[1]

Reverendis dominis suis in Christo karissimis gentibus domini regis tenentibus scacarium Rothomagi post instans festum sancti Michaelis, Nicolaus de Carnotho, canonicus Constanciensis et Vincentius Tanquerey salutem et parati ad eorum beneplacita voluntatem. Litteras domini regis recepimus in hec verba :

Ph. Dei gracia Francorum rex dilecto et fideli clerico nostro magistro N. de Carnotho, canonico Constanciensi et Vincentio Tanquereti salutem et dilectionem. Mandamus vobis et committimus quatinus super diminutione nonnullorum ad patronatum ecclesie de Querquebuco spectancium, cujus jus ad nos pertinet, attemptata, ut accepimus per predecessorem rectoris predicte ecclesie ex quibusdam conventionibus ab eodem cum quodam rectore ecclesie Sancti Cosme de Monte, qui tunc erat, initis in prejudicium nostri et juris patronatus predicti, necnon et super hiis que prejudicialia nobis audiveritis in hac parte soletius vocatis qui vocandi fuerint inquiratis, gentibus nostris instantis Scacarii Rothomagi inquestam quam super hoc feceretis remittentes sub vestris inclusam sigillis, per ipsas gentes ut justum fuerit terminandum. Datum apud Loriacum dominica post festum beate Marie Magdalenes, anno domini millesimo trecentesimo primo.

Cujus auctoritate mandati, die mercurii in crastino octabarum Beate Marie virginis apud Karentonem accessimus et vocatis coram nobis priore sive decano Sancti Cosme de Monte et aliis qui erant evocandi factaque dicto priori sive decano copia commissionis nostre, dictus prior sive decanus noluit se facere partem nec tradere procuratorium nec aliqua proposuit que nobis videntur sufficere ad retardandum quin procedere deberemus in negocio nobis commisso juxta traditam nobis formam, tamen aliquas protestationes idem prior coram nobis fecit quas peciit a nobis sigillari, propter quod processimus ad dictam inquestam faciendum, quam vobis remittimus sigillis nostris clausam. Actum anno et die mercurii predictis.

Carquebut Manche. C. Ste-Mère l'Eglise

St Cosme Manche C. Carentau

I. Petrus Passelee, de Querquebu, octoginta annorum, juratus et requisitus quis esset patronus ecclesie de Querquebuto, dicit quod dominus rex.

Req. quomodo scit, dicit per hoc dominus rex et ejus predecessores reges Francie a tempore a quo non extitit memoria, ad ecclesiam de Querquebuto quando vacabat semper presentaverunt et de hoc est fama et est notorium et manifestum.

Req. utrum capella et villa de Estravilla sita sunt infra metas perrochie de Querquebuto, dicit quod sic.

Req. quomodo scit, dicit per hoc quod omnes manentes in dicta villa de Estravilla sunt perrochiani de Querquebuto et in ecclesia de Querquebuto recipiunt omnia ecclesiastica sacramenta, et in cimiterio dicte ecclesie sepeliuntur in morte. Dicit etiam se vidisse tempore dominorum rectorum dicte ecclesie quod omnes garbe decime de Estravilla veniebant ad granchiam rectoris ecclesie de Querquebuto apud Colemaire. Vidit etiam quod monachi Sancti Cosme de Monte percipiebant in granchia dicti rectoris 28 quarteria frumenti pro deserviendo dicte capelle, celebrando ter in septimana in dicta capella usque ad tempus quo magister Ricardus Angeli auctoritate apostolica adeptus fuit possessionem dicti prioratus, et tunc magister Ricardus ad suggestionem Rogerii de Furno fecit convenire rectorem dicte ecclesie qui vocabatur magister Raginaldus de Meullent coram judicibus ecclesiasticis et fecit petitionem suam super dicta decima de Estrevilla, et ille Rogerus de Furno, ejectis fidelibus testibus, ministravit dicto magistro Ricardo septem testes malos ad probandum intentionem suam et, dicta causa pendente, dictus Ricardus et rector compromiserunt in arbitros, videlicet in magistrum Johannem de Esseio, archidiaconum de Costentino et quemdam alium quem non novit, qui arbitri adjudicaverunt dicto Ricardo, nomine dicti prioratus, dictam decimam domino rege non vocato, inscio nec consentiente, ut audivit dici1. Et ideo credit testis loquens jus patronatus domini regis fuisse lesum et etiam diminutum. Plura nescit de premissis.

II. Thomas Silvester, etatis centum annorum et amplius, testis juratus et interrogatus utrum dominus rex sit verus patronus ecclesie de Querquebuto, Constanciensis diocesis, dicit per juramentum suum quod sic.

Req. quomodo scit, dicit per hoc est quod hoc est notorium et fama publica et quod reges Francie semper presentaverunt ad dictam ecclesiam quando vacabat.

Req. utrum villa et capella de Estravilla sunt site infra metas parochie de Querquebuto Constanciensis diocesis, dicit quod sic.

Req. quomodo scit, dicit per hoc quod omnes periochiani accipiunt jura perrochialia a rectore de Querquebuto et sepeliuntur in morte in ejus cimiterio et vidit testis qui loquitur quod omnes garbe decime dicte ville de Estravilla antiquitus solebant venire ad granchiam ecclesie de Querquebuto et monachi Sancti Cosme de Monte, Cluniacensis ordinis, per manum dicti rectoris et de consensu suo recipiebant pro deserviendo dicte capelle viginti octo quarteria frumenti ad mensuram de Querquebuto.

Req. qualiter dicti monachi occupaverunt omnem dictam decimam de Estravilla, dicit quod quidam qui vocabatur magister Ricardus dictus Angelus, qui tunc temporis tenebat prioratum Sancti Cosme de Monte predicti, movit questionem magistro Raginaldo dicto de Meullent, tunc rectori ecclesie de Querquebuto, et, dicta questione pendente, idem magister Ricardus et rector fecerunt compromissum super dicta decima in magistrum Johannem de Esseyo, tunc temporis archidiaconum de Costentino et quemdam alium de cujus nomine non recolit, et, per arbitrium dictorum compromissariorum, idem magister Ricardus optinuit possessionem totius dicte decime de Estravilla, domino rege, dicte ecclesie de Querquebuto.

III. Gaufridus Pavie, etatis quater viginti annorum, de Querquebuto, testis juratus et interrogatus super premissis, dicit per juramentum suum dominum regem esse verum patronum ecclesie de Querquebuto, et se scire hoc quia reges ad dictam ecclesiam successive presentaverunt et super hec fama laborat.

Requisitus utrum capella et hamellus de Estravilla sita sunt infra metas perrochie de Querquebuto, dicit quod sic. Requisitus quomodo scit, dicit per hoc quod omnes manentes in dicto hamello de Estravilla sunt perrochiani ecclesie de Querquebuto, et idem rector eisdem administrat jura ecclesiasticalia et in fine tradit corpora eorum ecclesiastice sepulture. Dicit etiam testis qui loquitur quod, tempore magistri Raginaldi de Meullent omnes garbe decime de Estravilla veniebant ad granchiam rectoris ecclesie de Querquebuto et per manum ipsius Raginaldi, pro serviendo ter in ebdomada dicte capelle de Estravilla solebantur monachi 28 quarteria frumenti, ad mensuram de Querquebuto usque ad tempus quo magister Ricardus dictus Angelus tenuit prioratum Sancti Cosme de Monte, qui primo movit questionem dicto Raginaldi super tota dicta decima et litigaverunt constanter coram judicibus delegatis, sicut credit, et, pendente dicta questione, compromiserunt in arbitros, videlicet in magistrum Johannem de Esseio

III. Robertus de Querquebuto, nonagenarius vel citra .

IV. Egidius de Adenilla, etatis quinquaginta annorum, de Querquebuto .

V. Thomas de Lovelive de Querquebuto, etatis sexaginta annorum .

VI. Nicolaus Guillebert, etatis centum annorum, de Querquebuto .

VII. Robertus de Cunis de Sancte Marte ecclesia, sexaginta quinque annorum ...

VIII. Gaufridus Toustein, de Sancte Marie ecclesia, sexagenarius vel circa, Johannes Toustein, Eustachius Torgnis de Sancte Marte Ecclesia, sexagenarii insimul ...

IX. Rogerius Le Conte, de Querquebuto, manens apud Estravilla

... Postmodum magister Ricardus Angeli adeptus fuit possessionem prioratus Sancti Cosme de Monte, et, ad sugestionem cujusdam mali hominis, movit questionem magistro Raginaldo de Meullent tunc rectori ecclesie de Querquebuto, et, lite pendente, compromissum fecerunt in magistrum Johannem de Esseyo, archidiaconum tunc de Costentino et quemdam alium quem non novit et per testes falsos et conduticios idem magister Ricardus intentionem suam probavit et obtinuit in causa arbitrali, ex quo accidit quod propter offensam quam dictus rector propter hoc incurrit, ecclesiam suam dimisit et resinavit, et post ipsum magister Eustachius de Mesie dictam parochiam habuit. Et bene credit quod de facili dictus Eustachius si voluisset et diligens fuisset dictam decimam recuperasset, et ex hoc credit jus etc.

X. Thomas de Adenilla de Querquebuto, testis juratus, sexagenarius

XI. Robertus de Adevilla de Querquebu, etatis quinquaginta quinque annorum ...

[4^e peau]

XII. Thomas Bourdet, sexagenarius et de plus, de Querquebuto ...

XIII. Ranulphus le Heribel, etatis centum annorum, de Querquebuto ...

XIV. Radulphus le Heribel, etatis quater viginti annorum, de Querquebuto ...

XV. Nicolaus Guillelmi, centenarius, de Querquebuto

XVI. Thomas le Breton, quater viginti annorum, de Querquebuto ... magister Ricardus Angeli per instigationem Rogeri de Furno et cujusdam alterius qui vocabatur Ruffus, movit questionem dicto Raginaldo super dicta decima, et, dicta questione pendente, compromissum fecerunt in Johannem de Esseio, archidiaconum de Costentino, et magistrum Johannem de Sancto Peregrino super dicta decima ...

XVII. Guillelmus de Beusevilla, quater viginti annorum vel eo circa de Querquebuto

... magister Eustachius de Mesiaco, qui si diu vixisset, ut credit testis loquens, bene recuprasset decimam predictam ...