueg de Granolhet et confrontantur ex circio terre que fuit Paracollorum ubi dictus Bernardus nunc habet bastitam suam, ex altano terre que fuit Savinorum. Credit emptionem. Negat de cassalagio.

Item emit a Petro Radulphi Capod quandam terram de cassalagio domini regis, in qua possunt esse 3 eminate in loco qui dicitur Font Magot, et confrontatur ex circio terre Poncii Maiofini, ex altano terre domini Paishelaire. Respondet ut proxime.

Item emit a proxime dicto Petro quandam terram de eodem cassalagio domini regis, in qua possunt esse 3 eminate, in loco qui dicitur Coma Talhiva, et confrontatur ex circio cum terris Johannis Muli et nepotis sui, ex altano terre que fuit Poncii de Paracollo et Raimundi, qui nunc est dicti Bernardi Garreti. Respondet ut proxime.

Item declarando et pascificando terram Guillelmi Provincialis, generi sui, in fraudem domini regis, in ipsum translatum, procurante dicto Bernardo Garreti, in qua possunt esse 12 sestariate vel circa, dicit quod dicta terra est in loco qui dicitur Abadiras et adheret ad altano vie publice, a circio et montano tenencie Guillelmi Savarti, qui dicitur Terrenus. Non credit ut ponitur.

Item terram in fraudem domini regis in Johannem de Baure transportatam de qua fit mentio superius in assertionibus est in loco qui dicitur Ad Fraxinum et confrontata ex parte altani Guillelmi de Collo et ex parte circii terre Raimundi Adalberti. Dubitat. Credit confrontationes. Cetera non credit.

Item terra domini regis in fraudem transportatam in Capiosam de Exilio, de qua fit mentio in precedentibus confrontatur ex altano vie communi, ex circio terre Arnaldi Baralhier. Dubitat Credit confrontationes. Cetera non credit.

Respondit Bernardus Garreti positionibus a se dubitatis. Et primo prime positioni dubitate, que incipit : Item ponit quod Guilhabertus Balhoni etc... . Negat eam ut ponitur, protestato quod non prejudicat.

Item secundam positionem dubitatam negat ut ponitur.

Item tertie positioni dubitate, que incipit : Item ponit quod dicta terre pertinebat tempori etc... , respondit propter quod Guilhelmus Sigaudi percipiebat censum in dicta terra tempore quo venit in comissum. Non credit eam ut ponitur.

Item quarte positioni que decendit a proxima non credit de rege. Credit tamen de militibus.

Item quintam positionem negat ut ponitur.

Item sexte positioni dubitate, que incipit : Item ponit quod terre et possessiones etc. Non credit.

Item septimam negat, salvo quod non prejudicat sibi ut ponitur.

Item octavam negat ut ponitur.

Item nove respondit et negat eam de pluri, cum secundum litteram dicte suprabajulie non sit adhuc 4 anni.

Item decimam et ultimam positionem dubitatam non credit.

Proponit Raimundus Balinerii contra Bernardum Garreti quod filius Poncii Guillelmi de Solhanelli vulneravit hominem in perrochia Beati Michaelis de Cugurone in honorem in districtum seu jurisdictionem Castri Novi de Arrio sanguine sibi effundendo. Credit.

Item ponit quod tunc temporis, cum dictus sanguis fuit factus per predictum Petrum Guillelmi, dictus Bernardus Garreti erat superbajulus dicti castri et procurator domini regis in dicto castro. Credit.

Item ponit quod predictus, faciens dictum sanguinem, ratione dicti sanguinis aufugit, ratione cum sanguinis et fuge solempniter fuit tubicinatus per Castrum Novum de Arrio, ut moris est fieri, ipso Bernardo Garreti procuratore, nomine sue procurationis predicte et officii. Credit.

Item ponit quod processu temporis idem Bernardus Garreti arrendavit locum de Solhanellis a domino G. de Ruppeforti et ibi percipiebat, ut arrendator dicti domini G. jura que in dicto loco habebat idem dominus G. Dubitat. Credit una cum Germáno Foqueti, consocio suo.

Item ponit quod ipso vulnerante recertente ad patriam idem Bernardus, ratione dicti sanguinis, ut arrendator dicti loci de Solhanellis, nomine dicti domini G. de Ruppeforti, precepit, vel alius nomine suo, a dicto vulnerante pecuniam cum de hoc extitisset condampnatus ad instanciam dicti Bernardi per judicem dicti domini G. de Ruppeforti, regit (sic) jurisdictionem in dicto Castro Novo eia illud ratione cognoscendi et judicandi per curiam domini regis. Non credit ut ponitur, immo habet nomine domini regis bono fidejussores et debent audire sentenciam per judicem Castri Novi.

Item ponit quod dictus Petrus Lobat, judex dicti domini G. de Ruppeforti dictum derelinquentem (sic) condampnavit ratione dicti sanguinis, nomine dicti domini G., in 60 sol.tol. dandis dicto domino G. seu dicto Bernardo Garreti, arrendatori dicti domini G. quod judicatum fuit ipso Bernardo Garreti procurante et Poncio Fabri, bajuli dicti loci pro ipso Bernardo arendatore et predicto. Non credit ut ponitur et si tulit sententiam non fecit ipso Bernardo consenciente et mandante.

Item ponit quod dictus Poncius Fabri erat bajulus dicti loci pro dicto Bernardo Garreti. Credit ad custodiendum et percipiendum jura ipsius Bernardi et Germani Foqueti in villa de Solhanellis dicta et ejus pertinenciis, aliter non credit.

Item, ponit quod dictus Bernardus Garreti a 7 annis citra et amplius fuit superbajulus dicti Castrinovi tam nomine domini regis quam aliorum predecessorum suorum in comitatu Tolose. Credit de 4 annis citra pro rege et per duos menses tempore domini comitis Alphonsi, aliter non credit eam.

Item ponit quod presente dicto Poncio Fabri fuit lata sentencia per dictum dominum Petro Lobati, nomine dicti domini G. de Ruppeforti. Non credit et si fecit non fecit ejus consilio nec ipso ratum habente.

Item dicit Bernardus Garreti et protestatur quod omnes terras et possessiones de quibus est superius positum per Raimundum Balinerii emit antequam esset superbajulus domini regis et non existente in aliqua superbajulia seu officio, excepta terra, loco dicto de Campo Amalvi e Las Planas que vendiderunt sibi tutores filiorum Poncii de Paracollo quam emit subastatione et de Creto Judicis quam emit existens superbajulus. Retinet et protestatur quod si de pluri sit, quod illud possit dicere et specificare, dominis die assignanda.

Terra que est a Coma Goutal, que fo d'en Garriga afrontat ex altano terre Willelmi Sobiran, ex meridie terre Raimundi Garsie.

Item domus que fuit Petri Regis afrontat domui Raimundi Stephani ex altano, ex circino (sic) loco qui est juxta domum Petri Aliquerii, ex meridie vie communi.

Item terra que es a Camyneras que fo Petri Regis, que fuit preconizata in 6 sest. frumenti afrontat ex circino terris domini Guillelmi Siguier, ex altano terre Petri Willelmi Cayron.

Item terra que est a Gayraudia, que fuit Poncii Garriga, afrontat ex meri vie communi, ex altano condamine del Scriubentis.

Item terre que fuit P. Regis que est als Agals afrontat ex altano terre domini regis, ex circivo terre que fuit Bernardi Hugonis.

Item, anno Domini M^oCC^oLXX^o octavo, die sabbati post festum beate Katerine, conparuit Raimundus Balinerii ex parte una, et Bernardus Garreti, ex altera, et tunc dictus Raimundus Balinerii dixit et proposuit quod nichil plus in presenti negocio volebat proponere, set petiit diem ad probandum peremtorie et precise sibi asignari. Et domini predicti, decanus et magister Johannes, conmiserunt ad voluntatem partium presentium et audiendum et examinandum Guillelmo de Gauderiis et Bardino, notariis curie domini vicarii Tholose sibi cogitationem reservata et retenta. Et dicti domini judices assignaverunt dicto Raimundo Balinerii ad probandum peremtorie et precise et Bernardo Garreti ad respondendum positionibus dubitatis et ad proponendum deffensiones suas, si quas proponere voluerit et ulterius partibus ad procedendum de jure et quod tunc de cetero compareant coram dictis notariis die lune post festum beati Nycholay.

Item, sabbati post festum Conversionis Sancti Pauli, ad quam citatus Bernardus Gareti ad instanciam dicti Ramundi Balinerii, comparuerunt partes et tunc dictus Bernardus Gareti quosdam articulos sive assertiones tradidit in hunc modum ; Asserit et probare intendit ad sui defensionem et ad purgandum se contra ea que proposita sunt contra ipsum coram discretis viris et venerabilibus dominis abbate Bellepertice et domino Petro, decano beati Martini de Tur., et magistro Johanne, canonico Carnotensi, quod dominus Guiraldus de Rupe Forti est dominus ville de Solhanellis, que villa est pro parte in decimario de Cucurone et est et predecessores ejus fuerunt in possessione, vel quasi, exercendi in dicto loco jurisdictionem et reddendi jus querelantibus de hominibus existentibus in dicto loco dictis dominis vel eorum baralis et habendi et levandi 5 s.tol. pro justicia et in dicta quasi possessione fuerunt per 10 et 20 et 30 annos et amplius. Dubitat.

Item asserit, modo quo supra, quod dicti domini sunt et fuerunt in quasi possessione, per dictum tempus, habendi et levandi a dictis hominibus comorantibus in dicto loco partem queste ipsos contingentem, quam prestant et prestare consuerunt annuatim, ratione alberge dicte ville dominis dicte ville. Dubitat.

Item asserit modo quo supra quod dictus dominus Guiraldus de Rupeforti consuevit arrendare dictam villam de Solanellis et arrendavit quibusdam mercatoribus de Castronovo antequam arrendasset Jermano Fogueti et Bernardo Garreti, qui arrendatores consuerunt nomine dicti Guiraldi, recipere dictos 5 s.tol. pro justicia ratione sui mixti imperii quando accidebat ab omnibus existentibus in dicta parte dicte ville, que est in decimario de Cucurone. Dubitat.

Item asserit, modo quo supra, quod quando aliquid conqueritur de aliquo homine commorante in dicto loco de Solhanellis, bajulo Castri Novi de Arrio ratione contractus initi in dicto castro, dictus bajulus dicti castri mittit litteras suas bajulo de Solhanellis, ut habenti jurisdictioni (sic) in dicto loco, quod citet ratione contractus predicti dictos contrahentes quod compareant coram eo responsuri super dicto contractui. Dubitat.

Item asserit, modo quo supra, quod dictus bajulus dicti castri habet et levat, ratione dicti contractus initi apud Castrum Novum, pro clamore et retroclamore 5 s.tol. pro justicia a dicto debitore absque aliqua contradictione dicti Bernardi Guarreti et Jermani Fogueti, consocii sui. Dubitat.

Item asserit et proponit, modo quo supra, quod dictus Bernardus Guareti est superbajulus constitutus in bajulia dicti Castronovi per dominum Eustachium, senescallum Tholosanum et Albiensem, ad custodiendum jura dicti domini regis absque omni salario dicti domini regis. Dubitat.

Item asserit, modo quo supra, quod ipse bajulus est et erat, antequam esset superbajulus, legitimus mercator et dives et pro legitimo mercatore reputabatur et reputatur apud Castrum Novum predictorum et alia loca convicina. Dubitat.

Item asserit modo quo supra quod illi qui sunt in officio domini regis consueverunt emere redditus existentes in officio (en marge : tam privatorum quam domini regis). Dubitat.

Item asserit, modo quo supra, quod Ramundus Ballinerii qui promovet et promovit predicta contra dictum Bernardum Guarreti est inimicus capitalis ipsius Bernardi Guarreti et vellet ac procuraret cum posse suo amissionem omnium bonorum et corporis dicti Bernardi Guarreti. Dubitat.

Item asserit, modo quo supra, ad elidendam intentionem dicti Raimundi Balinerii et ad purgandum se quantum ad emptiones terrarum et possessionum Balhonorum et Paracollorum et Rasulforum quod ipse Bernardus Guareti emit a Johanne Balhono et a matre sua terras et possessiones antequam esset superbajulus bona fide et ipsis terris subastatis publice per Castrum Novum, aliquas francas et aliquas cum laudumio dicti Raimundi Balinerii, tunc bajuli domini Alphonsi, comitis, sub certo censu, prout in instrumentis predicta continentur. Dubitat.

Item asserit, modo quod supra, quod dicti Balhoni et eorum pater vendiderunt de terris suis et hereditate sua quibusdam hominibus dicti castri antequam vendidissent terras dicto Bernardo Guarreti libere et sine aliqua contradictione tanquam non habentes ab aliquo casalaticum. Dubitat.

Item asserit, modo quo supra, quod omnes terras et possessiones quas ipse Bernardus emit a Poncio de Paracollo, existens superbajulus, fuerunt publice subastate per Castrum Novum cum tuba, et eas emit tanquam plus offerens et cum decreto judicis domini regis. Dubitat1.

Item asserit, modo quo supra, quod terram quam emit a Petro Radulphi Capod emit ipse Bernardus bona fide et antequam esse superbajulus. Dubitat.

Item asserit, modo quo supra, quod dominus Eustachius, senescallus Tholosanus et Albiensis, constituit dictum Bernardum superbajulum bajulie Castri Novi de Arrio cum littera suo sigillo pendenti sigillata, quatuor anni erunt circa festum Ascensionis Domini proxime venturum. Dubitat.

Item asserit, modo quo supra, quod dictus dominus senescallus vendidit seu dedit in enphiteosi Johannis de Baure terram que venerat in comissum ratione criminis hereseos, facta primitus tercia legitima subastatione, tanquam plus offerenti.

Item asserit, modo quo supra, quod quedam terre fuerunt per dictum dominum senescallum concesse Copiosse tanquam plus offerenti, premissa subastatione per villam de Exilio quidam ad portionem medietatis bladi ibi cressentis et plus 2 sext. frumenti et quidam ad terciam partem. Dubitat.

Item asserit, modo quo supra, quam terra de qua dicit dictus Raimundus Balinerii quod dictus Bernardus Guarreti fecit nomine domini regis trahi ad culturam, tenetur et tenebatur a Raimundo Garcias et suis pareriis, 20 anni sunt elapsi. Dubitat.

Item asserit, modo quo supra, quod Guillelmus Provincialis adquisivit dictam terram a dicto Raimundo Guarcias et ejus parieriis 20 anni sunt elapsi. Dubitat.

Item asserit, modo quo supra, quod dictus Guillelmus Provincialis fecit extirpari et excoli dictam terram. Dubitat.

Item asserit, modo quo supra, quod Gualardus de Sancto Jermano et Bernardus Capella, qui dicebant se habere jus in dicta terra non permittebant dicto Guillelmo Provinciali extirpare dictam terram perturbando ei suam possessionem, quare adivit G. Maurosoni, bajulus Castri Novi, cui dedit bonos fidejussores de parendo juri coram curia domini regis, ut ipsum defenderet ab omni violencia, qui bajulus, recepta caucione, dedit. Parvi.. nuncium curie, qui eum deffenderet in sua possessione, qui nuncius ad dictum locum accessit et ibi stetit cum omnibus (sic) dicti Guillelmi Provincialis quousque dicta terra fuit extirpata. Dubitat.

Item asserit, modo quo supra, quod ipse Bernardus Guareti se habet in suo officio bene et legaliter procurando proficia et utilia domini regis et conservando pro posse suo jus domini regis illesum. Dubitat.

Item asserit, modo quo supra, quod de omnibus predictis universis et singulis est vox et fama apud Exilium et Castrum Novum, quod sunt ba Dubitat.

Et hec dicit salvo jure pluris

Quibus assertionibus et articulis petit respondi et dictus Ramundus Balinerii dixit se eisdem dubitare. Et fuit assignata ad respondendum consulte dictis assertionibus et articulis dicto Raimundo Balinerii, et ulterius partibus ad procedendum de jure dies martis post festum Purificationis Beate Marie.

L'article cancellé plus haut est remplacé par les 2 suivants :

Item asserit, modo quo supra, quod omnes terras et possessiones quas ipse Bernardus emit a Petro de Paracollo et Ramundo, fratribus, et a Poncio de Paracollo et Johanne, emit bona fide et justo precio cum instrumentis antequam esset superbajulus. Dubitat.

Item asserit, modo quo supra, quod terras quas emit a tutoribus filiorum Poncii de Paracollo existens superbajulus, fuerunt publice subastate per Castrum Novum cum tuba et emit tanquam plus offerens et cum decreto judicis domini regis. Dubitat.

Qua die partes conparuerunt et tunc dictus Ramundus Balinerii, repetitis omnibus protestationibus supra a se factis, exipiendo proposuit se non teneri respondere dictis assertionibus, prout sequitur.

Raimundus Balinerii, repetitis omnibus protestationibus in hoc presenti negotio superius a se factis et specialiter protestato, ut supra, quod non intendit facere partem per ea que dixit, dicit et dicet in hoc negotio jam habito et habendo, dicit se non teneri respondere articulis seu asertionibus a dicto Bernardo Garreti supra traditis, dum quia hic officium judicis agitur et ea que ipse Ramundus proposuit, jam proposuit ad conservationem juris predicti domini regis et instrumendum predictos auditores et predicti domini regis procuratorem. Cum etiam quia dato quod ipse alias partem faceret super premissis quod tamen non fecit, dicit non esse respondendum assertionibus supradictis pro eo quia sunt contrarie quesdam confessatis superius per ipsum Bernardum Garreti que de etiam ipsarum inpertinentes et tales quod probate vel confessate non relevarent dictum Bernardum Garreti.

Et primo dicit prime assertioni non fore respondendum, ut pote contrarie confessioni facte per ipsum Bernardum Garreti. Confessus etenim fuit ipse Bernardus quod dominus rex excercebat vel etiam idem Bernardus Garreti excercet et excercebat omnem jurisdictionem et justiciam in dicta villa de Solhanellis, in ea parte videlicet que est infra decimarium vel in decimario Sancti Mychaelis de Cugurone, ut patet superius in fine primi articuli, pro parte domini regis traditi. Unde cum modo asserit contrarium, videlicet quod dictus Guiraudus de Ruppe Forti sit et fuerit in dicto loco in possessione vel quasi excercendi jurisdictionem in dicto loco et reddendi jus querelhantibus de omnibus existentibus in dicto loco, dicit, ut supra, non fore respondendum ymmo ipsum a propositis ab eodem tanquam asserentem contraria repellendum.

Item secunde dicit non fore respondendum, cum sit inpertinens pro eo quia non agitur ipsa alberga nec de jure percipiendi eadem in dicta villa, set de jurisdictione subtracta fraudulenter domini regis, ut patet in predicto primo articulo per partem domini regis tradito. Nam licet dominus Guiraldus haberet albergam in predicto loco, non tamen sequitur propter hoc quod haberet jurisdictionem in dicta villa nam plures sunt in Tholosano qui habent in villis pluribus albergam qui non habent jurisdictionem, set dominus rex.

Item dicit tercie non fore respondendum pro eo quia est inper tinens et contraria confessioni jam facte per ipsum Bernardum Garreti, ut supradictum est, in eo quod dicit quod dicti 5 sol.tol. levantur per dictos errendatores pro justicia, ratione mixti imperii quod dictus Guiraudus habet in dicta villa quod non est verum, cum dominus rex et merum et mixtum imperium habeat in dicto loco, ut patet superius per confessionem ipsius Bernardi Garreti, ut supra dictum est.

Item quarte dicit ut proxime.

Item ad quintam dicit non fore respondendum quia, licet sit verum quod in ea continetur, non tamen est respondendum quia pro parte domini regis idem est propositum per ipsum Ramundum Balinerii, videlicet quod bajulus Castrinovi habet et levat predictos 5 sol.tol. pro justicia in dicta villa ratione jurisdictionis domini regis.

Item sextam non fore respondendum cum sit inpertinens, presertim cum dictus Ramundus semper dixit ipsum fuisse suprabajulus tempore seu temporibus quibus ipse comisit supradicta contra ipsum proposita nec est curandum quod ipse fuerit suprabajulus cum salario vel sine salario quantum ad defensionem ipsius, ymmo inspecta veritatem plus debet agravari quia sine salario.

Ad septimam dicit non fore respondendum quia est inpertinens ut apparet ex tenore ipsius.

Ad octavam dicit non fore respondendum cum sit generalis et obscura in eo quia dicit quod illi qui sunt in officio domini regis existentes in officio consueverunt emere redditus utrum domini regis quod possunt an privatorum et sibi subjectorum ratione sui officii quod non possunt.

Item ad nonam dicit non esse respondendum cum sit inpertinens, ut patet ex tenore ipsius. Nam, dato quod dictus Ramundus esset ejus inimicus, nichilominus curia domini regis procederet ex suo officio ut procedit pro jure domini regis conservando et ad fraudes juris domini regis per ipsum comissas revocandas.

Item ceteris articulis seu assertionibus a parte Bernardi Garreti propositis dicit non esse respondendum pro eo quia sunt inpertinentes. Exprobate vel confessate non excusarent eum a propositis contra eum et super premissis, repetitis protestationibus superius a se factis, petit jus sibi dici super premissis.

Quibus nonobstantibus, voluit dictus dominus decanus quod responderetur dictis assertionibus, non obstantibus supra propositis ex adverso. Et tunc fuit responsum eisdem assertionibus prout sequitur.

Raimundus Balinerii, repetitis omnibus protestationibus a se factis, disdubitando (sic) respondent articulis seu assertionibus per dictum Bernardum Garreti et quod nonobstante sua responsione vult stare articulis propositis contra ipsum Bernardum pro parte regis. Non credit primam, secundam, terciam et quartam.

Quintam credit ex is illis 5 s. quos dictus Bernardus Garreti levavit seu levari fecit in fraudem domini regis.

Sextam credit, licet idem Bernardus contrarium faciat subtraendo jura domini regis in fraudem dicti domini regis, ut supra propositum est contra eum.

Septimam negat ut proponitur, asserens famam publicam in contrarium laborare.

Octavam non credit de redditibus privatorum et sibi submissorum ratione sui officii. Credit tamen de redditibus domini regis.

Nonam non credit ut ponitur, asserens quod dictus Bernardus est inimicus capitalis ipsius Ramundi.

Item decimam, undecimam, terciam decimam et quartam decimam non credit ut ponitur, excepto quod credit quod dictus Bernardus emit dictas possessiones in fraudem domini regis et ipsas esse in cassalagio.

Item quintam decimam credit, adiciens quod ante dictos 4 annos erat et extiterat suprabajulus.

Sextam decimam, septimam decimam, octavam decimam non credit ut ponuntur, et si predictus dominus senescallus vendidit seu concessit illud, fecit procurante dicto Bernardo fraudulenter, et ignorans fraudem domini regis ibi comissam.

Decimam nonam credit, tamen in fraudem juris domini regis et dicto Bernardo id procurante fraudulenter.

Vicesimam credit, in fraudem tamen domini regis ut proxime dictum est.

Vicesimam primam et vicesimam secundam non credit ut ponuntur.

Ad vicesimam terciam et ultimam respondens credit confessatis et negat, denegat denegatis.

Postque idem Bernardus Garreti quasdam assertiones proposuit in hunc modum.

Item asserit modo quo supra quod ipse Bernardus Garreti, tanquam superbajulus nomine domini regis, bannivit bona filii Petri Guillelmi de Sollanells, ratione vulneris, quod intulit seu fecit cujusdam homini in decimario Sancti Mychaelis de Cugurone ante tempus denunciationis, protestato, ut supra, per omnia et quod nonobstantibus responsionibus que sequuntur vult stare articulis supra traditis contra ipsum Bernardum et si hoc essent, verum nichilominus in fraudem in istis fecerat contra regem. Non credit ut ponitur.

Item asserit quod super dicto sanguine et vulnere ipse inquisivit nomine domini regis et ad huc pendet inquisitio Castrinovi pro dicto domino rege, protestato ut proxime. Respondet ut proxime.

Item asserit quod dictus Bernardus cepit dictum filium Petri Guillelmi et ipsum in prisione domini regis misit et posuit ratione dicti sanguinis et ab eo fidejussores habuit de parendo juri ad cogitationem curie domini regis, protestato ut proxime. Respondet ut proxime.

Item asserit quod dictus dominus Guiraldus, ut dominus ville de Solhanellis, ponit et constituit judicem in dicta villa absque voluntate et assensu dictorum Jermani Fogueti et Bernardi Guarreti, protestato ut supra. Non credit ut ponitur.

Item, declarando emptiones terrarum, asserit quod ipse Bernardus emit terram que est in loco dicto a Graolheto a Johanno et Poncio Paracollo, bona fide, antequam esset superbajulus, cum publico instrumento, protestato ut supra. Non credit ut ponitur.

Item asserit, modo quo supra, quod ipse Bernardus emit juste a dictis Poncio et Johanne de Paracollo, fratribus, terram que ab altano terre dicti Bernardi, et a circio terre de Griapassas, protestato ut supra. Non credit ut ponitur.

Quibus petiit responderi et fuit eis responsum prout in fine cujuslibet continetur. Et fuit assignata utriusque parti ad proponendum que proponere voluerint de facto dies veneris post Cineres.

Qua die continuata in crastinum partes conparuerunt et tunc fuit nichil propositum, et fuit assignata ad publicandum dicta testium et quod interim producti examinentur dies martis post festum beati Mathie appostoli.

Qua die in crastinum comparuerunt partes et petierunt dicta testimonia publicari et habuerunt ea pro bublicatis (sic) et fuit assignata ad obiciendum in dicta testium, et pars utriusque partis utrique parti et ulterius partibus ad procedendum de jure dies jovis post festum beati Gregorii pape. Qua die continuata in crastinum partes comparuerunt, et cum dictus Ramundus Balinerius diceret se nichil velle hobicere, dictus Bernardus Garreti obsciendo proposuit in hunc modum :

Obiciens Bernardus Garreti contra testes quos produxit Ramundus Balinerii contra ipsum :

Obicit Bernardus Garreti contra personas et dicta ipsorum testium, salvo et protestato quod non intendit dicere ad injuriam alicujus, sed ad conservationem sui juris.

Proponit contra Bernardum Comitem quod falsum deposuit in eo quod dixit quod semper prestitit corragium bajulis Castri Novi pro domino rege, cum dictus Bernardus fecerit corrogium per 10 annos et a 10 annis supra, de anno in annum, usque ad 20 annos, domino Geraldo de Ruppeforti sine aliqua contradictione sicut alii habitantes in villa de Solhanellis usque ad 4 annis citra, quod contradixit. Negat.

Item est inimicus capitalis dicti domini Geraldi, ita quod vellet amissionem rerum ipsius et corporis et abnegat se esse hominem dicti domini Geraldi, cum sit et esse debeat ejus homo de corpore. Negat.

Item dicit quod ejus dictum super factum 5 s.tol. non nocet cum non dicat testis quod2 illos 5 sol. dictus Bernardus Garreti applicaverit vel3 applicet domino Guiraldo cum bajulus Castrinovi eos habere possit et hoc quando aliquis ei conqueritur. Negat ut ponitur.

Item obicit et proponit idem contra personam et dictum Petri Gausberti quod proposuit contra Bernardum Comitem et quod erat perjurus et villis persona tempore sui lati testimonii, et peregit publicam penitentiam nomine criminis hereseos portando cruces. Negat.

Item ponit et dicit quod dictum Guilaberte non nocet pro eo quod 10 anni sunt et amplius quod ipse manet apud Castrum Novum et extra terminalia de Solhanels et fovet et fovit ibi suum domicilium quare licite dedit retrocamorem dictis bajulis nec dicit quod B. Garreti appropriaverit corrogia domino Geraldo nec habuit. Negat.

Item dicit quod dictum Raimundi Gausberti non prejudicat pro eo quia 10 anni sunt et amplius quod ipse moratur apud Castrum Novum et in ejus terminis et extra terminalia de Solhanels. Negat.

Item dictum Johannis Gausberti non nocet in aliquo secundum quod apparet per ejus dictum. Negat.

Item dicit quod Guilabertus Balhoni deposuit falsum in eo quod dicit quod tempore venditionis duarum sext. terre tam ipse quam Guillelmus, frater ejus, dixerunt Bernardo Garreti quod non poterant vendere dictam terram et quia homagium fecerat eis pro casalatico, cum dicti venditores dictam terram vendissent libere, absque aliqua facta mensione de casalatico dicto Bernardo tempore venditionis. Negat.

Item dicit falsum in eo quod dicit quod dicta venditio facta fuit a 4 annis usque ad 5, cum 7 annis fuit et plus. Negat.

Item idem decit contra Raimundum Balhoni quod dixit contra Guilabertum. Negat.

Item dictum Poncii Martini non nocet, cum predicti homines de quibus dicit se habuisse 5 s. pro retroclamore, videlicet Guilabertus Gausberti, fecerit mansioni (sic) in termino Castri Novi extra territorium de Solhanels per 10 annos et amplius continue. Negat ut ponitur.

Item est et erat inimicus tempore sui testimonii dicti Bernardi Garreti ita quod vellet amissionem suorum bonorum et corporis et est consors dicti Raimundi Balinerii in presenti denunciatione contra Bernardum Garreti et juvat ipsum in expensis factis contra dictum Bernardum. Negat.

Item idem dicit contra Raimundum de na Tholosana quod dixit de Poncio Martini et plus quod dictus Raimundus dixit tempore dicte denunciationis coram discretis viris et dominis decano et magistro Johanne de Puteolis quod ipse vellet esse suspensus per gullam quod dictus Bernardus Garreti esset suspensus. Item est infamis pro eo quod fuit pactus et redemit se super eo quia interfecit quendam socio Bernardo Ricardi, clerico apud Vaurum. Negat.

Item idem dicit contra Petrum Burdi quod dicit de Poncio Martini et plus quod est et fuit pluribus diebus cum dicto Raimundo Balnerii in presenti causa et juvat ipsum Raimundum contra Bernardum Garreti in consilio et in denariis mittendo et persolvendo partem suam in expensis factis et faciendis pro presenti denunciatione.

Item idem dicit contra Galhardum de na Tholosana quod dixit de Petro Burdi. Negat.

Item Guillelmus Maurisso non facit contra Bernardum Garreti, immo facit pro eo. Negat.

Item contra Guillelmum Furnerii, filium Guillelmi Furnerii, dicit quod dicit falsum in hoc quod dicit de Bernardo Rogueti et Petro Gausberti et Bernardo Gausberti et Bernardo Comitis qui sunt de Solhanellis cum sint de Castro Novo. Negat.

Item dicit quod Johannes Balhoni deposuit falsum in eo quod dixit quod ipse et Raimundus Guilaberti et Guillelmus dixerunt Bernardo Garreti quod hoc quod vendebant ipsi recognoverant cohacti tenere de salagio, cum tempore dicte venditionis sibi vendidissent libere dictam terram absque dicto quod esset casalatica nec de casalagio. Negat.

Item dicit quod ejus dictum non nocet pro eo quia deposuit in suo facto quia si esset, releveretur ab honore evictionis et ita spectat ad ipsum comodum et incomodum. Negat.

Item idem dicit de attestationibus Guilaberti Balhoni et Ramundi Balhoni quod non valent cum ad ipsos spectet comodum evictandum, quare eis non est standum. Negat.

Item dicit quod dictus Johannes est pauper et erat tempore sui testimonii et vilis persona et quod de facili pro pecunia corrumperetur et erat perjurus et infamis de tali infamia quod a testimonio repelleretur. Negat.

Item dixit falsum in eo quod dixit quod tenebantur de casalatico domini regis et quod dictus Bernardus erat superbajulus cum4 dicta venditio facta fuit 7 anni sunt vel circa, et ipse tamen fuerit superbajulus a 5 annis citra, et ita dicit falsum.

Item falsum deposuit subornatus cum alias deposuit, bis, et non deposuit primaavice quod in secundam deponit. Negat.

Item idem dicit de Raimundo Balhoni et Guilaberto et Guillelmo quia dixit contra Johannem et non eis fides adhibetur, datum commodum et incommodum spectat ad eos et in instrumentis promiserint evictionem et guirentiam Bernardo Garreti et ita deponunt in re propria. Negat ut ponitur.

Quibus petiit respondi et fuit responsum eisdem prout in fine cujuslibet continetur et fuit assignata ad publicandum dicta testimonia partis Bernardi Garreti et ulterius partibus ad procedendum de jure dies veneris sequens post octabas Pasche Domini et fuit ordinatum de consensu partium quod dictus Bernardus Garreti perducat et examinari faciat testes suos infra diem predictam, si commode fieri possit, quos intendit producere super objestionibus supradictis.

Qua die continuata in crastinum, partes comparuerunt et tunc dictus Bernardus Garreti obiciendo proposuit in hunc modum :

Item dicit et proponit Bernardus Garreti quod dictum seu testimonium Raimundi de na Tholosa non est fides aliqua adhibenda (sic) pro eo quia tempore sui lati testimonii et ante erat perjurius, prestiterat em. securitatem regiam Ramundo de Burgo pellipario Castri Novi et ejus uxori in curia domini regis apud Castrum Novum, interveniente publico instrumento et juraverat super sancta Dei evangelia quod ipsum responderet nec ejus bona offenderet et dicta securitate prestita et dicto juramento neglecto, dictum Ramundum de Burgo, in dicta securitate regia existentem, et ejus uxorem percussit et graviter verberavit propter quod fuit captus per curiam dicti domini regis et punitus in quadam pecunie quantitatem quia per inquisitionem inventum fuit contra ipsum quia frengat dictam securitate et venerat contra proprium juramentum.

Item dicit contra dicta Guilaberti Balhoni et Raimundi et Johannis que non est eis fides adhibenda cum qualiter scit singularis in sua testimonia.

Quibus petiit responderi et dictus Raimundus Balinerii protestato quod sunt inpertinentes. Non credit eos ut ponitur et cum Bernardus Garreti peteret testes suos exeminari (sic) quod intendebat producere super objectionibus supradictis fuit assignata ad publicandum dicta testimonia predictorum peremtorie et precise et quod ulterius testes non audirentur et quod instrumentum pertinet facere audiri testes suos dictus Bernardus Garreti si voluerit et ad proponendum peremtorie partibus quicquid proponere voluerit de jure et de facto et quod tunc renuncietur et concludatur in causa sine negocio nisi sit aliud rationabile quod obsistat, dies jovis sequens post festum beati Marchi evangeliste.

Item, die mercurii in vigilia Assencionis Domini, qui fuerat partibus assignata, partes comparuerunt et tunc habuerunt dicta testium super objectionibus propositorum pro publicatione, post que dictus Bernardus Garreti produxit quandam litteram siggilli domini Eustachii, senescalli Tholosani, pro vera et autentica et siggillata dicto siggillo tam ad probandum tempus constitutionis superbajulie ipsius Bernardi quam ad reprobandum testes qui dixerunt quod tempore superbajulie emit terras ab ipsis testibus, cujus littere tenor talis est : Eustachius etc... . Item ad probandum ad fondandam intentionem suam quod ante dictum tempus quos ipse testis fuit superbajulus emit terras a Balhonibus libere, produxit absque mentione casalatici, produxit tria instrumenta pro veris et publicis quorum primum incipit in secunda linea : Balhoni, et in penultima clericus, sub Incarnatione Domini M^oCC^oLXX^oprimo. Item secundum instrumentum incipit in secunda linea : ad hoc, et in ultima : Ramundus Poncii, sub Incarnatione Domini M^oCC^oLXX^osecundo. Item tercium incipit in secunda linea : Balhoniis et in penultima : aliquid sub Incarnatione Domini M^oCCLXX^oII^o.

Item produxit 8 instrumenta venditionum Paracollorum pro veris et publicis ponendum et probandum factum in eis contentum quatenus se extendit, quorum primum incipit in secunda linea : de castro et in penultima : lipo, sub Incarnatione Domini M^oCC^oLXX^oII^o. Et secundum incipit in tercia linea : Bernardo, et in ultima : Sagrossa, sub Incarnatione Domini M^oCC^oLXX^oprimo. Item Tertium incipit in secunda linea ; per me, et in menultima : testes, sub Incarnatione Domini M^oCC^oLXX^otercio. Item quartum incipit in secunda linea : sine, et in penultima : Bertrando, sub Incarnatione Domini M^oCC^oLXX^otertio. Item quintum incipit in secunda linea : ductus et in penultima : -collo, sub Incarnatione Domini M^oCC^oLXX^oIIII^o. Item septimum incipit in secunda linea : ambo, et in ultima : castri, sub Incarnatione Domini M^oCC^oLXX^oIIII^o. Item octavum incipit in secunda linea : inductus et in penultima : grossa, sub Incarnatione Domini M^oCC^oLXX^oIIII^o.

Item produxit duo instrumenta pro veris et publicis ponentia et probantia factum in eis contentum, quatenus se extendit vendiyionem tutorum liberorum Poncii de Paracollo que facta fuit cum auctoritate judiciaria, premissa subastatione, que venditio facta fuit ipso Bernardo superbajulo existente quorum unum incipit in secunda linea : curatores et in penultima : Ramundus Bernardi, sub Incarnatione Domini M^oCC^oLXX^osexto. Item secundum incipit in secunda linea : tutores, et in antepenultima : Francie, sub Incarnatione Domini M^oCC^oLXX^osexto. Item produxit tria instrumenta de subastationis in una pecia scripta, quorum unum incipit in tercia linea : in quibus, et secundum incipit in antepenultima : dictus preco et tercium incipit in penultima : Raimundis, et sunt sub Incarnatione Domini M^oCC^oLXX^osexto.

Post que dictus Bernardus Garreti dixit se paratum renunciare in presenti negotio nisi a parte adversa contra ipsum aliud proponatur, et cum dictus Ramundus Balinerius diceret se velle proponere aliqua, tam contra dictam litteram quam instrumenta, quam super aliis, fuit assignata ad proponendum alterius et probandum, prout juris erit, dictis partibus dies mercurii sequens.

Qua die partes conparuerunt et tunc dictus Ramundus Balinerii produxit quandam litteram siggillatam pro vera et autentica et sigillato sigillo domini Guidonis de Valle Grinhosa, tunc seneschallo Tholosano domino G. , et ab eo emanatam, cujus littere tenor talis est : .

Et dictus Bernardus Garreti credit dictam litteram emanatam fuisse a dicto domino Guidone, tunc senescallo Tholosano, ad instanciam Ramundi de na Tholosana, dixit tamen quod non fuit sibi presentata nec usus fuit.

Et ibidem dicte partes renuntiaverunt et concluserunt in presenti negocio et petierunt ferri sententiam sive congnitionem dictorum dominorum judicum, et fuit assignata partibus peremtorie ad dictam sententiam audiendam sive congnitionem dies veneris post octabas Penthecostes.

Qua dies partes conparuerunt et tunc dictus Ramundus Baliner producxit quandam litteram sigillatam pro vera et autentica et sigillata sigillo domini Guidonis de Valle Grinhosa, tunc senescallo Tholosano, et ab eodem domino Guidone emanata, cujus littere tenor talis est :

Guido de Valle Grinhosa, miles, senescallus Tholosanus et Albienses pro domino nostro comite Pictavie et Tholose, dilecto suo Bernardo Garreti de Castro Novo de Arri, salutem et dilectionem. Ex parte Ramundi de na Tholosana, bajuli dicti castri, nobis est intimatum quod vos exceditis metas utendo officium vobis a nobis conmisso, videlicet faciendo inquisitiones et alias procedendo in detrimentum et diminutionem bajulie dicti castri et ultra contra statuta consiliariorum domini comitis confecta super hoc se extendunt unde vobis mandamus et alias vobis mandavimus sub pena corporis et rerum, quatinus in vestra prosecusione officii vobis commissi modum minime debitem excedatur, sed eodem utamini officio secundum tenorem predictorum statutorum, videlicet quod vigiletis et provideatis ne bajulus Castri Novi opprimat aliquam partium litigantium coram ipso, nec alias violenciam inferat eisdem seu aliis quibuscumque. Et si a predictis quod si monitus abstinere noluerit, tunc vos hoc nobis intimare curetis. Et tunc juxta dictorum statutorum statutorum faciemus dicta gravamina et injurias emendari, et nichilominus dictum bajulum, ur dicebat, in emenda domino comiti puniemus. Datum apud Vaurum die lune ante festum beate Marie Magdalenes, anno Domini M^oCC^oLXX^oprimo. Predictas litteras latori.

Et dictus Bernardus Garreti credidit dictam litteram emanatam fuisse a dicto domino Guidone, tunc senescallo Tholosano ad instanciam Raimundi de na Tholosana, dicit tamen quod non fuit sibi presentata nec usus fuit. Et ibidem dicte partes renuntiaverunt et concluserunt in presenti negocio et petierunt ferri sentensiam sive cognitionem dictorum dominorum judicum et fuit assignata partibus peremptorie ad dictam sententiam audiendam sive cognitionem dies veneris post octabas Pentecostes.